Działalność gospodarcza a rozliczenie z małżonkiem to skomplikowana sprawa. Rodzi wiele zagrożeń, a także dodatkowych obowiązków. Zobacz, co oznacza dla ciebie działalność gospodarcza z małżonkiem.
O ile spółka handlowa może mieć nieograniczoną liczbę wspólników, o tyle w przypadku działalności gospodarczej prowadzącym firmę formalnie jest tylko jedna osoba. Ta, która figuruje w rejestrze CEIDG. I tu pojawia się od razu ważna kwestia związana z małżonkiem. Nawet jeśli tylko jeden małżonek prowadzi firmę, a drugi nie jest z biznesem w żaden sposób związany, to i tak może odpowiadać za wszystkie zobowiązania, które wynikają z działalności firmy. Dzieje się tak, gdy małżonkowie nie mają ustanowionej rozdzielności majątkowej.
Działalność gospodarcza a rozliczenie z małżonkiem. Możliwości współpracy
Jeśli jednak małżonek będzie chciał aktywnie angażować się w rozwój biznesu, to metody współdziałania jest co najmniej kilka. Szczególnie że przepisy nie zabraniają prowadzenia działalności gospodarczej z małżonkiem. To jak współpracować z małżonkiem? Możliwości są 4:
- spółka cywilna z małżonkiem,
- umowa o pracę z małżonkiem,
- umowa zlecenie/dzieło z małżonkiem,
- małżonek jako pełnomocnik.
Forma współpracy będzie oczywiście wpływała na to, w jaki sposób będziemy rozliczać małżonka. Zacznijmy od współpracy w formie spółki cywilnej.
Spółka cywilna z małżonkiem
Spółka cywilna z małżonkiem zasadniczo nie różni się od spółki cywilnej z inną osobą. Wszystko dlatego, że małżonkowie stają się wspólnikami spółki cywilnej i każdy z nich zakłada odrębną działalność gospodarczą.
W przypadku spółki cywilnej zawsze musi być też sporządzona umowa spółki. Trzeba też ustalić udziały w spółce i wysokość wkładów. Jeśli spółka cywilna zawierana jest przez małżonków, to dojdzie do sytuacji, że będą dwie różne wspólności majątkowe: wspólność małżeńska i wspólność majątkowa spółki.
Sprawa komplikuje się też za sprawą tego, że małżonkowie mogą mieć między sobą podpisaną rozdzielność majątkową. To wszystko sprawia, że spółka cywilna z małżonkiem to dość złożony pod względem prawnym mechanizm. W każdym, indywidualnym przypadku warto więc poradzić się prawnika lub doradcy podatkowego. Szczególnie że spółka cywilna jest spółką osobową, co oznacza, że odpowiedzialność za zobowiązania spółki leży po stronie wspólników.
Małżonek zatrudniony na umowę o pracę
Małżonka można oczywiście zatrudnić też na umowę o pracę. W tym jednak przypadku trzeba koniecznie zwrócić uwagę na rozliczenie podatku dochodowego i ZUS. Umowę o pracę z małżonkiem podpisujemy tak jak z każdym innym pracownikiem.
Odprowadzamy też za niego miesięczne zaliczki na podatek dochodowy. Inaczej, niż w przypadku „zwykłego” pracownika, traktuje małżonka ZUS. Jeśli małżonek przedsiębiorcy „pozostaje w nim we wspólnym gospodarstwie domowym” i działa w firmie to będzie traktowany jak osoba współpracująca. Co to oznacza, piszemy w dalszej części materiału.
Małżonek pracuje w firmie na umowę zlecenie/dzieło
W przypadku umowy zlecenie lub dzieło z małżonkiem status małżonka będzie taki sam jak wtedy, gdyby przedsiębiorca podpisał taką umowę z osobą niespokrewnioną. I to zarówno pod kątem rozliczenia podatku dochodowego, jak i składek ZUS. W przypadku umowy o dzieło pojawi się obowiązek zapłaty zaliczek na podatek dochodowy. Nie płaci się od umów o dzieło składek ZUS. Gdy z małżonkiem podpisuje się umowę zlecenie, to trzeba uważać by zadania, które wykonuje małżonek, nie były uznane za takie, które powinno się rozliczać w ramach umowy o pracę. Wtedy bowiem małżonek powinien mieć status osoby współpracującej.
Małżonek jako pełnomocnik
Oczywiście małżonek może mieć pełnomocnictwo do reprezentowania przedsiębiorcy. Pełnomocnictwo może być udzielone w formie pisemnej albo też dodając odpowiednią wzmiankę w rejestrze CEiDG. Pełnomocnictwo ogólne pozwala reprezentować przedsiębiorcę w najszerszym zakresie. Mówiąc wprost, dzięki niemu małżonek może załatwiać praktycznie wszystkie sprawy związane z firmą. Istnieje jeszcze pełnomocnictwo szczególne, które pozwala załatwiać konkretne sprawy.
CZYTAJ TAKŻE: Koncesja na biznes. Jakie działalności wymagają specjalnego zezwolenia?
Osoba współpracująca
Jak już wspomnieliśmy, w określonych sytuacjach małżonek angażujący się w sprawy firmy może być uznany za osobę współpracującą. Będzie tak, gdy małżonkowie pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym, a współpraca znacząco wpływa na poprawę zyskowności firmy. W takiej sytuacji składki ZUS za małżonka powinny być rozliczane w taki sposób, jakby ten małżonek prowadził własną działalność gospodarczą.
Warto też wspomnieć o tym, że prowadzenie firmy z małżonkiem nie zawsze musi pozytywnie wpływać na związek. Nie da się traktować małżonka na równi z innymi pracownikami, wymagania wobec niego mogą być zdecydowanie wyższe. Jeśli jednak oboje małżonków czuje się dobrze we wspólnym biznesie, może to okazać się dobrym rozwiązaniem.
