Własna działalność gospodarcza to nie tylko wielka, międzynarodowa korporacja. Wręcz przeciwnie – jeśli spojrzysz na dane Głównego Urzędu Statystycznego, zobaczysz, że trzon biznesu w Polsce stanowi drobna przedsiębiorczość (w innych krajach wygląda to podobnie). Jest to nierzadko działalność biznesowa o tak niewielkich rozmiarach, że możliwe staje się jednoczesne prowadzenie firmy i praca na etacie. Zanim jednak zdecydujesz się na takie rozwiązanie, musisz wiedzieć, jakie składki ZUS zapłacisz.
Spis treści
Składki ZUS na etacie
Niestety, jako pracownik etatowy nie masz możliwości uniknięcia składek ZUS. Wręcz przeciwnie – zgodnie z obowiązującymi przepisami stosuje się pełne oskładkowanie umów o pracę. Jak wygląda to w lipcu 2023 roku? Aby się o tym przekonać, spójrz na poniższe zestawienie:
| Rodzaj składki | Składka w części finansowanej przez pracownika | Składka w części finansowanej przez pracodawcę | Łączna wysokość składki |
| 1 | 2 | 3 | |
| Składka emerytalna | 9,76 proc. | 9,76 proc. | 19,52 proc. |
| Składka rentowa | 1,50 proc. | 6,50 proc. | 8 proc. |
| Składka zdrowotna | 9,0 proc. | – | 9,0 proc. |
| Składka chorobowa | 2,45 proc. | – | 2,45 proc. |
| Składka wypadkowa | – | 0,67-3,33 proc. | 0,67-3,33 proc. |
| Składka na Fundusz Pracy | – | 2,45 proc. | 2,45 proc. |
| Składka na FGŚP (Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych) | – | 0,10 proc. | 0,10 proc. |
Źródło: Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. 1998 Nr 137 poz. 887).
Jak widać, nie są to niskie obciążenia. Wraz z wynoszącym 12 proc. (do dochodów rocznych na poziomie 120 000 złotych) podatkiem dochodowym PIT obniżają one wynagrodzenie brutto.
| Warto wiedzieć!
Obecne przepisy prawne w Polsce nie zakazują łączenia działalności gospodarczej i pracy na etacie. Oczywiście, trzeba mieć na uwadze, że część pracodawców może zawrzeć w umowach o pracę zapisy zakazujące konkurencji – w takiej sytuacji prowadzenie firmy w takiej samej branży będzie problematyczne. |
Jeśli jednak jesteś pracownikiem na etacie, który myśli również o prowadzeniu własnej firmy, interesują Cię wyłącznie składki w części finansowanej przez pracownika (kolumna nr 1 z pierwszej tabeli).
Zobaczmy na przykładzie, ile wynoszą składki ZUS na etacie:
| Pozycja | Kwota w zł | Stawka proc. |
| Wynagrodzenie brutto | 5 000,00 zł | |
| Ubezpieczenie emerytalne | 488,00 zł | 9,76% |
| Ubezpieczenie rentowe | 75,00 zł | 1,50% |
| Ubezpieczenie chorobowe | 122,50 zł | 2,45% |
| Ubezpieczenie zdrowotne | 388,31 zł* | 9,0% |
| Zaliczka na podatek | 188,00 zł | |
| Twoja wypłata (kwota netto) | 3 738,19 zł |
Źródło: opracowanie własne
*składka zdrowotna jest liczona od różnicy między wynagrodzeniem brutto oraz sumą składek na ubezpieczenie: emerytalne, rentowe oraz chorobowe.
Cóż, wnioski, jakie płyną z powyższego zestawienia, nie są bardzo optymistyczne. Z jednej strony zatrudnienie na etacie oznacza z punktu widzenia pracownika objęcie ochroną na wypadek zachorowania czy trwałego uszczerbku na zdrowiu, nie wspominając już odkładaniu na emeryturę. Z drugiej jednak – trzeba liczyć się z (niemałymi) kosztami.
Tak jak już jednak wspomnieliśmy, nie da się uniknąć składek w przypadku zatrudnienia na etacie. Co innego, jeśli chodzi o składki ZUS od prowadzenia firmy. Jednoczesna praca na etacie i posiadanie przedsiębiorstwa to połączenie, które ogranicza obowiązek opłacania składek ZUS – możemy więc potraktować to jako sposób na optymalizację kosztów biznesu.
Składki ZUS na działalności gospodarczej
Aby lepiej zobrazować sytuację, trzeba – podobnie jak zrobiliśmy to w odniesieniu do etatu – pokazać składki ZUS z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. Poniżej przedstawiamy wariant:
- pełny:
| Pozycja | Kwota w zł | Stawka proc. |
| Podstawa wymiaru (60 proc. przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce) | 4 161 zł | – |
| Składka na ubezpieczenie emerytalne | 812,23 zł | 19,52 proc. |
| Składka na ubezpieczenie rentowe | 332,88 zł | 8,0 proc. |
| Składka na ubezpieczenie wypadkowe | 69,49 zł | 1,67 proc. |
| Składka na ubezpieczenie chorobowe | 101,94 zł | 2,45 proc. |
| Składki na FP i FS | 101,94 zł | 2,45 proc. |
| Suma składek do zapłaty | 1 418,48 zł | – |
| Suma składek do zapłaty w sytuacji, gdy nie korzystasz z dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego | 1 316,54 zł | – |
Źródło: opracowanie własne
Taki sposób rozliczania składek ZUS zaczyna obowiązywać po 24 miesiącach od rozpoczęcia działalności gospodarczej.
Preferencyjne składki ZUS na własnej działalności
- preferencyjny (mały ZUS):
| Pozycja | Kwota w zł
(styczeń–czerwiec 2023 roku, wynagrodzenie minimalne = 3490 zł) |
Kwota w zł
(lipiec–grudzień 2023 roku, wynagrodzenie minimalne = 3600 zł) |
Stawka proc. |
| Podstawa wymiaru (30 proc. minimalnego wynagrodzenia ustawowego w danym roku) | 1 047 zł | 1080 zł | – |
| Składka na ubezpieczenie emerytalne | 204,37 zł | 210,82 zł | 19,52% |
| Składka na ubezpieczenie rentowe | 83,76 zł | 86,40 zł | 8,00% |
| Składka na ubezpieczenie wypadkowe | 17,48 zł | 18,04 zł | 1,67% |
| Składka na ubezpieczenie chorobowe | 25,65 zł | 26,46 zł | 2,45% |
| Suma składek do zapłaty | 331,26 zł | 341,71 zł | 31,64% |
| Suma składek do zapłaty jeśli nie korzystasz z dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego | 305,61 zł | 315,25 zł |
– |
Źródło: opracowanie własne
Na takie udogodnienia może liczyć przedsiębiorca przez pierwsze 2 lata prowadzenia danego biznesu, który dodatkowo przez ostatnie 5 lat nie prowadził innej firmy.
Praca na etacie i działalność gospodarcza – jakie składki ZUS zapłacisz?
Jeśli obawiasz się, że jeśli pracujesz na etacie i prowadzisz działalność, będziesz ponosić podwójne koszty, mamy dla Ciebie dobrą wiadomość: w przypadku łączenia pracy i biznesu składki odprowadza się w następujący sposób:
- umowa o pracę – wszystkie składki, tak samo jak w przypadku, gdy jesteś jedynie pracownikiem,
- działalność gospodarcza – wyłącznie składka na ubezpieczenie zdrowotne, która jest liczona jako 9 proc. dochodu.
| Warto wiedzieć!
Jak widać, prowadzenie firmy i zatrudnienie na etacie to wariant, który jest opłacalny z punktu widzenia wysokości składek na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne. Z drugiej jednak strony musimy spojrzeć na wyzwania, które się z tym wiążą. Trzeba bowiem zdawać sobie sprawę z tego, że łączenie pracy na etacie i własnej firmy to trudne zadanie. W efekcie może się okazać, że przestaniesz być dobrym pracownikiem, a i firma nie rozwinie się w takim stopniu, jak byś tego chciał. Koszty z tego tytułu mogą być znacznie wyższe niż pieniądze zaoszczędzone na składkach ZUS. |
