Czy dziecko, osoba nieletnia może mieć udziały w firmie? Czy można przekazać dziecku firmę w darowiźnie?
Część przedsiębiorców chce przekazać udziały w spółce swoim niepełnoletnim dzieciom. Choć wiedzą, że czynności prawnych mogą dokonywać wyłącznie osoby pełnoletnie, to przypuszczają, że skoro przekroczenie 13 lat przez dziecko daje możliwość ograniczonych czynności prawnych, pojawia się pytanie, czy da się przekazać udziały w firmie dziecku.
Przekazanie udziałów dziecku
Śmierć jednego z rodziców lub po prostu chęć przekazania części majątku jeszcze za życia. Powody przekazania udziałów w firmie dziecku mogą być różne. Czasem jest to po prostu chęć ucieczki przez rodziców od problemów finansowych. Sami chcą prowadzić firmę, ale tak by jej właścicielem było dziecko.
Niezależnie od tego, czy wspólnikiem dziecko zostaje przy okazji otrzymania spadku, czy też samodzielnej darowizny, warto poznać kilka aspektów takiego działania.
Udziały w firmie – darowizna dla dziecka
Odpowiedź na pytanie postawione w tytule wydaje się prosta. Dziecko może mieć udziały w firmie, o ile umowa spółki nie wskazuje na żadne ograniczenia w tym zakresie. Zdarza się bowiem zapis w umowie spółki, że każdy z udziałowców musi mieć przynajmniej 18 lat. Jeśli takiego ograniczenia nie ma, dziecko będzie mogło mieć udziały.
Ważniejszym aspektem jest to, kto zostanie ustanowiony reprezentantem dziecka, które przejęło udziały. Wszystko dlatego, że jeśli dziecko ma mniej niż 13 lat, nie ma zdolności do czynności prawnych. Nie może też zawierać żadnych umów. Dlatego, jeśli dziecko otrzymuje darowiznę, to w jego imieniu działają rodzice lub inne osoby, które są przedstawicielami ustawowymi.
Dziecko, które ukończyło 13 lat – udziały w firmie
Jeśli dziecko skończyło 13 lat, to ma już ograniczoną zdolność do czynności prawnych. Gdy więc otrzyma coś w darowiźnie (np. udziały w spółce), to może taką darowiznę, małoletni przyjąć samodzielnie albo poprzez rodziców, którzy są jego ustawowymi przedstawicielami.
Jeśli małoletni chce przyjąć w darowiźnie udziały samodzielnie, to nie jest potrzebna do tego zgoda rodziców. Dlaczego? Rodzice muszą wyrazić zgodę wyłącznie wtedy, gdy małoletni zaciąga zobowiązanie, a przyjęcie darowizny nie jest zaciągnięciem zobowiązania.
Wynika z tego, że małoletni może być przedsiębiorcą, gdy otrzyma firmę w darowiźnie. I w określonych przypadkach może taką darowiznę przyjąć samodzielnie. Jeśli dziecko ma zostać wspólnikiem spółki, która dopiero powstaje (zawiązuje się), to może to zrobić, ale tylko poprzez ustawowych przedstawicieli. W takiej sytuacji konieczne może być zgoda sądu opiekuńczego. Gdy jej nie uzyskamy, cała transakcja może być uznana nieważną.
Wniosek do sądu opiekuńczego w imieniu dziecka składają oboje rodzice albo jeden z nich. Sąd musi też poprosić o wyrażenie stanowiska w tej sprawie obojga rodziców. W postanowieniu sąd wyznacza rodzaj czynności, których może dokonać małoletni. W sprawę zaangażowany jest też kurator. Chodzi o to, by nie doszło do sytuacji, w której ryzyko dla dziecka jest zbyt duże.
Zupełnie inaczej będzie z zarządzaniem spółką. W takiej sytuacji małoletni musi podejmować decyzje poprzez opiekuna ustawowego. I tak aż do osiągnięcia pełnoletności.
Dywidenda dla nieletniego
Jeśli małoletni jest udziałowcem spółki, ma oczywiście prawo do dywidendy. Małoletni może takimi dochodami rozporządzać bez zgody opiekuna ustawowego. No, chyba że sąd opiekuńczy zdecyduje inaczej.
