Jak złożyć elektroniczny czynny żal do Urzędu Skarbowego?

Jeśli jesteś przedsiębiorcą i naruszyłeś przepisy podatkowe, elektroniczny czynny żal może być dla Ciebie ostatnim kołem ratunkowym. Sprawdziliśmy, kto, kiedy i jak ma prawo zastosować czynny żal.

Na czym polega czynny żal?

Dla przedsiębiorcy, który nie złożył deklaracji podatkowej w terminie lub w inny sposób naraził się na konsekwencje karnoskarbowe, istnieje sposób na uniknięcie dotkliwej kary. Czynny żal to tarcza przed karami podatkowymi. Pozwala dobrowolnie przyznać się do naruszenia przepisów podatkowych, zanim organy skarbowe lub celnoskarbowe dowiodą winy podatnika. Niezwłoczne złożenie czynnego żalu może uchronić przed surowymi konsekwencjami.

Stosowanie czynnego żalu reguluje ustawa z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy (art. 16).

Kiedy możesz skorzystać z czynnego żalu?

Czynny żal jest dostępny dla osób fizycznych i firm. Mogą z niego skorzystać jeżeli znaleźli się w jednej z poniższych sytuacji:

• nie złożyli zeznania podatkowego w terminie;
• prowadzili nierzetelnie księgi rachunkowe;
• nieprawidłowo wystawiali faktury;
• nie zapłacili podatku dochodowego (PIT lub CIT) lub podatku VAT, lub zapłacili niewłaściwą kwotę;
• bezprawnie stosowali obniżone stawki VAT lub zwolnienie VAT;
• ukrywali prawdziwy zakres swojej działalności gospodarczej;
• wyłudzili zwrot należności celnych lub pozwolenie celne.

Warto zwrócić uwagę, że czynny żal składa osoba/podmiot, który nie dopełnił obowiązku. To może być sam podatnik, członek zarządu spółki (ewentualnie cały zarząd jeżeli odpowiada za uchybienie) lub biuro księgowe.

Kto nie może złożyć czynnego żalu?

Kto nie może skutecznie skorzystać z czynnego żalu? To podatnicy:

• którym organy podatkowe już udokumentowały naruszenie przepisów;
• objęci postępowaniem kontrolnym;
• którzy byli częścią grupy lub związku planującego przestępstwo podatkowe (chyba, że zawiadomienie złożyli wszyscy członkowie takiej grupy);
• nakłaniający innych do popełnienia przestępstwa lub wykroczenia skarbowego w celu skierowania postępowania przeciwko tym osobom;
• którzy kierowali wykonaniem ujawnionego czynu zabronionego;
• którzy wykorzystali uzależnienie innej osoby od siebie i polecili jej wykonanie ujawnionego czynu zabronionego.

Kiedy złożenie czynnego żalu będzie bezskuteczne?

Trzeba pamiętać, że zawiadomienie nie zawsze będzie skuteczne. Zadziała jeżeli zostanie złożony przed tym, jak organy ścigania dowiodą przewinę podatnika lub rozpoczną czynności zmierzające do wykrycia przestępstwa/wykroczenia. Do takich czynności należy np. kontrola lub przeszukanie.

Mówi o tym §  5.  Art. 16 Kodeksu karnego skarbowego:

Zawiadomienie jest bezskuteczne, jeżeli zostało złożone:
1) w czasie, kiedy organ ścigania miał już wyraźnie udokumentowaną wiadomość o popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego;
2) po rozpoczęciu przez organ ścigania czynności służbowej, w szczególności przeszukania, czynności sprawdzającej lub kontroli zmierzającej do ujawnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, chyba że czynność ta nie dostarczyła podstaw do wszczęcia postępowania o ten czyn zabroniony.

Istnieje pewien wyjątek od tej reguły. Przedsiębiorca może złożyć czynny żal, w drodze wyjątku, już po rozpoczęciu działań organów ścigania. Możliwe jest to jeżeli rozpoczęte przez nie czynności nie dostarczyły podstaw do wszczęcia postępowania o ten czyn zabroniony. 

Naczelnik urzędu skarbowego nie informuje o uznaniu czynnego żalu za skuteczny – zrezygnuje z nałożenia kary. Może natomiast wskazać termin, w którym podatnik powinien naprawić popełniony czyn (np. uregulować podatek).

Jeżeli czynny żal zostanie uznany za nieskuteczny, to urząd skarbowy będzie prowadził postępowanie w sprawie o wykroczenie lub przestępstwo skarbowe.

Jak złożyć czynny żal?

Złożenie czynnego żalu nie jest skomplikowane (z formalnego punktu widzenia). Należy:

1. Złożyć pismo informujące o naruszeniu obowiązków podatkowych lub celnych. Pismo powinno zawierać (przepisy nie regulują tej kwestii):
   1. dane podatnika,
   2. dane adresata (naczelnika urzędu skarbowego lub celno-skarbowego),
   3. opis naruszenia oraz informacje o osobach, które miały związek z przewinieniem. Podatnik powinien również poinformować, czy naprawił już popełniony czyn. Jeżeli nie, to trzeba podać, w jakim terminie zostaną uregulowane zobowiązania.
2. Przyznać się do popełnionego przestępstwa lub wykroczenia przed tym, jak organy ścigania zdążą je udokumentować. To kluczowy element skutecznego czynnego żalu.
3. Naprawić swój czyn poprzez uregulowanie zaległych zobowiązań podatkowych lub celnych, przede wszystkim złożyć zaległe deklaracje podatkowe lub zapłacić należności publicznoprawne, łącznie z odsetkami. Obowiązek musi był spełniony możliwie szybko. To ważne, aby czynny żal był skuteczny.

Czynny żal można złożyć osobiście w urzędzie skarbowym, listownie lub elektronicznie.

Jak złożyć elektroniczny czynny żal?

Elektroniczny czynny żal jest znacznie wygodniejszym rozwiązaniem. Wystarczy wykorzystać w e-Urząd Skarbowy lub informacyjno-usługowe konto dla przedsiębiorców Biznes.gov.pl. Logowanie do serwisu odbywa się za pomocą profilu zaufanego, aplikacji mObywatel, bankowości elektronicznej, e-Dowodu, USE eID lub przy użyciu e-maila. 

Elektroniczny czynny żal należy podpisać podpisem kwalifikowanym, profilem zaufanym lub podpisem osobistym. Warto pamiętać, że zawiadomienie należy złożyć osobiście. Jeżeli na dokumencie podpisze się pełnomocnik, to taki dokument może być uznany za zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, a nie przyznanie się do winy.

Jak złożyć czynny żal przez e-Urząd Skarbowy?

Aby złożyć elektroniczny czynny żal przez e-Urząd Skarbowy:

1. Wejdź na stronę e-Urzędu Skarbowego.
2. Zaloguj się przez login.gov.pl (profil zaufany, mObywatela, e-dowód lub bankowość elektroniczną). Jeśli zalogujesz się przez swoje dane podatkowe (Twój PESEL lub NIP i kwota przychodów), możliwość złożenia czynnego żalu nie będzie dostępna.
3. Po zalogowaniu, na głównej stronie e-Urzędu wybierz opcję ’Złóż dokument’.
4. Wybierz opcję 'Czynny żal’.
5. W pierwszym kroku będziesz musiał wybrać, czy składasz elektroniczny czynny żal do Urzędu Skarbowego, czy Urzędu Celno-Skarbowego. Następnie wybierz urząd odpowiedni do Twojego miejsca zamieszkania.
6. Następnie podasz swoje dane identyfikacyjne i adres.
7. Krok trzeci to treść zawiadomienia. Tutaj opiszesz popełniony czyn zabroniony, zadeklarujesz, czy wpłaciłeś uszczuploną należność, a także czy złożyłeś przedmioty, które podlegają przepadkowi lub wpłaciłem ich równowartość.
8. W ostatnim kroku sprawdź, czy wszystkie wprowadzone dane są poprawne. Jeśli tak, kliknij 'Akceptuj i wyślij’.

Jak widzisz, składanie czynnego żalu w formie elektronicznej jest bardzo proste. Wystarczy wypełnić formularz online.

Kto może skorzystać z elektronicznego czynnego żalu?

Czynny żal elektronicznie mogą złożyć osoby fizyczne lub firmy (przedsiębiorcy indywidualni, spółki i inne podmioty), które naruszyły przepisy podatkowe lub celne. Wystarczy zalogować się do e-Urzędu Skarbowego.