Polska gospodarka jest silnie zglobalizowana, a przedsiębiorcy z naszego kraju działają również w innych państwach. Podobnie przedstawia się sytuacja, jeśli chodzi o pracowników – emigracja zarobkowa to wciąż mocno rozpowszechnione zjawisko.
Takie rozwiązanie pozwala im na zwiększenie skali działalności oraz dochodów, ale niesie ze sobą również szereg wyzwań. Jednym z nich jest podleganie pod opodatkowanie dochodów jednocześnie w dwóch różnych krajach. Sposobem na uniknięcie tego problemu jest umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania zawierana między Polską i państwami trzecimi.
Spis treści
Czym jest umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania?
Umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania (czasem stosuje się także akronim UPO) to takie porozumienie zawarte między dwoma państwami. Jego celem jest ochrona interesów podatników osiągających dochody w dwóch różnych państwach. Dzięki takim porozumieniom mona uniknąć dwukrotnego opodatkowania dochodów, co byłoby dla podatnika niesprawiedliwe.
Chociaż termin „unikanie podwójnego opodatkowania” może nasuwać pewne skojarzenia z przestępstwami podatkowymi, to rzeczywistość wygląda zupełnie inaczej. Stosowanie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania to jak najbardziej legalne rozwiązanie.
Gdyby nie ograniczono/zlikwidowano problemu, jakim jest podwójne opodatkowanie, znacznie osłabiłoby to migracje zarobkowe, a co za tym idzie – przepływy kapitału między różnymi krajami.
Jeśli chcesz zapoznać się z umową podpisaną przez Polskę z innym krajem, możesz przejrzeć wykaz umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Pełna lista znajduje się na rządowej stronie internetowej (link znajdziesz tutaj).
Czym jest podwójny podatek?
Aby zrozumieć, czym jest podwójny podatek, trzeba zdawać sobie sprawę z istnienia mechanizmu określanego jako tzw. ograniczony i nieograniczony obowiązek podatkowy.
O pierwszym wariancie mowa jest w sytuacji, gdy dany podatnik przebywał na terenie Polski przez co najmniej połowę roku (183 dni) i posiada w naszym kraju tzw. ośrodek interesów życiowych. W takim wypadku WSZYSTKIE osiągnięte w danym roku dochody podlegają opodatkowaniu w Polsce.
Oznacza to, że jeśli np. 80% zarobku danej osoby pochodzi z Polski, zaś 20% z innego kraju, konieczne jest przyjęcie takich rozwiązań, by te 20% nie było opodatkowane i w Polsce, i w innym państwie.
W pozostałych przypadkach stosuje się tzw. ograniczony obowiązek podatkowy. W pewnym uproszczeniu oznacza to, że podatnik rozlicza się z polskim fiskusem jedynie z tych dochodów, które zostały wypracowane w Polsce.
| Podwójny podatek dotyczy takich sytuacji, w których dana osoba mieszka i osiąga dochody w różnych krajach. To właśnie dlatego wprowadzono umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. |
Jakie kraje mają umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania z Polską?
Polska ma zawarte umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania z kilkudziesięcioma państwami – poniżej wymieniliśmy jedynie niektóre spośród nich:
- Baliwat Guernsey,
- Bośnia i Hercegowina,
- Bułgaria,
- Cypr,
- Czarnogóra (umowa z Jugosławią),
- Słowenia,
- Stany Zjednoczone,
- Szwajcaria,
- Tadżykistan,
- Tajwan,
- Turcja,
- Uzbekistan,
- Wielka Brytania i Północna Irlandia,
- Wietnam,
- Zimbabwe,
- Zjednoczone Emiraty Arabskie.
Jak widać, wyżej wymienione państwa – a powyższa lista to tylko niewielka część całego katalogu – to kraje właściwie z każdego regionu świata.
Choć niektóre z nich zdecydowanie nie są kojarzone jako cel emigracji zarobkowej czy ekspansji biznesowej, to mimo wszystko podpisanie porozumień w tym zakresie jest konieczne. Dzięki temu osoby osiągające dochody za granicą mogą prawidłowo je rozliczyć.
Kiedy możesz skorzystać z UPO?
Jeśli chodzi o korzystanie z umów unikania podwójnego opodatkowania, staje się to możliwe m.in. w następujących sytuacjach:
- osiąganie dochodów w ramach zawartej umowy o pracę – a zatem unikanie podwójnego opodatkowania jest stosowane w przypadku migrantów zarobkowych,
- działalność biznesowa na rynkach międzynarodowych,
- osiąganie dochodów kapitałowych – jak wiadomo, w XXI w. można z łatwością nabywać papiery wartościowe z innych krajów. Przykładowo, dotyczy to takich sytuacji jak otrzymanie dywidendy z tytułu posiadania akcji spółki zarejestrowanej w innym państwie,
- osiąganie świadczeń dla bezrobotnych z Polski podczas poszukiwania pracy za granicą.
Jakie warunki musisz spełnić, aby skorzystać z UPO?
Jeśli zostały spełnione przesłanki do podwójnego opodatkowania dochodów z różnych krajów, można tego uniknąć poprzez następujące sposoby działania:
- metoda wyłączenia z progresją,
- metoda proporcjonalnego odliczenia.
Rzecz jasna, uniknięcie podwójnego opodatkowania jest możliwe dopiero wówczas, gdy Polska podpisała z danym krajem stosowną umowę. Do wyjątków w tej kwestii należy m.in. Tajwan (z uwagi na skomplikowaną sytuację geopolityczną).
Przeczytaj więcej o rozliczaniu podatku.
