Pełnomocnictwo umożliwia załatwianie rozmaitych spraw w naszym imieniu przez inną osobę. To wygodne rozwiązanie szczególnie dla bardzo zabieganych osób. Sprawdź, jak udzielić pełnomocnictwa!
Z pełnomocnictw najczęściej korzystają przedsiębiorcy, którzy nie mają czasu, aby samodzielnie załatwiać firmowe sprawy organizacyjne. Jednak pomoc innych osób w załatwianiu spraw administracyjnych, podatkowych czy sądowych może się przydać również tym, którzy nie mają własnej działalności gospodarczej, ale pomimo to nie są w stanie samodzielnie dopełnić pewnych obowiązków. Pełnomocnictwo jest bowiem czynnością prawną upoważniającą konkretnie określoną osobę do działania w imieniu mocodawcy, a więc osoby udzielającej pełnomocnictwa.
Spis treści
Na czym polega pełnomocnictwo?
Pełnomocnictwo jest jednostronną czynnością prawną, która polega na upoważnieniu konkretnie określonej osoby do działania w imieniu mocodawcy. Oświadczenie woli w postaci pełnomocnictwa daje pełnomocnikowi możliwość reprezentowania mocodawcy w stosunkach prawnych z innymi podmiotami prawa, ale wyłącznie w zakresie ściśle określonym w pełnomocnictwie.
Pełnomocnik działa w imieniu mocodawcy, ale to mocodawca ponosi odpowiedzialność za jego działania. Z tego względu osoba pełnomocnika powinna zostać wytypowana z najwyższą starannością.
Ustanowienie pełnomocnictwa w kwestii realizacji konkretnej czynności nie oznacza, że czynności tej nie można już wykonać samodzielnie. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby działać samodzielnie, pomimo wyznaczenia pełnomocnika.
Rodzaje pełnomocnictw. Czym może się zająć pełnomocnik w naszym imieniu?
Rozróżnia się trzy podstawowe rodzaje pełnomocnictw:
- pełnomocnictwo ogólne;
- pełnomocnictwo rodzajowe;
- pełnomocnictwo szczegółowe.
Pełnomocnictwa ogólnego udziela się w sytuacji, kiedy pełnomocnik ma wykonywać jedynie działania dotyczące zarządu zwykłego. Są to czynności, których ustawodawca nie definiuje w sposób jednoznaczny, więc wymagają indywidualnej oceny w każdej konkretnej sytuacji, ale mowa tutaj o podejmowaniu zwykłych, bieżących działań.
Mowa tutaj również o działaniach podejmowanych przed organami administracji. Ustawodawca wymaga, aby pełnomocnictwo ogólne zostało udzielone w formie pisemnej.
Pełnomocnictwa rodzajowego udziela się, kiedy działania pełnomocnika mają wykraczać poza czynności zaliczane do zwykłego zarządu. W dokumencie powinna znaleźć się szczegółowa lista czynności, w których pełnomocnik może występować w imieniu swojego mocodawcy, ponieważ jego upoważnienie będzie ograniczone wyłącznie do tych wymienionych spraw.
Ustawodawca wyszczególnia katalog spraw, które wymagają od pełnomocnika posiadania pełnomocnictwa szczegółowego. Mowa tutaj na przykład o upoważnieniu do sprzedaży nieruchomości w imieniu mocodawcy. Pełnomocnictwa szczegółowego udziela się, kiedy pełnomocnik ma reprezentować mocodawcę w dokonaniu konkretnej czynności.
Jak ustanowić pełnomocnika?
Ustanowienie pełnomocnictwa to oświadczenie woli jednostronne składane przez mocodawcę, czyli osobę udzielającą pełnomocnictwa. W praktyce oznacza to, że nie ma konieczności, aby osoba wyznaczona na pełnomocnika wyraziła na to zgodę. Nie ma konieczności, aby pełnomocnik korzystał ze swoich kompetencji.
Przy dokonywaniu większości spraw administracyjnych pełnomocnikiem może być każda osoba fizyczna, która posiada co najmniej ograniczoną zdolność do czynności prawnych. Oznacza to, że pełnomocnikiem może być nawet osoba niepełnoletnia, która ukończyła 13. rok życia. Pełnomocnikiem może być zarówno osoba prawna, jak również osoba fizyczna.
Czasami zdarza się, że konieczne staje się wyznaczenie pełnomocnika profesjonalnego. Przykładem takiej osoby jest adwokat lub radca prawny. Pełnomocnik profesjonalny będzie konieczny w przypadkach:
- złożenia skargi kasacyjnej od wyroku wojewódzkiego sądu administracyjnego (WSA) do naczelnego sądu administracyjnego (NSA);
- złożenia zażalenia na postanowienie WSA o odrzuceniu skargi kasacyjnej do NSA;
- złożenia skargi o wznowienie postępowania do NSA;
- złożenia skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia do NSA;
- złożenia kasacji;
- złożenia skargi na wyrok sądu odwoławczego;
- wniesienia subsydiarnego aktu oskarżenia;
- złożenia apelacji od wyroku sądu okręgowego;
- złożenia wniosku o wznowienie postępowania;
- postępowania wszczętego na skutek zażalenia na postanowienie sądu drugiej instancji rozpoznawanego przez Sąd Najwyższy;
- rozpoznawania przez Sąd Najwyższy skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia sądu niższej instancji.
Właściciele jednoosobowych działalności gospodarczych mogą ustanowić pełnomocnika poprzez dokonanie zgłoszenia w CEIDG. Taki pełnomocnik będzie miał umocowanie do załatwiania spraw firmowych w rejestrze przedsiębiorców i załatwiania spraw urzędowych, w tym również spraw w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, ale nie będzie mógł załatwiać spraw podatkowych.
Wzór pełnomocnictwa
Forma ustanowienia pełnomocnictwa uzależniona jest od rodzaju czynności, jakie ma dokonywać pełnomocnik oraz od rodzaju pełnomocnictwa. Wymogi są odmienne dla pełnomocnictw udzielanych w celu załatwienia spraw w ZUS-ie, urzędzie skarbowym, czy w sądzie.
Co do zasady, jeśli pełnomocnik ma zawierać w imieniu swojego mocodawcy umowy w formie pisemnej, to pełnomocnictwo powinno zostać udzielone również w formie pisemnej. Jeśli pełnomocnik ma uzyskać upoważnienie do załatwiania wszelkich spraw firmowych w imieniu swojego mocodawcy, to pełnomocnictwo również musi przyjąć formę pisemną.
Ustawodawca nie określa konkretnego wzoru pełnomocnictwa. Ważne jednak, aby w dokumencie znalazły się następujące dane:
- imię, nazwisko, nr PESEL, miejsce zamieszkania, nazwa i numer dokumentu tożsamości pełnomocnika;
- imię, nazwisko, nr PESEL, miejsce zamieszkania, nazwa i numer dokumentu tożsamości mocodawcy;
- szczegółowy opis zakresu uprawnień pełnomocnika;
- datę obowiązywania pełnomocnictwa;
- miejsce sporządzenia pełnomocnictwa;
- data sporządzenia pełnomocnictwa;
- podpisy: upoważnionego i mocodawcy.
Dodatkowo w treści pełnomocnictwa warto wskazać, czy mocodawca upoważnia pełnomocnika do nadawania dalszych pełnomocnictw (pełnomocnictw substytucyjnych).
Pełnomocnictwo w ZUS
Nadanie pełnomocnictwa w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych wymaga zachowania odpowiedniego trybu, W tym przypadku pełnomocnik musi dysponować aktywnym kontem PUE.
Istnieją dwa sposoby na nadanie pełnomocnictwa w ZUS:
- wpisanie pełnomocnika w CEIDG;
- wypełnienie formularza ZUS-PEL (w przypadku spółek z wieloosobowym przedstawicielstwem należy dodatkowo wypełnić druk PEL-Z).
O nadawaniu pełnomocnictwa przez CEIDG pisaliśmy we wcześniejszej części tekstu. Druk ZUS-PEL można wypełnić odręcznie i złożyć w dowolnym oddziale ZUS. Nie ma tutaj znaczenia miejsce wykonywania działalności. Formularz można również wypełnić w elektronicznie za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych (PUE ZUS).
Ustanowienie pełnomocnictwa do załatwiania spraw w ZUS-ie jest zwolnione z opłaty skarbowej.
Podsumowując, pełnomocnictwo to upoważnienie konkretnej osoby do działania w imieniu mocodawcy. To czynność jednostronna, a więc pełnomocnik nie musi wyrażać zgody na objęcie tej funkcji. Nie ma też konieczności, aby korzystał z przysługujących mu uprawnień. Istnieje kilka rodzajów pełnomocnictw.
Wybór odpowiedniego zależy od czynności, w jakiej pełnomocnik ma zastępować swojego mocodawcę. Pełnomocnictwa mogą udzielać osoby fizyczne, które prowadzą działalność gospodarczą, ale również takie, które tej działalności nie prowadzą. Pełnomocnikami mogą być osoby fizyczne i osoby prawne.
