Mamy dobrą wiadomość dla kupujących mieszkanie lub dom z rynku wtórnego. Nie zapłacą PCC jeżeli jest to ich pierwsza nieruchomość. Opisujemy kto i na jakich zasadach może skorzystać z tego zwolnienia.
Podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) obejmuje umowy i czynności prawne zawierane pomiędzy osobami fizycznymi, osobami prawnymi i jednostkami organizacyjnymi niemającymi osobowości prawnej. Co należy o nim wiedzieć?
Spis treści
Czym jest podatek od czynności cywilnoprawnych?
PCC dotyczy umów wymienionych w Ustawie z dnia 9 września o podatku od czynności cywilnoprawnych.
Opodatkowaniu podlegają oraz kto płaci podatek:
- umowy sprzedaży (kupujący) oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych (strony czynności),
- umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku (biorący pożyczkę),
- umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy (obdarowany),
- umowy dożywocia (nabywca własności nieruchomości),
- umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat (podmiot nabywający rzeczy lub prawa majątkowe ponad udział w spadku, lub we współwłasności),
- ustanowienie hipoteki (składający oświadczenia woli o ustanowieniu hipoteki),
- ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności (użytkownik lub nabywający prawo służebności),
- umowy depozytu nieprawidłowego (przechowawca),
- umowy spółki (w przypadku spółki cywilnej wspólnicy, a przy pozostałych umowach spółki obowiązek spada na spółkę).
PCC trzeba zapłacić również za zmiany tych umów, o ile prowadzi ona do podwyższenia podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Ustawa daje 14 dni na obliczenie i wpłacenie PCC, licząc od chwili powstania obowiązku podatkowego, np. zawarcia umowy lub innej czynności cywilnoprawnej.
Warto pamiętać, że wspomniane wyżej czynności podlegają opodatkowaniu jeżeli ich przedmiotem są rzeczy znajdujące się na terenie RP lub prawa majątkowe wykonywane na terenie RP bądź nabywca mieszka/ma siedzibę w Polsce i czynności cywilnoprawnej dokonano w Polsce.
Podatek od czynności cywilnoprawnych obliczany jest na podstawie wartości przedmiotu umowy i stawek podatkowych ustalonych przez ustawę.
Stawki podatku różnią się w zależności od rodzaju umowy i wartości przedmiotu umowy. Np. stawka PCC od umowy sprzedaży nieruchomości, rzeczy ruchomych czy prawa użytkowania wieczystego wynosi 2%, od umowy sprzedaży innych praw majątkowych 1%, a od umowy spółki 0,5%.
W przypadku niektórych umów np. umowy kupna-sprzedaży nieruchomości, PCC pobiera notariusz w momencie zawierania umowy. Jeżeli chodzi o inne umowy, podatnik jest zobowiązany do samodzielnego rozliczenia podatku i złożenia deklaracji PCC w odpowiednim urzędzie skarbowym.
Kogo obejmuje zwolnienie z PCC?
Zwolnienie z PCC dotyczy osób, które kupują swoje pierwsze mieszkanie lub dom na rynku wtórnym. Wprowadziła je nowelizacja ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych z dnia 26 maja 2023 roku.
Ile można zaoszczędzić? Stawka PCC od umowy sprzedaży nieruchomości wynosi 2 proc. wartości nieruchomości. Zatem podatek od mieszkania, które kosztuje np. 400 tys. zł wynosi 8 tys. zł.
Zwolnienie obowiązuje od 31 sierpnia 2023 roku. Obejmuje sprzedaż nieruchomości takich jak:
- lokale mieszkalne stanowiące odrębną nieruchomość,
- budynki mieszkalne jednorodzinne,
- spółdzielcze własnościowe prawa do lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego.
Jakie warunki trzeba spełnić, aby skorzystać ze zwolnienia?
Kupujący musi być osobą fizyczną i nie może posiadać żadnych praw do mieszkania lub domu w dniu zakupu ani przed tym dniem.
Są wyjątki od tej zasady. Dotyczą osób, które odziedziczyły udziały w nieruchomościach, ale ich udział nie przekraczał 50%.
Trzeba pamiętać, że zwolnienie z PCC na pierwsze mieszkanie nie dotyczy transakcji dokonanych przed 31 sierpnia 2023 roku.
