Część przedsiębiorców korzystających ze środowiska musi za to płacić. Warto wiedzieć, jak wyliczane są opłaty i co się stanie jeżeli firma będzie ich unikała lub poda zaniżone wartości. Czym jest opłata za korzystanie ze środowiska? Kto ją zapłaci? Sprawdź, czy należysz do tej grupy.
Spis treści
Opłaty za korzystanie ze środowiska
Opłata środowiskowa nakładana jest za korzystanie ze środowiska. To rodzaj rekompensaty ze strony m.in. przedsiębiorstw za wprowadzenie do powietrza, ziemi i gleby niekorzystnych substancji. Obowiązek ponoszenia tej opłaty wynika z ustaw Prawo ochrony środowiska oraz Prawo wodne.
Opłacie podlega działalność, która wpływa na:
- wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, np. z kotłowni, procesów technologicznych (m.in. lakierowania czy spawania), spalania paliw i chowu drobiu,
- emisję gazów cieplarnianych w ramach przydzielonych uprawnień,
- składowanie odpadów.
Kto jest zobowiązany uiszczać opłatę za korzystanie ze środowiska?
Obowiązek wnoszenia opłat za korzystanie ze środowiska naturalnego dotyczy przede wszystkim:
- przedsiębiorców, zarówno krajowych, jak i zagranicznych,
- jednostek organizacyjnych niebędących przedsiębiorcami, takich jak fundacje, szkoły, spółdzielnie mieszkaniowe,
- osób wykonujących zawód medyczny w ramach praktyki indywidualnej lub specjalistycznej,
- osób fizycznych korzystających ze środowiska tylko w zakresie, w jaki takie korzystanie wymaga pozwolenia,
- jednostek i instytucji zarządzających infrastrukturą publiczną, jak drogi, przestrzeń miejska, zieleń miejska czy wody,
- hodowców, szczególnie tych prowadzących działalność w zakresie upraw rolnych, chowu zwierząt, ogrodnictwa, leśnictwa czy rybactwa śródlądowego.
Część firm, osób i innych podmiotów jest zwolnionych z opłat środowiskowych. To przedsiębiorstwa, które nie wprowadzają do środowiska dużej ilości gazów, ścieków i odpadów. Opłata nie jest konieczna w przypadku:
- kwoty poniżej 800 zł – jeśli roczna opłata za korzystanie ze środowiska dla jednego rodzaju korzystania ze środowiska nie przekracza 800 złotych, podmiot jest zwolniony z uiszczania tych opłat, nadal ma jednak obowiązek złożyć roczny wykaz,
- kwoty poniżej 100 zł: – gdy roczna opłata dla jednego korzystania ze środowiska nie przekracza 100 złotych, firma, osoba lub inny podmiot nie musi płacić opłat i składać wniosku.
Wysokość stawek opłat za korzystanie ze środowiska
Górne jednostkowe stawki opłat za korzystanie ze środowiska wynoszą:
- gazy lub pyły wprowadzane do powietrza – 447,75 zł/kg
- umieszczenie odpadów na składowisku – 328,02 zł/Mg.
Szczegółowe wysokości opłat znajdziesz w obwieszczeniu Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 7 października 2022 r. w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2023.
Obowiązki podmiotów korzystających ze środowiska
Przedsiębiorca korzystający ze środowiska musi przygotować i złożyć wykaz zawierający zbiorcze informacje i dane o tym, w jakim zakresie korzystał ze środowiska. Wykaz za dany rok kalendarzowy należy złożyć do 31 marca następnego roku we właściwym urzędzie marszałkowskim (np. w systemie ePUAP).
W wykazie należy wykorzystać swoją aktualną ewidencję, np. ilość i rodzaj gazów lub pyłów wprowadzanych do powietrza, czy wyprodukowanych odpadów. Należy uwzględnić rzeczywiste emisje podane w raporcie przekazywanym do Krajowej bazy o emisjach gazów cieplarnianych i innych substancji (KOBiZE).
Wykaz może mieć formę papierową lub elektroniczną podpisaną podpisem kwalifikowanym, lub profilem zaufanym.
Trzeba pamiętać, że przedsiębiorca lub inny podmiot będzie musiał złożyć również inne wykazy, w zależności od prowadzonej działalności:
- wykaz z informacjami o ilości i rodzajach gazów lub pyłów wprowadzanych do powietrza,
- wykaz z informacjami i danymi o wielkości emisji gazów cieplarnianych objętych systemem handlu uprawnieniami do emisji i liczbie uprawnień do emisji oraz o wysokości należnych opłat,
- wykaz zawierający informacje o składowanych odpadach.
Kolejny obowiązek polega na wyliczeniu opłaty według stawek obowiązujących w okresie, w którym korzystał ze środowiska. Stawki dostępne są w obwieszczeniach Ministra Klimatu i Środowiska.
Wysokość opłaty trzeba umieścić w wykazie, a opłatę wpłacić na rachunek urzędu marszałkowskiego – właściwego ze względu na miejsce korzystania ze środowiska lub na miejsce rejestracji firmy (jeżeli opłata wnoszona jest za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, wynikające z użytkowania niestacjonarnych urządzeń technicznych, czyli np. środków transportu).
Kary za brak opłat środowiskowych
Przedsiębiorca może unikać wyliczenia opłat środowiskowych. W takiej sytuacji urząd marszałkowski nalicza opłatę. Jej wysokość oprze na własnych ustaleniach lub na wynikach kontroli wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska.
Jeżeli przedsiębiorca nie zapłaci opłaty środowiskowej w terminie, to zostanie wezwany do zapłaty, a następnie urząd marszałkowski rozpocznie postępowanie egzekucyjne.
Może się też zdarzyć, że dane ze złożonego wykazu są wątpliwe. W razie wątpliwości marszałek ustali kwotę opłaty, która będzie różnicą pomiędzy opłatą należną a wynikającą ze złożonego wykazu.
Warto pamiętać, że zobowiązania z tytułu opłaty za korzystanie ze środowiska przedawniają się z upływem 5 lat, licząc od końca roku, w którym upłynął termin płatności konkretnej opłaty.
