Planujesz podjąć nową pracę? Zastanawiasz się, czy nadal potrzebna jest książeczka sanepidowska? A może słyszałeś o orzeczeniu lekarskim? Oto przewodnik o tym, jak krok po kroku wyrobić niezbędne dokumenty do celów sanitarno-epidemiologicznych. Dowiesz się, ile to kosztuje i jakie są terminy.
Książeczka na potrzeby sanitarno-epidemiologiczne (nazywana książeczką sanepidowską), to dokument medyczny, który potwierdza brak obecności pałeczek konkretnych bakterii w organizmie człowieka (duru brzusznego, durów rzekomych A, B, C, Salmonelli i Shigelli).
Co ważne, książeczka nie jest obowiązkowa – zgodnie z przepisami ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, niektóre osoby muszą posiadać orzeczenie do celów sanitarno-epidemiologicznych. W praktyce orzeczenie może przybrać postać omawianej książeczki, bo przepisy nie regulują, jak powinno wyglądać orzeczenie.
Spis treści
Jakie zawody potrzebują książeczki sanepidowskiej?
Książeczka sanepidowska jest potrzebna osobom, które pracują w styczności z żywnością, czyli przede wszystkim w gastronomii (kucharze, pomoce kuchenne, kelnerzy). Orzeczenie muszą także posiadać osoby myjące naczynia i pojemniki przeznaczone na jedzenie, wodę lub leki, wykonujące pracę związaną z lekami doustnymi, mające kontakt z dużą liczbą ludzi (m.in. kosmetyczki, fryzjerzy, przedszkolanki, masażyści, lekarze, pielęgniarki), a także pracownicy sklepów spożywczych.
Zgodnie z ustawą, osoba poszukująca zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, przy wykonywaniu której istnieje możliwość przeniesienia zakażenia lub choroby zakaźnej na inne osoby, musi zawnioskować o przeprowadzenie badania sanitarno-epidemiologicznego. Wnioskodawca wskazuje jakiego rodzaju prac ma dotyczyć badanie wydawane na jego podstawie orzeczenie lekarskie dla celów sanitarno-epidemiologicznych (Art. 6. 1. 2a).
Jak wyrobić książeczkę sanepidowską?
Uzyskanie książeczki sanepidowskiej (od 2008 r. orzeczenia do celów sanitarno-epidemiologicznych) wymaga przeprowadzenia badań laboratoryjnych i lekarskich. Skierowanie może wystawić pracodawca, badania można też wykonać z własnej inicjatywy, aby np. wpisać posiadanie orzeczenia do CV.
Zaczyna się od wizyty w Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej i przeprowadzenia badań laboratoryjnych. Badanie obejmuje oddanie trzech próbek kału w trzech kolejnych dniach na wymazówki z podłożem transportowym. Próbki trafiają do laboratorium.
Do uzyskania książeczki potrzebne jest też badanie sanitarno-epidemiologiczne, które wykonuje lekarz podstawowej opieki zdrowotnej lub lekarz wykonujący zadania służby medycyny pracy. Na to badanie należy zabrać wyniki uzyskane w laboratorium. Aby otrzymać książeczkę sanepidowską, lekarz musi wydać orzeczenie o braku przeciwwskazań do wykonywania pracy. Wcześniej może zlecić dodatkowe badania np. morfologię czy RTG klatki piersiowej.
Przed wykonaniem badania należy za nie zapłacić, a dowód wpłaty przedstawić w PSSE przy oddawaniu materiału do laboratorium.
Orzeczenie wydaje lekarz, biorąc pod uwagę wyniki obu badań oraz ew. dodatkowych badań i konsultacji specjalistycznych.
PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ:
- Jaka jest stawka VAT usług cateringowych?
- Ile zarabia sprzedawca w sklepie spożywczym?
- Jak dorabiać do pensji? 12 sposobów na dodatkowy zarobek w 2024 roku. Sprawdź, ile można dorobić do wypłaty
- Koszt zatrudnienia pracownika na umowę o pracę
- Jak zatrudnić pierwszego pracownika?
Ile kosztuje książeczka sanepidowska?
Badanie przeprowadzane w PSSE kosztuje ok. 250 zł. Zgodnie z kodeksem pracy, to pracodawca ponosi koszt badań lekarskich, jednak często ich wykonanie opłacane jest przez przyszłego pracownika, bo jednym z warunków zatrudnienia jest posiadanie orzeczenia do celów sanitarno-epidemiologicznych. Koszt uzyskania orzeczenia mogą powiększyć dodatkowe badania zlecone przez lekarza.
Ile jest ważna książeczka sanepidowska?
Orzeczenie do celów sanitarno-epidemiologicznych jest ważne w terminie wskazanym przez lekarza, które je wydaje. Zazwyczaj to 2-3 lata, można nawet uzyskać orzeczenie ważne bez wyznaczonego terminu. Warto pamiętać, że wyniki badań na nosicielstwo są ważne bezterminowo.
Jak wygląda książeczka zdrowia?
Książeczka zdrowia dla celów sanitarno-epidemiologicznych zawiera zazwyczaj następujące informacje (ujęte w kolumnach):
- datę badania lekarskiego;
- datę badania na nosicielstwo drobnoustroju chorobotwórczego;
- stację sanitarno-epidemiologiczną, w której dokonano badania oraz numer karty badania;
- określenie, czy istnieją przeciwwskazania do pracy oraz czy mają one charakter trwały, czy okresowy;
- datę następnego badania;
- podpis lekarza;
- uwagi i adnotacje organu właściwej inspekcji sanitarnej.
Warto pamiętać, że książeczka sanepidowska nie obowiązuje od 2008 roku. Zastąpiło ją orzeczenie do celów sanitarno-epidemiologicznych wydawane przez lekarza rodzinnego/medycyny pracy, który przeprowadza badania.
Jakie badania trzeba wyrobić do książeczki sanepidowskiej?
Do uzyskania orzeczenia do celów sanitarno-epidemiologicznych (zastąpiło tzw. książeczkę sanepidowską) należy wykonać badania laboratoryjne oraz u lekarza rodzinnego/lekarza medycyny pracy. Badania laboratoryjne obejmują trzy próbki kału zebrane z trzech kolejnych dni na wymazówki z podłożem transportowym.
Ile się czeka na książeczkę sanepidowską?
Wyniki badań laboratoryjnych gotowe są w ciągu kilku dni (zazwyczaj nie dłużej niż 10-14 dni), natomiast wynik badań przeprowadzonych przez lekarza rodzinnego/medycyny pracy zależą od terminu, w którym zapiszemy się na wizytę. Jeżeli lekarz zaleci dodatkowe badania lub konsultacje, to należy wykonać je możliwie szybko, aby skrócić czas oczekiwania na wydanie orzeczenia.
Książeczka sanepidowska online
W internecie działają serwisy, które umożliwiają uzyskania orzeczenia do celów sanitarno-epidemiologicznych online. To płatna usługa, a przed wideorozmową z lekarzem (odbywa się przez smartfona/komputer), należy mieć wyniki badań laboratoryjnych wykonanych w stacji sanitarno-epidemiologicznej. Skan/zdjęcie wyników badań należy przesłać do serwisu oferującego orzeczenia online (po opłaceniu usługi). Orzeczenie wysyłane jest zazwyczaj w ciągu doby od internetowych konsultacji z lekarzem. Cena badania to ok. 120-140 zł. Uwaga! Aby uniknąć oszustów, należy dokładnie sprawdzić, czy serwis oferujący orzeczenia faktycznie zatrudnia lekarzy i wykonuje badanie sanitarne online.
Co zrobić w przypadku zagubienia książeczki zdrowia?
Jeżeli orzeczenie do celów sanitarno-epidemiologicznych zaginie, to należy ponownie zgłosić się do lekarza rodzinnego/medycyny pracy o jego wydanie. Na wizytę trzeba zabrać wyniki badań na nosicielstwo lub wykonać je ponownie jeżeli też zaginęły.
Czy książeczka sanepidowska zostaje u pracodawcy?
Książeczka sanepidowska (a od 2008 roku orzeczenie do celów sanitarno-epidemiologicznych) jest własnością pracownika. Nie zostaje u pracodawcy po ustaniu stosunku pracy.
