Prowadzisz zakład produkcyjny i wytwarzasz towary objęte akcyzą, importujesz towary podlegające akcyzie, sprzedajesz alkohol, papierosy lub paliwa – w każdym z tych przypadków jesteś płatnikiem akcyzy. Sprawdź, co musisz wiedzieć o tym podatku i jakie są jego stawki.
Akcyza jest formą podatku, który państwo nakłada na określone towary i usługi. To jeden z podatków pośrednich, obok VAT i cła. Akcyza ma zwiększyć dochody państwa, a jednocześnie regulować produkcję, sprzedaż i spożycie określonych produktów, np. tytoniu i alkoholu.
Podatek akcyzowy obejmuje różne kategorie towarów i usług, np. paliwa, energię elektryczną, samochody. Poszczególne produkty mają różne stawki akcyzy, które są określane na podstawie m.in. ich rodzaju, zawartości alkoholu czy emisji CO2. Państwo pobiera akcyzę zarówno od producentów, jak i od konsumentów.
Spis treści
Podatek akcyzowy – kto go zapłaci?
Akcyzę mogą płacić osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne, które nie mają osobowości prawnej, a są odpowiedzialne za produkcję, import, sprzedaż lub użytkowanie określonych towarów i usług objętych akcyzą.
Podatnikiem akcyzy będą m.in. producenci i importerzy towarów objętych akcyzą, sprzedawcy detaliczni oraz użytkownicy towarów objętych akcyzą (np. paliw do samochodów czy energii elektrycznej dla firm).
Podatek akcyzowy zapłacą również:
- nabywcy wyrobów akcyzowych bez zapłaconej akcyzy – osoby lub podmioty, które nabywają lub posiadają wyroby akcyzowe, a nie opłaciły akcyzy w wymaganej wysokości (wykazała to kontrola podatkowa, kontrola celno-skarbowa lub postępowanie podatkowe);
- ostateczni nabywcy energii elektrycznej bez zapłaconej akcyzy;
- nabywcy lub posiadacze suszu tytoniowego bez składu podatkowego, którzy nie opłacili akcyzy od posiadanego suszu;
- podmioty zagraniczne, które wysyłają wyroby akcyzowe;
- osoby lub podmioty, które używają lub sprzedają wyroby węglowe w sposób niezgodny z przepisami;
- osoby lub firmy, które pośredniczą w handlu tytoniem lub węglem i zużywają te produkty;
- osoby lub podmioty prowadzące skład podatkowy i zużywające susz tytoniowy do celów innych niż produkcja wyrobów tytoniowych, lub wyrobów nowatorskich;
- finalni nabywcy węglowi lub gazowi, którzy używają wyrobów węglowych lub gazowych do celów innych niż zwolnione od opodatkowania, jeśli nie można ustalić sprzedawcy i nie opłacono odpowiedniej akcyzy;
- przedsiębiorstwa w spadku, czyli dziedziczone po zmarłym przedsiębiorcy, jeśli istnieje ciągłość działalności gospodarczej nieżyjącego podatnika.
Jeżeli podatek akcyzowy ciąży na kilku podatnikach, to zapłata akcyzy związanej z danymi wyrobami przez jedną z osób lub firm, sprawia, że zobowiązanie pozostałych wygasa. Warto jednak pamiętać, że osoby i podmioty produkujące nielegalnie papierosy, płyn do papierosów elektronicznych lub wyroby nowatorskie, ponoszą solidarną odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe.
W przypadku samochodów osobowych podatnikiem akcyzy są osoby i podmioty związane z importem, nabyciem wewnątrzwspólnotowym lub sprzedażą takich samochodów, a także osoby związane z rejestracją pojazdów na terytorium kraju oraz współwłaściciele. Ponadto podatnikami akcyzy będą nabywcy lub posiadacze samochodów osobowych niezarejestrowanych wcześniej na terytorium kraju jeżeli nie można ustalić, kto dokonał wcześniejszej czynności podlegającej opodatkowaniu, a kontrola wykazała, że akcyza nie została opłacona.
Podatek akcyzowy – jakich wyrobów dotyczy?
Do wyrobów opodatkowanych akcyzą należą:
- energia elektryczna,
- wyroby węglowe i gazowe,
- paliwa,
- energia elektryczna,
- napoje alkoholowe,
- samochody osobowe,
- susz i wyroby tytoniowe (papierosy, cygara, tytoń do fajek, cygaretki).
Podatek akcyzowy – stawki akcyzy
Stawki podatku akcyzowego wyrażane są w kwocie na jednostkę wyrobu, procencie podstawy opodatkowania, procencie maksymalnej ceny detalicznej lub kwocie na jednostkę wyrobu i procencie maksymalnej ceny detalicznej.
Stawki akcyzy w 2023 roku wynoszą w przypadku:
- benzyny silnikowej – 1 529,00 zł/1.000 l,
- oleju napędowego – 1 160,00 zł/1.000 l,
- gazów skroplonych do napędu silników spalinowych (np. LPG) – 659,00 zł/1.000 kg,
- gazu ziemnego do napędu silników spalinowych (np. CNG) – 0 zł,
- biokomponentów stanowiących samoistne paliwa – 1 160,00 zł/1 000 l,
- energii elektrycznej – 5,00 zł/MWh,
- alkoholu etylowego – 7 248,00 zł/hl 100% vol.,
- piwa – 9,90 zł od 1 hektolitra za każdy stopień Plato gotowego wyrobu,
- wina – 201,00 zł/hl gotowego wyrobu,
- papierosów – 250,91 zł za każde 1.000 sztuk i 32,05% maksymalnej ceny detalicznej,
W 2024 roku akcyza, na niektóre wyroby zostanie podniesiona. Tak wynika z projektu ustawy budżetowej przyjętej przez rząd. Akcyza na napoje alkoholowe ma wzrosnąć o 5 proc., a na papierosy o 10 proc. Tym samym np. akcyza za jeden hektolitr czystego alkoholu etylowego sięgnie 7 610 zł (teraz to 7 248 zł). Podwyżka wynika z tzw. mapy akcyzowej, która przewiduje coroczne podwyższanie stawek podatku o 5 i 10 proc. (do 2027 r.).
