Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych istnieje po to, aby środki na nim zgromadzone służyły do niesienia wsparcia socjalnego dla uprawnionych pracowników. Na czym konkretnie polega wsparcie z ZFŚS i kto może z niego korzystać? Koniecznie przeczytaj!
Środki przeznaczone na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych gromadzone są przez pracodawcę i trzymane na osobnym rachunku bankowym. Pieniądze te można przeznaczyć na niesienie wsparcia socjalnego dla uprawnionych pracowników. Nie we wszystkich przedsiębiorstwach taki fundusz istnieje. Ustawa określa jednak rodzaje jednostek, które obligatoryjnie muszą go utworzyć i przestrzegać w związku z tym szeregu obowiązków. Sprawdziliśmy, czym dokładnie jest Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych, kto musi go otworzyć oraz kto i kiedy może skorzystać ze zgromadzonych na nim środków. Zapraszamy do lektury!
Spis treści
Fundusz Socjalny – co to jest i kto może z niego korzystać?
Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych (ZFŚS) został uregulowany w ustawie z dnia 4 marca 1994 roku. Zgodnie ze wskazanym aktem prawnym fundusz ten tworzą środki finansowe gromadzone przez pracodawcę na osobnym rachunku bankowym. Mogą one zostać wykorzystane jedynie na niesienie pracownikom wsparcia socjalnego w różnych formach. Środki gromadzone w funduszu pochodzą z dokonywanych odpisów. Ich wysokość jest ściśle określona w ustawodawstwie.
Kto musi tworzyć Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych?
Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych musi zostać utworzony we wszystkich jednostkach budżetowych i samorządowych, bez względu na to, ilu pracowników jest w nich zatrudnionych. Obowiązek jego założenia posiadają też przedsiębiorcy, którzy na początku danego roku zatrudniają co najmniej 50 pracowników (w przeliczeniu na pełne etaty).
Należy podkreślić, że za utworzenie Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych oraz zarządzanie nim odpowiedzialny jest pracodawca. To on decyduje, na co wyda pieniądze i chociaż prawo wskazuje szereg możliwości, to ich katalog nie jest zamknięty, co prowadzi do licznych nieprawidłowości.
Co trzeba zrobić, aby można było wypłacić środki z ZFŚS?
Aby możliwe było uruchomienie środków z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, musi zostać złożony wniosek o ich wypłatę do odpowiedniej komórki w zakładzie pracy. Konkretny wygląd takiego wniosku oraz tryb postępowania powinien zostać uregulowany w wewnętrznym regulaminie funduszu.
Dokument powinien również zawierać informacje o czasie rozpatrywania wniosku, warunkach, jakie należy spełniać, aby możliwe było uzyskanie pomocy oraz szereg innych niezbędnych dla przyszłych świadczeniobiorców informacji.
Świadczenia z ZFŚS – dla kogo i kiedy?
Co do zasady pieniądze zgromadzone w funduszu powinny zostać przeznaczone na pomoc socjalną lub świadczenia socjalne. Te ostatnie mogą być wypłacone wszystkim pracownikom lub jedynie tym, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji finansowej lub życiowej.
Na co można przeznaczyć środki z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych?
Przykładami najpowszechniejszego wykorzystywania środków zgromadzonych na kontach Zakładowych Funduszy Świadczeń Socjalnych są wypłaty:
- dofinansowań urlopowych dla pracowników lub dzieci pracowników;
- zapomóg dla pracowników dotkniętych trudną sytuacją życiową, a więc na przykład dla osób, które zostały dotknięte trudnym zdarzeniem losowym, chorującym przewlekle, opiekującym się niepełnosprawnymi dziećmi, posiadających wielodzietne rodziny lub samodzielnie wychowujących dzieci;
- świadczeń sportowo-rekreacyjnych;
- świadczeń kulturalno-oświatowych.
Często środki te są wykorzystywane w celu zakupu prezentów dla dzieci pracowników z okazji świąt. Czasami przeznaczane są na utworzenie i utrzymanie przyzakładowych przedszkoli i żłobków.
Czego nie powinno się finansować ze środków zgromadzonych na Zakładowym Funduszu Świadczeń Socjalnych?
Ze środków ZFŚS nie powinno się finansować premii i nagród dla pracowników. Nie można za nie kupować środków trwałych, nagród i kwiatów okolicznościowych. Te pieniądze nie powinny też służyć organizowaniu imprez firmowych. zapewnieniu prywatnej opieki medycznej, zorganizowaniu dojazdów do pracy, czy być przeznaczone na dodatkowe kursy i szkolenia dla pracowników.
Dla kogo tworzony jest Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych?
Ustawa o Zakładowym Funduszu Świadczeń Socjalnych określa, kto i na jakich zasadach ma prawo do korzystania z pieniędzy zgromadzonych na kontach funduszu. Ostatecznie jednak to pracodawca rozdysponowuje te środki według własnego uznania. Musi on jednak przestrzegać szeregu zasad:
- Wysokość świadczenia wypłaconego pracownikowi powinna być uzależniona od oceny jego sytuacji materialnej, rodzinnej, życiowej i zdrowotnej.
- Nie ma możliwości, aby pieniądze z funduszu podzielić po równo pomiędzy wszystkich pracowników, ponieważ ich potrzeby nie są takie same.
- Nie wolno uzależniać ilości środków wypłaconych danemu pracownikowi od rodzaju umowy, jaką ten posiada, stażu pracy oraz oceny jakości pracy.
- Szczegółowe zasady dysponowania środkami gromadzonymi przez Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych powinny zostać uregulowane w wewnętrznym regulaminie, do którego dostęp powinien posiadać każdy z zainteresowanych pracowników.
Do korzystania ze środków zgromadzonych przez ZFŚS upoważnione są następujące grupy osób:
- wszyscy pracownicy, niezależnie od wymiaru pracy oraz rodzaju zatrudnienia;
- członkowie rodzin pracowników;
- pracownicy przebywający na urlopach wychowawczych;
- byli pracownicy i ich rodziny – emeryci i renciści;
- członkowie rodzin po zmarłych pracownikach i byłych pracownikach, jeżeli pozostawali na ich utrzymaniu;
- pracownicy przebywający na urlopach bezpłatnych;
- pracownicy młodociani;
- pracownicy-chałupnicy.
Podsumowując, ZFŚS ma za zadanie nieść wsparcie socjalne dla pracowników, byłych pracowników i ich rodzin w trudnych sytuacjach życiowych. Niedopuszczalne jest finansowanie z niego premii, nagród, szkoleń, prywatnej opieki medycznej, czy imprez integracyjnych.
