Od 1 marca 2025 roku emeryci otrzymują nieco wyższe świadczenia, jednak skala zmian nie spełniła oczekiwań większości seniorów. Minimalna emerytura wzrosła zgodnie z ustawową waloryzacją, lecz jej poziom nadal budzi więcej rozczarowania niż satysfakcji. W tym artykule wyjaśniamy, ile wynosi najniższa emerytura w 2025 roku, jak działa waloryzacja, kiedy pojawią się „trzynastka” i „czternastka”, a także ile można legalnie dorobić do emerytury.
Spis treści
Minimalna emerytura po waloryzacji – jaka jest jej wysokość?
Od marca 2025 roku minimalna emerytura wynosi 1 878,91 zł brutto, co przekłada się na około 1 709,81 zł netto miesięcznie. Wzrost ten – o 5,5% w stosunku do roku poprzedniego – wynika ze wskaźnika waloryzacji, który bierze pod uwagę inflację emerycką oraz częściowy wzrost wynagrodzeń w gospodarce narodowej. Mimo nominalnej podwyżki, realna siła nabywcza emerytów nie uległa znacznej poprawie.
Ta sama kwota dotyczy również rencistów i osób otrzymujących rentę socjalną, rodzinną oraz z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. System nie różnicuje minimalnych świadczeń w zależności od instytucji – zarówno ZUS, jak i KRUS wypłacają podstawową emeryturę w identycznej wysokości.
Trzynastka i czternastka – dodatkowe wsparcie dla seniorów
W 2025 roku emeryci otrzymają zarówno trzynastą, jak i czternastą emeryturę. Trzynastka – wypłacana z urzędu, bez potrzeby składania wniosku – przysługuje wszystkim uprawnionym w wysokości 1 878,91 zł brutto. W praktyce, po odliczeniu podatku, seniorzy otrzymają około 1 558 zł na rękę, razem z kwietniową emeryturą.
Czternasta emerytura przyznawana jest na nieco innych zasadach. Pełną kwotę 1 878,91 zł brutto otrzymają tylko osoby, których miesięczne świadczenie nie przekracza 2 900 zł brutto. Powyżej tej granicy stosowany jest mechanizm „złotówka za złotówkę”, co oznacza, że każda złotówka przekroczenia pomniejsza wysokość czternastki o tę samą kwotę. Wypłata tego dodatku nastąpi najprawdopodobniej we wrześniu lub październiku.
Waloryzacja emerytur – jak ustala się nowe stawki?
Coroczna waloryzacja świadczeń ma miejsce 1 marca i polega na przeliczeniu emerytur zgodnie z ustawowym wzorem. W 2025 roku wskaźnik waloryzacji wyniósł 5,5% – na co złożyła się inflacja emerycka (4,7%) oraz 20% realnego wzrostu wynagrodzeń (0,8%).
To oznacza, że wszystkie emerytury i renty wzrosły, ale tylko minimalna ma gwarantowaną ustawową wysokość. Świadczenia niższe niż minimalna, jeśli wynikały z niskiego kapitału emerytalnego, również zostały podniesione do poziomu minimalnego – o ile ich odbiorcy spełniali warunki wymagane przez ustawę.
Dorabianie do emerytury – ile można zarobić bez konsekwencji?
Emeryci, którzy osiągnęli wiek emerytalny, mogą dorabiać bez żadnych limitów i nie muszą obawiać się o zawieszenie świadczenia. Inaczej sytuacja wygląda w przypadku rencistów i osób pobierających wcześniejsze emerytury – obowiązują ich progi przychodów, po których przekroczeniu świadczenie może zostać zmniejszone lub zawieszone.
Od marca 2025 roku próg zmniejszenia świadczenia wynosi 5 934,10 zł brutto miesięcznie, a granica zawieszenia – 11 020,40 zł brutto. Ograniczenia te obowiązują bez względu na formę uzyskiwanego dochodu – mogą to być zarówno umowy o pracę, jak i działalność gospodarcza czy zlecenie.
Minimalna emerytura w 2025 roku wzrosła, ale trudno mówić o realnej poprawie warunków życia seniorów. Przy rosnących kosztach utrzymania, nawet dodatkowe świadczenia w postaci trzynastek i czternastek nie zaspokajają podstawowych potrzeb wielu osób starszych. Mimo to warto znać swoje prawa, terminy wypłat i limity dochodów – by jak najlepiej wykorzystać to, co oferuje system.
W 2025 roku granica drugiego progu podatkowego nie uległa zmianie – nadal wynosi 120 000 złotych rocznego dochodu brutto. Choć w teorii to zasada, która ma sprawiedliwie rozkładać ciężar fiskalny, w praktyce coraz więcej osób zbliża się do tej granicy lub ją przekracza. To efekt inflacji, wzrostu wynagrodzeń i ogólnego spadku siły nabywczej pieniądza. Jak działa drugi próg, kogo dotyczy i czy da się go legalnie ominąć? Sprawdzamy.
Spis treści
Drugi próg podatkowy – kto go przekracza i co to oznacza?
Osoby osiągające dochód powyżej 120 000 zł brutto rocznie zaczynają płacić 32% podatku od nadwyżki. Nie dotyczy to jednak całego dochodu – do 120 000 zł obowiązuje stawka 12%, a dopiero to, co powyżej, opodatkowane jest wyżej. To ważne, bo wiele osób obawia się niepotrzebnie, że cały ich dochód „wskoczy” w wyższy próg – a tak się nie dzieje.
Dla porównania – przy rocznym dochodzie 150 000 zł, tylko 30 000 zł zostanie opodatkowane stawką 32%, co oznacza dodatkowe 9 600 zł podatku. W sumie, wraz z 12% od kwoty do 120 000 zł (czyli 10 800 zł), łączna danina wyniesie 20 400 zł w skali roku.
Dochód brutto czy netto? Która kwota liczy się do progu?
Limit 120 000 zł dotyczy dochodu brutto, a więc przed odliczeniem podatku. Oznacza to, że realne dochody „na rękę” są znacznie niższe – i właśnie te niższe kwoty często wprowadzają w błąd, sprawiając wrażenie, że próg jest odległy. Tymczasem przekroczenie 10 000 zł miesięcznie brutto przy umowie o pracę oznacza, że zbliżamy się do tej granicy zaskakująco szybko.
Drugi próg podatkowy jest więc problemem nie tylko dla „najbogatszych”, ale również dla wykwalifikowanych specjalistów, kadry kierowniczej czy samozatrudnionych.
Czy można legalnie uniknąć drugiego progu podatkowego?
Tak – ale nie zawsze i nie każdy. Jednym ze sposobów jest wspólne rozliczenie z małżonkiem, które podnosi granicę wejścia w drugi próg do 240 000 zł dla obojga. Ma to sens, jeśli jedna ze stron nie pracuje lub zarabia mało. Wtedy podatek 32% może w ogóle nie wystąpić – mimo wysokich dochodów drugiego z małżonków.
Drugą drogą jest założenie własnej działalności gospodarczej i przejście na podatek liniowy. Ta forma opodatkowania zakłada stałe 19% niezależnie od wysokości dochodów, ale nie daje możliwości korzystania z kwoty wolnej od podatku czy ulg prorodzinnych. Mimo to dla wielu osób (zwłaszcza specjalistów i freelancerów) to rozwiązanie korzystniejsze finansowo.
Ulgi i odliczenia – jak obniżyć należny podatek?
Jeśli nie da się uniknąć wejścia w drugi próg, warto przynajmniej zmniejszyć kwotę do zapłaty. Do dyspozycji podatników są m.in. takie ulgi podatkowe:
ulga prorodzinna – odliczenie od podatku w zależności od liczby dzieci,
ulga rehabilitacyjna – dla osób niepełnosprawnych i ich opiekunów,
ulga termomodernizacyjna – za poprawę efektywności energetycznej budynków,
ulga na internet, ulga B+R, czy ulga na zabytki – mniej znane, ale potrafiące znacząco obniżyć podatek.
Dobrze zaplanowane rozliczenie roczne może uratować kilka, a czasem nawet kilkanaście tysięcy złotych.
Kiedy i jak się rozliczyć z fiskusem?
Zeznanie roczne PIT należy złożyć do 30 kwietnia 2025 roku, a deklaracje będą dostępne od 15 lutego w usłudze Twój e-PIT. Podatnicy mogą je zaakceptować bez zmian lub skorygować, dodając ulgi czy zmieniając sposób rozliczenia. Niezależnie od formy – warto zachować czujność i śledzić swoje dochody przez cały rok. Przekroczenie progu wiąże się bowiem z wyższymi zaliczkami na podatek, które pracodawca lub przedsiębiorca powinien zacząć odprowadzać od razu.
Drugi próg podatkowy w 2025 roku nadal wynosi 120 000 zł brutto rocznie – i wciąż budzi emocje. Choć obejmuje tylko nadwyżkę dochodu, realnie podnosi wysokość podatku i zmusza do refleksji nad finansami. Dla wielu Polaków nie jest już tylko teorią – staje się codziennością. I właśnie dlatego warto wiedzieć, jak działa, jak go liczyć i jak – jeśli to możliwe – go ominąć.
Otrzymanie darowizny to często gest życzliwości lub rodzinnego wsparcia, ale również obowiązek wobec fiskusa. W 2025 roku obowiązujące przepisy pozwalają na całkowite zwolnienie z podatku od darowizn w określonych przypadkach – pod warunkiem, że obdarowany dotrzyma formalności i złoży odpowiedni dokument w wymaganym terminie. Sprawdź, jakie limity obowiązują, kiedy powstaje obowiązek podatkowy oraz kto i w jakich sytuacjach zapłaci podatek.
Spis treści
Darowizna w najbliższej rodzinie – kiedy nie trzeba płacić podatku?
Darowizna przekazana przez małżonka, rodziców, dzieci, wnuki, dziadków, rodzeństwo, pasierba, ojczyma lub macochę jest całkowicie zwolniona z podatku, niezależnie od jej wartości – pod warunkiem zgłoszenia jej do Urzędu Skarbowego w ciągu 6 miesięcy. W przepisach nie ma formalnej grupy „0”, ale to właśnie tym mianem określa się najbliższą rodzinę, która korzysta z pełnego zwolnienia z podatku od spadków i darowizn.
Zgłoszenia dokonuje się na formularzu SD-Z2, a brak zgłoszenia w terminie automatycznie powoduje, że darowizna zostaje opodatkowana – nawet jeśli pochodzi od rodziców lub dzieci. Dla darowizn do 36 120 zł w ciągu 5 lat od jednej osoby nie trzeba składać żadnego zgłoszenia – ale ostrożność w takich przypadkach zawsze popłaca.
Rodzice a darowizna – kiedy pieniądze nie są opodatkowane, nawet bez zgłoszenia?
Darowizny od rodziców również podlegają wspomnianym zasadom, ale istnieje wyjątek. Rodzice mają obowiązek alimentacyjny wobec dzieci do momentu, aż będą one w stanie samodzielnie się utrzymać. Pieniądze przekazane dziecku z przeznaczeniem na jedzenie, mieszkanie czy podstawowe potrzeby mogą być traktowane nie jako darowizna, lecz jako realizacja obowiązku alimentacyjnego – a to nie podlega opodatkowaniu.
Jeśli jednak wsparcie przekracza potrzeby codziennego utrzymania albo ma charakter majątkowy (np. na zakup mieszkania czy samochodu), może zostać zakwalifikowane jako darowizna – i wówczas obowiązują już reguły podatkowe, w tym konieczność zgłoszenia jej do urzędu.
Darowizny od dalszej rodziny i znajomych – ile można otrzymać bez podatku?
W przypadku dalszych krewnych oraz osób niespokrewnionych, limity kwot wolnych od podatku są znacznie niższe. Wyróżnia się trzy grupy podatkowe:
I grupa (np. teściowie, zięć, synowa): 36 120 zł
II grupa (np. rodzeństwo rodziców, małżonkowie pasierbów): 27 090 zł
III grupa (np. znajomi, partnerzy niesformalizowani): 5 733 zł
Przekroczenie tych progów wiąże się z koniecznością złożenia formularza SD-3 oraz zapłaty podatku – w ciągu miesiąca od dnia otrzymania darowizny.
Ile wynosi podatek od darowizny po przekroczeniu limitów?
Wysokość podatku zależy od grupy podatkowej, do której należy darczyńca. Podatek liczony jest tylko od nadwyżki ponad kwotę wolną od podatku:
3% dla I grupy
5% dla II grupy
7% dla III grupy
Co istotne, jeżeli w ciągu 5 lat otrzymasz kilka darowizn od tej samej osoby, są one sumowane. To oznacza, że nawet pojedyncze przekazanie niewielkiej kwoty może doprowadzić do przekroczenia limitu – jeśli było częścią większej serii darowizn.
Obowiązki formalne – jak i gdzie zgłosić darowiznę?
Jeśli wartość darowizny przekracza przewidziane limity, obdarowany musi zgłosić jej otrzymanie. Rodzina z grupy „0” korzysta z formularza SD-Z2, a pozostali – z formularza SD-3. W przypadku darowizny pieniężnej zgłoszenie składa się do urzędu właściwego dla miejsca zamieszkania osoby obdarowanej. Jeśli przedmiotem darowizny jest nieruchomość, właściwy będzie urząd odpowiadający miejscu jej położenia.
Czy od darowizny trzeba zapłacić PIT?
Darowizny nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym PIT. Ustawa wyłącza je z opodatkowania dochodu, ponieważ ich rozliczaniem zajmuje się osobna ustawa – o podatku od spadków i darowizn. Dzięki temu nie ma potrzeby zgłaszania ich w rocznym zeznaniu podatkowym, niezależnie od tego, od kogo pochodzą.
Emeryci, którzy w 2024 roku otrzymali dodatkowe świadczenia – tzw. trzynastkę i czternastkę – mogą liczyć na zwrot części pobranego podatku. Urzędy skarbowe już rozpoczęły przelewy, ale czasu na działanie zostało niewiele. O zwrot można się ubiegać tylko do końca kwietnia!
Kto ma prawo do odzyskania nadpłaconego podatku?
W zeszłym roku trzynasta i czternasta emerytura były objęte zaliczką na podatek dochodowy, przez co seniorzy otrzymali na konto mniejsze kwoty. Zwrot otrzymają ci, których łączne roczne dochody z tytułu emerytury nie przekroczyły 30 tys. zł brutto – to właśnie granica zwolniona z opodatkowania.
Jeśli miesięczne świadczenie nie było wyższe niż 2500 zł brutto, podatnik może liczyć na rekompensatę. Przykładowo, osoby pobierające ok. 2400 zł brutto odzyskają nawet 400 zł, natomiast seniorzy z minimalną emeryturą (1780,96 zł brutto) otrzymają około 250 zł. Wysokość zwrotu zależy więc naturalnie bezpośrednio od sumy wypłaconych świadczeń.
Aby odzyskać należne środki, należy złożyć roczne rozliczenie PIT najpóźniej do 30 kwietnia 2025 roku. Ci, którzy już to zrobili, mogą spodziewać się przelewu – w ciągu 45 dni od elektronicznego złożenia deklaracji, a w przypadku wersji papierowej – w ciągu 3 miesięcy.
Jest też sposób, by uniknąć potrąceń w przyszłości. Wystarczy złożyć w ZUS formularz EPD-21, który pozwala zrezygnować z poboru zaliczek podatkowych na przyszłość. Dokument ten dostępny jest w systemie PUE ZUS i obowiązuje tylko wtedy, gdy całkowity roczny dochód seniora nie przekroczy 30 tys. zł.
Choć brak potrąceń może wydawać się korzystny, nie każdy powinien z tej opcji korzystać. Jeśli dochód przekroczy próg zwolnienia z podatku, w przyszłym roku trzeba będzie dopłacić różnicę. Dlatego przed złożeniem EPD-21 warto dokładnie przeliczyć, czy emerytura miesięczna mieści się w limicie 2500 zł brutto – tylko wtedy unikniesz nieplanowanych zobowiązań wobec urzędu skarbowego.
W 2025 roku emeryci mogą liczyć na potrójne wsparcie finansowe: coroczną waloryzację, trzynastą emeryturę oraz czternastkę. Choć tegoroczna podwyżka świadczeń nie należy do rekordowych, dla wielu seniorów oznacza istotne odciążenie domowego budżetu. Sprawdź, jakie dokładnie kwoty trafią na konta emerytów oraz kto może spodziewać się dodatkowych przelewów.
Waloryzacja emerytur 2025 – wyższe świadczenia wpływają już od marca
Od marca emeryci i renciści otrzymują świadczenia zwiększone o5,5%. To efekt dorocznej waloryzacji, której wysokość oblicza się na podstawie inflacji oraz wzrostu realnych płac – te ostatnie, zgodnie z obowiązującymi zasadami, wpływają na wynik jedynie częściowo (dokładnie w 20%).
W efekcie minimalna emerytura wzrosła do 1878,91 zł brutto, co oznacza podwyżkę o 97,95 zł. W przeliczeniu na rękę daje to 1709,81 zł netto – o niemal 90 zł więcej niż przed waloryzacją. ZUS wypłaca świadczenia zgodnie ze stałym terminarzem: 1., 5., 6., 10., 15. i 20. dnia miesiąca. Jeżeli data przypada na święto lub weekend, wypłata trafia do odbiorcy wcześniej.
Trzynastka 2025 – ile wyniesie dodatkowe świadczenie?
Choć trzynasta emerytura bazuje na kwocie minimalnej emerytury, czyli 1878,91 zł brutto, nie wszyscy otrzymają dokładnie taką samą kwotę netto. Na wysokość przelewu wpływają m.in. zaliczki na podatek dochodowy i składki zdrowotne.
Dla emerytów otrzymujących najniższe świadczenia trzynastka wyniesie 1558,83 zł netto. W przypadku osób z wyższymi emeryturami wypłata trzynastki może być niższa – wpływa na to 12-procentowa zaliczka na podatek (naliczana powyżej 2500 zł brutto miesięcznie) oraz 9-procentowa składka zdrowotna. Wypłaty trzynastki netto mieszczą się więc w przedziale od 1484,34 zł do 1709,81 zł, w zależności od wysokości bazowego świadczenia.
Czternasta emerytura – kto może liczyć na „czternastkę” we wrześniu?
Czternasta emerytura zostanie wypłacona we wrześniu 2025 roku. Seniorzy nie muszą składać żadnych wniosków – dodatek trafi do uprawnionych automatycznie. Pełna kwota to, podobnie jak przy trzynastce, 1878,91 zł brutto.
Całość świadczenia przysługuje osobom, których emerytura nie przekracza 2900 zł brutto miesięcznie. Jeśli świadczenie przekracza ten próg – stosowana jest zasada „złotówka za złotówkę”, a więc czternastka jest proporcjonalnie obniżana o kwotę nadwyżki. Osoby pobierające ponad 4734,61 zł brutto nie otrzymają czternastki w ogóle.
To oznacza, że dodatkowe wsparcie trafi przede wszystkim do emerytów o najniższych i umiarkowanych dochodach, co ma zapewnić bardziej sprawiedliwy rozdział środków.
15 marca wystartowała tegoroczna tura dopłat bezpośrednich i obszarowych. Zainteresowanie oczywiście jest ogromne – w ciągu kilku tygodni Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa otrzymała już 190 tysięcy wniosków. Kto jeszcze nie złożył swojego, powinien się pospieszyć – termin mija 15 maja.
Płatności bezpośrednie i obszarowe – wsparcie dla rolników
Dopłaty bezpośrednie to kluczowe instrumenty wsparcia finansowego, dostępne dla osób prowadzących działalność rolniczą. Płatności bezpośrednie przysługują tym, którzy spełniają wymagania dotyczące prowadzenia upraw, natomiast płatności obszarowe obejmują działania mające na celu ochronę środowiska – od rozsądnego nawożenia, aż po troskę o lokalne ekosystemy.
Środki te pochodzą z unijnej puli i są przekazywane za pośrednictwem ARiMR. Aby je otrzymać, należy w terminie od 15 marca do 15 maja 2025 roku przesłać stosowny wniosek.
Wniosek o dopłaty tylko online? Nie do końca
Wnioski składa się wyłącznie przez aplikację eWniosekPlus, która maksymalnie upraszcza proces – wystarczy się zalogować i wypełnić dokument. To rozwiązanie znacząco skróciło czas potrzebny na formalności, eliminując papierowe formularze i konieczność osobistego kontaktu z urzędnikiem.
Ale uwaga: zbyt długie zwlekanie może oznaczać kłopoty. Im bliżej końca naboru, tym większe ryzyko przeciążenia systemu i błędów, których późniejsze poprawianie bywa czasochłonne. Lepiej więc działać z wyprzedzeniem.
Nie masz komputera? ARiMR nie zostawia nikogo bez wsparcia. W biurach terenowych można uzyskać pomoc w wypełnieniu wniosku, a także skorzystać z bezpłatnej infolinii: 800 38 00 84 lub 22 595 06 11 – dla tych, którzy dzwonią z telefonu komórkowego.
Urlop wypoczynkowy to jeden z ważnych przywilejów, które zapewnia osobom zatrudnionym na umowę o pracę prawo pracy. Kodeks pracy szeroko opisuje zasady korzystania z niego i momenty, kiedy pracodawca może odwołać z niego pracownika. Co, jednak jeśli to pracownik z powodu choroby musi przerwać wypoczynek? Czy musi przeznaczyć urlop na rekonwalescencję, czy może skorzystać z chorobowego?
Z naszego artykułu dowiesz się, czy zwolnienie od lekarza przerywa urlop wypoczynkowy, a także co dzieje się z niewykorzystanym urlopem i kiedy można z niego skorzystać. Tłumaczymy, jak to wygląda w przypadku innych urlopów.
Piszemy również o tym, jak to wygląda w przypadku innych dłuższych urlopów: macierzyńskiego, rodzicielskiego i bezpłatnego, a także urlopu okolicznościowego i opiekuńczego.
Czy zwolnienie lekarskie przerwie urlop wypoczynkowy pracownika?
Tak, zwolnienie lekarskie przerywa urlop pracownika. Zasada ta dotyczy konkretnie urlopu wypoczynkowego.
Jeśli pracownik przebywa na urlopie i w tym czasie do PUE ZUS pracodawcy wpłynie jego zwolnienie lekarskie, urlop zatrzymywany jest automatycznie. Pracownik nie musi w tym celu składać żadnych dodatkowych wniosków.
Przebywając na L4, które przerwało mu wypoczynek, pracownik ma prawo do wynagrodzenia chorobowego, a w przypadku dłuższej niezdolności do pracy – prawo do zasiłku chorobowego.
Inne sytuacje, które przerywają bieg urlopu wypoczynkowego to:
odosobnienie w związku z chorobą zakaźną;
odbywanie ćwiczeń wojskowych w ramach pasywnej rezerwy, pełnienia terytorialnej służby wojskowej rotacyjnie albo pełnienia służby w aktywnej rezerwie, przez czas do 3 miesięcy;
Tutaj też mamy dobre wiadomości dla osób zatrudnionych na umowę o pracę. Choroba pracownika nie sprawia, że niewykorzystane dni urlopu przepadają. Kodeks pracy mówi o tym bezpośrednio:
Art. 166. Część urlopu niewykorzystaną z powodu: 1) czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby […] pracodawca jest obowiązany udzielić w terminie późniejszym.
Zaplanowany urlop a zwolnienie lekarskie L4
Wiesz już, że choroba w trakcie trwania urlopu przerywa urlop na czas zwolnienia. Co jednak, jeśli pracownik zachoruje przed rozpoczęciem urlopu? W tej sprawie przepisy prawa pracy również są jasne:
Art. 165. Jeżeli pracownik nie może rozpocząć urlopu w ustalonym terminie z przyczyn usprawiedliwiających nieobecność w pracy, a w szczególności z powodu: 1) czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby […] pracodawca jest obowiązany przesunąć urlop na termin późniejszy.
Zwolnienie lekarskie na dziecko a urlop
W przeciwieństwie do niezdolności do pracy samego pracownika, choroba dziecka nie przerywa urlopu wypoczynkowego jego rodzica.Kodeks pracy wymienia tylko cztery przypadku, w których następuje automatyczne przerwanie urlopu, którego resztę pracodawca musi udzielić w późniejszym terminie.
Mniej ściśle określony jest katalog przypadków, w których całość wolnego należy przesunąć, ponieważ pracownik nie może go rozpocząć. Przesunięcie wolnego będzie konieczne zawsze, kiedy pracownik nie może rozpocząć urlopu z powodu, który usprawiedliwia jednocześnie jego nieobecność w pracy. Dotyczy to również urlopu wypoczynkowego.
To znaczy, że jeśli Twoje dziecko zachoruje a Ty z tego tytułu otrzymasz zwolnienie lekarskie w trakcie Twojego urlopu, będzie on trwał nadal. Nie zostanie automatycznie przerwany, chociaż możesz oczywiście negocjować jego przesunięcie z pracodawcą. On nie musi się na nie zgodzić.
Inaczej będzie wyglądać sytuacja, jeśli przed planowanym rozpoczęciem urlopu pójdziesz na L4 na dziecko i nie będziesz mógł z tego powodu rozpocząć wolnego w planowanym terminie. Wówczas urlop powinien zostać przesunięty na inny termin.
Kiedy można wykorzystać urlop przerwany chorobą?
Niewykorzystany urlop wypoczynkowy należy wykorzystać w innym terminie ustalonym z pracodawcą, do 30 września następnego roku.
Urlop bezpłatny a L4
Zwolnienie lekarskie nie przerywa urlopu bezpłatnego. Co więcej, podczas przebywania na nim, pracownik nie jest objęty składkami, a więc nie przysługuje mu świadczenie chorobowe.
Choroba w trakcie urlopu macierzyńskiego
Zwolnienie lekarskie na urlopie macierzyńskim nie przerywa tego urlopu ani nie powoduje żadnych innych skutków.
Zwolnienie lekarskie a urlop rodzicielski
Zwolnienie lekarskie na urlopie rodzicielskim nie przerywa tego urlopu ani nie powoduje żadnych innych skutków.
Zwolnienie w czasie urlopu opiekuńczego i okolicznościowego
Zwolnienie lekarskie nie przerywa automatycznie ani urlopu opiekuńczego, ani okolicznościowego. Jednakże, na wniosek pracownika pracodawca powinien przerwać jego urlop i pozwolić wykorzystać go w innym terminie.
Zwolnienie lekarskie, zwane często L4, od druku, na którym kiedyś lekarze te zwolnienia wystawiali, jest doskonale każdemu z nas. Nie ma takiej osoby, która kiedyś by z niego nie korzystała. Niezależnie od tego, na jakiej umowie jesteś zatrudniony, jeśli tylko jesteś objęty ubezpieczeniem chorobowym (i minął okres wyczekiwania) możesz skorzystać ze zwolnienia. Czy tak samo jest podczas pobytu w szpitalu?
Sprawdź, kto wystawia i komu przysługuje zwolnienie lekarskie na czas pobytu w szpitalu. Kto je wystawia? Czy jest płatne mniej niż normalne chorobowe? Jak to wygląda u osób po 50. roku życia? Poznaj najważniejsze zasady dotyczące uzyskiwania zwolnienia i chorobowego szpitalnego.
Należy podkreślić, że „szpitalne” zwolnienie lekarskie niczym nie różni się od tego „zwykłego”. W obu przypadkach obowiązuje taki sam limit czasowy, przez jaki można z niego korzystać, mają do niego prawo te same osoby i przysługują za nie takie same świadczenia.
Skąd więc przeświadczenie, że istnieją pomiędzy nimi jakieś zasadnicze różnice? Prawdopodobnie bierze się z tego, że jeszcze kilka lat temu rzeczywiście takie różnice istniały. Do końca 2021 roku zarówno wynagrodzenie, jak i zasiłek, wypłacane pracownikowi przebywającemu w szpitalu na czas niezdolności do pracy były niższe, niż te, które otrzymywał, jeśli w trakcie zwolnienia lekarskiego przebywał w domu.
To jednak się zmieniło i od początku 2022 roku pracownik zachowuje prawo do 80 proc. zarówno wynagrodzenia, jak i zasiłku, również podczas hospitalizacji.
Sprawdź nasz program do małej księgowości i przekonaj się, dlaczego zaufało nam ponad 70 tysięcy przedsiębiorców!
Kto wystawia L4 za pobyt w szpitalu?
L4 za pobyt w szpitalu wypisuje lekarz prowadzący lub inna osoba do tego uprawniona.
Kiedy jest wystawiane L4 ze szpitala?
Co ważne dla pracodawcy, L4 ze szpitala może być wystawione nie „z góry”, jak zwykłe zwolnienie, a nawet w ostatni dzień pobytu ubezpieczonego w szpitalu. Jeśli natomiast pobyt w szpitalu miałby potrwać dłużej, lekarz powinien wystawiać zwolnienie co 14 dni, aby zapewnić płynność wypłacania wynagrodzenia i zasiłku chorobowego.
Jednak pracownik powinien poinformować pracodawcę o nieobecności w pracy z powodu choroby najszybciej, jak będzie mógł. Co więcej, nie może być to później, niż w drugim dniu nieobecności. Jeśli więc trafisz do szpitala i wiesz już, że będziesz w nim przebywać w dni swojej pracy, natychmiast powiadom o tym pracodawcę.
Oczywiście, są takie przypadki, w których nie ma się możliwości skontaktowania się z pracodawcą. Wówczas należy poinformować go, kiedy tylko taka możliwość się pojawi. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy wskazuje m.in. obłożną chorobę, jako przypadek, który usprawiedliwia brak kontaktu z pracodawcą.
Kiedy już się z nim skontaktujemy powinniśmy przedstawić dokument, który udowadnia, że rzeczywiście przebywamy w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym. Dopóki nie otrzymamy zwolnienia, takim dokumentem będzie zaświadczenie lekarskie.
Czy za pobyt pracownika w szpitalu obowiązuje wynagrodzenie chorobowe?
Ubezpieczonemu pracownikowi przysługuje wynagrodzenie chorobowe za pobyt w szpitalu tak jak w przypadku innej choroby. Wynagrodzenie za czas choroby przysługuje zarówno na czas leczenia szpitalnego, jak i rekonwalescencji – zarówno w szpitalu, jak i poza nim. Oczywiście, na ten czas pracownik musi mieć wystawione L4.
Ile wynoszą świadczenie chorobowe za okres pobytu w szpitalu?
Za czas niezdolności pracownika do pracy, niezależnie od tego, czy odbywa on leczenie w szpitalu, czy przebywa w domu, przysługują mu dwa rodzaje świadczenia: wynagrodzenie chorobowe oraz zasiłek chorobowy. Dotyczy do oczywiście pracowników ubezpieczonych ubezpieczeniem chorobowym.
Pracownik ma prawo do otrzymywania wynagrodzenia chorobowego przez 33 dni w ciągu jednego okresu zasiłkowego lub przez 14 dni w przypadku osób powyżej 50. roku życia. Wynagrodzenie to wypłaca pracodawca.
Następnie, jeśli pracownik nadal choruje, sprawę przejmuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych i wypłaca zasiłek chorobowy przez pozostałe dni, aż do osiągnięcia 182 dni kalendarzowych w jednym okresie zasiłkowym. ZUS wypłaca więc zasiłek do 149 dni osobom poniżej 50. roku życia i do 174 dni osobom powyżej 50. roku życia.
Po wyczerpaniu 182 dni, przez które przysługuje zasiłek chorobowy i wynagrodzenie chorobowe, pracownik może uzyskiwać świadczenie rehabilitacyjne, nie dłużej niż przez 12 miesięcy.
Zarówno wynagrodzenie, jak i zasiłek z powodu czasowej niezdolności do pracy przysługują w wymiarze:
– 80 proc. wynagrodzenia – w większości przypadków;
– 100 proc. wynagrodzenia, jeżeli niezdolność do pracy:
przypada w okresie ciąży;
powstała wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów;
powstała wskutek wypadku w drodze do pracy lub z pracy.
Czy zasiłek chorobowy za pobyt w szpitalu jest niższy?
Nie, zarówno wynagrodzenie, jak i zasiłek chorobowy w przypadku pobytu w szpitalu jest taki sam, jak w przypadku chorowania w domu. W obu przypadkach osobie na L4 przysługuje wynagrodzenie a później zasiłek chorobowy w wysokości 80 proc. jej wynagrodzenia. Sytuacja wygląda w ten sposób od 2022 roku.
Wcześniej, do końca 2021 roku rzeczywiście wynagrodzenie lub zasiłek za dni zwolnienia lekarskiego spędzone w szpitalu rzeczywiście było niższe i wynosiło 70, zamiast 80 proc. wynagrodzenia.
Czego nie można robić w trakcie hospitalizacji?
Podczas hospitalizacji, jeśli chcemy zachować prawo do zasiłku, musimy przestrzegać takich samych zasad, jakie obowiązują każdego pracownika prebywającego na zwolnieniu lekarskim. Bardzo ważne jest więc, aby nie podejmować żadnej pracy zarobkowej. Lepiej więc powstrzymać się od sprawdzania służbowych maili, nawet jeśli ta wizja jest kusząca podczas długich godzin przeleżanych w szpitalnym łóżku.
Jak rozliczyć L4 szpitalne pracownika?
L4 za pobyt w szpitalu rozliczane jest w taki sam sposób jak zwykle zwolnienie lekarskie pracownika. W programie księgowym Mała Księgowość nieobecność pracownika z tego powodu wprowadzasz w zakładce 'Ewidencja czasu pracy’, gdzie po wybraniu odpowiedniego pracownika i daty, oznaczasz jego nieobecność jako 'L4′.
Chociaż nie zawsze myślimy o tym w ten sposób, każdego dnia zawieramy wiele umów. Drobne zakupy, przedłużenie subskrypcji na platformie internetowej – to wszystko umowy, obwarowane wieloma przepisami. W zależności od tego, jaką stroną jesteśmy i jaką umowę zawieramy, mamy różne prawa, obowiązki i możliwości. Sprawdź, kto ma prawo a kto możliwość odstąpienia od umowy. Poznaj przepisy dotyczące konsumentów i przedsiębiorców.
Spis treści
Czym jest odstąpienie od umowy?
Odstąpienie od umowy polega na zrezygnowaniu z niej przez jedną lub obie jej strony. Prowadzi do całkowitego anulowania umowy, tak, jakby nigdy nie została zawarta. To, co zostało już świadczone w ramach umowy, należy zwrócić drugiej stronie w niezmienionym stanie.
Umowne prawo odstąpienia od umowy
Art. 395. § 1. Kc daje możliwość zawarcia w umowie zastrzeżenia, że jednej lub obu jej stronom przysługuje prawo do odstąpienia od niej. Kodeks cywilny nie wskazuje tutaj czasu, w jakim to odstąpienie powinno nastąpić. Strony mają go ustalić samodzielnie i zawrzeć w umowie.
Strona, która odstępuje od umowy robi to poprzez oświadczenie o odstąpieniu.
Strony mogą ustalić, że odstąpienie od umowy możliwe jest tylko po wniesieniu odstępnego. W takim przypadku, należy je zapłacić, aby odstąpienie było ważne.
Ustawowe prawo odstąpienia od umowy
Kodeks cywilny przewiduje również sytuacje, w których strona ma prawo do odstąpienia od umowy, nawet jeśli takie zastrzeżenie nie zostało zawarte w umowie. Art. 491. § 1. mówi: „Jeżeli jedna ze stron dopuszcza się zwłoki w wykonaniu zobowiązania z umowy wzajemnej, druga strona może wyznaczyć jej odpowiedni dodatkowy termin do wykonania z zagrożeniem, iż w razie bezskutecznego upływu wyznaczonego terminu będzie uprawniona do odstąpienia od umowy. Może również bądź bez wyznaczenia terminu dodatkowego, bądź też po jego bezskutecznym upływie żądać wykonania zobowiązania i naprawienia szkody wynikłej ze zwłoki”.
Można zrezygnować wyznaczania dodatkowego terminu, jeśli strony wyznaczyły w umowie zastrzeżenie, że mogą odstąpić od umowy, jeśli dane zobowiązanie nie zostanie wykonane w określonym terminie.
Ponadto zgodnie z Kodeksem cywilnym można odstąpić od umowy m.in. jeśli:
druga strona zadeklarowała, że nie spełni świadczenia;
spełnienie jednego ze świadczeń stało się niemożliwe;
strona kupiła rzecz, która według umowy miała być tańsza niż wynosi cena sztywna narzucona obowiązującym zarządzeniem, a nie sprzedała ani nie zużyła kupionej rzeczy;
kupujący jest konsumentem, a przedsiębiorca nie dostarczył mu kupionej rzeczy w ciągu 30 dni od zawarcia umowy;
kupujący nie zapłacił w wyznaczonym terminie;
sprzedana rzecz ma wadę, a sprzedawca nie wymienił rzeczy na pozbawioną wady lub jej nie usunął.
Odstąpienie od umowy świadczenia usług
W przypadku odstąpienia umowy świadczenia usług po tym, jak część jej część została już spełniona, należy dokonać zwrotu środków tylko za tą część, która jeszcze nie została.
Jak odstąpić od umowy?
We wcześniejszej części artykułu znajdziesz instrukcję i wzór formularza odstąpienia od umowy w przypadku umowy na odległość, co regulowane jest przepisami dotyczącymi praw konsumentów. A co w przypadku odstąpienia od umowy na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego?
Ważna jest forma odstąpienia od umowy. Musi zachować taką formę, jaką miała umowa, a ponadto musi zostać utrwalone w formie dokumentowej. Nie oznacza to konieczności przekładania żadnego oficjalnego pisma. Chodzi o to, że musi być utrwalone na jakimś nośniku w taki sposób, aby można było się zapoznać z nim całości, a także ustalić obie jego strony.
Odstąpienie od umowy zawartej na odległość
Prawo w szczególny sposób chroni konsumentów, tj. osoby fizyczne, które dokonują z przedsiębiorcą czynności prawnych, niezwiązanych bezpośrednio z ich działalnością gospodarczą lub zawodową. Art.27. Ustawy o prawach konsumenta, daje im dodatkową możliwość odstąpienia od umowy.
Konsument może odstąpić od każdej umowy zawartej na odległość (np. przez Internet) lub poza lokalem przedsiębiorstwa (np. na pokazach):
bez podawania przyczyny
bez ponoszenia kosztów.
Ile jest czasu na odstąpienie od umowy na odległość?
Na skorzystanie z tego prawa ma 14 dni.
Jeszcze więcej czasu na zrezygnowanie z umowy ma konsument, który zawarł ją:
podczas niezapowiedzianej wizyty przedsiębiorcy w jego miejscu zamieszkania lub stałego pobytu,
podczas wycieczki.
Wówczas termin na odstąpienie od umowy wynosi 30 dni.
Wszystkie te terminy dotyczą sytuacji, w której przedsiębiorca spełnił swój obowiązek i poinformował o nich konsumenta. Jeżeli jednak go zaniedbał, czas, który masz na zrezygnowanie z umowy przedłuża się aż do roku. Tutaj jednak uwaga! Jeśli przedsiębiorca w ciągu tego roku zorientuje się, że nie podawał tych informacji i jednak je przekaże, to od tego momentu masz 14 lub 30 dni na odstąpienie umowy.
A od kiedy liczyć te terminy?
W przypadku umów sprzedaży – od dnia otrzymania towaru lub ostatniej partii towaru.
W przypadku subskrypcji na towar (np. prenumeraty drukowanej gazety) – od dnia otrzymania pierwszego zamówionego towaru.
W przypadku innych umów – od dnia zawarcia umowy.
Jak odstąpić od umowy na odległość?
Zgodnie z art. 30 Ustawy o prawach konsumenta, konsument może wykonać prawo odstąpienia od umowy składając oświadczenie przedsiębiorcy. Może do tego wykorzystać dostarczonego przez przedsiębiorcę formularza (większość sklepów internetowych publikuje swoje na swoich stronach internetowych lub dodaje do wysyłanych zamówień) lub skorzystać z tego załączonego do ustawy.
Oświadczenie takie można złożyć drogą elektroniczną, ale tylko jeśli przedsiębiorca daje taką możliwość.
Należy wysłać je w terminie 14 lub 30 dni. Nie ma znaczenia, czy zdąży w tym terminie dojść do przedsiębiorcy. O ile zmieścisz się w nim z jego wysyłką, oświadczenie o odstąpieniu będzie ważne.
Wzór odstąpienia od umowy na odległość
OŚWIADCZENIE O ODSTĄPIENIU OD UMOWY
(formularz ten należy wypełnić i odesłać tylko w przypadku chęci odstąpienia od umowy)
Adresat
(pełna nazwa,
adres pocztowy
adres e-mail przedsiębiorcy)
Niniejszym informuję o moim/odstąpieniu od (*):
a) umowy sprzedaży następujących towarów………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
b) umowy dostawy następujących towarów………………………………………………………………………………………………………….
(tylko jeżeli formularz jest przesyłany w wersji papierowej)
(*) Niepotrzebne skreślić.
Skutki odstąpienia od umowy na odległość
W skutek odstąpienia od umowy na odległość uważa się ją za niezawartą.
Po otrzymaniu oświadczenia o odstąpieniu, przedsiębiorca musi:
niezwłocznie odesłać konsumentowi potwierdzenie otrzymania oświadczenia na trwałym nośniku;
w ciągu najwyżej 14 dni dokonać zwrotu wszystkich kosztów poniesionych przez konsumenta wraz z kosztami najtańszej oferowanej przez przedsiębiorcę dostawy;
zaprzestać korzystania ze wszystkich treści wytworzonych przez konsumenta.
Konsument natomiast musi:
odesłać towar przedsiębiorcy do 14 dni po odstąpieniu od umowy;
przestać korzystać z treści cyfrowych;
opłacić zwrot towaru;
ponieść odpowiedzialność za zmniejszenie wartości towaru będące wynikiem korzystania z niego w sposób wykraczający poza konieczny do stwierdzenia jego charakteru, cech i funkcjonowania;
zapłacić za część usługi, którą dana strona już świadczyła przez odstąpieniem od umowy.
Kiedy konsument nie ma prawa odstąpienia od umowy?
Ustawa o prawach konsumenta wyraźnie wymienia kilkanaście sytuacji, w których to konsument nie ma prawa odstąpienia od umowy zawartej na odległość. Przede wszystkim dotyczy to umów o świadczenie usług, które zostały w pełni wykonane przed próbą odstąpienia od umowy. Ważne jest, że przed wykonaniem takiej umowy konsument:
został poinformowany;
przyjął do wiadomości;
zgodził się;
że po wykonaniu świadczenia nie będzie mógł odstąpić od umowy. Konsument nie może również odstąpić od umowy o świadczenie usług, jeśli zażądał, aby przedsiębiorca pilnie do niego przyjechał.
Ponadto konsument nie może odstąpić od umowy, jeśli przedmiotem umowy są:
towar, którego cena, lub usługa, za którą wynagrodzenie zależy od wahań na rynku, nad którymi przedsiębiorca nie ma kontroli;
towar nieprefabrykowany, czyli wyprodukowany specjalnie według potrzeb i na życzenie konsumenta (np. ubranie na wymiar, przedmiot z grawerunkiem);
towar, który przedsiębiorca dostarcza w zapieczętowanym opakowaniu, który został otwarty, a którego ze względów higienicznych nie można po otwarciu sprzedać nikomu innemu (np. bielizna);
towary, które po dostarczeniu stają nie nierozłącznie związane z innymi przedmiotami;
filmy, muzyka, jeśli ich opakowanie zostało rozpieczętowane;
alkohol, którego cena zmienia się z powodu wahań rynkowych, a który może być dostarczony dopiero po 30 dniach;
dzienniki, periodyki lub czasopisma (poza umową o prenumeratę);
zakwaterowanie na określony okres (chyba że jest przeznaczone do celów mieszkalnych, przewozu towarów, najmu samochodów, gastronomii, usług związanych z wypoczynkiem, wydarzeniami rozrywkowymi, sportowymi lub kulturalnymi);
treści cyfrowe, jeśli przedsiębiorca zaczął już je świadczyć za zgodą i na życzenie konsumenta.
Nie można też odstąpić od umowy zawartej w drodze aukcji publicznej.
Odstąpienie od umowy przez przedsiębiorcę
Od 2021 roku ochroną konsumencką objęci są również przedsiębiorcy prowadzący jednoosobowe działalności gospodarcze. Aby z nich korzystać, muszą jednak mieścić się w definicji konsumenta, a więc nie dotyczy to sytuacji, w których dokonują zakupów/płacą za usługi bezpośrednio związane z ich działalnością.
To jednak na sprzedawcę/dostawcę usług spada konieczność zweryfikowania, czy działalność kontrahenta jest, czy nie jest związana z dokonywanymi przez niego zakupami.
Bardzo często zdarza się, że pracownicy podczas okresu wypowiedzenia idą na zwolnienie lekarskie, szczególnie jeśli nie mają już do wykorzystania żadnych dni urlopu wypoczynkowego. Czy jest to zgodne z przepisami Kodeksu pracy? Czy na wypowiedzeniu zachowują prawo do świadczeń chorobowych? I w drugą stronę – czy będąc na wypowiedzeniu, pracownik może złożyć wypowiedzenie? Czy pracodawca może go wtedy zwolnić?
Poznaj najważniejsze przepisy prawa pracy, dotyczące tego, jaki wpływ wypowiedzenie umowy ma na możliwość wzięcia zwolnienia lekarskiego i vice versa. Z naszego artykułu dowiesz się również, kiedy pracodawca nie może zwolnić pracownika i jakie są od tego wyjątki. Zobacz, co z chorobowym, które jest dłuższe niż okres wypowiedzenia.
Jako że podczas okresu wypowiedzenia pracownik wciąż jest zatrudniony, a pracodawca opłaca za niego składki ZUS, ma on prawo skorzystać ze zwolnienia i świadczenia chorobowego.
Należy jednak pamiętać, że zwolnienie powinno wynikać z niezdolności do pracy z powodu choroby. Czasami, aby uniknąć konieczności przychodzenia do pracy, pracownik w okresie wypowiedzenia bierze L4, mimo że w rzeczywistości nie choruje. Pracodawca (albo ZUS w jego imieniu – jeśli w firmie zatrudnionych jest mniej niż 20 pracowników) może przeprowadzić kontrolę zwolnienia lekarskiego. Jeśli zostało ono wydane niezgodnie z przepisami albo okaże się, że pracownik wykorzystuje L4 niezgodnie z przepisami, pracownik poniesie tego konsekwencje.
Jeśli kontrola wykryłaby jakieś nieprawidłowości, jest to podstawą, aby nie wypłacić pracownikowi wynagrodzenia/zasiłku chorobowego.
Zwolnienie lekarskie pracownika nie wydłuża okresu wypowiedzenia. W żaden sposób nie wpływa na długość okresu wypowiedzenia.
Przykład. Katarzyna złożyła wypowiedzenie umowy na czas nieokreślony z 3-miesięcznym okresem wypowiedzenia 30 marca. Jej okres wypowiedzenia miał skończyć się 30 maja, ale w kwietniu rozchorowała się i poszła na 2-tygodniowe chorobowe. Jednakże L4 nie wpływa na okres wypowiedzenia, a więc pomimo jej nieobecności, czas ustania zatrudnienia to wciąż 30 maja.
Jednakże Kodeks pracy dopuszcza możliwość modyfikacji tego czasu. Art. 36 § 6. mówi o jego skróceniu, jednak przyjmuje się, że w analogiczny sposób możliwe jest wydłużenie okresu wypowiedzenia. Uwaga, jednak! Aby przedłużyć okres wypowiedzenia, powinno być to korzystniejsze dla pracownika niż termin określony w kodeksie.
Zwolnienie lekarskie na wypowiedzeniu a wynagrodzenie chorobowe
Przebywając na zwolnieniu lekarskim, pracownik ma prawo do wynagrodzenia chorobowego, a po upłynięciu 33 dni – prawo do zasiłku chorobowego.
Prawo do zasiłku chorobowego po zakończeniu okresu wypowiedzenia
Pracownik może uzyskiwać zasiłek chorobowy również po zakończeniu okresu wypowiedzenia, jako że jest to świadczenie wypłacane z ubezpieczenia chorobowego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, nie zaś przez pracodawcę. Po ustaniu zatrudnienia, można je pobierać:
– maksymalnie przez 91 dni;
– jeżeli okres niezdolności pracownika do pracy trwał co najmniej 30 dni bez przerwy;
– jeżeli niezdolność do pracy powstała:
nie później niż 14 dni od ustania tytułu do ubezpieczenia chorobowego (w tym przypadku umowy o pracę);
nie później niż 3 miesiące od ustania tytułu do ubezpieczenia w przypadku choroby zakaźnej.
Po zakończeniu okresu zatrudnienia to pracownik jest odpowiedzialny za to, żeby uzyskać świadczenie. To on sam musi więc złożyć do ZUS odpowiednie dokumenty. W tym przypadku jest to formularz Z-10.
Ponadto, jeżeli Twoja niezdolność wynikła z:
– ciąży, ale lekarz nie wpisał na twoim zwolnieniu kodu „B”: zaświadczenie lekarskie potwierdzające, że jesteś w ciąży;
– wypadku przy pracy lub w drodze do pracy: zaświadczenie lekarskie, potwierdzające, że nie możesz pracować z powodu wypadku oraz:
kartę wypadku w drodze do albo z pracy albo,
kartę wypadku przy pracy (jeśli twoje ubezpieczenie nie wynikało z umowy o pracę) albo,
protokół powypadkowy (jeśli twoje ubezpieczenie wynikało z umowy o pracę).
– choroby zawodowej:
decyzję inspektora sanitarnego potwierdzającą, że masz chorobę zawodową;
zaświadczenie lekarskie potwierdzające, że nie możesz pracować z powodu choroby zawodowej.
– badań lekarskich dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów albo zabiegu ich pobrania: zaświadczenie lekarskie, które to potwierdzi.
Płatnik składek (pracodawca) musi dostarczyć zaświadczenie Z-3.
Czy pracownik na zwolnieniu lekarskim może złożyć wypowiedzenie umowy o pracę?
Pracownik, który otrzymał zwolnienie lekarskie na czas niezdolności do pracy z powodu choroby, może w tym czasie złożyć wypowiedzenie umowy. Ważne, by bez względu na okoliczności jego złożenia, zachować ważną formę wypowiedzenia. W tym celu powinno się je złożyć w formie pisemnej i umożliwić pracodawcy zapoznanie się z nim.
Najłatwiej jest to zrobić osobiście, jednak takiej możliwości nie ma, kiedy pracownik przebywa na L4. Jak więc skutecznie wypowiedzieć umowę o pracę w czasie przebywania na zwolnieniu?
Po pierwsze, pracownik może wysłać wypowiedzenie umowy sporządzone w formie pisemnej pocztą, przesyłką za potwierdzeniem odbioru. W ten sposób zostanie poinformowany o otrzymaniu wypowiedzenia przez pracodawcę i będzie wiedział, że miał on możliwość zapoznania się z dokumentem.
Oczywiście, dużo łatwiejsza i powszechniejsza jest komunikacja drogą elektroniczną. Czy wypowiedzenie umowy o pracę również można wysłać mailem? Tak, ALE! Wniosek wysłany drogą elektroniczną powinien być podpisany elektronicznym podpisem kwalifikowanym, aby zachować ważność równorzędną formie pisemnej.
Dokument podpisany np. profilem zaufanym nie będzie spełniał wymagań narzuconych temu pismu przez Kodeks pracy. Pomimo tego, będzie skuteczny, to znaczy, rozpocznie bieg okresu wypowiedzenia, a następnie spowoduje ustanie stosunku pracy. Jednak, jeśli w przyszłości wynikłyby co do niego jakieś wątpliwości i byłby rozważany w sądzie – będzie mógł zostać podważony.
Wysyłając wypowiedzenie e-mailem, również możesz ustawić potwierdzenie jego dostarczenia, aby upewnić się, że pracodawca je odebrał.
Czy pracodawca może zwolnić pracownika przebywającego na L4?
Podczas gdy nie ma żadnych przeciwwskazań, aby pracownik złożył wypowiedzenie, przebywając na L4, pracodawca nie może wypowiedzieć umowy pracownikowi, który przebywa na zwolnieniu lekarskim. Czas usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy jest czasem, kiedy jest on chroniony przed zwolnieniem – jednakże nie w nieskończoność.
Zgodnie z art. 53 Kodeksu pracy, pracodawca może wypowiedzieć umowę o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia:
– pracownikowi, którego usprawiedliwiona nieobecność w pracy, spowodowana czymś innym niż zwolnienie lekarskie, trwa dłużej niż miesiąc;
– pracownikowi przebywającemu na zwolnieniu lekarskim dłużej niż:
3 miesiące – w przypadku pracowników zatrudnionych krócej niż 6 miesięcy;
okres pobierania: wynagrodzenia chorobowego, zasiłku chorobowego (182 dni) i świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące – w przypadku pracowników:
zatrudnionych dłużej niż 6 miesięcy;
przebywali na zwolnieniu z powodu choroby zawodowej;
przebywali na zwolnieniu z powodu wypadku przy pracy.
Oznacza to, że w przypadku większości pracowników nie można rozwiązać umowy o pracę bez wypowiedzenia przed upłynięciem 9 miesięcy, w trakcie których pracownik nie jest zdolny do pracy.
Rozwiązanie umowy za porozumieniem stron
Okres ochronny na czas zwolnienia lekarskiego dotyczy jedynie jednostronnej decyzji ze strony pracodawcy. Oznacza to, że w trakcie trwania L4 można podpisać rozwiązanie umowy za porozumieniem stron. To, czy będzie to rozwiązanie umowy za porozumieniem stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia, czy bez niego – to już zależy od ustaleń pomiędzy stronami. Oczywiście, takie zakończenie umowy będzie możliwe jedynie, jeśli pracownik wyrazi na nie zgodę.
Urlop wypoczynkowy za wypowiedzeniu a L4
Pracodawca może nakazać pracownikowi wykorzystanie bieżącego i zaległego urlopu wypoczynkowego w okresie wypowiedzenia. Jeśli jednak na tym urlopie pracownik zachoruje i dostanie od lekarza L4, urlop automatycznie jest przerywany, a pracownik zaczyna przebywać na zwolnieniu. W takim przypadku, pracodawca musi wypłacić ekwiwalent za urlop niewykorzystany.
Wsteczne zwolnienie lekarskie w trakcie wypowiedzenia
Pracownik nie może zwolnić pracownika przebywającego na zwolnieniu lekarskim. Czy w takim razie pójście na L4 z datą wsteczną sprawia, że otrzymane w tym czasie wypowiedzenie nie jest ważne? Nie jest to kwestia jednoznaczna, a takie sytuacje wielokrotnie trafiały już do rozważenia przez sąd. Zasadniczo przyjmuje się, że ochrona przez zwolnieniem dotyczy pracowników rzeczywiście nieobecnych w pracy, chyba że są w niej obecni z ważnych powodów.
Kiedy pracodawca nie może rozwiązać umowy o pracę?
Zgodnie z art. 41 Kodeksu pracy, „Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę w czasie urlopu pracownika, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia”. Dotyczy to zarówno urlopów macierzyńskiego, jak i wychowawczego, ale też wypoczynkowego. A również omawianego w powyższym artykule zwolnienia lekarskiego.
Warto pamiętać, że mogą zajść również inne okoliczności, w trakcie których pracownik jest chroniony przed zwolnieniem. Nie można zwolnić między innymi osoby, która:
sprawuje opiekę nad dzieckiem – w okresie pobierania przez nią zasiłku z tego tytułu;
jest odosobniona ze względu na chorobę zakaźną – w okresie pobierania przez nią zasiłku z tego tytułu;
