Jeżeli masz kredyt hipoteczny, to już wkrótce czeka Cię duża zmiana. Wysokość raty do zapłacenia będzie ustalana przez banki w oparciu o nowy indeks WIRON. Sprawdzamy kiedy to się stanie i jak wpłynie na portfele kredytobiorców.
Spis treści
Czym jest WIRON?
WIRON (Warsaw Interest Rate Overnight) jest wskaźnikiem referencyjnym stopy procentowej m.in. kredytów bankowych. Indeks opracował GPW Benchmark SA. Uwzględnia on stopę procentową, po której banki komercyjne udzielają pożyczek innym bankom na okres jednej doby (overnight). Jest jednym z podstawowych wskaźników do ustalania kosztów pożyczek międzybankowych w polskim systemie bankowym.
Inaczej mówiąc, indeks wskazuje na to, ile kosztuje pozyskanie finansowanie przez banki.
WIRON obliczany jest na podstawie danych zgromadzonych przez Narodowy Bank Polski (NBP) od banków komercyjnych. NBP zbiera informacje o transakcjach międzybankowych, a następnie wylicza średnią ważoną stopę procentową, która stanowi wartość WIRON.
Wskaźnik ten jest dostępny publicznie i jest jednym z ważnych wskaźników dla instytucji finansowych i rynku finansowego. Notowania WIRON znajdziemy na stronie GPW Benchmark.
WIRON odzwierciedla aktualne warunki panujące na rynku pieniężnym i wpływa na inne wskaźniki finansowe, np. stopy procentowe dla kredytów konsumpcyjnych czy hipotecznych. Banki korzystają z wartości WIRON do ustalania kosztów pożyczek między sobą, a także do ustalania warunków kredytowych dla klientów indywidualnych i firm.
Kiedy WIRON zastąpi WIBOR?
WIRON będzie następcą WIBOR (Warsaw Interbank Offered Rate), czyli dotychczasowego indeksu. Proces zamiany rozpoczął się w grudniu 2022 roku. Nadzoruje go Narodowa Grupa Robocza tworzona przez m.in. Ministerstwo Finansów, Narodowy Bank Polski oraz Komisję Nadzoru Finansowego.
Pierwsze kredyty hipoteczne ze stawką WIRON pojawiły się na rynku w czerwcu 2023 roku. Raty wyliczane są według wskaźnika WIRON 1M – stopy składanej średnich stawek transakcji międzybankowych z ostatnich 30 dni (a w przypadku WIRON 3M trzech miesięcy, lub sześciu miesięcy w WIRON 6M). Ich wysokość może się zatem zmieniać co miesiąc.
W 2023 roku banki mogą równolegle oferować kredyty z oprocentowaniem ustalanym na podstawie WIRON i WIBOR. W kolejnym roku – 2024 – będą musiały proponować klientom kredyty o zmiennej stopie procentowej, oprocentowane z zastosowaniem wskaźnika WIRON.
Według rządowych zapowiedzi WIRON zastąpi wskaźnik WIBOR na początku 2025 roku. Stawki referencyjne WIBOR przestaną być publikowane. Umowy kredytowe uwzględniające WIBOR zostaną przekształcone na wskaźnik WIRON.
Skąd pomysł zamiany wskaźników? Premier Mateusz Morawiecki argumentował, że WIBOR odpowiada za rosnące raty kredytów, przede wszystkim hipotecznych. Szef Komisji Nadzoru Finansowego tłumaczył, że na światowych rynkach finansowych wskaźniki overnight zastępują „stare” wskaźniki.
Różnica w wysokości raty kredytu opartego o WIBOR i WIRON
Jak są kalkulowane indeksy referencyjne WIBOR i WIRON?
WIRON wyliczany jest na bazie stopy procentowej, po której banki komercyjne w Warszawie udzielają pożyczek między sobą na okres jednej doby (overnight). WIRON jest używany głównie w transakcjach międzybankowych i służy do ustalania kosztów pożyczek krótkoterminowych.
WIBOR opiera się natomiast na stopie procentowej, po której banki pożyczają sobie pieniądze na określone okresy, np. 3 miesięcy i 6 miesięcy. Wskaźnik obliczany jest na podstawie kaskady danych – transakcji dokonywanych między bankami uczestniczącymi w panelu WIBOR, transakcji tych banków z instytucjami spoza panelu lub na podstawie oceny eksperckiej.
Stawki WIBOR i WIRON są inaczej wyliczane, jednak jaki będą miały wpływ na wysokość np. raty kredytu hipotecznego? Z założenia, zmiana ma być korzystna dla kredytobiorców. Spójrzmy, jak jest w praktyce.
W tej chwili tylko jeden bank oferuje kredyt hipoteczny z oprocentowaniem zmiennym opartym na wskaźniku referencyjnym WIRON 1M Stopa Składana.
WIRON oficjalnie jest notowany od początku 2023 roku. Do września jego stawka była niższa niż konkurencyjnego WIBOR. Jednak sytuacja zmieniła się i „stary” indeks zaczął spadać. To oznacza, że raty kredytów nie będą niższe. Mocniejszy spadek WIBOR powiązany jest, według ekspertów, z obniżeniem stóp procentowych przez Radę Polityki Pieniężnej. WIRON spada szybciej kiedy sytuacja jest odwrotna, czyli stopy procentowe są podwyższane lub stoją.
Kurs WIRON 1M wynosił 12 września 6,04%, 3M – 6,11%, 6M – 6,03%. Kurs WIBOR: 1M: 6,24%, 3M: 5,96%, 6M: 5,77%. To oznacza, że kredyt hipoteczny z WIBOR – przy tej samej marży naliczonej przez bank – powinien być tańszy i mieć niższą ratę.
Jak w przyszłości zmieni się wysokość raty kredytu opartego na WIBOR i WIRON?
W przypadku WIBOR kredytobiorcy zauważą ewentualną różnicę po przeliczeniu stawek, czyli za 3 miesiące. Ci posiadający kredyt oparty na WIRON mają stawkę aktualizowaną, co miesiąc.
Przyszłość będzie zależała od kolejnych decyzji Rady Polityki Pieniężnej. Jeżeli RPP nie będzie śpieszyła się z redukcją stóp procentowych to WIRON 1M powinien nadrobić straty wobec WIBOR. Po stabilizacji sytuacji na rynku – skończy się oczekiwanie na zmianę stóp – „nowy” wskaźnik powinien być niższy od WIBOR.
Trzeba jednak pamiętać, że kredyty hipoteczne oparte na WIRON nie muszą być tańsze od tych z WIBOR. Banki mogą zastosować wyższą marżę i w ten sposób kredytobiorcy „stracą” korzyść wynikającą z niższego poziomu wskaźnika referencyjnego.
