Umowa zlecenie jest umową cywilnoprawną, nie dotyczą jej więc przepisy Kodeksu pracy. Co to oznacza dla zleceniobiorcy? Dlaczego nazywane są umowami śmieciowymi? Jakie są ich wady i zalety? Zanim podpiszesz umowę zlecenie, przeczytaj nasz artykuł i zdecyduj, czy taka forma zatrudnienia jest odpowiednia dla Ciebie.
Spis treści
Czym jest umowa zlecenia?
Umowa zlecenie to umowa cywilnoprawna, którą regulują przepisy Kodeksu cywilnego, art. 734-751. Jest zawierana pomiędzy zleceniodawcą a zleceniobiorcą. Przyjmujący zlecenie zobowiązuje się za jej pomocą do wykonania dla zamawiającego określonej czynności w zamian za wynagrodzenie.
W praktyce bywa często zawierana zamiast umowy o pracę, ze względu na to, że jest korzystniejsza finansowo zarówno dla zamawiającego, jak i wykonującego zlecenie. W przeciwieństwie do umowy o pracę nie gwarantuje jednak de facto pracownikowi, wynikających z Kodeksu pracy praw takich jak:
- płatny urlop wypoczynkowy,
- okresu wypowiedzenia.
Należy podkreślić, że jeśli kontrola Państwowej Inspekcji Pracy wykryje, że umowa nazwana umową zlecenie ma cechy stosunku pracy, pracodawca poniesie konsekwencje związane z zawieraniem pozornych umów cywilnoprawnych. Inspektor pracy może ukarać pracodawcę mandatem karnym (do wysokości 1000 zł) lub skierować wniosek o ukaranie do sądu grodzkiego.
Zleceniobiorca i zleceniodawca
Zleceniobiorca jest to osoba podejmująca się wykonania zlecenia.
Zleceniodawca to osoba dająca zlecenie.
Umowa zlecenie a urlop
Na umowie zlecenie nie przysługuje prawo do urlopu, wynikające z Kodeksu pracy. Nie oznacza to jednak, że w umowie nie można ustalić puli płatnych dni wolnych, do których będzie miał prawo zleceniodawca.
Nie należy przy tym używać określenia „urlop”. Zamiast tego, zamieść w umowie informację o „odpłatnej przerwie w świadczeniu usługi” lub „odpłatnym okresie niewykonywania zlecenia” wraz z wymiarem takiej przerwy.
W przypadku umowy zlecenie nie ma ani dolnej, ani górnej granicy liczby dni odpłatnych dni przerwy w świadczeniu usług.
Ponadto nic nie szkodzi na przeszkodzie, by zleceniobiorca korzystał z nieodpłatnych dni wolnych. Warto jednak ustalić sposób ich uzgadniania.
Umowa zlecenie a ZUS
W przypadku osób zatrudnionych na podstawie umowy-zlecenia muszą one zostać obowiązkowo objęte składkami na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, jeśli nie mają innych tytułów do ubezpieczeń. Składki ZUS, którym podlega zleceniobiorca to:
| Rodzaj ubezpieczenia | Składki pokrywane przez zleceniodawcę | Składki pokrywane przez zleceniobiorcę |
| Emerytalne | 9,76% | 9,76% |
| Rentowe | 6,50% | 1,50% |
| Wypadkowe | 1,67%* | – |
| Chorobowe | – | 2,45% |
| Zdrowotne | – | 9,00% |
| FP | 2,45% | – |
| FGŚP | 0,10% | – |
Jeśli zleceniobiorca jest już zgłoszony do ubezpieczeń ZUS na podstawie innej umowy, za którą otrzymuje wynagrodzenie w wysokości co najmniej minimalnego miesięcznego wynagrodzenia, zleceniobiorca musi zgłosić go tylko do ubezpieczenia zdrowotnego.
Przystąpienie do ubezpieczenia chorobowego jest dobrowolne ze strony zleceniobiorcy.
Do ubezpieczeń ZUS nie trzeba zgłaszać zleceniobiorcy będącego studentem poniżej 26 roku życia.
Umowa zlecenia a zaliczka na podatek dochodowy
Zaliczkę na podatek dochodowy od przychodów zleceniobiorcy odprowadza zleceniodawca. Aby ustalić wysokość zaliczki, należy:
- ustalić wysokość przychodu (wynagrodzenie brutto);
- od przychodu odjąć wysokość składek na ubezpieczenia społeczne;
- od sumy uzyskanej w punkcie 2. wyliczyć koszty uzyskania przychodu (20% lub 50%);
- odjąć koszty uzyskania przychodu od sumy uzyskanej w punkcie 2.;
- wyliczyć 12% (lub 32% na wniosek zleceniobiorcy) od sumy uzyskanej w punkcie 4. – to nasza zaliczka na podatek dochodowy zleceniobiorcy.
Minimalna stawka godzinowa na umowie zlecenie
Minimalna stawka godzinowa na umowie zlecenie wynosi w drugiej połowie 2023 roku 23,50 zł brutto.
Od 1 stycznia 2024 roku minimalna stawka wzrośnie do 27,70 zł brutto.
Od 1 lipca 2024 roku minimalna stawka wzrośnie do 28,10 zł brutto.
Wzór umowy zlecenia
Pobierz wzór umowy zlecenia:
Uwaga! W polu „podpis zleceniobiorcy” podpisuje się osoba przyjmująca zlecenie, czyli ta, która będzie je wykonywać.
