Zastrzeżenie numeru PESEL to dość nowy pomysł. Czy takie rozwiązanie jest możliwe? Na jakiej zasadzie miałaby działać blokada numeru PESEL? W czym by pomagała?
Zastrzeżenie numeru PESEL to mógłby pomagać w sytuacji, w której nasz numer PESEL, wraz z innymi danymi osobowymi wpadnie w ręce przestępców. Czy jest możliwa?
Zastrzeżenie numeru PESEL
Zastrzeżenie numeru PESEL mogłoby być bardzo pomocne. Jedenastocyfrowy numer, który towarzyszy nam przez całe życie jest w wielu przypadkach kluczową daną, która pozwala na naszą identyfikację. Kredyt, pożyczka, najem mieszkania, umowa z telekomem, wizyta u lekarza, ślub, założenie firmy… To sytuacje, w których numer PESEL jest nam absolutnie potrzebny, można rozszerzać w nieskończoność.
A co w sytuacji, w której nasz numer wpadnie w ręce przestępców. Niestety w społeczeństwie nie brakuje osób, które się o tym boleśnie przekonały. Świetnym wyjściem byłaby blokada numeru PESEL. Niestety to rozwiązanie nie jest obecnie możliwe, choć… trwają pracę nad jego wdrożeniem.
W dobie powszechnej cyfryzacji, zastrzeżenie numeru PESEL byłoby skuteczną metodą na zablokowanie przestępczych działań oszustów w przeróżnych sytuacjach. Tym samym ograniczyłaby sytuacje, w których ktoś musiałby spłacać nieswoje kredyty, lub opłacać czyjeś zobowiązania.
Pomysły na blokadę numeru PESEL
Powyższe argumenty przewijały się już w wielu dyskusjach. Argumentowano, że blokada numeru PESEL nie jest możliwa m.in. ze względu na fakt, iż prawo nie przewiduje wydania nowego, innego numeru ewidencyjnego tej samej osobie.
Okazuje się jednak, że możliwe jest wprowadzenie skutecznego mechanizmu pośredniego. Numeru PESEL wprawdzie nie zmienimy, jednak… będziemy mogli go zamrozić.
Zastrzeżenie numeru PESEL w mObywatelu?
Cyfryzacja KPRM poinformowała właśnie, że przygotowywany jest dość prosty w swym zastosowaniu mechanizm zastrzegania numeru PESEL. Ma być ono dodatkową funkcją m.in. w rządowej aplikacji mObywatel.
Jak ma to działać w praktyce? Instytucje finansowe udzielając kredytu lub pożyczki będą miały obowiązek sprawdzenia w bazie, czy osoba legitymująca się danym numerem PESEL nie zastrzegła, że nie chce zaciągać żadnych zobowiązań finansowych.
Cyfryzacja KPRM wyjaśnia, że projektowane właśnie przepisy „będą blokować możliwość dochodzenia roszczeń udzielonych pomimo dokonanego zastrzeżenia”. To z kolei ma zdjąć z osób, którym skradziono tożsamość „konieczność obrony przed długami, które powstały w wyniku działalności przestępców”.
Zastrzeżenie PESEL a konsekwencje prawnego
Zgodnie z proponowanym prawem nowa usługa będzie miała charakter nie tylko czysto informacyjny. Ma ona także wywołać konsekwencje prawne. Zgodnie z projektowanymi przepisami, każda instytucja finansowa będzie miała obowiązek sprawdzić, czy osoba, która w danym momencie zaciąga jakiekolwiek zobowiązanie, nie zastrzegła takiej możliwości w bazie prowadzonej przez rząd.
Rejestr zastrzeżonych numerów PESEL
Propozycja zakłada powstanie nowego rejestru, który będzie gromadził informacje o zastrzeżonych numerach PESEL. W tej sytuacji każda instytucja, która udziela pożyczki, czyli bank, SKOK, czy firma pożyczkowa, a także notariusze i sądy, będą miały obowiązek sprawdzenia w nim czy dane wnioskodawcy nie widnieją we wspomnianym rejestrze.
Jeśli nie dopilnują tej procedury, będą mogły zapomnieć o dochodzeniu jakichkolwiek roszczeń od osoby, która padła ofiarą przestępców. Mechanizm ten ma dotyczyć także takich obszarów jak obrót nieruchomościami.
Cyfryzacja KPRM planuje także stworzenie specjalnego trybu zastrzeżenia dla osób, które nie potrafią poruszać się w sieci i korzystać z aplikacji. W takim przypadku będzie można złożyć pisemny wniosek, który przyjmie dowolny urząd gminy.
Stan przed wprowadzeniem nowego prawa
Niestety do chwili, wprowadzenia nowego prawa, osoby, które straciły dowód osobisty, mogą zastrzec sam dokument. Nie daje to jednak „spokoju” i pewności, że ktoś nie posłuży się danymi, w celu popełnienia przestępstwa. Proponowane rozwiązanie zdaje się ten problem rozwiązywać w całości.
