Jednym z istotnych, a mniej oczywistym elementem działalności gospodarczej jest sprawozdawczość GUS. Czym zajmuje się Główny Urząd Statyczny? Jak złożyć sprawozdanie do GUS i kto ma obowiązek to zrobić? Jak działa portal sprawozdawczy urzędu? Jeśli chcesz poznać odpowiedzi na te pytania, przeczytaj nasz artykuł.
Spis treści
Czym jest GUS?
GUS to akronim pochodzący od nazwy instytucji: Główny Urząd Statystyczny. Rozumie się przez to urząd centralnej administracji rządowej, który – jak sama nazwa wskazuje – zajmuje się prowadzeniem statystyk dotyczących różnych dziedzin życia prywatnego i publicznego w Polsce. Jedną z ważniejszych spośród badanych sfer jest funkcjonowanie przedsiębiorstw.
GUS zajmuje się prowadzeniem takich baz danych jak np. REGON, czyli Krajowy Rejestr Urzędowy Podmiotów Gospodarki Narodowej.
To właśnie dzięki działalności Głównego Urzędu Statystycznego regularnie poznajemy informacje na temat:
- stopy bezrobocia,
- poziomu inflacji,
- przyrostu PKB,
- liczby przedsiębiorstw, a także ich wielkości czy osiąganych przychodów,
oraz wielu innych. Rzecz jasna, nie należy działalności GUS mylić z ośrodkami badania opinii publicznej, które przeprowadzają sondaże itp. Jego celem jest prowadzenie takich rejestrów, które zawierają obiektywne dane.
Aby jednak możliwe było udostępnianie ogółowi takich statystyk, GUS musi pozyskać dane – w wielu kwestiach nie dzieje się to w sposób automatyczny. Wiele informacji jest przekazywanych przez przedsiębiorców działających w Polsce. Na podstawie tych informacji powstają liczne raporty.
| Praktyka pokazuje, że z danych publikowanych przez Główny Urząd Statystyczny korzystają np. osoby zajmujące się prowadzeniem badań, przedsiębiorcy (mogą oni wykorzystać te dane w celu analizy tego, czy warto wprowadzić produkt w wybranym regionie), ale także władze. Te ostatnie na podstawie raportów GUS-u kształtują swoją politykę gospodarczą i społeczną. |
Kto ma obowiązek składać sprawozdania do GUS?
Odpowiedź na to pytanie jest bardzo prosta: praktycznie każdy przedsiębiorca. Obowiązek sprawozdawczy GUS może bowiem dotyczyć:
- osób prawnych (spółki z o.o., spółki akcyjne),
- jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej,
- osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą (jednoosobowa działalność gospodarcza).
Kluczowa w tym przypadku nie jest forma organizacyjno-prawna prowadzonego biznesu, ale raczej takie kwestie jak branża, skala działalności gospodarczej czy region, w którym znajduje się przedsiębiorstwo.
Warto przy tym wiedzieć, że nie istnieje coś takiego jak jedno sprawozdanie GUS. W rzeczywistości stosuje się dziesiątki różnych sprawozdań. Część z nich przedsiębiorcy muszą sporządzać systematycznie, np. raz rocznie, inne z kolei są przesyłane nieregularnie.
GUS – sprawozdania
Oto niektóre spośród takich sprawozdań:
- H-01/k – Kwartalne badanie przychodów w przedsiębiorstwach handlowych,
- SOF-2F – Sprawozdanie o finansowych uwarunkowaniach działalności związków zawodowych,
- SOF-4p – Sprawozdanie z działalności organizacji pracodawców,
- SOF-4s – Sprawozdanie z działalności samorządu gospodarczego i zawodowego,
- PNT-01 – Sprawozdanie o działalności badawczej i rozwojowej (B + R),
- MN-01 – Sprawozdanie o działalności badawczej i rozwojowej w biotechnologii,
- DNU-K – Kwartalne sprawozdanie o międzynarodowej wymianie usług,
- PNT-06 – Sprawozdanie o działalności w dziedzinie nanotechnologii w przedsiębiorstwach,
- Z-06 – Sprawozdanie o pracujących, wynagrodzeniach i czasie pracy,
- Z-10 – Sprawozdanie o warunkach pracy.
| Kwestie związane z działalnością prowadzoną przez GUS reguluje ustawa o statystyce publicznej. W ustawie tej przewiduje się również sankcje grożące tym spośród przedsiębiorców, którzy nie złożą sprawozdania pomimo wezwania GUS.
Za niezłożenie sprawozdania w terminie może grozić kara w wysokości od dwustu do pięciu tysięcy złotych. |
Jak złożyć sprawozdanie do GUS-u?
Jeśli jako obecny lub przyszły przedsiębiorca obawiasz się, że wysyłka sprawozdania GUS to trudne zadanie, możemy rozwiać Twoje obawy.
Sprawozdania GUS co prawda wyglądają na skomplikowane…
Źródło: http://form.stat.gov.pl/formularze/2023/passive/Z-10.pdf
…ale są opatrzone szczegółowymi instrukcjami:
Źródło: http://form.stat.gov.pl/formularze/2023/passive/Z-10.pdf
| Wspomnieliśmy już o grożących karach finansowych za nieprzesłanie sprawozdania w terminie. Jeszcze wyższe kary grożą jednak za podanie fałszywych danych. Główny Urząd Statystyczny w restrykcyjny sposób weryfikuje rzetelność danych przesyłanych przez przedsiębiorców.
W skrajnych przypadkach może być to nawet pozbawienie wolności do dwóch lat. Oczywiście, nie oznacza to kary więzienia za drobną pomyłkę. Aby doszło do wymierzenia tak poważnej kary, musi zostać udowodnione, że przedsiębiorca ma złe intencje, a skala fałszerstwa jest znaczna. |
Zastanawiasz się, jak złożyć sprawozdanie GUS? Aby wykonać to zadanie, należy aktywować konto na Portalu Sprawozdawczym – obecnie takie sprawozdania składa się bowiem drogą elektroniczną.
| Dane uwierzytelniające do logowania na Portalu Sprawozdawczym, tzn. identyfikator oraz hasło przedsiębiorca otrzymuje od GUS, wraz z pismem, w którym określa się jego obowiązki w zakresie sprawozdawczości. |
Cenną pomocą na tym etapie może być przewodnik Portalu Sprawozdawczego, który zawiera przejrzyste instrukcje dotyczące sposobu pracy na tej platformie. Bywa on przydatny w przypadku początkujących przedsiębiorców.
W przypadku problemów technicznych należy skontaktować się z infolinią (22 279 99 99) lub wysłać mailową wiadomość – adres mailowy jest podany na stronie internetowej GUS.
Portal Sprawozdawczy Głównego Urzędu Skarbowego
Portal Sprawozdawczy GUS to działająca od 2009 r. platforma on-line, która ma za zadanie ułatwić przekazywanie informacji do Głównego Urzędu Statystycznego. Dostęp do niego jest dostępny za pośrednictwem strony internetowej. Aby zalogować się na ten portal, należy przejść na stronę internetową GUS.
