Kiedy należy złożyć PCC-3A?

Formularz PCC-3A stosowany jest w niektórych przypadkach podczas zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych. Sprawdź, kiedy używa się go zamiast druku PCC-3. Jak go złożyć? Przeczytasz o tym w naszym artykule.

Podatek od czynności cywilnoprawnych

Podatek od czynności cywilnoprawnych obejmuje czynności związane z umowami. Należą do nich między innymi:

  • sprzedaż i zamiana majątku lub praw majątkowych;
  • pożyczki pieniężne lub świadczenie w postaci rzeczy określonych tylko co do ich rodzaju;
  • darowizny, jeśli obejmują przekazanie obdarowanemu długów i zobowiązań darczyńcy;
  • umowy dożywocia;
  • podział spadków i umowy o zniesienie współwłasności, jeśli dotyczy to spłat lub dopłat;
  • ustanowienie hipoteki;
  • ustanowienie odpłatnego użytkowania oraz płatnej służebności;
  • niewłaściwe depozyty;
  • umowy spółki.
Zmiany w wyżej wymienionych umowach również podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (jeśli zmiana ta spowoduje zwiększenie podstawy opodatkowania).

Tego typu zdarzenia (zarówno same umowy, jak i zmiany w tych dokumentach) mogą być opodatkowane, pod warunkiem że chodzi o:

  • rzeczy lub prawa majątkowe, które znajdują się w Polsce lub są wykonywane na jej terenie;
  • rzeczy lub prawa majątkowe poza granicami Polski, lub wykonywane poza granicami kraju, ale osoba, która je nabyła, ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce, a transakcja cywilnoprawna miała miejsce w Polsce.

 

Podatnikami podatku od czynności cywilnoprawnych są ludzie (osoby fizyczne), przedsiębiorstwa i organizacje nieposiadające prawnej osobowości; tak czy inaczej, chodzi tu o podmioty będące stronami czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu.

Do zapłaty podatku są zobowiązane następujące grupy:

  • kupujący na wypadek umowy sprzedaży;
  • strony czynności w przypadku umowy zamiany;
  • obdarowany, jeśli doszło do zawarcia umowy darowizny;
  • nabywca nieruchomości w przypadku umowy dożywocia;
  • podmiot nabywający rzeczy lub prawa majątkowe powyżej udziału w spadku, lub współwłasności w przypadku umowy o dział spadku, lub o zniesienie współwłasności;
  • użytkownik lub nabywający prawo służebności w przypadku ustanowienia odpłatnego użytkowania, lub służebności;
  • otrzymujący pożyczkę lub przechowawca w przypadku umowy pożyczki i umowy depozytu nieprawidłowego;
  • składający oświadczenia woli o ustanowieniu hipoteki w przypadku ustanowienia hipoteki;
  • wspólnicy w przypadku umowy spółki cywilnej, a w przypadku pozostałych umów spółki, zobowiązana jest sama spółka.
Stawki podatku zależą od rodzaju przeprowadzanych czynności cywilnoprawnych i wynoszą:

  • 2% od umowy sprzedaży:
    • nieruchomości,
    • rzeczy ruchomych,
    • prawa użytkowania wieczystego,
    • spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego/lokalu użytkowego,
    • innych praw wynikających z prawa spółdzielczego;
  • 1% od umowy sprzedaży innych praw majątkowych,
  • 2% od umów:
    • zamiany,
    • dożywocia,
    • podziału spadku,
    • likwidacji współwłasności
    • prawa użytkowania wieczystego,
  • 1% od umów zamiany, dożywocia, podziału spadku, likwidacji współwłasności i darowizny dotyczącej przeniesienia innych praw majątkowych,
  • 1% od umowy ustanowienia odpłatnego użytkowania,
  • 0,1% od ustanowienia hipoteki na zabezpieczenie istniejących wierzytelności,
  • 19 zł od ustanowienia hipoteki na zabezpieczenie wierzytelności, jeśli dotyczy to prawa o nieokreślonej wysokości,
  • 0,5% od umowy spółki.

Jak zatem widzisz, opodatkowaniu w ramach podatku od umów cywilnoprawnych podlegają takie umowy, które – ogólnie rzecz biorąc – nie są związane z działalnością gospodarczą, ale raczej dotyczą spraw prywatnych (poza umowami spółki). Podatek od czynności cywilnoprawnych, który rozlicza się za pomocą formularza PCC-3, obejmuje wyłącznie te czynności, które są dokonywane na podstawie wspomnianych umów.

Podatek od czynności cywilnoprawnych — jaka jest podstawa prawna?

  • Ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych.
  • Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 25 listopada 2015 r. w sprawie sposobu pobierania i zwrotu podatku od czynności cywilnoprawnych.

Kto składa PCC-3A a kto PCC-3?

Wiesz już, kto składa PCC-3. Warto teraz zastanowić się nad jeszcze jedną kwestią: w praktyce stosuje się również formularz PCC-3A. Kto jest zobowiązany do składania tego dokumentu?

Formularz PCC-3A jest potrzebny, gdy kilka stron musi rozliczyć podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC). Żeby go dobrze wypełnić, trzeba dołączyć ten formularz jako załącznik do deklaracji PCC-3. Należy to zrobić, kiedy nabywca to więcej niż jeden zaangażowany podmiot; podobnie przedstawia się sytuacja w przypadku umów zamiany lub spółek cywilnych.

Pobierz deklarację PCC-3A.

W takich sytuacjach obowiązek podatkowy spoczywa na wielu podmiotach lub stronach umowy zamiany i wspólnikach spółki cywilnej, co oznacza, że każdy z nich musi zapłacić podatek. W deklaracji PCC-3 należy wpisać dane jednego z tych podmiotów, a reszta informacji dotyczących pozostałych stron umowy zamiany lub wspólników spółki cywilnej powinna znaleźć się w załącznikach PCC-3A.

Jak złożyć PCC-3?

Osoby, które muszą zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych, powinny bez wezwania organu podatkowego złożyć deklarację PCC-3 oraz uregulować zobowiązanie wobec fiskusa w ciągu 14 dni od powstania obowiązku podatkowego. Podobna zasada obowiązuje w odniesieniu do PCC-3A, które, jak już wspomnieliśmy, stanowi załącznik.

Możesz wydrukować deklarację, wypełnić ją i osobiście zanieść do urzędu lub złożyć przez portal internetowy e-Deklaracje, podpisując dokument kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub danymi autoryzującymi.

Pobierz deklarację PCC-3.

Uwaga! Jeśli podatek dotyczy czynności cywilnoprawnych dokonanych w formie aktu notarialnego, to podatnik nie musi składać deklaracji PCC-3 ani płacić podatku. Notariusz załatwi to za niego.

 

Niezłożenie deklaracji PCC-3 lub PCC-3/A w ciągu 14 dni naraża nas na odpowiedzialność karno-skarbową. Zaniechanie takich obowiązków stanowi wykroczenie skarbowe, które jest zagrożone grzywną ściśle związaną z kwotą minimalnego wynagrodzenia za pracę. Grzywna może wynosić od 1/10 do nawet 20-krotności płacy minimalnej, co oznacza, że np. w 2022 roku kary za niezłożenie deklaracji PCC-3 lub PCC-3/A w terminie wahają się od 301 do 60 020 zł (odpowiednio, we wrześniu 2023 roku jest to już 360 oraz 72 000 zł).

Emil Zelma
Emil Zelma
Ekonomista, wykładowca, autor wielu artykułów, znający w teorii i w praktyce zasady działalności przedsiębiorstw. Do jego zainteresowań należy szeroko pojęty biznes, w tym szczególnie obszary związane z zarządzaniem finansami firmy oraz księgowością.

Czytaj również

Najchętniej czytane

Nierejestrowana działalność gospodarcza. Jak zarabiać bez rejestracji?

Firma na próbę, zarabianie bez firmy. Choć nierejestrowana działalność gospodarcza ma różne oblicza, pozostaje dobrym sposobem na przetestowanie pomysłu na biznes. Na czym dokładnie...

Jaki jest podatek od darowizny w 2024 roku? Czy zapłacisz podatek za darowiznę od rodziców?

Podatek od darowizny jest obowiązkowy, nawet gdy dotyczy on najbliższej rodziny. Z tego artykułu dowiesz się, jak go wyliczyć, jakie są wolne kwoty od...

Czynny żal do Urzędu Skarbowego – kiedy należy go złożyć? Wzór

Jak wygląda czynny żal? Wzór pozwoli szybciej go wypełnić. Zobacz, jak wygląda. Sprawdź, jakie warunki trzeba spełnić, aby można było złożyć czynny żal. Przeczytaj...
pieczęc kwalifikowana

Najnowsze

Jak wygląda weryfikacja podpisu elektronicznego lub pieczęci elektronicznej?

Weryfikacja podpisu elektronicznego lub pieczęci elektronicznej pozwala potwierdzić, czy są one ważne i nie zostały naruszone od czasu ich złożenia. Proces ten pozwoli wykryć,...

PAdES a XAdES – czym różnią się różne formaty certyfikatu kwalifikowanego?

Aby podpisać dokument podpisem kwalifikowanym lub złożyć pieczęć elektroniczną, należy najpierw wybrać ich parametry. Jednym z nich jest format PAdES lub XAdES. Czym się...

KSeF dopiero od 2026 roku: „Groził nam paraliż polskiej gospodarki”

26 kwietnia 2024 roku Ministerstwo Finansów przeprowadziło briefing prasowy, na którym dokonane zostało podsumowanie audytu dotyczącego Krajowego Systemu e-Faktur. Przypominamy, że KSeF miał zostać...

Chcesz być na bieżąco z najnowszymi wiadomościami?

Wpisz tylko swój email, a będziemy w kontakcie. To takie proste!