Oto niezbędne informacje, które pomogą rozwiązać umowę o pracę. Objaśniamy, jak odejść z pracy za porozumieniem stron, na jakich warunkach można skrócić czas wypowiedzenia, kiedy nie trzeba zachować okresu wypowiedzenia, tłumaczymy czy pracodawca może odmówić rozwiązania umowy, w którym dniu najlepiej złożyć wypowiedzenie oraz co się stanie jeżeli odejdziemy z dnia na dzień.
Spis treści
Jak rozwiązać umowę o pracę za porozumieniem stron?
Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron jest najbardziej polubownym sposobem zakończenia współpracy. Potrzebna jest:
- zgoda obu stron na zakończenie współpracy,
- wspólne podpisanie dokumentu potwierdzającego termin i zasady zakończenia umowy, wypowiedzenie powinno zawierać konkretną datę zakończenia pracy, brak daty skutkuje tym, że ustalenia wchodzą w życie w dniu ich zawarcia.
Czy pracodawca może nie zgodzić się na skrócenie okresu wypowiedzenia? Tak, potrzeba jego zgody. Pracodawca może skrócić tylko 3-miesięczny okres wypowiedzenia do 1 miesiąca. Dotyczy to zatem osób, które pracowały u niego przez ponad 3 lata. Pracodawca musi wypłacić pracownikowi wartość wynagrodzenia za pozostałą część wypowiedzenia.
Skrócenie czasu wypowiedzenia przez pracodawcę możliwe jest z powodu (art. 36 § 1) Kodeksu pracy):
- ogłoszenia upadłości,
- likwidacji zakładu pracy,
- innej przyczyny, która nie dotyczy pracownika.
Wypowiedzenie umowy o pracę przez pracownika z zachowaniem okresu wypowiedzenia
Oto zasady, które obowiązują podczas rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem:
- rozwiązanie umowy może nastąpić w każdym momencie trwania stosunku pracy;
- pracownik musi złożyć pracodawcy oświadczenie o rozwiązaniu umowy za wypowiedzeniem na piśmie, jednak forma pisemna nie jest zastrzeżona rygorem nieważności – skuteczna będzie też forma ustna, rozmowa przez telefon czy e-mail;
- oświadczenie można dostarczyć osobiście lub przesłać przesyłką poleconą na adres siedziby firmy.
Okres wypowiedzenia umowy o pracę zależy od stażu pracy pracownika w danej firmie:
- do 6 miesięcy stażu – okres wypowiedzenia wynosi 2 tygodnie;
- 6 miesięcy – lata stażu – okres wypowiedzenia to 1 miesiąc;
- powyżej 3 lat stażu – okres wypowiedzenia to 3 miesiące.
Przy rozwiązaniu umowy o pracę zawartej na okres próbny:
- do 2 tygodni okresu próbnego – okres wypowiedzenia to 3 dni.
- powyżej 2 tygodni okresu próbnego – okres wypowiedzenia wynosi 1 tydzień.
- okres próbny trwający 3 miesiące – okres wypowiedzenia to 2 tygodnie.
Okres wypowiedzenia kończy się w sobotę lub w ostatni dzień miesiąca.
Wypowiedzenie umowy o pracę przez pracownika bez zachowania okresu wypowiedzenia
Umowa o pracę zakończyć się natychmiast jeżeli zostanie rozwiązana bez zachowania okresu wypowiedzenia. Pracownik może to zrobić tylko w konkretnych sytuacjach, które reguluje art. 55 Kodeksu pracy:
- pracownik ma orzeczenie lekarskie stwierdzające szkodliwy wpływ pracy na zdrowie pracownika, a pracodawca nie przeniósł go do innej pracy, zgodnej ze zdrowiem i kwalifikacjami pracownika w terminie wskazanym w orzeczeniu;
- pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia swoich podstawowych obowiązków wynikających z Kodeksu pracy, to może być uporczywe poniżanie pracownika, niewypłacanie lub nieterminowe wypłacanie wynagrodzenia, dyskryminacja, zaniedbywanie bezpieczeństwa pracy, złośliwa odmowa udzielenia urlopu wypoczynkowego, nieopłacania składek na ubezpieczenia społeczne.
W takiej sytuacji pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. Powinien złożyć wypowiedzenie na piśmie i podać w nim przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy. Ma na to miesiąc od dnia, w którym dowiedział się o naruszeniu obowiązków przez pracodawcę.
Pracodawca może wypłacić odszkodowanie dobrowolnie, ale w przypadku sporu sądowego, to sąd podejmuje ostateczną decyzję. Ma też prawo zażądać odszkodowania od pracownika jeżeli uzna, że to on rozwiązał umowę bezpodstawnie.
Po otrzymaniu oświadczenia o rozwiązaniu umowy bez wypowiedzenia, pracodawca wystawia pracownikowi świadectwo pracy w dniu zakończenia współpracy i dokonuje wyrejestrowania z ubezpieczeń społecznych w ciągu 7 dni od zakończenia umowy.
Warto pamiętać, że prawo do wypowiedzenia umowy o pracę ma również pracownik firmy, która narusza swoje zobowiązania zawarte w wewnętrznych dokumentach, np. regulaminie pracy.
Powód wypowiedzenia umowy o pracę przez pracownika
Pracownik nie musi podawać powodu rozwiązania umowę o pracę za wypowiedzeniem. Pracodawca ma natomiast obowiązek wskazać na piśmie przyczyny wypowiedzenia (art. 30 § 4 kp).
Rozwiązanie umowy może wynikać z powodów leżących po stronie pracownika lub pracodawcy (organizacyjne, ekonomiczne, technologiczne). To powody ogólne. Do bardziej konkretnych należy najczęściej utrata zaufania wobec pracownika, praca w stanie nietrzeźwości lub picie alkoholu w czasie pracy, likwidacja stanowiska pracy, komórki organizacyjnej czy zakładu pracy, brak staranności w wykonywaniu obowiązków, negatywna ocena okresowa, zmiany technologiczno-organizacyjne, praca dla konkurencji czy też zbyt częsta nieobecność.
Przyczyna rozwiązania umowy o pracę powinna być napisana w sposób zrozumiały i zawierać konkretne i prawdziwe powody takiej decyzji.
Zgodnie z Kodeksem pracy pracownik ma prawo odwołać się od wypowiedzenia umowy o pracę do sądu pracy (art. 264. § 1 kp). Ma na to 21 dni od dnia doręczenia pisma wypowiadającego umowę. Pracownik może żądać przywrócenia do pracy lub odszkodowania. Sąd może również orzec bezskuteczność wypowiedzenia.
Skuteczne doręczenie wypowiedzenia o pracę przez pracownika
Pracownik musi powiadomić pracodawcę o rozwiązaniu z nim umowy za wypowiedzeniem. Pismo może dostarczyć osobiście lub wysłać pocztą (przesyłką poleconą) lub kurierem.
Czy pracodawca może odmówić przyjęcia wypowiedzenia umowy o pracę?
Zgoda pracodawcy nie wpływa na skuteczność wypowiedzenia umowy o pracę. Pracodawca nie może odmówić przyjęcia wypowiedzenia.
Warunek: pracodawca musi mieć okazję zapoznać się z treścią oświadczenia pracownika. Skuteczne będzie też przekazanie oświadczenia woli przez telefon lub e-mailem.
Jak najszybciej zwolnić się z pracy? Za porozumieniem stron. Można też rozwiązać umowę bez wypowiedzenia, np. jeżeli pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia swoich podstawowych obowiązków.
W którym dniu miesiąca złożyć wypowiedzenie?
Najbardziej korzystnie złożyć wypowiedzenie w ostatnim dniu miesiąca. Dlaczego? Bo jeżeli okres wypowiedzenia trwa miesiąc lub dłużej, to kończy się w ostatnim dniu miesiąca kalendarzowego. Np. jeżeli wypowiedzenie trwa 1 miesiąc, to złożenie pisemnego zawiadomienia 10 maja oznacza, że okres wypowiedzenia kończy się 30 czerwca.
Co grozi za odejście z pracy z dnia na dzień?
Natychmiastowa rezygnacja z pracy – porzucenie pracy – pozwala pracodawcy zwolnić pracownika dyscyplinarnie, bez zachowania okresu wypowiedzenia. Dyscyplinarka pozostaje w aktach pracownika.
Pracodawca ma prawo żądać w sądzie odszkodowania od byłego pracownika za powstałe straty lub rekompensaty za utracone korzyści.
Po odejściu z pracy z dnia na dzień pracownik traci prawo do wynagrodzenia za dzień/dni, w których był nieobecny.
Z powyższych względów należy opuścić pracę zgodnie z przepisami Kodeksu pracy i chodzić do pracy w okresie wypowiedzenia.
I na koniec: czy pracownik może wycofać wypowiedzenia umowy o pracę? To możliwe, zanim zapozna się z nim pracodawca. Pracownik, który już przebywa na wypowiedzeniu, może wróci do pracy tylko po zgodzie pracodawcy.
Przeczytaj więcej w kategorii Umowy.
