Nawet 72 000 zł może zapłacić osoba, która nie uregulowała podatku po kupnie samochodu. Wysokie kary grożą również zalegającym z zapłatą podatku dochodowego, VAT lub od nieruchomości.
Spis treści
Konsekwencje nieopłacenia podatku dochodowego
Przedsiębiorca ma obowiązek płacić zaliczki na podatek dochodowy. Jeżeli tego nie zrobi, powstaje zaległość podatkowa. Jakie są jej konsekwencje?
Przede wszystkim naliczenie odsetek za zwłokę. Przedsiębiorca ma obowiązek zapłacić je razem z podatkiem do urzędu skarbowego. Należy pamiętać, że podatnik sam musi obliczyć wysokość odsetek.
Uporczywe niepłacenie podatku grozi odpowiedzialnością karno skarbową (za wykroczenie skarbowe):
- mandatem karnym – 360–7200 zł (1/10 do 2–krotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę),
- grzywną – 360 zł–72 000 zł (1/10 do 20–krotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę),
- wyrokiem nakazowym – od 1/10 do 10–krotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, maksymalnie do 36 000 zł.
W przypadku przestępstwa skarbowego (czyn jest społecznie szkodliwy w stopniu większym niż znikomy), podatnik może być ukarany grzywną lub ograniczeniem/pozbawieniem wolności.
Grzywna jest wymierzana w stawkach dziennych. Stawka dzienna w 2023 roku wynosi 120-48 000 zł (grzywna nie może być niższa niż 1200 zł, a maksymalna kwota to 33 560 000 zł). Kara grozi również za niewykazanie dochodów podlegających opodatkowaniu, czyli ukrywanie dochodów lub/i zatajanie ich wartości oraz źródeł.
Odsetki za zwłokę mogą urosnąć do dużych kwot. Przedsiębiorca może zatem wnioskować o:
- odroczenie płatności – ulga, która polega na przesunięciu spłaty należności na termin dogodny dla podatnika, możliwe jest odroczenie terminu zapłaty podatku, zapłaty zaległości podatkowych (wraz z odsetkami) oraz odsetek od nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek;
- rozłożenie płatności na raty (należy pamiętać, że trzeba będzie uiścić opłatę prolongacyjną);
- umorzenie zaległości podatkowej i odsetek za zwłokę.
W każdej z wymienionych sytuacji to urząd skarbowy decyduje czy zgodzić się na wniosek przedsiębiorcy.
Jeżeli podatnik złoży korektę deklaracji rocznej i uiści odsetki za zwłokę, to może liczyć na ich obniżenie (do 50%). Takiej możliwości nie ma w przypadku niezapłaconych w terminie zaliczek na podatek dochodowy.
Konsekwencją niepłacenia podatku dochodowego jest też egzekucja skarbowa. Dochodzi do niej w sytuacji, kiedy przedsiębiorca nie uregulował swoich zaległości. W związku z tym będzie musiał dodatkowo zapłacić koszty egzekucji.
Co grozi, za niezapłacony podatek VAT?
Kara za niezapłacony podatek VAT zależy od tego, czy przedsiębiorca uporczywie unikał płacenia daniny. Co to oznacza?
Nie ma precyzyjnego określenia, czym jest uporczywe niepłacenie podatku. Kodeks karny skarbowy (Art. 57. § 1) mówi tylko, że podatnik, który uporczywie nie wpłaca w terminie podatku, podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
Można przyjąć, że jeden niezapłacony podatek nie kwalifikuje się jako działanie uporczywe, czyli czyn o charakterze trwałym. Inaczej wygląda sytuacja przedsiębiorcy, który celowo uchyla się od opodatkowania, nie ujawnia właściwemu organowi przedmiotu lub podstawy opodatkowania, lub nie składa deklaracji.
Taka osoba podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych, albo karze pozbawienia wolności lub obu tym karom łącznie (art. 54. § 1). Stawka dzienna w 2023 roku wynosi 120-48 000 zł (grzywna nie może być niższa niż 1200 zł, a maksymalna kwota to 34 560 000 zł).
Niezłożenie w terminie deklaracji VAT też może być uznane za uchylanie się od opodatkowania.
Niezapłacony podatek od kupna samochodu
Kupujący samochód powinien zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych PCC (tzw. podatek od wzbogacenia). Podatek ten wynosi 2% wartości rynkowej pojazdu, a nie ceny z umowy kupna-sprzedaży. Opodatkowaniu podlega kupno samochodu używanego od osoby fizycznej oraz od obcokrajowca (transakcja przeprowadzona została na terenie Polski).
Co grozi jeżeli podatek od kupna samochodu nie zostanie zapłacony? Kara za wykroczenie skarbowe
Urząd skarbowy ma prawo zastosować mandat karny w wysokości od 1/10 do 2–krotności minimalnego wynagrodzenia. Od 1 lipca 2023 roku minimalne wynagrodzenie wynosi 3600 zł, zatem kara może sięgnąć 7 200 zł.
Trzeba pamiętać, że na zapłacenie podatku od kupna auta jest 14 dni od zawarcia umowy, czyli powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli nabywca nie zmieści się w tym terminie, to może wyrazić czynny żal (art. 16 Kodeksu karnego skarbowego). Należy poinformować urząd o niezapłaceniu podatku i uregulować go wraz z ewentualnymi odsetkami.
Niezapłacony podatek od nieruchomości
Co grozi za niezapłacenie podatku od nieruchomości? Przede wszystkim naliczane będą odsetki za zwłokę. Mówi o nich art. 53 Ordynacji podatkowej z dnia 29 sierpnia 1997 r.
Ile wynoszą odsetki za zwłokę? Stawka to 200% podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego, ustalanej zgodnie z przepisami o Narodowym Banku Polskim, i 2% – nie może być niższa niż 8% (art. 56). W stosunku rocznym odsetki za zwłokę wynoszą teraz 16,5%.
Za unikanie płacenia podatku od nieruchomości grożą też inne sankcje. To kara grzywny do 720 stawek dziennych, kara pozbawienia wolności lub obie kary łącznie. Stawka dzienna w 2023 roku wynosi 120-48 000 zł (grzywna nie może być niższa niż 1200 zł, a maksymalna kwota to 34 560 000 zł).
Trzeba pamiętać, że grzywna grozi również za niezgłoszenie nieruchomości do opodatkowania (art. 54. §1 Kodeksu karnego skarbowego) oraz nieterminowe zgłoszenie nieruchomości do opodatkowania.
Niepłacenie podatku grozi też postępowaniem egzekucyjnym i kolejnymi kosztami dla podatnika (np. za czynności komornika).
Jak wybronić się przed grzywną? Jednym ze sposobów jest złożenie czynnego żalu. Polega on na zawiadomieniu organu powołanego do ścigania i podaniu istotnych okoliczności (art. 16 Kodeksu karnego skarbowego). Konieczne będzie złożenie dokumentów i zapłacenie podatku od nieruchomości wraz z naliczonymi odsetkami. Czynny żal pomoże również uniknąć kary grzywny za nieterminową zapłatę podatku od nieruchomości.
Podatnik, który ma problemy finansowe zawsze może wnioskować o odroczenie terminu płatności podatku, nawet jeżeli ma już zaległości, lub wystąpić o rozłożenie go na raty. Odsetki mogą być zastąpione opłatą prolongacyjną. Taka opłata stanowi połowę wysokości odsetek.
