Porozumienie stron umożliwia elastyczne i zgodne z interesami obu stron zakończenie stosunku pracy, eliminuje potrzebę przestrzegania okresów wypowiedzenia i pozostawia miejsce dla indywidualnych ustaleń dotyczących warunków rozwiązania umowy o pracę. Poniżej przedstawiamy wszystko, co trzeba wiedzieć o tym sposobie zakończenia stosunku pracy.
Spis treści
Rozwiązanie umowy za porozumieniem stron – kiedy się stosuje?
Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron dopuszcza Kodeks pracy (art. 30 § 1 pkt 1). Ze stosowną inicjatywą może wystąpić pracodawca lub pracownik, w dowolnym momencie. Kluczowa jest zgoda obu stron na warunki rozwiązania umowy.
Pracodawca może zdecydować się na rozwiązanie umowy za porozumieniem stron w przypadku restrukturyzacji firmy, zmiany profilu działalności czy innych strategicznych decyzji dotyczących przedsiębiorstwa.
To również najbardziej bezkonfliktowy sposób na zakończenie współpracy z osobą, które pracodawca nie chce już zatrudniać (bo np. jest niezadowolony z efektów jej pracy).
Strony umowy – pracodawca i pracownik – mogą wypracować indywidualne warunki rozwiązania umowy. Sama procedura odbywa się w formie pisemnej lub ustnej. Jednak w praktyce warto sporządzić pisemne porozumienie, aby mieć dowód rozwiązania umowy. Jeden egzemplarz porozumienia trafi do akt osobowych pracownika przechowywanych przez pracodawcę, a drugi otrzyma pracownik.
Rozwiązanie umowy za porozumieniem stron przez pracownika
Pracownik może zaproponować rozwiązanie umowy za porozumieniem stron jeżeli np. dostał lepszych warunki zatrudnienia w innej firmie, chce zmienić ścieżkę kariery, rozpocząć naukę lub przeprowadzić się do innego miasta, lub kraju.
Warto zauważyć, że porozumienie nie wymaga podania powodu rozwiązania umowy.
Jeżeli pracodawca nie zgodzi się na rozwiązanie umowy za porozumieniem stron, to pracownik nadal jest zatrudniony. Może w takiej sytuacji złożyć wniosek o rozwiązanie umowy za wypowiedzeniem (nie musi podać przyczyny). Inną opcją jest zapisanie we wniosku o rozwiązanie umowy za porozumieniem, że w przypadku braku zgody to pismo staje się wypowiedzeniem umowy.
Rozwiązanie umowy za porozumieniem stron dotyczy umów na czas nieokreślony i czas określony.
Prośba o rozwiązanie umowy za porozumieniem stron
Prośba o rozwiązanie umowy za porozumieniem stron powinna być sformułowana jasno, precyzyjnie i uprzejmie. Oto przykład, jak może wyglądać:
[Data]
[Imię i nazwisko pracownika]
[Adres zamieszkania pracownika]
[Stanowisko]
[Numer telefonu pracownika]
[Adres e-mail pracownika]
[Imię i nazwisko adresata – pracodawcy/osoby odpowiedzialnej za decyzje kadrowe]
[Nazwa firmy – pracodawcy]
[Adres firmy – pracodawcy]
Szanowny Panie/Pani [nazwisko pracodawcy],
Zwracam się z uprzejmą prośbą o rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron. Po dłuższych rozważaniach oraz z uwagi na zmiany w moim życiu zawodowym/osobistym, doszedłem do wniosku, że taka decyzja jest dla mnie obecnie najkorzystniejsza.
Proponuję rozwiązać umowę o pracę w dniu [data].
Z poważaniem,
[Imię i Nazwisko]
[Podpis (jeśli przesyłane w formie papierowej)]
Rozwiązanie umowy za porozumieniem stron a zasiłek dla bezrobotnych
Sposób rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron ma wpływ na termin przyznania prawa do zasiłku dla bezrobotnych.
Jeżeli pracownik wypowiedział umowę lub rozwiązał ją na mocy porozumienia stron, termin przyznania zasiłku wynosi 90 dni od daty rejestracji w urzędzie pracy. W ten sposób ustawodawca chce uniknąć sytuacji, w której pracownik celowo rozwiązał umowę, aby otrzymać świadczenie.
Uwaga! Urząd pracy może zbadać umowy, które pracownik zawarł i rozwiązał w ciągu 6 miesięcy przed rejestracją. Zasiłek zostanie przyznany w późniejszym terminie (po 90 dniach) jeżeli przynajmniej jedna z nich została rozwiązana z inicjatywy pracownika lub na podstawie porozumienia stron.
To pracodawca wypowiedział umowę? Zasiłek jest przyznawany od razu. Podobnie będzie jeżeli umowa zakończyła się z okresem, na którym została zawarta.
Osoby zwolnione dyscyplinarnie muszą czekać na przyznanie zasiłku 180 dni od daty rejestracji.
W niektórych sytuacjach prawo do zasiłku przysługuje od razu dla osób, które rozwiązały umowę za porozumieniem stron. Tak będzie jeżeli doszło do upadłości, likwidacja pracodawcy lub zmniejszenie zatrudnienia z przyczyn dotyczących zakładu pracy oraz zmiany miejsca zamieszkania.
Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron a niewykorzystany urlop
Porozumienie zawarte między pracodawcą i pracownikiem może zawierać uzgodnienie m.in. o sposobie wykorzystania lub rozliczenia urlopu wypoczynkowego przysługującego pracownikowi.
Strony mogą uzgodnić, czy pracownik otrzyma finansowe odszkodowanie za niewykorzystany urlop lub wykorzysta go przed zakończeniem współpracy. Decyzja ta zależy od negocjacji między pracodawcą a pracownikiem.
Inaczej jest jeżeli umowa rozwiązana jest za wypowiedzeniem. W okresie wypowiedzenia pracownik ma obowiązek wykorzystać przysługujący mu urlop, jeżeli w tym okresie pracodawca udzieli mu urlopu (art. 167(1) Kodeksu pracy). Warto też pamiętać, że jeżeli pracodawca nie będzie w stanie dać pracownikowi urlopu wypoczynkowego w czasie trwania okresu wypowiedzenia (lub ten nie wykorzysta go w 100%), to musi mu wypłacić ekwiwalent za urlop.
Porozumienie stron o rozwiązaniu umowy, a porozumienie co do skrócenia okresu wypowiedzenia
Porozumienie o skróceniu okresu wypowiedzenia jest zawierane z inicjatywy pracodawcy i pracownika. Obie strony muszą wyrazić zgodę na skrócenie tego okresu.
Strony mają swobodę w określaniu, o ile okres wypowiedzenia zostanie skrócony. Mogą ustalić dogodny dla nich termin zakończenia współpracy, np. krótszy niż standardowy okres wypowiedzenia.
W przypadku porozumienia o skrócenie okresu wypowiedzenia, nie przewiduje się możliwości uzyskania odszkodowania za skrócony okres.
Pracodawca może zainicjować propozycję skrócenia okresu wypowiedzenia, ale ostateczną decyzję podejmuje pracownik (może zgodzić się lub odrzucić taką propozycję).
Warto jeszcze raz przypomnieć, że w przypadku porozumienia stron nie obowiązuje okres wypowiedzenia. Umowę o pracę można zakończyć w dowolnym dniu, na który zgodzą się pracodawca i pracownik.
Skutki prawne porozumienia stron
Porozumienie stron służy jako podstawa do rozwiązania umowy o pracę. Taka formuła pozwala na zakończenie stosunku pracy w sposób zgodny i bezkonfliktowy, w myśl przepisów zawartych w Kodeksie pracy.
Umowa o pracę może być rozwiązana w dowolnym terminie, zgodnie z ustaleniami strony, co daje elastyczność w zakończeniu współpracy. Warto pamiętać, że w przypadku porozumienia stron nie obowiązuje okres wypowiedzenia. Żadna ze stron nie ma możliwości odwołać się od porozumienia do sądu pracy.
Porozumienie może być korzystniejsze dla pracownika niż jednostronne rozwiązanie umowy przez pracodawcę, zwłaszcza jeśli istnieją podstawy do rozwiązania z winy pracownika.
Pracodawca musi wystawić pracownikowi świadectwo pracy w dniu rozwiązania umowy o pracę (w dniu zawarcia porozumienia lub w terminie określonym w porozumieniu).
Przeczytaj więcej w kategorii Prawo pracy.
