Aneks do umowy to formalne porozumienie, które wprowadza zmiany bez konieczności przygotowania nowej umowy. Działa jako elastyczne narzędzie dostosowujące warunki umowne do bieżących potrzeb zmieniającego się otoczenia. Jak prawidłowo przygotować aneks, co można zmienić i kiedy będzie on nieważny z mocy prawa?
Spis treści
Co to jest aneks do umowy?
Aneks do umowy to dodatkowy dokument, który wprowadza zmiany lub uzupełnienia do istniejącej umowy między dwiema stronami. To formalne porozumienie, które umożliwia modyfikację pierwotnych postanowień umownych bez konieczności zawierania nowej umowy.
Aneks do umowy może dotyczyć różnych rodzajów umów, takich jak umowa o pracę, umowa najmu czy umowa handlowa.
Uzupełnienie lub zmiana umowy wymaga zachowania takiej formy, jaką ustawa lub strony przewidziały w celu jej zawarcia (art. 77 Kodeksu cywilnego). To oznacza, że np. aneks do umowy zawartej na piśmie należy sporządzić na piśmie.
Kiedy wystawiamy aneks do umowy?
Aneks do umowy wystawiany jest, gdy trzeba dokonać zmian w już istniejących postanowieniach umowy. Przyczyny mogą być różnorodne, obejmujące m.in. regulacje dotyczące wynagrodzenia, warunków pracy, czasu trwania umowy lub innych kluczowych aspektów.
Aneks może być używany w przypadku umów o pracę, umów cywilnoprawnych, najmu, czy innych form porozumień. W praktyce aneks do umowy stanowi skuteczne narzędzie dostosowania warunków umownych do bieżących potrzeb stron.
Jak powinien wyglądać aneks do umowy?
W aneksie do umowy powinny znaleźć się klarowne i precyzyjne informacje, odzwierciedlające dokładne zmiany wprowadzane w ramach pierwotnego kontraktu. Z pewnością kluczowe jest zachowanie przejrzystej struktury, cytowanie zmienianych zapisów oraz uzyskanie zgody obu stron na wprowadzane zmiany.
Przykładowy wzór aneksu – jest bardzo ogólny, należy go dostosować do konkretnej sytuacji – może wyglądać następująco:
[Aneks nr …]
[Miejscowość i data]
[Imiona, nazwiska, dane adresowe obu stron umowy]
[Opis tego, co strony chcą zmienić w treści umowy wraz z podaniem numeru umowy, jej przedmiotem, datą i miejscem podpisania, wskazaniem stron oraz dokładnym określeniem tego, co zostaje zmienione/dodane do umowy]
[Podpisy stron]
Co powinno być w aneksie do umowy? Jak napisać aneks do umowy?
Kluczowe elementy, które należy uwzględnić w aneksie, to:
- oznaczenie umowy – wskazanie identyfikatora umowy, takiego jak numer, miejsce podpisania, i data sporządzenia aneksu;
- strony umowy – jasne wskazanie stron zawierających umowę oraz wprowadzających do niej zmiany za pomocą aneksu;
- oznaczenie aneksu – nadanie aneksowi jednoznacznego oznaczenia, co jest istotne, zwłaszcza w przypadku wielokrotnego aneksowania tej samej umowy;
- określenie zmian – precyzyjne wskazanie zapisów, które ulegają zmianie oraz wprowadzenie nowych postanowień. Dobrą praktyką jest odniesienie się do konkretnego paragrafu i ustępu w umowie, który ulega modyfikacji;
- termin wejścia w życie – określenie daty, od której zmiany wprowadzone aneksem stają się skuteczne;
- podpisy stron – aneks powinien być podpisany przez strony zawierające pierwotną umowę lub przez ich uprawnionych reprezentantów;
- zgodność z obowiązującym prawem – zapewnienie, że wszelkie zmiany wprowadzane za pomocą aneksu są zgodne z obowiązującym prawem podobnie jak przestrzeganie zasady swobody umów oraz innych przepisów;
- konsultacje z ekspertami – warto uwzględnić klauzulę sugerującą konsultacje z prawnikami, szczególnie gdy zmiany są istotne lub dotyczą kwestii skomplikowanych.
Czego nie można zmienić aneksem?
Aneksem nie można wprowadzić postanowień, które są sprzeczne z obowiązującym prawem (np. zawrzeć więcej niż 3 umowy o pracę na czas określony z tym samym pracownikiem lub wydłużyć okres wypowiedzenia, czyli w obu przypadkach złamać zapisy Kodeksu pracy).
Inaczej mówiąc, aneks do np. umowy o pracę nie może pogorszyć sytuacji pracownika w porównaniu do tego, co gwarantuje mu prawo. Zabronione jest również dodanie obowiązków, które są sprzeczne z ustawą.
Warto podkreślić, że nawet zgoda na postanowienia naruszające przepisy nie nadaje im mocy prawnej. Ograniczenia te mają na celu zapewnienie zgodności z przepisami i ochronę stron umowy.
Aneksy nie mogą zawierać klauzul abuzywnych, czyli niedozwolonych postanowień umownych, określonych przez Kodeks cywilny jako postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie, które nie wiążą go w sytuacji, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (art. 385.1).
Kiedy aneks do umowy jest nieważny?
Aneks do umowy będzie nieważny jeżeli dotyczy umowy spisanej notarialnie i sam nie powstał w kancelarii notarialnej. Z pewnością nieważne są wszelkie aneksy, które naruszają obowiązujące ustawy, np. zawierają opisane wyżej klauzule abuzywne.
Jeżeli umowa została zawarta w formie pisemnej, to również aneks do niej musi być sporządzony pisemnie. Wybór innej formy będzie skutkował nieważnością aneksu (art. 76 Kodeksu cywilnego).
Przeczytaj więcej w kategorii Umowy.
