Czym są różnice kursowe?

Transakcje w walutach obcych są powszechne wśród wielu firm, a to wiąże się ze zjawiskiem różnic kursowych. Czym są, kiedy powstają i jak je rozliczyć różnice kursowe? Oto najważniejsze informacje na temat różnic, które powstają po przeliczeniu wartości transakcji z waluty obcej na PLN.

Czym są różnice kursowe?

Różnice kursowe to różnice w wartościach wyrażonych w walucie obcej, które powstają na skutek zmian kursów walut. Jeżeli przedsiębiorca dokonał transakcji w walucie obcej (np. euro), to w dniu zakupu towaru lub usługi kurs tej waluty może być inny, niż w dniu zapłaty faktury.

Powstają w momencie przeliczania wartości transakcji z waluty obcej na złotówki.

Różnice dodatnie i ujemne

Dodatnie różnice kursowe powstają – zgodnie z art. 24c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – gdy kurs waluty obcej:

• wzrośnie pomiędzy datą wystawienia faktury a datą otrzymania zapłaty. Oznacza to, że w dniu otrzymania zapłaty za fakturę w walucie obcej, po przeliczeniu jej wartości na złotówki, otrzymasz więcej pieniędzy, niż wynikało to z kursu waluty w dniu wystawienia faktury;
• spadnie pomiędzy datą wystawienia faktury a datą dokonania zapłaty. W dniu dokonania zapłaty za fakturę w walucie obcej, po przeliczeniu jej wartości na złotówki, przedsiębiorca zapłaci mniej pieniędzy, niż wynikało to z kursu waluty w dniu wystawienia faktury.

Weźmy jako przykład firmę, która kupiła towar od producenta z Niemiec warty 3000 euro przy kursie euro wynoszącym 4,33 zł (12 990 zł). W dniu zapłaty kurs wynosi 4,29 zł. To oznacza, że za tę samą kwotę w euro przedsiębiorca zapłaci 12 870 zł. W ten sposób powstała dodatnia różnica kursowa w wysokości 120 zł.

Ujemne różnice kursowe powstają w odwrotnych sytuacjach:

• gdy kurs waluty obcej spadł pomiędzy datą wystawienia faktury, a datą otrzymania zapłaty;
• kurs waluty obcej wzrósł pomiędzy datą wystawienia faktury a datą dokonania zapłaty.

Różnice kursowe ustalane są na podstawie faktury końcowej, z zastosowaniem kursu średniego NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu (art. 24c ust. 6 updof).

Faktura pro forma, zaliczkowa i końcowa a ustalenie różnic kursowych

Jeżeli w obrocie gospodarczym najpierw wystawiona jest faktura pro forma, następnie zaliczkowa, a wreszcie końcowa, to podstawą do ustalenia różnic kursowych jest faktura końcowa. To ten dokument należy wykorzystać do rozliczenia podatkowego poniesionego kosztu.

PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ:

1. Faktura zakupu w walucie obcej – jaki kurs do CIT?
2. Odnaleziona faktura kosztowa. Jak zaksięgować odnalezioną fakturę?
3. Konta księgowe w zakładowym planie kont
4. Archiwizowanie dokumentów księgowych – jak prawidłowo przechowywać dokumenty? Terminy przechowywania dokumentacji księgowej
5. Faktura zaliczkowa a VAT – czy faktura zaliczkowa daje prawo do odliczenia VAT?

Rozliczanie różnic kursowych w podatku dochodowym

Różnice kursowe zwiększają:

• przychody w przypadku dodatnich różnic kursowych;
• koszty uzyskania przychodów jeżeli wystąpiła ujemna różnica kursowa.

Podatnik, który rozpoznał różnicę kursową, musi ją ująć w księdze. Dodatnie różnice kursowe, gdy wartość kosztu po przeliczeniu jest wyższa niż w dniu zapłaty, ujmuje się w księdze podatkowej w kolumnie „Pozostałe przychody” (kolumna 8). Ujemne różnice kursowe, gdy wartość jest niższa, wpisuje się do kolumny „Pozostałe wydatki” (kolumna 13).

Koszty poniesione w walucie obcej należy przeliczyć według kursu średniego NBP z dnia poprzedzającego dzień wystawienia dokumentu.

Kwota VAT na fakturze a podatkowe różnice kursowe

Kwota VAT nie podlega korekcie o różnice kursowe. To oznacza, że różnice kursowe w VAT nie powodują skutków podatkowych w podatku należnym i naliczonym. Różnice kursowe są zdarzeniem neutralnym podatkowo.

Wypłata dywidendy w walucie obcej a podatkowe różnice kursowe

Różnice kursowe mogą powstać również w dniu wypłaty dywidendy. W grę wchodzi różnica kursowa na rozrachunkach ze wspólnikiem oraz od środków zgromadzonych na rachunku walutowym.

Należy pamiętać, że przeliczenie dywidendy na walutę obcą nie generuje zobowiązania w walucie obcej. Dywidenda nie stanowi wydatku i nie jest kosztem podatkowym. Jednak wypłata dywidendy w walucie obcej może skutkować powstaniem różnic kursowych od własnych środków pieniężnych. Te zaś mogą być przychodami lub kosztami uzyskania przychodów spółki.

Różnice kursowe od własnych środków pieniężnych

Jeżeli podatnik stosuje różne kursy walut pomiędzy dniem wpływu środków w walucie obcej a dniem ich wypływu (np. zapłaty), to mogą powstać różnice kursowe od własnych środków pieniężnych. Warto podkreślić, że różnice kursowe powstają w przypadku własnych środków. Pojawiają się, gdy dochodzi do wypływu wcześniej nabytej lub uzyskanej ze sprzedaży towarów i usług waluty obcej poprzez jej odsprzedaż bądź uregulowanie zobowiązania. Różnice kursowe nie powstaje przez fakt nabycia czy przechowywania walut. Nie ustala się ich przy zamianie jednej waluty na inną lub przy wypłacie związanej ze spłatą kredytu.

W księgach rachunkowych środki w walucie obcej wycenia się według kursu faktycznie zastosowanego lub kursu średniego NBP.

Różnice kursowe od własnych środków walutowych u podatnika opodatkowanego ryczałtem ewidencjonowanym

Przedsiębiorcy, którzy rozliczają się ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, powinni rozliczać różnice kursowe od środków własnych. Do opodatkowania różnic kursowych należy stosować te same stawki ryczałtu, które są używane w prowadzonej działalności gospodarczej.