Likwidacja środka trwałego w ewidencji księgowej

Maszyna, samochód lub inny środek trwały służył w firmie do prowadzenia działalności gospodarczej, jednak zużył się i nie będzie już przydatny. Należy przeprowadzić proces likwidacji, jednak jak to zrobić? Przedstawiamy najważniejszej informacje o zasadach likwidacji środka trwałego.

Jak przeprowadzić likwidację środka trwałego?

Zacznijmy od tego, czym jest środek trwały. To składnik majątku przedsiębiorstwa, który:

• jest namacalny i można go zidentyfikować;
• jest kontrolowany przez jednostkę, jest w jej posiadaniu lub użytkowaniu;
• można go wycenić na podstawie ceny zakupu, rynkowej wartości lub kosztów wytworzenia;
• został nabyty, wytworzony lub otrzymany w inny sposób;
• będzie używany do prowadzenia działalności gospodarczej lub oddany do używania innym podmiotom na podstawie umowy;
• ma długi okres użytkowania, który przekracza rok;
• ma wartość początkową powyżej 10 000 zł.

Do środków trwałych zaliczamy nieruchomości, obiekty inżynierii lądowej i wodnej, inwentarz żywy, urządzenia i maszyny, środki transportu, narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie.

Likwidacja środka trwałego to wycofanie go z użytkowania i usunięcie z majątku jednostki. Powodem może być zużycie, utrata przydatności, zniszczenie lub niezdatność do dalszego użytkowania.

Protokół likwidacji środka trwałego i dowód wewnętrzny LT – darmowy wzór do pobrania

Likwidację środka trwałego należy udokumentować protokołem likwidacji oraz dowodem wewnętrznym LT, który potwierdza postawienie środka trwałego w stan likwidacji i pozwala go wyksięgować z ewidencji bilansowej i pozabilansowej.

Dokumenty te pobierzesz tutaj:

• Dowód wewnętrzny LT PDF
• Protokół likwidacji środka trwałego PDF

Likwidacja środka trwałego w pełni zamortyzowanego i jego księgowanie 

Aby prawidłowo przeprowadzić likwidację środka trwałego, należy podjąć następujące kroki: 

Udokumentować postawienie środka trwałego w stan likwidacji

Takim dokumentem może być np. pisemna decyzja kierownika jednostki lub zatwierdzony przez niego protokół komisji likwidacyjnej.

Na podstawie takiego dokumentu wystawić dowód wewnętrzny LT – likwidacja środka trwałego

Dowód wewnętrzny LT zawiera m.in.:

1. nazwę;
2. numer inwentarzowy;
3. wartość początkową środka trwałego;
4. sposób i datę likwidacji;
5. podpisy osób odpowiedzialnych.

Wyksięgować środek trwały z ewidencji bilansowej

Oznacza to, że należy zaksięgować wartość początkową środka trwałego na koncie 01 „Środki trwałe” oraz wartość odpisów amortyzacyjnych na koncie 07 „Odpisy umorzeniowe środków trwałych”.

Jeśli środek trwały nie został całkowicie zamortyzowany, to jego niezamortyzowaną wartość (wartość netto) należy zaksięgować na koncie 76 „Pozostałe koszty operacyjne”. W ten sposób ujmuje się stratę z likwidacji środka trwałego.

Ująć środek trwały w ewidencji pozabilansowej

Zaksięgować wartość początkową środka trwałego na koncie 09 „Środki trwałe w likwidacji”. W ten sposób środek trwały jest wyodrębniony z aktywów trwałych jednostki i oczekuje na fizyczną likwidację. Nie należy dokonywać odpisów amortyzacyjnych od środka trwałego w likwidacji.

Przeprowadzić fizyczną likwidację środka trwałego

Może ona polegać na demontażu, zezłomowaniu czy utylizacji środka trwałego.

Sporządzić protokół likwidacyjny

Potwierdza on zakończenie likwidacji i zawiera m.in.:

• nazwę,
• numer inwentarzowy,
• wartość początkową środka trwałego,
• sposób i datę likwidacji,
• koszty,
• przychody związane z likwidacją oraz podpisy osób odpowiedzialnych.

Załącznikiem do protokołu są dowody poniesionych kosztów lub uzyskanych przychodów (np. faktury, potwierdzenie złomowania czy potwierdzenie uiszczenia opłaty środowiskowej).

Wyksięgować środek trwały z ewidencji pozabilansowej

Należy też zaksięgować koszty i przychody związane z likwidacją na kontach 76 „Pozostałe koszty operacyjne” i 75 „Pozostałe przychody operacyjne”.

ZOBACZ TAKŻE:

1. Czym są środki trwałe? Co się do nich zalicza?
2. Amortyzacja środków trwałych – co to?
3. Czym są niskocenne środki trwałe? Definicja, ewidencja i amortyzacja niskocennych składników majątku
4. Jak rozlicza się środki trwałe w budowie? W jaki sposób ustalić ich wartość początkową?
5. Samodzielne prowadzenie księgowości – dlaczego warto?

Likwidacja środka trwałego nie w pełni zamortyzowanego

Odpisy amortyzacyjne należy księgować do miesiąca wystawienia dokumentu likwidacji środka trwałego LT. Trzeba pamiętać, że zakończenie amortyzacji następuje nie później niż z chwilą zrównania wartości odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych z wartością początkową środka trwałego, lub przeznaczenia go do likwidacji, sprzedaży lub stwierdzenia niedoboru (art. 32 ust. 1. ustawy o rachunkowości). 

Niezamortyzowana wartość likwidowanego środka trwałego (księgowa wartość netto) należy ująć na koncie 76 „Pozostałe koszty operacyjne”.

Częściowa likwidacja środka trwałego

Częściowa likwidacja środka trwałego polega na odłączeniu części składowej środka trwałego, która nie jest już używana w prowadzonej działalności gospodarczej. Np. tylko jeden element maszyny czy urządzeń uległ zużyciu, czy zniszczeniu i należy go wycofać z użytkowania, a resztę urządzenia nadal wykorzystywać.

Likwidacja a sprzedaż środka trwałego

Dzięki sprzedaży środka trwałego przedsiębiorstwo lub inna jednostka uzyskuje przychód. To odróżnia sprzedaż od likwidacji, która prowadzi do np. złomowania środka trwałego.  

Trzeba pamiętać, że likwidacja środka trwałego nie powoduje powstania przychodu podatkowego, a jedynie koszt podatkowy (w wysokości niezamortyzowanej wartości środka trwałego). Inaczej w przypadku sprzedaży urządzenia, maszyny, nieruchomości czy pojazdu. Sprzedaż powoduje powstanie przychodu podatkowego w wysokości ceny sprzedaży, a koszt podatkowy w wysokości niezamortyzowanej wartości środka trwałego. 

Sprzedaż środka trwałego może wymagać korekty podatku VAT od zakupu, jeśli był on objęty prawem do odliczenia VAT. 

Likwidując środek trwały, należy sporządzić dokument LT. Sprzedaż wymaga natomiast przygotowania faktury sprzedaży.

Likwidacja środka trwałego a VAT

Likwidacja środka trwałego nie wymaga korekty naliczonego podatku VAT (także w po skorzystaniu z prawa do odliczenia podatku naliczonego). 

Podatek od towarów i usług można odliczyć od wydatków związanych z likwidacją środka trwałego, jeżeli był on związany z prowadzoną działalnością opodatkowaną.

Jak przeprowadzić likwidację środka trwałego w Małej Księgowości?

W programie Mała Księgowość możesz zarządzać środkami trwałymi swojej firmy. Aby zlikwidować środek trwały:

1. W menu otwórz 'Środki trwałe’.
2. Utwórz dokument 'LT’ służący do likwidacji środka trwałego.

Przeczytaj więcej w kategorii Środki trwałe.