Loga, rozpoznawalne desenie, charakterystyczne kolory i kształty są wykorzystywane przez firmy w celu budowania wizerunku marki i przyciągania klientów. Wszystkie z nich są znakami towarowymi i są specjalnie chronione. Czym jest znak towarowy? W jaki sposób go zdobyć i kiedy należy to zrobić? Co oznacza prawo ochronne na znak towarowy?
Spis treści
Czym jest znak towarowy?
Precyzyjną odpowiedź na to, czym jest znak towarowy, znajdziesz w przepisach. Jeśli chodzi o rodzaje znaków towarowych, cenne informacje możesz znaleźć w ustawie z dn. 30.06.2000 r. Prawo własności przemysłowej – poniżej przedstawiamy zapis z art. 120 u. 1 tego aktu prawnego:
Znakiem towarowym może być każde oznaczenie umożliwiające odróżnienie towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa oraz możliwe do przedstawienia w rejestrze znaków towarowych w sposób pozwalający na ustalenie jednoznacznego i dokładnego przedmiotu udzielonej ochrony.
Tak rozumiany znak towarowy ma za zadanie ochronić niepowtarzalną wartość, która składa się na to, co w przypadku wielu przedsiębiorstw jest jeden z najważniejszych atutów – markę.
| Pod adresem internetowym: https://ewyszukiwarka.pue.uprp.gov.pl/ dostępna jest rządowa wyszukiwarka znaków towarowych, za pośrednictwem której można sprawdzić, jakie symbole zostały objęte ochroną. |
Kiedy należy zarejestrować znak towarowy?
W jakich sytuacjach powinna zostać przeprowadzona rejestracja znaku towarowego? Nie jest jasno powiedziane, kiedy należy to zrobić. Oto przykładowe sytuacje, w których warto zdecydować się na zarejestrowanie znaku dla swojej marki:
- prowadzisz biznes, a Twoja marka ma już wyrobioną dobrą opinię na rynku,
- działasz lokalnie, ale planujesz ekspansję na terenie całego kraju.
Dzięki jego rejestracji zdobywasz prawo ochronne na znak towarowy. Oznacza ono, że tylko ty masz prawo do tego, by się nim posługiwać. Natomiast zwlekanie z jego rejestracją może sprawić, że Twój znak towarowy zarejestruje ktoś inny, zmuszając Cię do zbudowania od nowa wizerunku marki lub przejmując Twoich klientów.
Jak zarejestrować znak towarowy?
Jeśli decydujesz się na zastrzeżenie znaku towarowego, musisz wiedzieć, do osiągnięcia tego celu konieczne jest przejście procedur i uzyskanie zgody UPRP. Cały proces rejestracji znaku towarowego może zająć nawet kilkanaście miesięcy.
| O tym, czy dane oznaczenie, znak dźwiękowy itp. może zostać uznane za znak towarowy, każdorazowo decyduje UPRP, czyli Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej. |
Procedura przyznawania znaku towarowego
Procedura przyznawania znaku towarowego składa się z kilku głównych etapów – są one następujące:
- etap badań – UPRP bada, czy wniosek o rejestrację jest prawidłowo wypełniony, czy wniesiono wymagane opłaty itp.;
- okres sprzeciwowy – trwa on trzy miesiące; w tym czasie podmioty trzecie mogą zgłosić sprzeciw (argumentując swoją decyzję np. tym, że dany znak jest już wykorzystywany przez inny podmiot);
- postępowanie sprzeciwowe – podejmowane, jeśli w okresie sprzeciwowym zostanie dokonane zgłoszenie;
- właściwa rejestracja – jeśli nie zgłoszono sprzeciwu (lub też nie został on uznany), UPRP wydaje decyzję o przyznaniu warunkowej ochrony. Po wniesieniu niezbędnych opłat zostaje wydane świadectwo ochronne na znak towarowy i kończy się proces rejestracji.
Jakie dokumenty dołączyć?
Wśród dokumentów, jakie należy złożyć w UPRP, znajdują się m.in.:
- zgłoszenie znaku towarowego w celu uzyskania prawa ochronnego,
- dowód pierwszeństwa/oświadczenie o podstawie do korzystania z uprzedniego pierwszeństwa,
- regulamin znaku.
Dokumenty można złożyć do UPRP osobiście lub poprzez pełnomocnika (pełnomocnictwo oznacza dodatkowe opłaty).
Co obejmuje znak towarowy?
W przytoczonym przez nas fragmencie ustawy znajduje się krótka definicja znaku towarowego. Co jednak powinniśmy rozumieć przez znajdujące się tam określenie „każde oznaczenie”? To również wyjaśniają przepisy; zgodnie z nimi może być to na przykład:
- rysunek (element graficzny),
- litera (a także litery składające się na tekst),
- cyfry (oraz połączenie cyfr i liter), kolor (lub mieszanina kolorów),
- forma przestrzenna,
- kształt towaru lub opakowania,
- gest,
- kolor.
Tym samym, znakiem towarowym może być np. znane hasło reklamowe czy charakterystyczne logo firmowe. To jednak jedynie najbardziej oczywiste formy znaków towarowych. Zaliczają się do nich również kształty (np. kształt butelki indywidualny dla danej wody mineralnej, charakterystyczna bryła samochodu), kolory (np. konkretny odcień fioletu używany Milkę, albo charakterystyczny róż T-Mobile).
Co nie może być znakiem towarowym?
Wiesz już, że znakiem towarowym może być np. rysunek, oznaczenie tekstowe czy sygnał dźwiękowy. Przedsiębiorcy mają zatem wiele możliwości, jeśli chcą zarejestrować znak towarowy. Rejestracja znaku towarowego nie może być jednak zastosowana w każdym przypadku. Wręcz przeciwnie, trzeba bowiem liczyć się z pewnymi ograniczeniami.
Znak towarowy nie może być zastosowany w odniesieniu m.in. do istniejących w realnym świecie elementów geograficznych (rozumie się przez to np. miasta, ale także nazwy gór, jezior czy rzek). Do kategorii, której nie można objąć ochroną poprzez nadanie jej statusu znaku towarowego, należą np. takie obiekty, które:
- zostały zgłoszone w złej wierze, w celu obrazy osoby trzeciej, całej społeczności lub instytucji;
- są sprzeczne z porządkiem publicznym bądź dobrymi obyczajami;
- opierają się na elementach o tzw. wysokiej wartości symbolicznej. Rozumie się przez to symbole o istotnym znaczeniu z punktu widzenia kulturowego (np. hidżab w kraju muzułmańskim), patriotycznym (dobrym przykładem jest tu złożony z liter „P” oraz „W” znak Polski Walczącej) czy religijnym (krzyż, menora itp.);
- zawierają symbole Rzeczypospolitej Polskiej (hymn, godło, flaga biało-czerwona), oznaczenia stosowane przez organizacje paramilitarne, siły porządkowe, jednostki wojskowe itp.;
- wprowadzałyby w błąd co do faktycznego pochodzenia danego towaru. Przykładowo, znak towarowy dla mebli w stylu skandynawskim, które są jednak wytwarzane w Polsce, nie powinien zawierać konturów czy kolorów typowych dla Szwecji.
W takich sytuacjach rejestracja znaku towarowego nie zostanie dokonana.
Rejestracja znaku towarowego jest sposobem na to, by chronić markę przed zakusami konkurencji. Pozwala też firmie na kontrolowanie wizerunku swojej marki i walkę z podmiotami, które usiłują wykorzystać jej sukces i „podebrać” klientów.
Przeczytaj więcej w kategorii prawo gospodarcze.
