Umowa zlecenie jest najpopularniejszą umową cywilnoprawną zawieraną w Polsce. W wielu przypadkach to bardzo opłacalna forma zatrudnienia, która pozwala legalnie zlecić komuś określoną pracę, bez konieczności tworzenia etatu.
Czym jest umowa zlecenie? Jakie są jej wady i zalety? Czy na umowie zlecenie trzeba opłacać składki ZUS? Jaka jest minimalne wynagrodzenie dla osób zatrudnionych na podstawie umowy zlecenie? Przeczytaj nasz artykuł i poznaj odpowiedzi na te pytania.
Spis treści
Umowa zlecenie – umowa cywilnoprawna
Zgodnie z art. 734 Kodeksu cywilnego: § 1. Przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie.
Umowę zlecenie zaliczamy do kanonu umów cywilnoprawnych. Jak sama nazwa wskazuje, umowy zlecenie podlegają pod Kodeks cywilny, a nie Kodeks pracy. To zasadniczy minus dla zleceniobiorców. O urlopie chorobowym, wypoczynkowym, czy okresie wypowiedzenia i innych dobrodziejstwach etatu mogą na starcie zapomnieć.
CZYTAJ TAKŻE: Umowa zlecenie – wzór do pobrania
Stąd wiele dość dramatycznych sytuacji np. w czasie pandemii, kiedy z dnia na dzień wielu zleceniobiorców zostawało bez środków do życia. Z drugiej strony, wielu zleceniodawców, w tym samym czasie zostawało bez wykonawców określonych zleceń (kwarantanna, lockdown, etc.). Brak rąk do pracy okazywał się wówczas zmorą.
Nie jest jednak tak, że w przypadku umowy zlecenie, pracodawca nie ma żadnych obowiązków. Otóż ma! M.in. w obszarach związanych ze sferą BHP. To oznacza, że pod tym względem pracownicy etatowi, jak i zleceniobiorcy są właściwie zrównani. Podajmy przykład.
Fotograf, który ma wykonać zdjęcia inwestycji na potrzeby strony internetowej dewelopera, musi otrzymać kask ochronny i inne konieczne zabezpieczenia wynikające z przepisów BHP. Jeśli obowiązek ten nie zostałby dopełniony i doszłoby do nieszczęścia, odpowiedzialność spadałaby na zleceniodawcę!
Umowa zlecenie a stosunek pracy
Umowa zlecenie pozwala na dość dużą swobodę, jeżeli chodzi np. o ustalenie miejsca, czy czasu wykonania zadania. Mało tego, spora elastyczność dotyczy także sposobu, jakim dane zadanie zostanie wykonane.
CZYTAJ TAKŻE: Koszt zatrudnienia pracownika – umowa zlecenie i umowa o dzieło
W przeciwieństwie do umowy o pracę osoba wykonująca zlecenie pozbawiona jest pewnych gwarancji. Przy umowie zlecenie brak określonych prawnie okresów wypowiedzenia, urlopów, wynagrodzenia chorobowego, świadczeń, czy dodatków za pracę w nadgodzinach. Nie daje on też żadnej gwarancji zatrudnienia.
Podpisując umowę zlecenie, przedsiębiorca powinien pamiętać jednak, że podczas gdy on sam może zwolnić pracownika w dowolnym momencie, to jego pracownik ma taką samą dowolność. Wybierając zlecenie zamiast umowy o pracę i nie uzgadniając okresu wypowiedzenia w umowie, musimy liczyć się z tym, że możemy z dnia na dzień zostać bez pracowników.
Umowa zlecenie a składki ZUS
Tu przepisy są jasne. Każdy zleceniobiorca musi być zgłoszony przez zleceniodawcę do ZUS. Prawo wskazuje tu konkretny termin – siedem dni od dnia rozpoczęcia umowy zlecenia. Takie zgłoszenie odbywa się za pomocą formularza ZUS ZUA. Objęty ubezpieczeniem zostaje od momentu zawarcia umowy.
CZYTAJ TAKŻE: Umowa zlecenie a urlop
Zgłoszenie to jednak nie wszystko. Jeżeli chcesz zatrudnić kogoś na umowę zlecenie, musisz pamiętać o obowiązku naliczania i odprowadzania składek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Zwolniony z takiego obowiązku jest jedynie przedsiębiorca, w sytuacji, w której zleceniobiorca ma już inne tytuły do ubezpieczenia. Na przykład pracuje gdzieś na etacie, a zlecenie jest jedynie formą „dorobienia” do pensji. Przy takich sprzyjających warunkach, opłacić trzeba jedynie składkę zdrowotną i nic więcej.
Z wyżej wymienionego obowiązku prawo zwalnia zleceniodawcę, jeśli ten podpisuje umowę zlecenie ze studentem, który nie ukończył jeszcze 26. roku życia.
W każdym innym przypadku zleceniobiorca objęty jest ubezpieczeniami:
- emerytalnemu,
- rentowemu,
- wypadkowemu,
- zdrowotnemu.
Nieobowiązkowe jest w tym przypadku ubezpieczenie chorobowe.
Wynagrodzenie za umowę zlecenie 2023 – minimalna stawka godzinowa
Tu nie ma samowolki. Prawo wskazuje jasno jakie jest minimum, które MUSI zarobić zleceniobiorca. W tym wypadku obowiązuje nas tzw. minimalna stawka godzinowa. Powyższe wiąże się z koniecznością prawidłowej i skutecznej ewidencji czasu, jakie zleceniobiorca poświęcił na realizację postanowień umowy.
CZYTAJ TAKŻE: Najniższa krajowa w Polsce 2023
Od 1 lipca 2023 r. wysokość minimalnej stawki godzinowej brutto wynosi 23,50 zł. To wzrost o 70 groszy w stosunku do stawki obowiązującej od stycznia tego roku.
Kolejnych podwyżek możemy spodziewać się na początku 2024 roku. Wówczas osoby wykonujące pracę na zleceniu będą za godzinę zarabiać przynajmniej 27,70 złotych. Kolejna podwyżka zostanie wprowadzona w lipcu i wówczas stawka godzinowa za pracę z tytułu umowy zlecenia będzie wynosić 28,10 złotych.
Wypowiedzenie umowy zlecenie
Wypowiedzenie umowy zlecenie ma co do zasady, skutek natychmiastowy. Wynika to z zasady wzajemnego zaufania stron. Jeśli jednak obu stronom umowy zależy na tym, by zagwarantować sobie ostrzeżenie przed zakończeniem współpracy, w umowie można zawrzeć klauzulę określającą okres wypowiedzenia dowolnej długości.
Wypowiedzenie umowy zlecenie powinno nastąpić w takiej samej formie, w jakiej nastąpiło jej zawiązanie (np. pisemnie), w sposób, który pozwoli drugiej stronie się z nim zapoznać.
Przeczytaj więcej w kategorii prawo gospodarcze.
