Urlop bezpłatny to możliwość skorzystania z dni wolnych bez dodatkowego wynagrodzenia. Jak działa urlop bezpłatny? Kiedy pracownik może z niego skorzystać? Kiedy można odmówić jego udzielenia?
Pracownik zatrudniony na umowie o pracę może korzystać z kilku przywilejów. Mowa chociażby o urlopach. Do dyspozycji mamy urlop wypoczynkowy, okolicznościowy, szkoleniowy, a także… urlop bezpłatny. Jak działa urlop bezpłatny?
Spis treści
Kiedy można wziąć urlop bezpłatny?
Urlop bezpłatny należy się każdemu pracownikowi, który jest zatrudniony na umowę o pracę. Nie ma tu znaczenia czy mamy do czynienia z umową na czas określony, czy nieokreślony.
Podstawą prawną do jego udzielenia jest art. 174 Kodeksu pracy, który stanowi:
§ 1. Na pisemny wniosek pracownika pracodawca może udzielić mu urlopu bezpłatnego.
§ 2. Okresu urlopu bezpłatnego nie wlicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze.
§ 3. Przy udzielaniu urlopu bezpłatnego, dłuższego niż 3 miesiące, strony mogą przewidzieć dopuszczalność odwołania pracownika z urlopu z ważnych przyczyn.
§ 4. Przepisów § 2 i 3 nie stosuje się w przypadkach uregulowanych odmiennie przepisami szczególnymi.
Zanim pracownik skorzysta z takiego urlopu, powinien złożyć pisemny wniosek do pracodawcy. Gdy wniosek zostaje przyjęty, pracownik zwalniany jest tymczasowo z obowiązku świadczenia pracy. Nie dostaje też wynagrodzenia za ten okres.
Warto jednak pamiętać, że urlop bezpłatny nie przerywa stosunku pracy. Oznacza to dokładnie tyle, że jeśli pracownik przebywa na urlopie bezpłatnym, nie można wypowiedzieć aktualnej umowy o pracę ani zmienić jej warunków. Wyjątek stanowi jednak ogłoszenie upadłości przez przedsiębiorstwo. Wtedy taka umowa może zostać rozwiązana.
Czy pracodawca może odmówić udzielenia urlopu bezpłatnego?
Pracodawca może odmówić udzielenia urlopu bezpłatnego bez podania przyczyny. Co więcej, zgodnie z Kodeksem pracy, pracownik nie może odwołać się od tej decyzji.
Kiedy można odmówić urlopu bezpłatnego?
Pracodawca może nie udzielić pracownikowi urlopu bezpłatnego. Nie musi też podawać uzasadnienia takiej decyzji.
Praktyka pokazuje jednak, że w przypadku odmowy, przekazywana jest ona pracownikowi na piśmie i zwykle zawiera uzasadnienie. Przepisy nie wskazują, w jakiej formie przygotować odmowę udzielenia urlopu bezpłatnego.
Jak powinno wyglądać podanie o urlop bezpłatny?
Przepisy nie precyzują, jak powinno wyglądać podanie o urlop bezpłatny. Nie wymaga się też uzasadnienia. Warto je jednak podać, bo dobry powód sprawi, że pracodawca chętniej go udzieli. Szczególnie że to, czy pracownik dostanie urlop bezpłatny, czy nie, zależy to tylko od dobrej woli pracodawcy.
Wzór wniosku o udzielenie urlopu bezpłatnego
Wniosek o urlop bezpłatny możesz także pobrać w formie PDF: wniosek o udzielenie bezpłatnego urlopu.
Wniosek o urlop bezpłatny możesz także pobrać w formie PDF: wniosek o udzielenie bezpłatnego urlopu.
Ile może trwać urlop bezpłatny?
A ile może trwać urlop bezpłatny? Przepisy nie określają maksymalnego czasu trwania urlopu bezpłatnego. Wszystko zależy od tego, na co umówił się pracownik z pracodawcą. Warto jednak pamiętać, że pracodawca nie może skłaniać pracownika, by ten najpierw wykorzystał przysługujący mu urlop wypoczynkowy. Nie może też zażądać zamiany urlopu wypoczynkowego na bezpłatny.
Konsekwencje urlopu bezpłatnego – staż pracy, ZUS
Gdy pracownik zdecyduje się skorzystać z urlopu bezpłatnego, a pracodawca mu go udzieli, to podstawową konsekwencją takiego stanu jest utrata źródła dochodu. Oznacza to również, że pracodawca nie opłaca składek ZUS za pracownika korzystającego z urlopu bezpłatnego.
Dodatkowo okres urlopu bezpłatnego nie wlicza się do stażu pracy.
Pracownik korzystający z urlopu bezpłatnego traci prawo do zasiłku chorobowego. Jeśli jednak trwa on krócej niż 30 dni, w trakcie urlopu bezpłatnego pracownik zachowuje prawo do świadczenia z ubezpieczenia zdrowotnego.
Czy na urlopie bezpłatnym można pracować?
W trakcie urlopu bezpłatnego można podjąć się innego zajęcia.
Udzielanie pracownikowi urlopu bezpłatnego w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy jest znane jako „leasing pracowniczy”. To praktyka, w której dotychczasowy i nowy pracodawca dochodzą do porozumienia w kwestii wypożyczenia pracownika, za jego zgodą.
Co więcej, w czasie urlopu bezpłatnego przebywającego na urlopie pracownika może zatrudnić ten sam pracodawca, o ile nie będzie wykonywał takiej samej pracy. Może także zostać zatrudniony na podstawie umowy cywilnoprawnej.
Czy pracodawca może wysłać pracownika na bezpłatny urlop?
Zgodnie z prawem pracy, pracodawca może wysłać pracownika na obowiązkowy urlop bezpłatny, np. w sytuacji, gdy pracownik otrzymuje powołanie do pełnienia funkcji publicznej (np. zostaje posłem) lub gdy musi odbyć obowiązkowe ćwiczenia wojskowe.
Urlop bezpłatny udzielony na czas określony może zostać skrócony zarówno przez pracownika, jak i pracodawcę. Co do zasady, konieczna jest jednak zgoda obu stron. Pracodawca z ważnych przyczyn może jednak odwołać pracownika z urlopu bezpłatnego.
