Likwidacja środka trwałego w ewidencji księgowej

Maszyna, samochód lub inny środek trwały służył w firmie do prowadzenia działalności gospodarczej, jednak zużył się i nie będzie już przydatny. Należy przeprowadzić proces likwidacji, jednak jak to zrobić? Przedstawiamy najważniejszej informacje o zasadach likwidacji środka trwałego.

Jak przeprowadzić likwidację środka trwałego?

Zacznijmy od tego, czym jest środek trwały. To składnik majątku przedsiębiorstwa, który:

  • jest namacalny i można go zidentyfikować;
  • jest kontrolowany przez jednostkę, jest w jej posiadaniu lub użytkowaniu;
  • można go wycenić na podstawie ceny zakupu, rynkowej wartości lub kosztów wytworzenia;
  • został nabyty, wytworzony lub otrzymany w inny sposób;
  • będzie używany do prowadzenia działalności gospodarczej lub oddany do używania innym podmiotom na podstawie umowy;
  • ma długi okres użytkowania, który przekracza rok;
  • ma wartość początkową powyżej 10 000 zł.

Do środków trwałych zaliczamy nieruchomości, obiekty inżynierii lądowej i wodnej, inwentarz żywy, urządzenia i maszyny, środki transportu, narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie.

Likwidacja środka trwałego to wycofanie go z użytkowania i usunięcie z majątku jednostki. Powodem może być zużycie, utrata przydatności, zniszczenie lub niezdatność do dalszego użytkowania.

Czy wiesz, że…

Mała Księgowość to program księgowy świetny zarówno dla biur rachunkowych, obsługujących małe i średnie firmy, jak i osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą?

Protokół likwidacji środka trwałego i dowód wewnętrzny LT – darmowy wzór do pobrania

Likwidację środka trwałego należy udokumentować protokołem likwidacji oraz dowodem wewnętrznym LT, który potwierdza postawienie środka trwałego w stan likwidacji i pozwala go wyksięgować z ewidencji bilansowej i pozabilansowej.

Dokumenty te pobierzesz tutaj:

Likwidacja środka trwałego w pełni zamortyzowanego i jego księgowanie 

Aby prawidłowo przeprowadzić likwidację środka trwałego, należy podjąć następujące kroki: 

  1. Udokumentować postawienie środka trwałego w stan likwidacji. Takim dokumentem może być np. pisemna decyzja kierownika jednostki lub zatwierdzony przez niego protokół komisji likwidacyjnej.
  2. Na podstawie takiego dokumentu wystawić dowód wewnętrzny LT – likwidacja środka trwałego. Dowód wewnętrzny LT zawiera m.in.:
    1. nazwę;
    2. numer inwentarzowy;
    3. wartość początkową środka trwałego;
    4. sposób i datę likwidacji;
    5. podpisy osób odpowiedzialnych.
  3. Wyksięgować środek trwały z ewidencji bilansowej. Oznacza to, że należy zaksięgować wartość początkową środka trwałego na koncie 01 „Środki trwałe” oraz wartość odpisów amortyzacyjnych na koncie 07 „Odpisy umorzeniowe środków trwałych”.
  4. Jeśli środek trwały nie został całkowicie zamortyzowany, to jego niezamortyzowaną wartość (wartość netto) należy zaksięgować na koncie 76 „Pozostałe koszty operacyjne”. W ten sposób ujmuje się stratę z likwidacji środka trwałego.
  5. Ująć środek trwały w ewidencji pozabilansowej. Zaksięgować wartość początkową środka trwałego na koncie 09 „Środki trwałe w likwidacji”. W ten sposób środek trwały jest wyodrębniony z aktywów trwałych jednostki i oczekuje na fizyczną likwidację. Nie należy dokonywać odpisów amortyzacyjnych od środka trwałego w likwidacji.
  6. Przeprowadzić fizyczną likwidację środka trwałego. Może ona polegać na demontażu, zezłomowaniu czy utylizacji środka trwałego.
  7. Należy sporządzić protokół likwidacyjny potwierdzający zakończenie likwidacji i zawierający m.in.: nazwę, numer inwentarzowy i wartość początkową środka trwałego, sposób i datę likwidacji, koszty i przychody związane z likwidacją oraz podpisy osób odpowiedzialnych. Załącznikiem do protokołu są dowody poniesionych kosztów lub uzyskanych przychodów (np. faktury, potwierdzenie złomowania czy potwierdzenie uiszczenia opłaty środowiskowej).
  8. Wyksięgować środek trwały z ewidencji pozabilansowej. Należy też zaksięgować koszty i przychody związane z likwidacją na kontach 76 „Pozostałe koszty operacyjne” i 75 „Pozostałe przychody operacyjne”.

ZOBACZ TAKŻE:

  1. Czym są środki trwałe? Co się do nich zalicza?
  2. Amortyzacja środków trwałych – co to?
  3. Czym są niskocenne środki trwałe? Definicja, ewidencja i amortyzacja niskocennych składników majątku
  4. Jak rozlicza się środki trwałe w budowie? W jaki sposób ustalić ich wartość początkową?
  5. Samodzielne prowadzenie księgowości – dlaczego warto?

Likwidacja środka trwałego nie w pełni zamortyzowanego

Odpisy amortyzacyjne należy księgować do miesiąca wystawienia dokumentu likwidacji środka trwałego LT. Trzeba pamiętać, że zakończenie amortyzacji następuje nie później niż z chwilą zrównania wartości odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych z wartością początkową środka trwałego, lub przeznaczenia go do likwidacji, sprzedaży lub stwierdzenia niedoboru (art. 32 ust. 1. ustawy o rachunkowości). 

Niezamortyzowana wartość likwidowanego środka trwałego (księgowa wartość netto) należy ująć na koncie 76 „Pozostałe koszty operacyjne”.

Częściowa likwidacja środka trwałego

Częściowa likwidacja środka trwałego polega na odłączeniu części składowej środka trwałego, która nie jest już używana w prowadzonej działalności gospodarczej. Np. tylko jeden element maszyny czy urządzeń uległ zużyciu, czy zniszczeniu i należy go wycofać z użytkowania, a resztę urządzenia nadal wykorzystywać.

Likwidacja a sprzedaż środka trwałego

Dzięki sprzedaży środka trwałego przedsiębiorstwo lub inna jednostka uzyskuje przychód. To odróżnia sprzedaż od likwidacji, która prowadzi do np. złomowania środka trwałego.  

Trzeba pamiętać, że likwidacja środka trwałego nie powoduje powstania przychodu podatkowego, a jedynie koszt podatkowy (w wysokości niezamortyzowanej wartości środka trwałego). Inaczej w przypadku sprzedaży urządzenia, maszyny, nieruchomości czy pojazdu. Sprzedaż powoduje powstanie przychodu podatkowego w wysokości ceny sprzedaży, a koszt podatkowy w wysokości niezamortyzowanej wartości środka trwałego. 

Sprzedaż środka trwałego może wymagać korekty podatku VAT od zakupu, jeśli był on objęty prawem do odliczenia VAT. 

Likwidując środek trwały, należy sporządzić dokument LT. Sprzedaż wymaga natomiast przygotowania faktury sprzedaży.

Likwidacja środka trwałego a VAT

Likwidacja środka trwałego nie wymaga korekty naliczonego podatku VAT (także w po skorzystaniu z prawa do odliczenia podatku naliczonego). 

Podatek od towarów i usług można odliczyć od wydatków związanych z likwidacją środka trwałego jeżeli był on związany z prowadzoną działalnością opodatkowaną.

Program Mała Księgowość

Program Mała Księgowość ma wszystkie funkcje potrzebne do prowadzenia księgowości małej lub średniej firmy. Możesz skorzystać z niego niezależnie od wybranej formy opodatkowania. Wystawisz dzięki niemu faktury, zapłacisz podatek dochodowy i VAT, będziesz mógł zarządzać listą płac, kontrolować zobowiązania, amortyzować środki trwałe i korzystać z wielu, wielu innych funkcjonalności, których pełną listę znajdziesz na mk.rp.pl.

Przeczytaj więcej w kategorii Środki trwałe.

Rafał Panas
Rafał Panas
Od lat zajmuje się przygotowywaniem artykułów na tematy związane z biznesem, prowadzeniem firmy oraz nowymi technologiami. Zafascynowany postępującą cyfryzacją, która kreuje nowe szanse i okazje dla przedsiębiorców. Tworzenie artykułów dla przedsiębiorców łączy z pisaniem powieści, gdyż jak sam przyznaje, nic tak dobrze nie koi nerwów, jak solidny dreszczowiec.

Czytaj również

Najchętniej czytane

Nierejestrowana działalność gospodarcza. Jak zarabiać bez rejestracji?

Firma na próbę, zarabianie bez firmy. Choć nierejestrowana działalność gospodarcza ma różne oblicza, pozostaje dobrym sposobem na przetestowanie pomysłu na biznes. Na czym dokładnie...

Jaki jest podatek od darowizny w 2024 roku? Czy zapłacisz podatek za darowiznę od rodziców?

Podatek od darowizny jest obowiązkowy, nawet gdy dotyczy on najbliższej rodziny. Z tego artykułu dowiesz się, jak go wyliczyć, jakie są wolne kwoty od...

Czynny żal do Urzędu Skarbowego – kiedy należy go złożyć? Wzór

Jak wygląda czynny żal? Wzór pozwoli szybciej go wypełnić. Zobacz, jak wygląda. Sprawdź, jakie warunki trzeba spełnić, aby można było złożyć czynny żal. Przeczytaj...
pieczęc kwalifikowana

Najnowsze

KSeF dopiero od 2026 roku: „Groził nam paraliż polskiej gospodarki”

26 kwietnia 2024 roku Ministerstwo Finansów przeprowadziło briefing prasowy, na którym dokonane zostało podsumowanie audytu dotyczącego Krajowego Systemu e-Faktur. Przypominamy, że KSeF miał zostać...

Jaki PIT do rozliczenia działalności nierejestrowanej?

Działalność nierejestrowana to każda działalność zarobkowa, z której przychody nie przekraczają 75% kwoty minimalnego wynagrodzenie. W pierwszej połowie 2024 roku to aż 3181,50 złotych...

Kiedy i jak przeprowadzić zatwierdzenie sprawozdania finansowego?

Większość jednostek ma czas do końca czerwca na zatwierdzenie sprawozdania finansowego za 2023 r. Jak zatwierdzić ten dokument? Kto zatwierdza sprawozdanie finansowe? Czy trzeba...

Chcesz być na bieżąco z najnowszymi wiadomościami?

Wpisz tylko swój email, a będziemy w kontakcie. To takie proste!