Ile przeciętnie zarabia Polak, jak jest liczona średnia krajowa, na co ma wpływ i czy to najlepszy sposób na ocenę wysokości realnych płac? Oto najważniejsze informacje na temat przeciętnego wynagrodzenia w pigułce.
Spis treści
Ile wynosi średnia krajowa brutto w Polsce w 2024 roku?
Średnia krajowa, znana również jako przeciętne wynagrodzenie, to wskaźnik określający średnią płacę w danym kraju.
Trzeba pamiętać, że średnia krajowa nie jest tożsama z najbardziej powszechnym wynagrodzeniem na rynku pracy i często jest wyższa niż wynagrodzenia większości pracowników, ponieważ uwzględnia także zarobki osób najlepiej opłacanych. Z tego względu średnia krajowa jest wartością, która dobrze obrazuje wynagrodzenia, ale nie odzwierciedla realnych zarobków większości obywateli.
Wysokość przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej podaje Główny Urząd Statystyczny. Robi to – na podstawie art. 20 pkt 1 lit. a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych – do 7 roboczego dnia lutego każdego roku.
Według komunikatu GUS z lutego 2024 roku, przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej sięgnęło w 2023 roku 7 155,48 zł. Dla porównania w 2022 r. było to 6 346,15 zł.
Spójrzmy, jak zmieniało się przeciętne wynagrodzenie w ubiegłym roku:
- w I kwartale 2023 r. – 7 124,26 zł,
- w II kwartale 2023 r. – 7 005,76 zł,
- w III kwartale 2023 r. – 7 194,95 zł,
- w IV kwartale 2023 r. – 7 540,36 zł.
Ile wynosi średnia krajowa brutto w 2024 r.? GUS nie podał jeszcze danych dla gospodarki narodowej. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw wyniosło natomiast 7 768,35 zł (brutto, styczeń 2024 r.).
| Czy wiesz, że…
Mała Księgowość to program księgowy świetny zarówno dla biur rachunkowych, obsługujących małe i średnie firmy, jak i osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą? |
Przeciętne wynagrodzenie netto
Przeciętne wynagrodzenie netto w Polsce w styczniu 2024 roku wyniosło około 5 600 zł. Jest to kwota, którą pracownicy otrzymują „na rękę” po odliczeniu podatków i składek ubezpieczeniowych od wynagrodzenia brutto, które wynosiło 7 768,35 zł.
Ile wynosi przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw?
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw osiągnęło według najnowszych danych 7 768,35 zł brutto (styczeń 2024 r.).
Warto pamiętać, że przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej daje szerszy obraz wynagrodzeń niż dane dla przedsiębiorstw. To wskaźnik obejmujący średnie wynagrodzenia we wszystkich sektorach gospodarki, włączając w to zarówno sektor publiczny, jak i prywatny. Natomiast przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw dotyczy tylko tego drugiego i jest zazwyczaj wyższe, ponieważ sektor prywatny często oferuje lepsze wynagrodzenia niż sektor publiczny. Ponadto przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw nie uwzględnia wynagrodzeń osób samozatrudnionych oraz pracujących na innych formach niż umowa o pracę.
Jak się oblicza średnią krajową?
Średnią krajową oblicza GUS sumując:
- wynagrodzenia osobowe brutto (obejmują płacę zasadniczą, premie, dodatki, nagrody i inne świadczenia pieniężne wypłacane pracownikom);
- honoraria wypłacone za prace wynikające z umowy o pracę;
- wypłaty z tytułu udziału w zysku (m.in. dywidendy).
Uzyskaną w ten sposób sumę dzieli się przez przeciętną liczbę zatrudnionych w danym okresie, bez uwzględniania osób wykonujących pracę nakładczą oraz zatrudnionych za granicą.
Przy wyliczaniu średniej krajowej w sektorze przedsiębiorstw GUS korzysta z danych zebranych w przedsiębiorstwach zatrudniających ponad 10 osób. Oznacza to, że nie są uwzględniane mikro przedsiębiorstwa i osoby na JDG. Według danych Ministerstwa Rozwoju i Technologii w ubiegłym roku w Polsce działało 2,62 mln firm, a z tego aż 2,2 mln przedsiębiorstw to mikrofirmy.
Przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej uwzględnia natomiast dane ze wszystkich podmiotów, także o liczbie pracujących do 9 osób.
ZOBACZ TAKŻE:
- Jak wzrośnie płaca minimalna w 2024 roku?
- Ile wyniosą składki ZUS w 2024 roku?
- Ile wynosi ryczałt na pracę zdalną dla pracownika? Jak go wyliczyć?
- Doba pracownicza – jak ją liczyć? Czym skutkuje naruszenie doby pracowniczej? Jak ma się do tego ruchomy czas pracy i nadgodziny?
- Wymiar czasu pracy 2024
Na co ma wpływ wysokość przeciętnych zarobków w Polsce?
Przeciętne wynagrodzenie uznawane jest jako narzędzie oceny stanu płac, choć wielu ekspertów uważa, że bardziej miarodajna jest mediana wynagrodzeń. GUS publikuje ją co dwa lata. Według ostatniego komunikatu – z października 2020 r. – mediana wyniosła 4702,66 zł brutto (średnie wynagrodzenie wyniosło 5 748,24 zł).
Wysokość wynagrodzenia w gospodarce narodowej wykorzystywane jest m.in. do:
- prognozowania wysokości składek, jakie przedsiębiorcy będą musieli odprowadzić do ZUS;
- wysokość emerytur i świadczeń przedemerytalnych;
- maksymalna stawka za czynność notarialną;
- wysokość grzywny;
- odszkodowania za wypadki przy pracy;
- renty z tytułu niezdolności do pracy oraz renty rodzinnej;
- świadczenia z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych;
- tworzenia analiz i prognoz ekonomicznych.
Warto podkreślić, że przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej jest jednym z głównych wskaźników makroekonomicznych uwzględnianych podczas tworzenia projektu budżetu państwa.
Przeciętne a minimalne wynagrodzenie w Polsce
Przeciętne wynagrodzenie w Polsce to średnia kwota zarobków brutto w gospodarce narodowej obejmująca dane z sektora publicznego i prywatnego. Tymczasem minimalne wynagrodzenie to najniższa dopuszczalna przez prawo kwota, jaką pracodawca może wypłacić pracownikowi zatrudnionemu na pełny etat.
Wysokość minimalnego wynagrodzenia ustala rząd na podstawie ustawie o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.
W 2024 roku płaca minimalna w Polsce wynosi:
- od stycznia do czerwca 4242 zł brutto (3221,98 zł netto),
- od lipca do grudnia sięgnie 4300 zł brutto (3261,53 zł netto).
Różnica między przeciętnym a minimalnym wynagrodzeniem jest znacząca i pokazuje dysproporcje w zarobkach w różnych sektorach i regionach kraju.
Przeciętne wynagrodzenie zawyżają zarobki najlepiej opłacanych pracowników, podczas gdy minimalne wynagrodzenie jest gwarantowane dla wszystkich pracowników zatrudnionych na etacie.
Program Mała Księgowość
Program Mała Księgowość ma wszystkie funkcje potrzebne do prowadzenia księgowości małej lub średniej firmy. Możesz skorzystać z niego niezależnie od wybranej formy opodatkowania. Wystawisz dzięki niemu faktury, zapłacisz podatek dochodowy i VAT, będziesz mógł zarządzać listą płac, kontrolować zobowiązania, amortyzować środki trwałe i korzystać z wielu, wielu innych funkcjonalności, których pełną listę znajdziesz na mk.rp.pl.
