Rachunkowość zarządcza, znana również jako rachunkowość kierownicza lub księgowość zarządcza, to dziedzina rachunkowości, która skupia się na dostarczaniu informacji finansowych o działalności przedsiębiorstwa. Ma to pomóc w podejmowaniu decyzji i zarządzaniu organizacją. Rachunkowość zarządcza dostarcza informacje o efektywności działania, wykorzystaniu zasobów, wynikach operacyjnych i innych kluczowych aspektach, które pomagają menedżerom podejmować strategiczne i operacyjne decyzje.
Spis treści
Jakie są cele i funkcje rachunkowości zarządczej?
Głównym celem rachunkowości zarządczej jest dostarczanie informacji, które pomagają zarządowi i menedżerom w podejmowaniu trafnych i skutecznych decyzji. Wśród głównych celów rachunkowości zarządczej znajdują się:
1. Monitorowanie wydajności i osiągnięć – rachunkowość zarządcza pozwala na śledzenie wyników działalności i monitorowanie, czy osiągnięte cele są zgodne z planami.
2. Ocena efektywności operacyjnej – pozwala na analizę wykorzystania zasobów i efektywności operacyjnej, takiej jak wydajność produkcji czy obrotowość zapasów.
3. Planowanie i prognozowanie – rachunkowość zarządcza wspiera proces planowania i budżetowania, co umożliwia określenie przyszłych celów i strategii firmy.
4. Podejmowanie decyzji strategicznych – informacje dostarczane przez rachunkowość zarządczą są kluczowe przy podejmowaniu strategicznych decyzji, takich jak ekspansja rynkowa czy inwestycje w nowe projekty.
5. Ocena opłacalności projektów – umożliwia ocenę potencjalnych inwestycji, aby wybrać te, które są najbardziej opłacalne dla firmy.
6. Identyfikacja problemów i trendów – pomaga w identyfikacji problemów i trendów, które mogą wpływać na wyniki finansowe i działalność przedsiębiorstwa.
Co różni rachunkowość finansową i zarządczą?
Rachunkowość finansowa i zarządcza to dwie odrębne gałęzie rachunkowości, które mają różne cele i skupiają się na różnych grupach odbiorców. Główne różnice między nimi to np.:
• Odbiorcy informacji – rachunkowość finansowa dostarcza informacje przede wszystkim dla osób zewnętrznych, takich jak inwestorzy, wierzyciele i organy regulacyjne, podczas gdy rachunkowość zarządcza skierowana jest do wewnętrznych użytkowników, czyli menedżerów i zarządu.
• Charakter informacji – rachunkowość finansowa prezentuje dane finansowe w postaci sprawozdań, takich jak bilans, rachunek zysków i strat oraz przepływy pieniężne. Natomiast rachunkowość zarządcza dostarcza bardziej szczegółowych i niemierzalnych informacji, które są dostosowane do potrzeb zarządu w podejmowaniu decyzji.
• Zakres czasowy – rachunkowość finansowa koncentruje się na przeszłych wynikach finansowych i jest ograniczona przepisami księgowymi, które określają harmonogram i sposób sporządzania sprawozdań. Z kolei rachunkowość zarządcza skupia się zarówno na przeszłych wynikach, jak i prognozach przyszłych wyników, co pozwala na lepsze planowanie i podejmowanie decyzji bieżących.
Zadania rachunkowości zarządczej
Rachunkowość zarządcza pełni wiele funkcji, które umożliwiają efektywne zarządzanie przedsiębiorstwem. Niektóre z głównych zadań rachunkowości zarządczej to:
Planowanie budżetowe, czyli przygotowanie budżetu na kolejny okres, co pozwala na kontrolowanie wydatków i efektywnie zarządzać zasobami. Inne z zadań to pomoc w analizie kosztów. Rachunkowość zarządcza umożliwia analizę kosztów produkcji oraz wydatków w poszczególnych obszarach działalności, co pomaga w identyfikacji potencjalnych oszczędności. Poza tym zapewnia regularne raportowanie wyników operacyjnych, co pozwala na śledzenie postępów w osiąganiu celów przedsiębiorstwa. Dodatkowo pomaga w ocenie opłacalności potencjalnych projektów i inwestycji, a także umożliwia identyfikację i analizę efektywności procesów produkcyjnych czy obszarów działalności przedsiębiorstwa.
Rachunkowość zarządcza pomaga wreszcie analizować procesy kontroli wewnętrznej, które zapobiegają nadużyciom i błędom w prowadzeniu działań przedsiębiorstwa.
