Restrukturyzacja przedsiębiorstwa to często jedyny ratunek przed koniecznością ogłoszenia upadłości firmy. Sposób jej przeprowadzania reguluje w Polsce Prawo restrukturyzacyjne. Poznaj jego zakres. Zobacz, jak powinna przebiegać restrukturyzacja.
Kiedy mówimy o restrukturyzacji przedsiębiorstwa, musimy pamiętać, że w rozumieniu prawnym oznacza co innego niż w rozumieniu ogólnym. W poniższym artykule omówimy oba znaczenia tego pojęcia. Skupimy się jednak na restrukturyzacji w rozumieniu Prawa restrukturyzacyjnego, która ma zapobiegać upadłości firmy.
Spis treści
Co daje restrukturyzacja?
Restrukturyzacja firmy to przede wszystkim sposób na zapobiegnięcie upadłości przedsiębiorstwa. Sprawnie przeprowadzone, postępowanie restrukturyzacyjne prowadzi do:
- czasowego zawieszenia egzekucji komorniczych,
- wstrzymaniu nowych egzekucji,
- zawieszenia płatności rat kredytowych,
- obniżenia salda zadłużenia,
- ochrony majątku,
- przywrócenia możliwości zarabiania.
Takie działania mają umożliwić firmie dalsze funkcjonowanie.
Co to jest restrukturyzacja i na czym polega?
Jak wspomnieliśmy we wstępnie, pojęcie „restrukturyzacja” może odnosić się do dwóch różnych rodzajów działań. Wyjaśniliśmy też cele postępowania restrukturyzacyjnego w rozumieniu prawnym. Aby jednak dokładnie zrozumieć, czym jest restrukturyzacja, warto cofnąć się do jej ogólnego znaczenia.
Restrukturyzacja w znaczeniu ogólnym
Poza kontekstem grożącej firmie upadłości, restrukturyzację rozumiemy jako wszelkie zmiany w aktywach, pasywach lub organizacji przedsiębiorstwa, które mają na celu stworzenie warunków do wzrostu firmy. W takim rozumieniu wyróżniamy restrukturyzację:
- kreatywną,
- antycypacyjną,
- dostosowawczą,
- naprawczą.
Restrukturyzacja według Prawa restrukturyzacyjnego
W rozumieniu prawnym działania restrukturyzacyjne dotyczą przede wszystkim restrukturyzacji długów, nie zaś samych struktur firmy. To ostatnie robi się jedynie w przypadku postępowania sanacyjnego.
Kto może skorzystać z restrukturyzacji?
Restrukturyzacji może zostać poddane każde przedsiębiorstwo, niezależnie od jego wielkości czy formy prawnej. Ustawa wymienia:
- przedsiębiorców w rozumieniu Kodeksu cywilnego,
- spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, proste spółki akcyjne i spółki akcyjne nieprowadzące działalności gospodarczej;
- wspólników osobowych spółek handlowych ponoszących odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem;
- wspólników spółki partnerskiej.
Ważne jest, że przedsiębiorstwo takie musi być dłużnikiem niewypłacalnym lub być niewypłacalnością zagrożonym.
Kto nie może skorzystać z restrukturyzacji?
Restrukturyzacja jako ochrona przed upadłością nie dotyczy:
- Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego;
- banków krajowych;
- Banku Gospodarstwa Krajowego;
- oddziałów banków zagranicznych;
- spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych;
- firm inwestycyjnych, o których mowa w art. 2 pkt 14 ustawy z dnia 10 czerwca 2016 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji;
- zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji;
- funduszy inwestycyjnych;
- innych podmiotów wymienionych w art. 4 pkt 2 ustawy z dnia 15 maja 2015 r. Prawo restrukturyzacyjne.
Jak wygląda restrukturyzacja zadłużenia firmy?
Poniżej wymienione postępowania mogą być przeprowadzone, jeżeli suma wierzytelności spornych uprawniających do głosowania nad układem nie przekracza 15% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem.
Uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne
Uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne zostało wprowadzone, jako rozwiązanie tymczasowe, w związku z pandemią COVID-19. Obecnie jest najczęściej wybierane, ze względu na:
- niższą opłatę za wniosek;
- brak konieczności angażowania sądu,
- wysoka skuteczność – dużo częściej kończą się zawarciem układem niż postępowania toczące się w sądzie.
Otwarcie postępowania uproszczonego dokonuje się poprzez obwieszczenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Wskazuje się w nim dzień układowy, przypadający nie wcześniej niż 7 dni przed i nie później niż 7 dni po złożeniu wniosku o obwieszczenie.
Żeby skorzystać z tego postępowania, dłużnik musi nawiązać współpracę z licencjonowanym doradcą restrukturyzacyjnym, który będzie działał jako nadzorca. Nadzorcy temu dłużnik przekazuje propozycje układowe oraz listę wierzytelności i wierzytelności spornych, przed złożeniem wniosku o zatwierdzenie.
Uprawnieni wierzyciele głosują następnie nad przyjęciem układu. Może się to odbywać zdalnie.
Postępowanie układowe
Przed wybuchem pandemii, przeprowadzenie postępowania restrukturyzacyjnego było bardziej skomplikowane. Do dzisiaj stosuje się postępowania układowe w bardziej skomplikowanych sprawach.
Aby przeprowadzić restrukturyzację firmy poprzez postępowanie układowe, musisz:
- Wybrać rodzaj postępowania – układowe lub układowe przyśpieszone.
- Złożyć wniosek o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego do właściwego sądu. Wniosek składa się elektronicznie, przez Krajowy Rejestr Zadłużonych.
- Sąd rozpatruje wniosek i go odrzuca lub zatwierdza.
- Po zatwierdzeniu wniosku sąd wyznacza nadzorcę sądowego albo zarządcę majątku.
- Wraz z zarządcą sporządzasz spis wierzycieli oraz plan restrukturyzacyjny.
- Wierzyciele głosują nad treścią układu. Mogą wprowadzać modyfikacje do twojego planu restrukturyzacyjnego,
- Gdy wierzyciele przyjmą układ, zatwierdza go sąd.
- Wprowadzasz w życie postępowanie układu. Jeśli nie będziesz postępować zgodnie z nim, sąd może cofnąć zatwierdzenie restrukturyzacji i ponownie będzie ci grozić upadłość.
- Możesz wnioskować o zmianę układu, jeśli nie jesteś w stanie mu sprostać.
To postępowanie występuje w dwóch rodzajach. Przyśpieszone postępowanie układowe stosuje się dla dłużników we wstępnej fazie kryzysu. „Zwyczajne” postępowanie układowe przeprowadza się, jeśli wobec dłużnika prowadzonych jest więcej postępowań egzekucyjnych.
Na czym polega postępowanie sanacyjne?
Postępowanie sanacyjne, czyli sanacja, polega na odsunięciu dłużnika od zarządzania firmą i przekazania tej władzy zarządcy. Ten rodzaj restrukturyzacji pozwala na zmianę struktur firmy i wprowadzanie zmian takich jak np. redukcja zatrudnienia.
