Ukryta dywidenda to pojęcie zastosowane w zestawie ustaw określanych mianem tzw. Polskiego Ładu. Ukryta dywidenda ma pomóc uszczelnić system podatkowy.
Używając maksymalnego uproszczenia, można stwierdzić, że osoba prowadząca działalność gospodarczą uznaje zyski firmy za swoje prywatne, które są opodatkowane w zależności od tego, jaki rodzaj opodatkowania wybierze przedsiębiorca. Trochę inaczej jest w przypadku większych podmiotów, np. spółek, w przypadku których pożytki czerpią głównie udziałowcy. Jak wiadomo, podstawowym sposobem czerpania korzyści z bycia wspólnikiem jest możliwość pobierania dywidendy.
Ukryta dywidenda i katalog kosztów niestanowiących koszty podatkowe
W ramach Polskiego Ładu system podatkowy ma być uszczelniony w taki sposób, że niektóre świadczenia na rzecz wspólników spółek lub innych osób, które wpływają na decyzje organów tych spółek, mają nie być kosztem uzyskania dla spółki. Dywidendy z definicji takim kosztem nie są. Zdarzało się więc, że wspólnicy w inny sposób „wyjmowali” pieniądze ze spółki by ta miała wyższe koszty, przez co mogła płacić niższy podatek.
I właśnie dlatego rozszerzono katalog kosztów, które nie stanowią kosztów podatkowych. Katalog taki znajdziemy w art. 16 ustawy o podatku dochodowych od osób prawnych.
Ukrytych dywidend nie będziemy uznanawać za koszty spółki od 1 stycznia 2023 roku. Co może być taką ukrytą dywidendą? Mogą to być wszelkie świadczenia, których wysokość np. zależy od osiągnięcia przez podmiot określonego zysku. Inna sytuacja jest wtedy, gdy wynagrodzenie ustalane jest na nierynkowych zasadach.
Chodzi o to, że gdyby spółka zamówiła dane świadczenie u podmiotu niepowiązanego, to mogłaby ponieść niższe koszty. Trzecia sytuacja dotyczy np. wynajmowania nieruchomości należącej do wspólnika przez spółkę. Nie dość, że spółka ma koszt, który obniża podatek, to pieniądze trafiają do wspólnika, który na takiej czynności zarabia.
Ukryta dywidenda dotyczy też osób powiązanych ze spółką. Za taką osobę można uznać choćby członka zarządu lub rady nadzorczej, który ma przynajmniej 25 proc. praw głosu. Jeśli taki członek zarządu rozlicza się na zasadzie prowizji, której wysokość zależy od tego, jak wysoki zysk osiągnęła spółka, to od 2023 taką formą rozliczenia można uznać za „ukrytą dywidendę”. Nie będzie można takiego wynagrodzenia potraktować jako koszt spółki.
Co to jest podmiot powiązany?
Czym jest podmiot powiązany, osoba powiązana? Podmiot powiązany zdefiniowany jest w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jest to podmiot, który samodzielnie wywiera znaczący wpływ na inny podmiot. Podmiotem powiązanym może być też spółka bez osobowości prawnej i jej wspólnicy, a także podatnik i zagraniczny zakład.
Transakcje między takimi podmiotami są popularne. Warto jednak pamiętać, że wartość takich transakcji nie może odbiegać od cen rynkowych. Może się jednak zdarzyć, że powiązane podmioty przeprowadzają określone transakcje tylko po to, by przetransferować zyski. Takie przypadki ma ograniczyć zapis o „ukrytej dywidendzie”.
Od zasad, o których wspomnieliśmy, są jednak wyjątki. Wyobraźmy sobie bowiem sytuację, że jeden ze wspólników posiada aktywa, które ma wykorzystać spółka. I nie ma możliwości wykorzystania innych. W takim wypadku wydatek ten będziemy mogli uznać za koszt dla spółki, nie będzie traktowany jako „ukryta dywidenda”. Jest tutaj jednak poważne zastrzeżenie. Suma takich wydatków, które moglibyśmy uznać za „ukryte dywidendy”, nie może być wyższa niż zysk brutto w danym roku.
Jak się przygotować do „ukrytej dywidendy”?
Wynika z tego, że do 2023 firmy mają czas na to, by znaleźć alternatywę dla rozliczania się prowizyjnego. Trzeba tez będzie uważać na rozliczenia między podmiotami powiązanymi.
