Podatek od darowizny jest obowiązkowy nawet gdy dotyczy on najbliższej rodziny. Z tego artykułu dowiesz się, jak go wyliczyć, jakie są wolne kwoty od podatku oraz jakie są konsekwencje niezgłoszenia darowizny.
Co to jest darowizna?
Żeby mówić o skutkach niezgłoszenia darowizny, przypomnijmy sobie, czym jest darowizna. Zgodnie z zapisami ustawy o podatku od spadku i darowizn, a także kodeksu cywilnego, darowizna jest umową, w której darczyńca zobowiązuje bezpłatnie przekazać świadczenie na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku. Żeby darowizna mogła dojść do skutku, obdarowany musi wyrazić zgodę na to, by przyjąć od darczyńcy majątek. Sam powód przekazania darowizny pod względem skutków podatkowych nie ma znaczenia.
Podatek od darowizny
W przypadku darowizny trzeba zapłacić podatek. To, jaki podatek od darowizny zapłacimy, zależy od tego jaki jest stopień pokrewieństwa między darczyńcą a obdarowanym. Pod względem podatkowym obdarowanych dzieli się na trzy grupy:
- grupa pierwsza: najbliższa rodzina, tj. małżonek (obecny, nie były), zstępni (np. syn, córka, wnuki, prawnuki), wstępni (np. matka, ojciec, dziadkowie), rodzeństwo, pasierb, ojczym, macocha, teściowie, zięć, synowa;
- grupa druga: dalsza rodzina, tj. zstępni rodzeństwa (np. siostrzeniec, bratanek), rodzeństwo rodziców (np. wuj, ciotka), zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa (np. mąż siostry), rodzeństwo małżonków (np. brat żony – szwagier), małżonkowie rodzeństwa małżonków (np. mąż siostry męża), małżonkowie innych zstępnych (np. żona wnuka);
- grupa trzecia: wszystkie osoby niezaliczone do dwóch poprzednich grup, w tym osoby niespokrewnione z obdarowanym.
I właśnie od przynależności do jednej z tych trzech grup zależy wysokość podatku od darowizny. W każdej z nich funkcjonuje limit darowizny, która jest wolna od podatku. Limit obejmuje ostatnie pięć lat. Jeśli nie przekroczyliśmy takiego limitu, to nie trzeba składać zeznania podatkowego.
Jeśli limit przekroczymy, to trzeba darowiznę zgłosić do urzędu skarbowego.
Darowizna kwota wolna od podatku – limit
Żeby nie zapłacić podatku od darowizny to na początku 2023
- Dla grupy I – 10 434 zł
- Dla grupy II – 7 878 zł
- Dla grupy III – 5 308 zł
Od lipca 2023 limity te mają wynosić odpowiednio:
- Dla grupy I – 36 120 zł,
- Dla grupy II 27 090 zł,
- Dla grupy III 18 060 zł.
Limity te oznaczają, że jeśli wartość darowizny w ciągu ostatnich 5 lat nie przekroczy wartości z limitu, to darowizny tej nie trzeba nigdzie zgłaszać. Jeśli jednak będzie wyższa niż wskazana w limicie dla odpowiedniej grupy pokrewieństwa, to taki fakt, trzeba zgłosić do urzędu skarbowego. Mamy na to 6 miesięcy od chwili otrzymania darowizny. W przypadku grupy I jeśli w terminie zgłosimy taką darowiznę, to nie trzeba będzie od niej płacić podatku. Gdy darowizna przekazywana jest w formie pieniężnej, to wystarczy, że udokumentujemy ją np. wyciągiem z konta.
Ile wynosi podatek od darowizny
Możesz być przygotowany na zapłatę podatku w przedziale od 3 do 20 proc. w zależności od tego do jakiej grupy podatkowej należysz oraz od kwoty nadwyżki.
Podane niżej kwoty, są kwotami liczonymi po przekroczeniu limitu.
Podatek od darowizny I grupa podatkowa
- 3% względem nadwyżki do 11 128 zł.
- W przedziale od 11 128 zł do 22 256 zł, podatek wyniesie 333 zł 90 gr i 5% od nadwyżki.
- Przy kwotach większych niż 22 256 zł, opłata wyniesie 890 zł 30 gr i 7% od nadwyżki.
Podatek od darowizny II grupa podatkowa
- 7% względem nadwyżki do 11 128 zł.
- W przedziale od 11 128 zł do 22 256 zł, podatek wyniesie 779 zł 50 gr i 9% od nadwyżki.
- Przy kwotach większych niż 22 256 zł, opłata wyniesie 1 780 zł 60 gr i 12% od nadwyżki.
Podatek od darowizny III grupa podatkowa
- 12% względem nadwyżki do 11 128 zł.
- W przedziale od 11 128 zł do 22 256 zł, podatek wyniesie 1 335 zł 40 gr i 16% od nadwyżki.
- Przy kwotach większych niż 22 256 zł, opłata wyniesie 3 115 zł 90 gr i 20% od nadwyżki.
CZYTAJ TAKŻE: Czy darowizna podlega VAT?
Co, jeśli nie zgłoszę darowizny?
Niezgłoszenie darowizny jest traktowane jako oszustwo. Jeśli urząd skarbowy wykryje, że darowizna nie była zgłoszona, to pieniądze takie opodatkowane będą karnie 20 proc. stawką podatku. Kara będzie nałożona na podatnika, jeśli urząd wykaże w trakcie kontroli, że darowizna nie była zgłoszona. Dodatkową sankcją jest odpowiedzialność karna skarbowa. Jej waga zależy od tego, jak bardzo naraziliśmy budżet na uszczuplenie.
Jak zgłosić darowiznę?
Do zgłoszenia darowizny służy druk SD-Z2. Samo zgłoszenie do urzędu skarbowego otrzymanej darowizny jest wyłącznie działaniem informacyjnym.
Przedawnienie podatku od darowizny
Warto wiedzieć, że jak każdy podatek, także i podatek od darowizny przedawnia się po pięciu latach. Mało tego. Zgodnie z art. 68 par. 1 ordynacji podatkowej urząd ma trzy lata by wydać decyzję ustalającą podatek. Jeżeli nie zdąży, to takie zobowiązanie się przedawnia.
