Co to jest rękojmia? Kiedy klient może skorzystać z reklamacji z tytułu rękojmi i jaki ma ona związek z gwarancją? Przeczytaj nasz artykuł i dowiedz się wszystkiego, co musisz wiedzieć, aby przestrzegać praw konsumenta.
Rękojmia to niezwykle ważne pojęcie, dla każdego przedsiębiorcy zajmującego się sprzedażą. Sprawdź, kiedy klient może się na nią powołać. Poznaj swoje obowiązki, wynikające z takiej sytuacji.
Spis treści
Rękojmia – co to jest?
Konsument, który kupuje określony produkt, niezależnie od tego, czy transakcja odbywa się w punkcie stacjonarnym, czy przez internet, może zareklamować produkt, jeśli ten okaże się wadliwy. To bowiem na sprzedawcy ciąży odpowiedzialność za wszelkie wady, czy niezgodność produktu z umową.
Rękojmia jest więc możliwością dochodzenia odpowiedzialności od sprzedawcy. Mówiąc inaczej, to ustawowa odpowiedzialność sprzedawcy za wszelkie wady towaru, oferowanego kupującym.
CZYTAJ TAKŻE: Prawo odstąpienia od umowy przez przedsiębiorcę – obowiązuje nie tylko konsumentów
Rękojmia obejmuje wady fizyczne oraz prawne. Wada fizyczna to wszystko to, co sprawia, że rzecz nie jest zgodna z umową. Chodzi tu np. o sytuację, że nie spełnia obietnic, które zostały umieszczone w ofercie, albo nie da się go w pełni używać.
Wady prawne określone są bardzo wyraźnie. Stanowią bowiem zamknięty katalog. Jeśli konkretnej wady produktu nie ma na tej liście, nie można uznać jej za wadę prawną. I tak z wadą prawną mamy do czynienia gdy:
- sprzedawca nie jest właścicielem rzeczy,
- rzecz stanowi dowód w postępowaniu karnym,
- ograniczenia w korzystaniu z towaru są konsekwencją decyzji uprawnionego organu,
- rzecz jest obciążona prawem osoby trzeciej np. prawem pierwokupu,
- sprzedaży podlega nieistniejące prawo.
Rękojmia – jak z niej skorzystać?
Żeby skorzystać z rękojmi, konsument musi złożyć żądanie wynagrodzenia straty spowodowanej przez wadliwy towar. Jest to reklamacja.
Gdy konsument jest przekonany, że otrzymał towar z wadą, ma prawo zażądania od sprzedawcy jednego z czterech modeli rozwiązania sprawy. Może zażądać wymiany towaru na nowy, naprawienia wady, obniżenia ceny uszkodzonej rzeczy.
Jeśli wada jest istotna, np. gdy konsument kupił samochód, a okazuje się, że jego silnik jest uszkodzony, to ma on prawo odstąpić od umowy. To kupujący decyduje o tym, w jaki sposób reklamacja ma być rozwiązania.
CZYTAJ TAKŻE: Zwrot towaru bez paragonu w sklepie online. Czy można?
Rękojmia – kiedy możesz odmówić spełniania reklamacji?
Czy przedsiębiorca może odmówić przyjęcia reklamacji? Główna zasada zakłada, że sprzedawca musi przystać na żądania kupującego. Prawo wskazuje jednak okoliczności, w których jest możliwa odmowa uznania reklamacji. Przypadki te są ściśle określone w przepisach i obejmuje tylko dwa przypadki.
Sprzedawca może odmówić spełnienia żądań kupującego złożonych przez reklamację, gdy produkt lub jakaś część nie jest już produkowana. Druga sytuacja dotyczy przypadku, w którym zgoda na żądania kupującego spowodowałaby zbyt wysokie koszty. Może tak się zdarzyć, gdy kupujący chce wymienić cały produkt, a wadą objęta jest tylko część, której wartość jest relatywnie niska.
Odmowa reklamacji i co dalej?
Trzeba jednak pamiętać, że jeśli sprzedawca nie chce spełnić żądań klienta, musi zaproponować inny sposób rozwiązania sprawy. Kupujący ma jednak prawo dochodzenia swoich roszczeń aż do skutku.
Jeśli więc wymiana towaru jest niemożliwa, może zażądać naprawy. Jeżeli i to nie jest opłacalne i nie ma na to zgody sprzedawcy, może zażądać obniżenia ceny. Jeśli kupujący chce obniżenia ceny, powinien wskazać kwotę, o jaką cena powinna być niższa.
CZYTAJ TAKŻE: Odpowiedzialność przedsiębiorcy za produkt. Co obejmuje?
W sytuacji, gdy jest to kolejna próba rozwiązania sytuacji (bo nie doszło do spełnienia wcześniej artykułowanych żądań), to sprzedawca nie może odmówić obniżenia cena ani nie może blokować odstąpienia od umowy przez klienta.
Rękojmia – odpowiedzialność za towar
Okres rękojmi, czyli czas, w jakim sprzedawca odpowiada za wady produktu to 2 lata od momentu wydania towaru. W przypadku nieruchomości czas ten wynosi 5 lat. Gdy mamy do czynienia z rzeczami używanymi, to rękojmia może być skrócona do roku. W każdym jednak przypadku, w którym dochodzi do skrócenia okresu obowiązywania rękojmi, sprzedawca musi o tym poinformować kupującego.
Rękojmia – kiedy z niej skorzystać?
Jak już wspomnieliśmy, podstawą do skorzystania z rękojmi, jest złożenie reklamacji. Reklamację najlepiej złożyć między 12. a 24. Miesiącem od nabycia towaru. Dlaczego wtedy? Jeśli reklamacja zostanie złożona w pierwszym roku użytkowania towaru, to uznaje się, że wada istniała już w momencie sprzedaży towaru. W takiej sytuacji to na sprzedawcy ciąży obowiązek udowodnienia, że wada powstała z winy kupującego.
Rękojmia – jak złożyć reklamację?
Reklamacja może być złożona w dowolnej formie, niezależnie czy jest to rękojmia, czy gwarancja. Prawo nie narzuca, że ma to być forma pisemna czy ustna. Ważne jednak by konsument określił swoje żądania w stosunku do sprzedawcy.
CZYTAJ TAKŻE: Odstąpienie od umowy zawartej na odległość a sprzedaż w sklepie internetowym
Zdarza się, że sprzedawca wskazuje na konieczność posiadania paragony przy składaniu reklamacji. Warto jednak pamiętać, że nie jest to konieczne. Wystarczy, że konsument przedstawi np. potwierdzenie płatności, fragment korespondencji mailowej albo zeznania świadków.
Rękojmia – jak długo rozpatrywać reklamację?
Gdy konsument złoży reklamację, to sprzedawca musi ją załatwić w ciągu 14 dni. Jeśli nie zrobi tego, to uznaje się, że roszczenie konsumenta jest zasadne.
Rękojmia, a gwarancja
Warto to wspomnieć też krótko o różnicy między rękojmią a gwarancją. Rękojmia to odpowiedzialność sprzedawcy za wady towaru. Gwarancja natomiast jest udzielana dobrowolnie. Dotyczyć może nie tylko wad fizycznych, ale także jakości produktu.
Przedsiębiorca, który decyduje się udzielić gwarancji, deklaruje, że jeśli w okresie gwarancji wystąpią jakiekolwiek wady, to konsument może produkt zareklamować. Ze względu na dobrowolność gwarancji, okres jej obowiązywania może być różny. Rękojmia natomiast pozwala na złożenie reklamacji w ciągu 2 lat, a w przypadku nieruchomości 5 lat.
Często zadawane pytania – rękojmia
Rękojmia – co to?
Rękojmia to jedna z dwóch ścieżek, jakie konsument może wybrać podczas składania reklamacji.
Rękojmia czy gwarancja?
Decydując się, czy chcesz się powołać na rękojmię, czy gwarancję, dowiedz się, na co pozwalają. Pamiętaj, że gwarancja jest ze strony sprzedawcy lub producenta dobrowolna, a rękojmia wynika z przepisów prawa. Nawet jeśli skorzystałeś już z gwarancji, wciąż możesz złożyć reklamację z tytułu rękojmi.
Rękojmia – ile trwa?
Rękojmia trwa 2 lata, chyba że przedsiębiorca określił dłuższy termin przydatności do użycia określonego produktu.
Ile trwa rękojmia na samochód używany?
Rękojmia na samochód używany trwa 2 lata, chyba że sprzedawca wiedział o jego wadzie i ją zataił – wówczas wchodzi w życie bezterminowa rękojmia na auto. Rękojmię można skrócić za zgodą kupującego w umowie kupna-sprzedaży.
Kiedy można skorzystać z rękojmi?
Z rękojmi możesz skorzystać, jeśli w ciągu dwóch lat od zakupu znajdziesz w zakupionym przedmiocie wadę fizyczną, o której sprzedawca nie poinformował cię przed zakupem, lub prawną.
Kiedy sprzedawca może odmówić rękojmi?
Rękojmia nie obejmuje wad spowodowanych nieprawidłowym użytkowaniem produktu. Nie obejmuje również usterek, które pojawiły się po zakupie produktu. Ekran w telefonie rozbity po jego zakupie nie jest winą sprzedającego i nie obejmie go rękojmia.
Przeczytaj więcej w kategorii prawo gospodarcze.
