Świadczenie rehabilitacyjne wypłacane jest przez ZUS osobom, które są tymczasowo niezdolne do pracy. Środki te mają im zapewnić utrzymanie w czasie dalszego leczenia w celu powrotu do sprawności, gdy okres pobierania zasiłku chorobowego został już wyczerpany.
Świadczenie rehabilitacyjne przyznawane jest w sytuacji, w której lekarz orzecznik ZUS potwierdzi pozytywne rokowania w związku z prowadzonym leczeniem lub rehabilitacją. Możliwość przywrócenia zdolności do pracy to jeden z warunków, które powinien spełniać ubezpieczony, aby starać się o wypłatę tych środków. Co istotne, pobieranie świadczenia powinien poprzedzać zasiłek chorobowy – dopiero po jego wyczerpaniu można ubiegać się o przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego.
Spis treści
Kiedy należy się świadczenie rehabilitacyjne?
Świadczenie rehabilitacyjne to środki przyznawane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych osobom ubezpieczonym, które wyczerpały już prawo do pobierania zasiłku chorobowego, ale wciąż są niezdolne do pracy (dalsze leczenie/rehabilitacja rokuje odzyskanie zdolności do pracy). Prawo do świadczenia rehabilitacyjnego mają również osoby starające się o rentę z tytułu niezdolności do pracy, które wykorzystały okres pobierania zasiłku chorobowego, ale lekarz orzecznik stwierdził, że rehabilitacja lub leczenie mogą doprowadzić do odzyskania zdolności do pracy.
Wniosek o świadczenie rehabilitacyjne mogą złożyć także osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą lub współpracujące z takimi osobami, osoby współpracujące z osobami fizycznymi prowadzącymi działalność gospodarczą i korzystającymi z ulgi na start w zakresie ubezpieczeń społecznych oraz duchowni opłacający składki na ubezpieczenie.
Środki zostaną przyznane, jeśli na koncie wnioskodawcy nie ma zaległości z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne lub zaległości nie przekraczają 1% wysokości minimalnego wynagrodzenia. Gdy zadłużenie przekracza podaną wartość, świadczenie nie zostanie przyznane do czasu jego spłaty – spłata w ciągu 6 miesięcy od dnia powstania długu skutkuje przyznaniem świadczenia za cały okres.
Decyzja o przyznaniu świadczenia podejmowana jest przez ZUS na podstawie orzeczenia lekarza orzecznika lub orzeczenia komisji lekarskiej, gdy przeprowadzone zostało postępowanie odwoławcze. Jeśli osoba, której dotyczy sprawa, nie zgadza się z treścią orzeczenia o przyznaniu świadczenia, ma możliwość wniesienia sprzeciwu. Sprzeciw od decyzji lekarza orzecznika można wnieść w terminie 14 dni od daty otrzymania pisma – pisemnie bądź ustnie do protokołu.
Ile wynosi za świadczenie rehabilitacyjne?
Wysokość świadczenia rehabilitacyjnego reguluje art. 19 ust. 1 Ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U.2022.1732 t.j.). Zgodnie z obowiązującym aktem prawnym świadczenie rehabilitacyjne to 90% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego za okres 3 miesięcy i 75% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego za pozostały okres jego pobierania. Jeśli niezdolność do pracy występuje w okresie ciąży, w tym czasie osoba uprawniona pobiera 100% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego.
Wysokość świadczenia uwzględnia waloryzację podstawy wymiaru zasiłku chorobowego w zależności od kwartału, w jakim przypada pierwszy dzień okresu, na który przyznane jest świadczenie rehabilitacyjne. Pod uwagę brany jest wskaźnik waloryzacji obowiązujący w kwartale, na który przypada pierwszy dzień pobierania świadczenia. Co ważne, środki przyznawane są za każdy dzień, w którym osoba uprawniona jest niezdolna do pracy – włącznie z dniami ustawowo wolnymi od pracy.
Jakie warunki trzeba spełnić, aby otrzymać świadczenie rehabilitacyjne?
Warunki, które należy spełnić, aby otrzymać świadczenie rehabilitacyjne to:
- okres pobierania zasiłku chorobowego został wyczerpany;
- osoba uprawniona do zasiłku pozostaje niezdolna do pracy lub stara się o przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy;
- leczenie lub rehabilitacja rokują odzyskanie zdolności do pracy.
Świadczenie rehabilitacyjne nie przysługuje między innymi osobom uprawnionym do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy, rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego, urlopu dla poratowania zdrowia, zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego i świadczenia kompensacyjnego dla nauczycieli. Nie zostanie przyznane także w okresie urlopu bezpłatnego i urlopu wychowawczego, w okresie tymczasowego aresztowania czy w miesiącu kalendarzowym, w którym stwierdzono wykonywanie pracy zarobkowej.
Jak długo może trwać świadczenie rehabilitacyjne?
Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje osobom uprawnionym przez okres, który jest niezbędny, aby przywrócić zdolność do pracy – nie może on przekraczać 12 miesięcy. Środki przyznawane są jednorazowo bądź w częściach.
Jeśli środki zostały przyznane na okres nieprzekraczający 12 miesięcy, ale osoba uprawniona nie odzyskała jeszcze w tym czasie zdolności do pracy, lekarz orzecznik na wniosek ubezpieczonego może przedłużyć okres pobierania świadczenia.
Jeśli okres pobierania świadczenia wyczerpał się, ale leczenie lub rehabilitacja lecznicza nie doprowadziły do przywrócenia zdolności do pracy, osoba ubezpieczona może starać się o przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy. W tym celu należy złożyć do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych stosowny wniosek, a następnie pozytywnie przejść badania lekarskie przeprowadzone przez lekarza orzecznika.
Warto jednak pamiętać, że świadczenie rehabilitacyjne ma na celu zapewnienie środków niezbędnych do utrzymania na okres, w którym prowadzona jest rehabilitacja lub leczenie służące przywróceniu zdolności do pracy. O rokowaniach decyduje lekarz orzecznik i to on ustala okres wypłaty świadczenia – jego wysokość zależy od okresu pobierania i wynosi 90% (3 pierwsze miesiące) lub 75% (pozostały okres).
