Od dawien dawna narzeka się w Polsce na poziom obciążeń wobec państwa, w tym np. na wysokość podatku dochodowego. Z drugiej jednak strony trzeba pamiętać o licznych udogodnieniach; jednym z nich jest kwota wolna od podatku dochodowego. Ile wynosi w 2024 roku kwota wolna od podatku? Kogo ona dotyczy?
Spis treści
Ile wynosi kwota wolna od podatku?
Przez lata kwota wolna od podatku dochodowego była utrzymywana na niskim – zdaniem niektórych nieprzystającym do dynamicznie rosnących płac – poziomie. Obecnie jednak nowa kwota wolna od podatku wynosi 30 tys. złotych. Próg ten odnosi się do zarobków osiąganych w ujęciu rocznym.
Jeśli chodzi o 2024 rok, kwota wolna od podatku dochodowego jest ustalana w następujący sposób:
- dochody roczne na poziomie wynoszącym do 30 000 zł – podatek w wysokości 0 złotych;
- dochody roczne wynoszące co najmniej 30 001 zł i nie wyższe niż 120 000 zł – kwota wolna jest ustalana jako różnica 12 proc. (tyle wynosi podstawowa stawka podatku VAT) minus kwota zmniejszająca podatek, czyli 3600 zł;
- roczne dochody przekraczające 120 000 zł – kwota jest wówczas ustalana jako 10 800 zł + 32 proc. z nadwyżki ponad 120 000 zł.
W dalszej części pokażemy, w jaki sposób kształtowała się kwota wolna od podatku w poprzednich latach. Jak się przekonasz, zmian tych było naprawdę sporo, choć dotyczyły one głównie wysokości tej kwoty, nie zaś samego mechanizmu jej ustalania.
| Warto wiedzieć – kto ustala poziom kwoty zmniejszającej podatek dochodowy?
Odpowiedź na to pytanie możemy znaleźć w ustawie o podatku dochodowym. Zgodnie z zapisem zawartym w art. 27 ust. 1c: „Wysokość kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w ust. 1, zwanej dalej »kwotą zmniejszającą podatek«, podlega weryfikacji przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych” |
Zmiany w wysokości kwoty wolnej od podatku
Jeśli chodzi o 2024 rok, to nie zaszły żadne poważniejsze zmiany w kwestii kwoty wolnej od podatku dochodowego. Istną rewolucją pod tym względem okazał się rok poprzedni, ponieważ to właśnie wtedy wprowadzono Polski Ład. To właśnie w ramach Polskiego Ładu zostało wprowadzone znaczące podwyższenie kwoty wolnej od PIT.
Wiemy już, jaki jest stan obecny. A jak wyglądało to w latach poprzednich? Jak już wcześniej wspomnieliśmy, nie były to rozwiązania szczególnie korzystne dla przeciętnego podatnika.
Kwota wolna od podatku w okresie od 2018 do 2021 roku wynosiła 8 tys. zł rocznie (do tej kwoty podatek dochodowy od osób fizycznych to 0 złotych). W przypadku dochodów rocznych na poziomie od 8 do 13 tys. zł kwota ta jest degresywna, tzn. spadająca od poziomu 8 tys. zł aż do 3091 zł. Dla dochodów wynoszących od 13 tys. zł do 865 528 zł stosowano stałą kwotę wynoszącą 3091 zł.
W sytuacji, gdy chodzi o roczne dochody zawierające się w przedziale od 85 528 do 127 000 zł, również stosuje się podejście degresywne, aczkolwiek punktem wyjścia jest już tylko 3091 zł (stopniowo schodzi się do zera). Dla dochodów przekraczających równowartość 127 000 zł nie stosowało się kwoty wolnej od podatku.
Poniżej przedstawiamy informacje dotyczące kwot z lat jeszcze wcześniejszych:
- 2000 – 2295,79 zł,
- 2001 – 2596,43 zł
- 2002 – 2727,16 zł
- 2003–2006 – 2789,89 zł
- 2007 – 3013,37 zł
- 2008 – 3089,00 zł
- 2009–2016 – 3091,00 zł.
| Warto wiedzieć – dochody poniżej progu a deklaracja podatkowa
Nawet jeśli podatnik osiągnął dochody na poziomie w pełni objętym kwotą wolną, nie zwalnia go to z obowiązku złożenia deklaracji podatkowej. |
Wyższa kwota wolna od podatku i kwota zmniejszająca podatek w 2024 roku
Tak jak już wspomnieliśmy, obecnie kwota wolna od podatku wynosi 30 000 złotych. Taki stan rzeczy utrzymuje się od 1 stycznia 2022 roku. Jednak w związku z niezwykle wysoką inflacją, planowane są zmiany w tym zakresie. Do Sejmu trafił projekt, według którego kwota wolna od podatku ma zostać podwyższona do 60 000 złotych. Wraz z jej wzrostem wzrośnie również kwota obniżająca podatek z obecnych 3 600 na 7 200 złotych.
Takie podwyższenie kwoty wolnej od podatku będzie oznaczać, że w ogóle nie będą płacić podatku osoby zarabiające do 5 tysięcy złotych brutto. Przedsiębiorcy rozliczający się według skali podatkowej zapłacą podatek od przychodów dopiero po przekroczeniu 60 tysięcy złotych dochodu.
Kto może skorzystać z kwoty wolnej od podatku?
Z kwoty wolnej od podatku mogą skorzystać jedynie osoby osiągające zarobki, które zostały objęte podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
| Warto wiedzieć – kwota wolna od podatku w 2024 roku a podatek liniowy
Ograniczenie możliwości stosowania kwoty wolnej nie sprowadza się jedynie do objęcia tym mechanizmem wyłącznie PIT-u. Wręcz przeciwnie – kwota wolna odnosi się jedynie do dochodów objętych opodatkowaniem na zasadach ogólnych. Nie jest możliwe stosowanie jej w przypadku podatku liniowego czy ryczałtu ewidencjonowanego. |
Kwota wolna od podatku w darowiźnie
Oprócz wyżej opisanych przez nas rozwiązań możliwa jest również kwota wolna od podatku w darowiźnie. Jej wysokość różni się w zależności od tego, od kogo otrzymamy darowiznę. W zbiorczy sposób przedstawiamy to w poniższej tabeli:
| Grupa podatkowa | Kto należy do tej grupy podatkowej? | Kwota wolna od podatku, która obowiązywała do 1 lipca 2023 roku | Kwota wolna od podatku, która weszła w życie w dniu 1 lipca 2023 |
| Grupa 1 | Mąż, żona, zstępni (w tym dzieci, wnuki oraz prawnuki), wstępni (zalicza się do nich rodziców, dziadków oraz pradziadków), rodzeństwo, ojczym/macocha, pasierbowie, zięć/synowa, teść i teściowa | 10 434 zł | 36 120 zł |
| Grupa 2 | Są to m.in. zstępni rodzeństwa (siostrzenice, bratankowie), wujkowie i ciotki, dzieci/małżonkowie pasierbów, rodzeństwo małżonków oraz małżonkowie rodzeństwa, małżonkowie innych zstępnych | 7 878 zł | 27 090 zł |
| Grupa 3 | Pozostałe osoby, których z uwagi na brak pokrewieństwa nie możemy zaliczyć do grupy 2 oraz 3 | 5 308 zł | 5 733 zł |
Warto przeanalizować dane z powyższej tabeli, ponieważ w lipcu 2023 roku doszło do znaczącego podniesienia kwoty.
| Warto wiedzieć – czym właściwie jest darowizna?
Definicję możemy znaleźć w art. 888 ustawy Kodeks cywilny: „§ 1. Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku”. Innymi słowy, darowizna to po prostu przekazanie osobie trzeciej kapitału czy innego składnika majątku (nieruchomość, rzecz ruchoma) bez żądania wynagrodzenia z tego tytułu. |
Ile obliczyć miesięczną kwotę wolną od podatku w 2024 roku?
Z przedstawionych w naszym tekście danych możemy łatwo wywnioskować, że:
- miesięczna ulga podatkowa w 2024 roku wynosi 30 000 zł / 12 = 2500 zł,
- miesięczna kwota zmniejszająca podatek to 3600 / 12 = 300 zł.
Skąd te obliczenia? Odpowiedź na pytanie jest bardzo prosta: 12 proc. stawki podatku PIT z 30 000 zł to 3600 zł. W celu przeliczenia tej rocznej kwoty na stawkę miesięczną należy wykonać kolejne proste obliczenie. Po podzieleniu tej wartości przez 12 uzyskujemy właśnie 300 zł kwoty zmniejszającej podatek.
Przeczytaj więcej o rozliczaniu podatku.
