Zapewne każdy z nas chociaż raz w życiu musiał załatwić sprawę, która wymaga wizyty u notariusza. Kim jest notariusz, jakich czynności można u niego dokonać oraz ile to kosztuje? Podpowiadamy!
Notariusz to prawnik mianowany przez Ministerstwa Sprawiedliwości do wykonywania czynności notarialnych. Jego zadaniem jest zapobieganie niepotrzebnym sporom sądowym poprzez sporządzanie niepodważalnych dokumentów urzędowych. Kiedy wizyta u notariusza jest niezbędną? Jakie dokumenty mogą zostać przygotowane przez notariusza oraz ile kosztuje taka czynność? Zapraszamy do lektury!
Spis treści
Kim jest notariusz?
Notariusz jest osobą z wykształceniem prawniczym, która ukończyła aplikację notarialną, a później została mianowana przez Ministra Sprawiedliwości do pełnienia funkcji zaufania publicznego. Co ciekawe siedziba kancelarii, w której funkcjonuje notariusz, nie może być przypadkowa – wyznaczana jest przez Ministra Sprawiedliwości.
Skoro zarówno adwokaci, prawnicy, jak i notariusze muszą ukończyć te same studia, to na czym polega różnica pomiędzy tymi zawodami? Podstawową różnicą jest fakt, że ci pierwsi świadczą dla swoich klientów usługi, a notariusze – czynności.
Głównym celem działalności notariuszy, który wynika z ustawy o notariacie, jest sporządzanie dokumentów urzędowych, których nikt nie jest w stanie podważyć, co przyczynia się bezpośrednio do zapobiegania niepotrzebnym konfliktom i sporom sądowym.
Zadania notariusza
Wśród czynności najczęściej wykonywanych przez notariusza jest sporządzanie aktów notarialnych, które dotyczą:
- ustanowienia rozdzielności majątkowej;
- przekazania darowizny;
- spisania testamentu;
- poświadczenia udzielonego pełnomocnictwa;
- poświadczenia zgodności dokumentu z odpisem;
- sporządzenia aktu notarialnego kupna lub sprzedaży nieruchomości.
Zakres zadań notariusza jest jednak znacznie szerszy i obejmuje on ponadto w szczególności:
- przygotowywanie aktów notarialnych o różnej treści;
- sporządzanie i doręczanie oświadczeń;
- spisywanie protokołów;
- przyjmowanie na przechowanie dóbr materialnych, na przykład: pieniędzy, dokumentów, elektronicznych nośników danych;
- tworzenie wypisów, odpisów i wyciągów z istniejących dokumentów;
- sporządzanie projektów dokumentów prawnych;
- składanie wniosków o wypis z ksiąg wieczystych.
Które z dokumentów wymagają zachowania formy notarialnej?
Warto wiedzieć, że istnieje szereg dokumentów, które wymagają formy notarialnej, aby były prawnie wiążące. Wśród nich znajdują się chociażby:
- umowy dotyczące przeniesienia własności nieruchomości lub spółdzielczego prawa do lokalu (sprzedaż, zamiana, darowizna, zniesienie współwłasności);
- umowy deweloperskie;
- umowy o dożywocie;
- umowy o podział wspólnego majątku;
- umowy majątkowe małżeńskie.
Ile kosztują czynności wykonywane przez notariusza?
Za czynności wykonywane przez notariusza trzeba zapłacić. Stawki maksymalne określone są przez Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 roku. Każdy z notariuszy ma prawo do ustalenia własnych stawek, ponieważ wspomniane rozporządzenie nie mówi nic o stawkach minimalnych. To, ile zapłacisz za wizytę u notariusza, będzie więc zależało wyłącznie od Waszej umowy.
Maksymalne opłaty notarialne będą uzależnione od wartości danej czynności:
- wartość czynności do 3 tysięcy złotych – wysokość opłaty maksymalnej = 100 złotych;
- wartość czynności powyżej 3 tysięcy do 10 tysięcy złotych – wysokość opłaty maksymalnej = 100 złotych + 3% od nadwyżki powyżej 3 tysięcy złotych;
- wartość czynności powyżej 10 tysięcy do 30 tysięcy złotych – wysokość opłaty maksymalnej = 310 złotych + 2% od nadwyżki powyżej 10 tysięcy złotych;
- wartość czynności powyżej 30 tysięcy do 60 tysięcy złotych – wysokość opłaty maksymalnej = 710 złotych + 1% od nadwyżki powyżej 30 tysięcy złotych;
- wartość czynności powyżej 1 miliona do 2 milionów złotych – wysokość opłaty maksymalnej = 4 770 złotych + 0,2% od nadwyżki powyżej 1 mln złotych, ale nie więcej niż 10 tysięcy złotych;
- wartość czynności powyżej 2 mln złotych – wysokość opłaty maksymalnej = 6 770 złotych + 0,25% od nadwyżki powyżej 2 mln złotych, ale nie więcej niż 10 tys. złotych, a w przypadku czynności dokonywanych pomiędzy osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn nie więcej niż 7500 zł.
W Rozporządzeniu zostały uwzględnione również opłaty maksymalne dla czynności, które nie mają wartości:
- sporządzenie umowy majątkowej małżeńskiej – opłata w maksymalnej wysokości 400 złotych;
- sporządzenie testamentu – opłata w maksymalnej wysokości 50 złotych;
- odwołanie testamentu – opłata w maksymalnej wysokości 50 złotych;
- sporządzenie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku – opłata w maksymalnej wysokości 50 złotych;
- sporządzenie pełnomocnictwa – opłata w maksymalnej wysokości 30 złotych;
- wypisy, odpisy i wyciągi z akt notarialnych lub innych dokumentów – opłata w maksymalnej wysokości 6 złotych za każdą rozpoczętą stronę.
Podane powyżej kwoty są kwotami netto, więc należy do nich doliczyć 23% podatku VAT. Dodatkowo trzeba do nich dodać ewentualne opłaty sądowe, podatki, czy koszty dojazdu notariusza.
W szczególnych przypadkach można skorzystać ze zwolnienia całościowego lub częściowego z opłaty notarialnej. W tym celu należy złożyć odpowiedni wniosek do sądu rejonowego, a jeśli zostanie on rozpatrzony pozytywnie, to opłatę pokryje Skarb Państwa.
Podsumowując, notariusz jest zawodem zaufania publicznego. To prawnik mianowany przez Ministra Sprawiedliwości do wykonywania czynności notarialnych. Istnieje szereg umów, które wymagają formy notarialnej pod rygorem nieważności. Notariusz pobiera opłatę za swoją pracę. Maksymalna stawka taksy notarialnej określona jest w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości.
