Stagflacja jest zjawiskiem ekonomicznym, które charakteryzuje się równoczesnym występowaniem wysokiej inflacji i bezrobocia przy niskim wzroście gospodarczym. To nietypowa i trudna do rozwiązania sytuacja, gdy gospodarka doświadcza spowolnienia wzrostu, czyli stagnacji, jednocześnie z wysokim poziomem inflacji. Jest to paradoks, ponieważ tradycyjne podejście ekonomiczne sugeruje, że wzrost bezrobocia powinien wpłynąć na zmniejszenie presji na płace i obniżyć inflację, jednak w przypadku stagflacji, te zjawiska występują jednocześnie.
Spis treści
Czym jest stagflacja? Przykłady
Historia zna kilka przykładów wystąpienia stagflacji. Jednym z najbardziej znanych przypadków jest kryzys ekonomiczny w latach 70. XX wieku, kiedy to wiele krajów, w tym Stany Zjednoczone, borykało się z wysoką inflacją, jednocześnie doświadczając recesji. Kolejnym przykładem jest kryzys gospodarczy w Argentynie w latach 2018-2019, który charakteryzował się rosnącą inflacją, spadkiem produkcji i wysokim bezrobociem.
Jakie są przyczyny stagflacji?
Stagflacja może być wynikiem różnych czynników i zjawisk gospodarczych. Niektóre z głównych przyczyn stagflacji to:
- Skoki cen surowców: nagły wzrost cen surowców, takich jak ropa naftowa czy metale, może wpłynąć na wzrost kosztów produkcji w wielu branżach, co prowadzi do wyższych cen produktów finalnych i inflacji.
- Polityka pieniężna i fiskalna: zbyt ekspansywna polityka monetarna lub fiskalna, która prowadzi do nadmiernego wzrostu podaży pieniądza lub deficytu budżetowego, może zwiększyć inflację.
- Ograniczenia podażowe: niedobór surowców lub ograniczenia w produkcji mogą wpłynąć na wzrost cen i obniżyć produkcję gospodarczą, co prowadzi do stagflacji.
- Kryzysy polityczne i ekonomiczne: niestabilność polityczna lub kryzysy ekonomiczne mogą zaburzyć normalne funkcjonowanie gospodarki i wpłynąć na wystąpienie stagflacji.
Czym grozi stagflacja?
Stagflacja ma negatywne konsekwencje zarówno dla gospodarki, jak i dla społeczeństwa. Niektóre z głównych skutków to:
- Spadek siły nabywczej i popytu: wzrost inflacji przy niskim wzroście płac powoduje spadek realnej siły nabywczej konsumentów, co negatywnie wpływa na ich poziom życia.
- Bezrobocie: występowanie stagflacji wiąże się z wysokim bezrobociem, ponieważ spowolnienie gospodarcze prowadzi do redukcji miejsc pracy.
- Spadek inwestycji: przedsiębiorstwa mogą być niechętne inwestować w warunkach stagflacji, co może prowadzić do stagnacji i dalszego pogorszenia sytuacji gospodarczej.
- Trudności budżetowe: rząd może mieć trudności z utrzymaniem równowagi budżetowej ze względu na zmniejszenie wpływów podatkowych i wzrost wydatków na zasiłki dla bezrobotnych.
- Ograniczenie produkcji surowców.
- Niezadowolenie społeczne: stagflacja wywołuje niezadowolenie społeczne, ponieważ obywatele odczuwają skutki wzrostu cen i bezrobocia, co może prowadzić do protestów i niepokojów społecznych.
- Spadek wartości waluty: stagflacja oznacza wzrost cen, co prowadzi do osłabienia siły waluty.
Stagflacja a recesja
Ze względu na to, że oba są zjawiskami negatywnymi dla gospodarki, stagflacja może być kojarzona z recesją. Jednak pomiędzy tymi zjawiskami istnieje kilka istotnych różnic. Po pierwsze, przy stagflacji obserwujemy wzrost PKB. Przy recesji wskaźnik ten spada. Inną kwestią są ceny, które przy stagflacji rosną, a przy recesji maleją.
Stagflacja to rzadkie i trudne do rozwiązania zjawisko, w którym gospodarka jednocześnie doświadcza wysokiej inflacji, bezrobocia i spowolnienia wzrostu gospodarczego. Stagflacja może mieć różne przyczyny, w tym skoki cen surowców, nieodpowiednia polityka monetarna czy ograniczenia podażowe. Skutki stagflacji są negatywne zarówno dla gospodarki, jak i dla społeczeństwa, wpływając na siłę nabywczą, poziom bezrobocia i inwestycje.
Dowiedz się więcej i zadbaj o finanse firmy.
