Bardzo często zdarza się, że pracownicy podczas okresu wypowiedzenia idą na zwolnienie lekarskie, szczególnie jeśli nie mają już do wykorzystania żadnych dni urlopu wypoczynkowego. Czy jest to zgodne z przepisami Kodeksu pracy? Czy na wypowiedzeniu zachowują prawo do świadczeń chorobowych? I w drugą stronę – czy będąc na wypowiedzeniu, pracownik może złożyć wypowiedzenie? Czy pracodawca może go wtedy zwolnić?
Poznaj najważniejsze przepisy prawa pracy, dotyczące tego, jaki wpływ wypowiedzenie umowy ma na możliwość wzięcia zwolnienia lekarskiego i vice versa. Z naszego artykułu dowiesz się również, kiedy pracodawca nie może zwolnić pracownika i jakie są od tego wyjątki. Zobacz, co z chorobowym, które jest dłuższe niż okres wypowiedzenia.
Spis treści
Czy można wziąć L4 na wypowiedzeniu?
Jako że podczas okresu wypowiedzenia pracownik wciąż jest zatrudniony, a pracodawca opłaca za niego składki ZUS, ma on prawo skorzystać ze zwolnienia i świadczenia chorobowego.
Należy jednak pamiętać, że zwolnienie powinno wynikać z niezdolności do pracy z powodu choroby. Czasami, aby uniknąć konieczności przychodzenia do pracy, pracownik w okresie wypowiedzenia bierze L4, mimo że w rzeczywistości nie choruje. Pracodawca (albo ZUS w jego imieniu – jeśli w firmie zatrudnionych jest mniej niż 20 pracowników) może przeprowadzić kontrolę zwolnienia lekarskiego. Jeśli zostało ono wydane niezgodnie z przepisami albo okaże się, że pracownik wykorzystuje L4 niezgodnie z przepisami, pracownik poniesie tego konsekwencje.
Jeśli kontrola wykryłaby jakieś nieprawidłowości, jest to podstawą, aby nie wypłacić pracownikowi wynagrodzenia/zasiłku chorobowego.
Czy L4 przedłuża okres wypowiedzenia umowy?
Zwolnienie lekarskie pracownika nie wydłuża okresu wypowiedzenia. W żaden sposób nie wpływa na długość okresu wypowiedzenia.
Przykład. Katarzyna złożyła wypowiedzenie umowy na czas nieokreślony z 3-miesięcznym okresem wypowiedzenia 30 marca. Jej okres wypowiedzenia miał skończyć się 30 maja, ale w kwietniu rozchorowała się i poszła na 2-tygodniowe chorobowe. Jednakże L4 nie wpływa na okres wypowiedzenia, a więc pomimo jej nieobecności, czas ustania zatrudnienia to wciąż 30 maja.
Jednakże Kodeks pracy dopuszcza możliwość modyfikacji tego czasu. Art. 36 § 6. mówi o jego skróceniu, jednak przyjmuje się, że w analogiczny sposób możliwe jest wydłużenie okresu wypowiedzenia. Uwaga, jednak! Aby przedłużyć okres wypowiedzenia, powinno być to korzystniejsze dla pracownika niż termin określony w kodeksie.
Zwolnienie lekarskie na wypowiedzeniu a wynagrodzenie chorobowe
Przebywając na zwolnieniu lekarskim, pracownik ma prawo do wynagrodzenia chorobowego, a po upłynięciu 33 dni – prawo do zasiłku chorobowego.
Prawo do zasiłku chorobowego po zakończeniu okresu wypowiedzenia
Pracownik może uzyskiwać zasiłek chorobowy również po zakończeniu okresu wypowiedzenia, jako że jest to świadczenie wypłacane z ubezpieczenia chorobowego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, nie zaś przez pracodawcę. Po ustaniu zatrudnienia, można je pobierać:
– maksymalnie przez 91 dni;
– jeżeli okres niezdolności pracownika do pracy trwał co najmniej 30 dni bez przerwy;
– jeżeli niezdolność do pracy powstała:
- nie później niż 14 dni od ustania tytułu do ubezpieczenia chorobowego (w tym przypadku umowy o pracę);
- nie później niż 3 miesiące od ustania tytułu do ubezpieczenia w przypadku choroby zakaźnej.
Po zakończeniu okresu zatrudnienia to pracownik jest odpowiedzialny za to, żeby uzyskać świadczenie. To on sam musi więc złożyć do ZUS odpowiednie dokumenty. W tym przypadku jest to formularz Z-10.
Ponadto, jeżeli Twoja niezdolność wynikła z:
– ciąży, ale lekarz nie wpisał na twoim zwolnieniu kodu „B”: zaświadczenie lekarskie potwierdzające, że jesteś w ciąży;
– wypadku przy pracy lub w drodze do pracy: zaświadczenie lekarskie, potwierdzające, że nie możesz pracować z powodu wypadku oraz:
- kartę wypadku w drodze do albo z pracy albo,
- kartę wypadku przy pracy (jeśli twoje ubezpieczenie nie wynikało z umowy o pracę) albo,
- protokół powypadkowy (jeśli twoje ubezpieczenie wynikało z umowy o pracę).
– choroby zawodowej:
- decyzję inspektora sanitarnego potwierdzającą, że masz chorobę zawodową;
- zaświadczenie lekarskie potwierdzające, że nie możesz pracować z powodu choroby zawodowej.
– badań lekarskich dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów albo zabiegu ich pobrania: zaświadczenie lekarskie, które to potwierdzi.
Płatnik składek (pracodawca) musi dostarczyć zaświadczenie Z-3.
Czy pracownik na zwolnieniu lekarskim może złożyć wypowiedzenie umowy o pracę?
Pracownik, który otrzymał zwolnienie lekarskie na czas niezdolności do pracy z powodu choroby, może w tym czasie złożyć wypowiedzenie umowy. Ważne, by bez względu na okoliczności jego złożenia, zachować ważną formę wypowiedzenia. W tym celu powinno się je złożyć w formie pisemnej i umożliwić pracodawcy zapoznanie się z nim.
Najłatwiej jest to zrobić osobiście, jednak takiej możliwości nie ma, kiedy pracownik przebywa na L4. Jak więc skutecznie wypowiedzieć umowę o pracę w czasie przebywania na zwolnieniu?
Po pierwsze, pracownik może wysłać wypowiedzenie umowy sporządzone w formie pisemnej pocztą, przesyłką za potwierdzeniem odbioru. W ten sposób zostanie poinformowany o otrzymaniu wypowiedzenia przez pracodawcę i będzie wiedział, że miał on możliwość zapoznania się z dokumentem.
Oczywiście, dużo łatwiejsza i powszechniejsza jest komunikacja drogą elektroniczną. Czy wypowiedzenie umowy o pracę również można wysłać mailem? Tak, ALE! Wniosek wysłany drogą elektroniczną powinien być podpisany elektronicznym podpisem kwalifikowanym, aby zachować ważność równorzędną formie pisemnej.
Dokument podpisany np. profilem zaufanym nie będzie spełniał wymagań narzuconych temu pismu przed Kodeks pracy. Pomimo tego, będzie skuteczny, to znaczy, rozpocznie bieg okresu wypowiedzenia, a następnie spowoduje ustanie stosunku pracy. Jednak, jeśli w przyszłości wynikłyby co do niego jakieś wątpliwości i byłby rozważany w sądzie – będzie mógł zostać podważony.
Wysyłając wypowiedzenie e-mailem, również możesz ustawić potwierdzenie jego dostarczenia, aby upewnić się, że pracodawca je odebrał.
Czy pracodawca może zwolnić pracownika przebywającego na L4?
Podczas gdy nie ma żadnych przeciwwskazań, aby pracownik złożył wypowiedzenie, przebywając na L4, pracodawca nie może wypowiedzieć umowy pracownikowi, który przebywa na zwolnieniu lekarskim. Czas usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy jest czasem, kiedy jest on chroniony przed zwolnieniem – jednakże nie w nieskończoność.
Zgodnie z art. 53 Kodeksu pracy, pracodawca może wypowiedzieć umowę o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia:
– pracownikowi, którego usprawiedliwiona nieobecność w pracy, spowodowana czymś innym niż zwolnienie lekarskie, trwa dłużej niż miesiąc;
– pracownikowi przebywającemu na zwolnieniu lekarskim dłużej niż:
- 3 miesiące – w przypadku pracowników zatrudnionych krócej niż 6 miesięcy;
- okres pobierania: wynagrodzenia chorobowego, zasiłku chorobowego (182 dni) i świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące – w przypadku pracowników:
- zatrudnionych dłużej niż 6 miesięcy;
- przebywali na zwolnieniu z powodu choroby zawodowej;
- przebywali na zwolnieniu z powodu wypadku przy pracy.
Oznacza to, że w przypadku większości pracowników nie można rozwiązać umowy o pracę bez wypowiedzenia przed upłynięciem 9 miesięcy, w trakcie których pracownik nie jest zdolny do pracy.
Rozwiązanie umowy za porozumieniem stron
Okres ochronny na czas zwolnienia lekarskiego dotyczy jedynie jednostronnej decyzji ze strony pracodawcy. Oznacza to, że w trakcie trwania L4 można podpisać rozwiązanie umowy za porozumieniem stron. To, czy będzie to rozwiązanie umowy za porozumieniem stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia, czy bez niego – to już zależy od ustaleń pomiędzy stronami. Oczywiście, takie zakończenie umowy będzie możliwe jedynie, jeśli pracownik wyrazi na nie zgodę.
Urlop wypoczynkowy za wypowiedzeniu a L4
Pracodawca może nakazać pracownikowi wykorzystanie bieżącego i zaległego urlopu wypoczynkowego w okresie wypowiedzenia. Jeśli jednak na tym urlopie pracownik zachoruje i dostanie od lekarza L4, urlop automatycznie jest przerywany, a pracownik zaczyna przebywać na zwolnieniu. W takim przypadku, pracodawca musi wypłacić ekwiwalent za urlop niewykorzystany.
Wsteczne zwolnienie lekarskie w trakcie wypowiedzenia
Pracownik nie może zwolnić pracownika przebywającego na zwolnieniu lekarskim. Czy w takim razie pójście na L4 z datą wsteczną sprawia, że otrzymane w tym czasie wypowiedzenie nie jest ważne? Nie jest to kwestia jednoznaczna, a takie sytuacje wielokrotnie trafiały już do rozważenia przez sąd. Zasadniczo przyjmuje się, że ochrona przez zwolnieniem dotyczy pracowników rzeczywiście nieobecnych w pracy, chyba że są w niej obecni z ważnych powodów.
Kiedy pracodawca nie może rozwiązać umowy o pracę?
Zgodnie z art. 41 Kodeksu pracy, „Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę w czasie urlopu pracownika, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia”. Dotyczy to zarówno urlopów macierzyńskiego, jak i wychowawczego, ale też wypoczynkowego. A również omawianego w powyższym artykule zwolnienia lekarskiego.
Warto pamiętać, że mogą zajść również inne okoliczności, w trakcie których pracownik jest chroniony przed zwolnieniem. Nie można zwolnić między innymi osoby, która:
- sprawuje opiekę nad dzieckiem – w okresie pobierania przez nią zasiłku z tego tytułu;
- jest odosobniona ze względu na chorobę zakaźną – w okresie pobierania przez nią zasiłku z tego tytułu;
- jest 4 lata lub mniej przed osiągnięciem wieku emerytalnego (ochrona przedemerytalna);
- jest w ciąży;
- jest pracownikiem młodocianym.
Oczywiście należy pamiętać, że od wszystkich tych przypadków są wyjątki, opisane w Kodeksie pracy.
