Jak sprawić, aby firmy rozwijały się w sposób zrównoważony i odpowiedzialny? Unia Europejska chce to osiągnąć, wprowadzając obowiązek, jakim jest raportowanie ESG. Taki obowiązek będzie dotyczył pierwszych przedsiębiorstw już w 2024 roku.
Spis treści
Czym jest ESG?
ESG (Environment, Social na Corporate Governance) to standardy, których mają przestrzegać przedsiębiorstwa, aby ich rozwój był bardziej zrównoważony i odpowiedzialny. W praktyce oznacza ocenę firm nie tylko pod kątem ich wyników finansowych.
Pod uwagę brany jest również wpływ na środowisko naturalne i społeczeństwo, czyli całe otoczenie, w którym działa dana organizacja. ESG ma pozwolić na mierzalną ocenę pozafinansowej działalności firm.
Na koncepcję ESG składa się:
- ochrona środowiska naturalnego – działania, które wpływają na zmniejszenie degradacji poprzez nadzór nad m.in. zużyciem energii, wykorzystaniem energii odnawialnej czy odpowiednim zagospodarowaniem odpadów;
- społeczna odpowiedzialność firmy w stosunku do pracowników i zewnętrznych partnerów – to relacje z pracownikami, kontrahentami czy partnerami, czyli m.in. przestrzeganie praw pracowniczych, właściwe warunki pracy, uczciwa współpraca z dostawcami, walka z nierównościami;
- ład korporacyjny – wszystkie zasady i normy, które regulują sposób zarządzania całą firmą oraz relacje między pracownikami i organami (np. zarządem i radą nadzorczą spółki). Wszyscy interesariusze mają być traktowani równo, bez nadmiernego uprzywilejowania, a tym bardziej dyskryminowania. ESG wymaga oceny procedur stosowanych w ramach ładu korporacyjnego.
Dyrektywa CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive)
CSRD to dyrektywa o sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju, która nałoży na część firm nowe obowiązki i zacznie obowiązywać od 2024 roku. W zamyśle Parlamentu Europejskiego ma usprawnić raportowanie niefinansowe i zwiększyć porównywalność raportowanych danych.
Celem dyrektywy CSRD jest rozwój gospodarczy, który pomoże uzyskać Unii Europejskiej neutralność klimatyczną do 2050 roku.
Kogo będą obowiązywały nowe regulacje?
CSRD zastąpi dyrektywę NFRD (Non-Financial Reporting Directive), która obowiązuje w Polsce od 2017 roku. Dotychczasowe przepisy dotyczyły firm (jednostek interesu publicznego) przekraczających na dzień bilansowy kryterium średniej liczby 500 pracowników w ciągu roku obrotowego, natomiast CSRD zobowiązuje do raportowania na temat zrównoważonego rozwoju o wiele więcej przedsiębiorstw – według szacunków będzie to ok. 50 000 jednostek, czyli ponad 4 razy więcej niż obecnie.
Według firmy doradczej PwC obowiązek raportowania będzie miało ponad 3 500 polskich przedsiębiorstw.
Warto przypomnieć, że jednostki interesu publicznego to przedsiębiorstwa posiadające interes publiczny z uwagi na charakter swojej działalności gospodarczej, wielkość, liczbę pracowników lub status korporacyjny, w tym banki, zakłady ubezpieczeń i spółki giełdowe.
Dyrektywę CSRD można znaleźć na stronie Eur-Lex.
Kogo dotyczy raportowanie ESG?
Obowiązek raportowania wprowadzany jest stopniowo, a kryterium to przede wszystkim liczba zatrudnionych pracowników.
Najpierw CSRD zacznie dotyczyć największych firm (liczących ponad 500 zatrudnionych) – od roku obrotowego zaczynającego się 1 stycznia 2024 roku, a pierwsze raportowanie wymagane jest w 2025 roku.
Kolejną grupę stanowią przedsiębiorstwa z ponad 250 pracownikami. Dla nich obowiązek sprawozdawczy wejdzie w życie 1 stycznia 2025 roku, a pierwszy raport złożą w 2026 roku.
Najwięcej czasu na przygotowanie się do raportowania będą miały małe i średnie przedsiębiorstwa. Takie firmy dyrektywa obejmie 1 stycznia 2026 roku (pierwsze raportowanie w 2027 roku). Uwaga! Małe i średnie jednostki interesu publicznego przez pierwsze dwa lata – do 2028 roku – mogą zrezygnować z publikowania informacji o zrównoważonym rozwoju, ale będą zobowiązane wyjaśnić, dlaczego tego nie zrobiły.
Obowiązek raportowania spoczywać będzie również na przedsiębiorstwach o sumie aktywów powyżej 20 mln euro i przychodach netto powyżej 40 mln euro.
Na czym polega raportowanie ESG?
Raportowanie ESG polega na przekazywanie informacji niefinansowych o działaniach, które firmy podejmą w obszarze środowiska, społeczeństwa i zarządzania. Dyrektywa CSRD jest narzędziem, które ujednolica standard raportowania i sprawia, że klienci i inwestorzy łatwiej porównają dane podawane przez firmy.
Co obejmuje raportowanie? Przedsiębiorstwa będą musiały informować o tym, jak ich działalność wpływa na kwestie związane z m.in.:
- klimatem,
- bioróżnorodnością,
- wodą i powietrzem,
- prawami człowieka,
- relacjami z partnerami, dostawcami, kontrahentami,
- warunkami pracy.
Raportowanie ESG obejmuje również informacje, jak zrównoważony rozwój oddziałuje na funkcjonowanie przedsiębiorstwa.
W praktyce sprawozdanie obejmie m.in. przedstawienie strategii działania i rozwoju firmy z uwzględnieniem wpływu na środowisko naturalne i społeczeństwo, rozpisanie roli organów firmy, w jaki sposób zostanie dotrzymana należyta staranność w kwestii dotrzymania standardów zrównoważonego rozwoju oraz czy firma będzie miała negatywny wpływ i jak go zmniejszy.
Raportowanie będzie odbywało się w oparciu o Europejskie Standardy Sprawozdawczości Zrównoważonego Rozwoju. Należy pamiętać, że za brak raportowania będą groziły kary, w tym finansowe.
Przeczytaj więcej w kategorii prawo gospodarcze.
