Co może zrobić dłużnik, który jest niewypłacalny lub zagrożony niewypłacalnością? Skorzystać z restrukturyzacji. Sprawdzamy, jakie zmiany w ustawie prawo restrukturyzacyjne zajdą w 2024 roku.
Ustawa o restrukturyzacji przewiduje cztery postępowania, których celem jest uniknięcie ogłoszenia upadłości dłużnika przez umożliwienie mu restrukturyzacji w drodze zawarcia układu z wierzycielami, a w przypadku postępowania sanacyjnego – również przez przeprowadzenie działań sanacyjnych, przy zabezpieczeniu słusznych praw wierzycieli (art. 3).
Z postępowania restrukturyzacyjnego może skorzystać każdy przedsiębiorca, bez względu na formę prowadzenia działalności gospodarczej.
Spis treści
Prawo restrukturyzacyjne, czyli ustawa z dnia 15 maja 2015 r. – obecne przepisy
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, restrukturyzacja jest sposobem na uniknięcie ogłoszenia upadłości dłużnika. Warto pamiętać, że na jej przeprowadzenie zawsze potrzebna jest zgoda sądu. Dłużnik musi złożyć odpowiedni wniosek restrukturyzacyjny do sądu rejonowego (wydział gospodarczy), aby rozpocząć postępowanie.
Firmy, które chcą się zrestrukturyzować i dalej prowadzić działalność bez zobowiązań, mają do wyboru:
- postępowanie o zatwierdzenie układu – umożliwia zawarcie układu w wyniku samodzielnego zbierania głosów wierzycieli przez dłużnika bez udziału sądu.
To najtańszy i najszybszy sposób na przeprowadzenie restrukturyzacji. Doradca restrukturyzacyjny pomaga przeprowadzić postępowanie bez udziału sądu, który ostatecznie ocenia, czy porozumienie z wierzycielami jest zgodne z prawem. Rolą doradcy jest m.in. przygotowanie warunków spłaty długu, które zaakceptują wierzyciele.
Uwaga! Postępowanie jest dopuszczalne jeżeli suma wierzytelności spornych uprawniających do głosowania nad układem nie przekracza 15% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem.
- postępowanie układowe – umożliwia dłużnikowi zawarcie układu po sporządzeniu i zatwierdzeniu spisu wierzytelności.
Jeżeli sporne wierzytelności przekraczają 15% całej sumy wierzytelności, to możliwe jest przeprowadzenie postępowania układowego. Dłużnik musi posiadać zdolność do zaspokajania kosztów postępowania oraz zobowiązań powstałych po jego otwarciu. Tymczasowy nadzorca sądowy może zabezpieczyć majątek dłużnika.
Zadaniem takiego nadzorcy będzie też zbadanie sytuacji finansowej dłużnika oraz przygotowanie sprawozdania dla sądu. Wierzyciele mogą złożyć sprzeciw do spisu wierzytelności, który zostanie rozpoznany przez sędziego–komisarza z możliwością odwołania do sądu restrukturyzacyjnego.
- przyspieszone postępowanie układowe – umożliwia dłużnikowi zawarcie układu po sporządzeniu i zatwierdzeniu spisu wierzytelności w uproszczonym trybie.
Pierwszym krokiem do zawarcia układu jest sporządzenie i zatwierdzenie w uproszczonym trybie spisu wierzytelności. Wniosek o otwarcie przyspieszonego postępowania układowego składa się do sądu. Trzeba pamiętać, że zadłużona firma będzie potrzebowała zgody nadzorcy sądowego w przypadku czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu. To postępowanie daje ochronę przed egzekucją zobowiązań objętych układem. I w tym przypadku obowiązuje 15% próg występujący w postępowaniu o zatwierdzeniu układu.
- postępowanie sanacyjne – umożliwia dłużnikowi przeprowadzenie działań sanacyjnych oraz zawarcie układu po sporządzeniu i zatwierdzeniu spisu wierzytelności.
Zarząd nad zadłużonym przedsiębiorstwem przejmuje zarządca, a cechą charakterystyczną tego postępowania jest możliwość przeprowadzenia środków restrukturyzacyjnych ze zwolnieniami pracowników włącznie, bardzo duża ochrona przed egzekucją, opcja odstąpienia od umów, które nie przyniosą zysków dłużnikowi oraz ubezskutecznienia niektórych czynności dłużnika sprzed otwarcia postępowania.
CZYTAJ TAKŻE:
- Restrukturyzacja – co jest? Kiedy może ci pomóc restrukturyzacja przedsiębiorstwa?
- Przedawnienie długu – czy każdy dług trzeba spłacić?
- Upadłość firmy. Kiedy upada firma?
- Upadłość spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
- Prawo przedsiębiorców – najważniejsze przepisy
Zmiany w prawie restrukturyzacyjnym w 2024 roku
W marcu 2024 roku mają wejść w życie zmiany w Prawie restrukturyzacyjnym oraz Prawie upadłościowym. Prace nad nowelizacją nadal trwają, jednak najważniejsze propozycje są już znane. Zmiana związana jest m.in. z implementacją dyrektywy UE o restrukturyzacji zapobiegawczej (dotyczącej tzw. drugiej szansy).
Co się zmieni? Nadzorca lub zarządca będzie miał obowiązek przeprowadzenia testu zaspokojenia (rentowności). Test polega na przygotowaniu różnych wariantów spłaty zobowiązań – wyceny wartości przedsiębiorstwa po przeprowadzeniu restrukturyzacji lub wartości majątku po ogłoszeniu upadłości i sprzedaży.
Wierzyciele będą mogli samodzielnie ocenić, co będzie dla nich korzystniejsze: ogłoszenie upadłości czy restrukturyzacja. Dzięki temu unikną pokrzywdzenia przez restrukturyzację.
Test zaspokojenia ma być gotowy najpóźniej 30 dni przed zwołaniem zgromadzenia wierzycieli, na którym będzie głosowany układ.
Kolejna nowość, to umożliwienie nadzorcy i zarządcy zatrudnienie mediatora, który pomoże dłużnikowi wynegocjować lepsze warunki.
To nie wszystko. Z mocy prawa układem będą objęte również wierzytelności zabezpieczone rzeczowo. W planie restrukturyzacyjnym znajdzie się zestawienie aktywów (wraz z ich wartością) i pasywów dłużnika, informacja o wierzycielach objętych układem wraz z wysokością przysługującej im wierzytelności, informacja o wspólnikach lub akcjonariuszach dłużnika.
Wartościowym narzędziem dla małych i średnich przedsiębiorstw będzie oficjalny wzór planu restrukturyzacyjnego przygotowany i udostępniony przez Ministerstwo Sprawiedliwości.
Kolejną zmianą jest propozycja umorzenia z mocy prawa postępowania o zatwierdzenie układu w przypadku złożenia przez dłużnika nadzorcy oświadczenia o rezygnacji z dalszego prowadzenia postępowania lub jeżeli wniosek o zatwierdzenie układnie nie wpłynie do sądu w ciągu 4 miesięcy od dnia układowego.
Warto zauważyć, że w przepisach zostanie rozróżniona restrukturyzacja zapobiegawcza (postępowanie o zatwierdzenie układu, przyspieszone postępowanie układowe, postępowanie układowe) i restrukturyzacja sanacyjna.
Przeczytaj więcej w kategorii prawo gospodarcze.
