Przekształcenie spółki komandytowej w jawną jest sposobem na uniknięcie podatku CIT. Jednak przekształcenie wymaga dopełnienia wielu formalności. Oto najważniejsze rzeczy, które trzeba wiedzieć przed zmianą formy prowadzenia działalności gospodarczej.
Spis treści
Na czym polega spółka komandytowa?
Spółka komandytowa (sp.k.) należy do osobowych spółek handlowych. Ma zdolność prawną oraz zdolność do czynności prawnych – może we własny imieniu zaciągać zobowiązania i nabywać prawa (zatrudniać pracowników, udzielać i brać pożyczki, kupować nieruchomości).
Cechą charakterystyczną spółki komandytowej jest fakt, że za zobowiązania spółki wobec wierzycieli odpowiada w sposób nieograniczony (całym swoim majątkiem) co najmniej jeden wspólnik nazywany komplementariuszem, a w sposób ograniczony co najmniej jeden wspólnik zwany komandytariuszem.
Aby utworzyć spółkę komandytową, przynajmniej dwóch wspólników musi zawrzeć umowę, konieczna jest też rejestracja spółki w Krajowym Rejestrze Sądowym (za pośrednictwem Portalu Rejestrów Sądowych lub na S24).
Spółka komandytowa jest cenioną formą prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby, które chcą zainwestować w firmie kapitał, ale nie ponosić pełnej odpowiedzialności za zobowiązania, a zarządzanie pozostawić w rękach wspólników.
Spółka komandytowa jest objęta podatkiem dochodowym od osób prawnych (CIT) od 2021 r.
Na czym polega spółka jawna?
Spółka jawna również należy do osobowych spółek handlowych. Ma zdolność prawną, która pozwala jej nabywać we własnym imieniu prawa oraz zaciągać zobowiązania (np. zatrudniać pracowników).
Nazwa spółki jawnej musi zawierać nazwiska lub nazwy wszystkich wspólników z dodatkowym oznaczeniem „spółka jawna” lub skrótem „sp.j.”.
Do utworzenia spółki jawnej potrzebna jest pisemna umowa przynajmniej dwóch wspólników oraz rejestracja w KRS. Nie ma wymogu zawarcia aktu notarialnego. Wspólnikami mogą być osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne bez osobowości prawnej.
Spółki jawne są formą prowadzenia biznesu wybieraną m.in. przez wspólników działających w tej samej branży. Do ich zalet należy m.in. prosta księgowość jeżeli przychody nie przekroczyły 2 mln euro. Zobowiązania mogą być pokryte z majątku spółki.
Jak wygląda przekształcenie spółki komandytowej w spółkę jawną?
Spółka jawna może powstać jako nowy podmiot lub przez przekształcenie, np. spółki komandytowej. Przekształcenie reguluje Kodeks spółek handlowych (art. 551–584). Kolejne kroki to:
- sporządzenie pisemnego (pod rygorem nieważności) planu przekształcenia spółki wraz z załącznikami oraz opinią biegłego rewidenta, plan powinien zawierać co najmniej ustalenie wartości bilansowej majątku spółki przekształcanej na określony dzień w miesiącu poprzedzającym przedłożenie wspólnikom planu przekształcenia,
- powzięcie uchwały o przekształceniu spółki,
- powołania członków organów spółki przekształconej albo określenia wspólników prowadzących sprawy tej spółki i reprezentujących ją,
- dokonania w rejestrze wpisu spółki przekształconej i wykreślenia spółki przekształcanej.
Wspólnicy powinni zostać zawiadomieni o dążeniu do przekształcenia przynajmniej miesiąc przed dniem, w którym ma być podjęta uchwała, a drugi raz przynajmniej 14 dni od daty pierwszego zawiadomienia.
Uchwała musi zostać podjęta w formie aktu notarialnego. Powinna zawierać m.in. nazwiska wspólników, którzy będą reprezentować spółkę i prowadzić jej sprawy. To właśnie ci wspólnicy wnioskują do KRS o wpis przekształcenia.
Za przekształceniem spółki muszą się wypowiedzieć wszyscy wspólnicy.
Spółka jawna zastępuję wykreśloną spółkę komandytową w momencie wpisu spółki przekształconej (dzień przekształcenia).
Uwaga! Nie ma możliwości przekształcenia spółki w upadłości lub likwidowanej spółki komandytowej, jeżeli rozpoczął się podział majątku.
Warto pamiętać, że przekształconej spółce przysługują wszystkie prawa i obowiązki spółki komandytowej. Ciągłość bytu prawnego jest zachowana i dlatego nie ma potrzeby tworzenia aneksów do umów, a spółka jawna pozostaje podmiotem zezwoleń, koncesji czy ulg (o ile ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji albo ulgi stanowi inaczej).
Wspólnicy spółki przekształcanej odpowiadają za zobowiązania spółki powstałe przed dniem przekształcenia na dotychczasowych zasadach przez okres trzech lat.
Przekształcenie spółki komandytowej w jawną – skutki podatkowe
Zasadniczo spółka jawna nie jest podatnikiem podatku dochodowego. To jedna z zalet tej formy prowadzenia działalności i powód wielu przekształceń spółek komandytowych w „sp.j.”.
W spółce jawnej podatek dochodowy płacą tylko poszczególni wspólnicy spółki (podatek dochodowy od osób fizycznych lub podatek dochodowy od osób prawnych, gdy wspólnikiem jest podatnik CIT).
Spółka jawna, która powstała na skutek przekształcenia spółki komandytowej nie będzie podatnikiem CIT.
Warto przy tym pamiętać, że spółka jawna będzie miała status podatnika CIT jeżeli ma siedzibę lub zarząd na terenie Polski, jeżeli jej wspólnikami nie są wyłącznie osoby fizyczne oraz spółka jawna nie złoży CIT–15J w ciągu 14 dni od dnia zarejestrowania.
Przekształcenie spółki komandytowej w jawną – zamknięcie ksiąg
W związku z przekształceniem spółki zgodnie z ustawą o rachunkowości (art. 12 ust. 2) należy zamknąć księgi rachunkowe na dzień poprzedzający zmianę formy prawne. Jednak są wyjątki. Art. 12 ust. 3 stanowi, że można nie zamykać i nie otwierać ksiąg rachunkowych w przypadku m.in. przekształcenia spółki osobowej oraz spółki cywilnej w inną spółkę osobową.
Zgodnie z tymi przepisami, w związku z przekształceniem spółki komandytowej w jawną nie powstaje obowiązek zamknięcia ksiąg.
Przekształcenie spółki komandytowej w jawną a PCC
Przekształcenie spółki objęte jest podatkiem od czynności cywilnoprawnych (PCC), o ile dochodzi do powiększenia majątku. Stawka podatku pobieranego przez notariusza wynosi 0,5% od wzrostu majątku. Podstawą opodatkowania jest różnica między wartością wkładów do spółki jawnej i spółki komandytowej.
