Czym jest miejsce powstawania kosztów w firmie? Do czego służy MPK i w jaki sposób wyznaczamy centrum kosztów?

Miejsce powstawania kosztów to ważne określenie, które dla laika może być mylące. Pozwala ono planować i kontrolować wydatki. Dowiedz się wszystkiego, co musisz na ten temat wiedzieć.

Centrum kosztów to miejsce w firmie, które odpowiada za kontrolę wydatków konkretnych działów. Gdzie jest miejsce powstawania kosztów? Jakie jest zadanie centrum kosztów? Przeczytaj nasz artykuł i poznaj najważniejsze informacje.

Czym jest miejsce powstawania kosztów?

Miejsce powstawania kosztów (MPK) czasem nazywa się centrum kosztów. Jako MPK w księgowości określamy nie fizyczne miejsce, a system w strukturze. MPK odpowiada za właściwe rozpoznanie wydatków i ich zaklasyfikowanie.

CZYTAJ TAKŻE: Koszty uzyskania przychodu – jak działa wrzucanie w koszty działalności?

Skuteczne działanie MPK pomaga planować budżet firmy, ale i rentowność konkretnych projektów. Wszystko dlatego, że to właśnie miejsce planowania kosztów przypisuje wydatki konkretnym zespołom projektowym.

Klasyfikowanie kosztów w ramach centrum kosztów może odbywać się na różnych poziomach szczegółowości. Na poziomie największej ogólności, konkretny koszt przypisywany jest do działu. W najbardziej szczegółowo prowadzonym podziale kosztów rozpisuje się wydatki dla konkretnych stanowisk w projekcie.

Co to jest centrum kosztów (MPK)?

Centrum kosztów analizuje wydatki firmy i „przypisuje” je do konkretnych działów lub projektów. W malutkich przedsiębiorstwach centrum kosztów występuje rzadko. Popularne jest w przypadku firm dużych, a prawie zawsze w firmach globalnych. Małe firmy mogą oczywiście stosować schematy wykorzystywane w centrum kosztów, choć formalnie się tak to nie nazywa.

Choć firma powstaje przede wszystkim, by osiągnąć zysk, to trudno jest go wygenerować, nie ponosząc kosztów. Transport towarów, wynagrodzenia, licencje, a także półprodukty. To tylko wybrane rodzaje wydatków, które ponoszą przedsiębiorcy.

CZYTAJ TAKŻE: Koszty prowadzenia działalności gospodarczej – co można do nich włączyć?

Dobra ewidencja i rozpoznanie kosztów pozwala też optymalizować biznes i poprawiać jego wynik finansowy. Skuteczność takiej optymalizacji może zależeć od tego, czy dobrze określimy miejsce powstawania kosztów w firmie. Chodzi o to, by wiedzieć, które działy lub projekty generują najwyższe koszty.

Określanie miejsca powstawania kosztów w firmie

W zależności od potrzeb przedsiębiorca może zdecydować o tym, że będzie utworzone jedno lub kilka centrów kosztów, za pomocą którego będziemy je ewidencjonować.

Dzięki określeniu miejsca powstawania kosztów można dokładnie kontrolować zasoby w firmie. Żeby jednak centrum kosztów spełniło swoje zadanie, firma musi mieć odpowiednio dużą skalę działania.

miejsce powstawania kosztów - określanie miejsca powstawania kosztów

W małej firmie dane mogą być błędne. Działalność centrum kosztów, mimo wyjątkowo skrupulatnego wyliczania wydatków, może nie pokazywać pełnego obrazu kosztów, chociażby ze względu to, że niektóre wydatki trudno przypisać do konkretnego projektu.

CZYTAJ TAKŻE: Koszt zatrudnienia pracownika – umowa zlecenie i umowa o dzieło

Może się też okazać, że osoba, która analizuje dane, może nimi manipulować, by ukryć prawdziwy obraz sytuacji finansowej. Nie bez znaczenia jest też to, że utrzymanie centrum kosztów sporo kosztuje. Chodzi bowiem nie tylko o konieczność zapewnienia właściwego oprogramowania, ale i wyszkolenie pracowników, którzy mają zająć się analizą danych.

Mimo to wiele firm tworzy miejsca powstawania kosztów, bo pozwala to dość dokładnie śledzić wydatki firmy. Dość skutecznie można dowiedzieć się o tym, które wydatki są niepotrzebne lub zbyt wysokie. Mało tego.

Centrum kosztów pozwala lepiej zarządzać finansami. Pozwala lepiej planować wydatki, a co za tym idzie także i inwestycje.

Klasyfikacja kosztów w przedsiębiorstwie – rodzaje kosztów

Mówiąc o zarządzaniu finansami w firmie, warto pamiętać o ich klasyfikacji.  Koszty możemy podzielić według:

  • struktury wewnętrznej;
  • miejsc powstawania;
  • okresu, którego dotyczą;
  • procesu produkcji;
  • sposobu odnoszenia kosztów na wytwarzane produkty;
  • związku z osiągniętymi przychodami;
  • stopnia zależności kosztów od rozmiarów produkcji.

Kontrola kosztów w firmie

Przegląd kosztów pomaga też utrzymać płynność finansową. Wszystko dzięki lepszej kontroli rachunków. Jak to działa? Gdy w firmie ustalony jest miesięczny budżet dla danego działu, czy projektu, to miejsce powstawania kosztów pozwala na bieżąco pilnować czy nie został on przekroczony. 

Kiedy wydatki okazują się niższe od tych założonych w budżecie, można szybko zareagować i dokonać korekty planu budżetowego. Gdy wydatki są zbyt wysokie, da się też błyskawicznie zmienić plan budżetowy i np. zmienić dostawców usług.

Często zadawane pytania – miejsce powstawania kosztów

Co to jest miejsce powstawania kosztów?

Miejsce powstania kosztów to część struktury firmy, w którym klasyfikuje się koszty i przyporządkowuje je do odpowiednich działów czy projektów.

Co to jest centrum kosztów?

Centrum kosztów to inne określenie na miejsce powstawania kosztów.

Czym są koszty?

Koszty to nakłady finansowe, które przedsiębiorca musi ponieść, aby osiągnąć lub zabezpieczyć przychód albo zabezpieczyć źródła przychodu. Ustawa o rachunkowości definiuje je jako uprawdopodobnione zmniejszenia w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych o wiarygodnie określonej wartości, w formie: zmniejszenia wartości aktywów, zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw.

Jakie są rodzaje kosztów?

Możemy wyodrębnić różne rodzaje kosztów, w zależności od kryterium podziału. Wyróżniamy przede wszystkim koszty: proste i złożone; działalności podstawowej, działalności pomocniczej, ogólnego zarządu, sprzedaży i zakupu; bieżące i rozliczane w czasie; produkcji podstawowej i ogólne; bezpośrednie i pośrednie; uzyskania przychodów i niestanowiące kosztów uzyskania przychodów; stałe i zmienne.

Co to jest kontrola kosztów?

Kontrola kosztów to zarządzanie kosztami przedsiębiorstwa, najczęściej w celu ich zmniejszenia.

Co to jest OPK?

OPK to ośrodek powstawania kosztów.

Co to są koszty wydziałowe?

Koszty wydziałowe to to samo co koszty pośrednie. Są to koszty związane z produkcją, których nie da się bezpośrednio przypisać do podstawowej działalności. Przykładowo, są nimi naprawy czy konserwacja środków trwałych i wyposażenia wykonane na rzecz wydziału produkcyjnego.

Kiedy powstaje koszt?

Koszt powstaje w momencie jego zaksięgowania.

Co to jest klasyfikacja kosztów?

Klasyfikacja kosztów polega na dzieleniu ich na grupy w zależności od np. ich przeznaczenia.

Co zalicza się do kosztów produkcji?

Koszty produkcji to wszystkie koszty bezpośrednio związane z wytworzeniem danego produktu. Należą do nich np. koszty materiałów użytych do wyprodukowania go.

Jaka jest różnica między kosztem a wydatkiem?

Koszty są nakładami finansowymi, jakie ponosi przedsiębiorca w celu utrzymania lub zabezpieczenia przychodu i jego źródła. Wydatek to każdy nakład finansowy, niezależny od jego celu.

Co zaliczamy do kosztów ogólnych?

Koszty ogólne to przede wszystkim utrzymanie biur, budynków, magazynów, utrzymanie terenu, ochrona mienia, bezpieczeństwo i higiena pracy, szkolenia pracowników, koszty dotyczące podatków i opłat lokalnych.

Czytaj również

Najchętniej czytane

Nierejestrowana działalność gospodarcza. Jak zarabiać bez rejestracji?

Firma na próbę, zarabianie bez firmy. Choć nierejestrowana działalność gospodarcza ma różne oblicza, pozostaje dobrym sposobem na przetestowanie pomysłu na biznes. Na czym dokładnie...

Jaki jest podatek od darowizny w 2024 roku? Czy zapłacisz podatek za darowiznę od rodziców?

Podatek od darowizny jest obowiązkowy, nawet gdy dotyczy on najbliższej rodziny. Z tego artykułu dowiesz się, jak go wyliczyć, jakie są wolne kwoty od...

Czynny żal do Urzędu Skarbowego – kiedy należy go złożyć? Wzór

Jak wygląda czynny żal? Wzór pozwoli szybciej go wypełnić. Zobacz, jak wygląda. Sprawdź, jakie warunki trzeba spełnić, aby można było złożyć czynny żal. Przeczytaj...
pieczęc kwalifikowana

Najnowsze

Jak wygląda weryfikacja podpisu elektronicznego lub pieczęci elektronicznej?

Weryfikacja podpisu elektronicznego lub pieczęci elektronicznej pozwala potwierdzić, czy są one ważne i nie zostały naruszone od czasu ich złożenia. Proces ten pozwoli wykryć,...

PAdES a XAdES – czym różnią się różne formaty certyfikatu kwalifikowanego?

Aby podpisać dokument podpisem kwalifikowanym lub złożyć pieczęć elektroniczną, należy najpierw wybrać ich parametry. Jednym z nich jest format PAdES lub XAdES. Czym się...

KSeF dopiero od 2026 roku: „Groził nam paraliż polskiej gospodarki”

26 kwietnia 2024 roku Ministerstwo Finansów przeprowadziło briefing prasowy, na którym dokonane zostało podsumowanie audytu dotyczącego Krajowego Systemu e-Faktur. Przypominamy, że KSeF miał zostać...

Chcesz być na bieżąco z najnowszymi wiadomościami?

Wpisz tylko swój email, a będziemy w kontakcie. To takie proste!