Jaka stawka VAT jest właściwa dla danego produktu czy usługi? Czy Vatowiec może sprzedawać usługi zwolnione z podatku VAT? Gdzie szukać właściwej składki VAT
Przedsiębiorca, który zdecyduje się zarejestrować jako płatnik VAT, musi wystawiać faktury VAT. Problem może pojawić się w przypadku stawki VAT. Jaka stawka VAT jest prawidłowa? W jaki sposób ją wybrać i gdzie sprawdzić, czy dobrze ją określiliśmy.
Stawki VAT w Polsce
Podstawowa stawka VAT w Polsce to 23%. Większość produktów czy usług wymaga zastosowania właśnie takiej stawki. Może się jednak zdarzyć, że produkt lub usługa może być objęta niższą stawką. Koniecznie trzeba wtedy sprawdzić, kiedy będzie miała zastosowanie obniżona stawka VAT.
Jak sprawdzić stawkę VAT?
Wysokość stawki VAT ustawa o podatku VAT, a także rozporządzeniu Ministra Finansów. Rozporządzenie to wymienia towary i usługi, do których można zastosować obniżoną stawkę VAT. Ten konkretny dokument można znaleźć tutaj.
Jeśli jednak i ten dokument nie pomoże w określeniu właściwej stawki VAT, trzeba poprosić o indywidualną interpretację. Jak bardzo jest to ważne, niech świadczy przykład sprzed kilku lat, gdy zwykłą betoniarkę sprzedawano ze stawką 23%. Jednak część producentów nazwała ten produkt mieszalnikiem budowlanym.
CZYTAJ TAKŻE: Ryczałt podatkowy – dla kogo?
Choć niewiele się od siebie różnią, miały inne stawki VAT, co powodowało, że przy tej samej wartości, jeden był tańszy dla klienta końcowego. Podobnie jest z tzw. ciepłymi lodami. Jeden z producentów takich smakołyków miał kłopot z urzędem skarbowym, który podawał sprzeczne interpretacje dotyczące właściwej stawki vat. Z jednej strony uważano ten produkt za lody, z drugiej za ciastko (a te mają inne stawki VAT).
I właśnie dlatego przyjmujemy podstawową stawkę VAT na poziomie 23%, a oprócz niej są jeszcze obniżone. Informacji o nich szukamy we wspomnianym rozporządzeniu.
Obniżone stawki VAT
Oprócz stawki 23% mamy stawki obniżone:
- 8% VAT – jest to stawka obniżona, którą powinniśmy stosować przede wszystkim przy robotach budowlanych, sprzedaży leków i produktów farmaceutycznych, a także gazet i czasopism,
- 5% VAT – stawka obniżona, którą stosuje się np. dla produktów spożywczych, czy produktów rolnych, a także książek.
Jest jeszcze stawka 0%, którą stosujemy przede wszystkim dla transakcji zagranicznych z firmami z Unii Europejskiej.
Nie można też zapomnieć, że w obrocie gospodarczym używa się też stawek ZW (zwolnienie z VAT).
Dodatkowo stosuje się dwa inne rodzaje oznaczeń. Są to: ZW (zwolnienie z VAT) oraz NP (nie podlega opodatkowaniu).
Zwolnienie z VAT
Zwolnienie z VAT dotyczy wybranych przedsiębiorców i może być dwojakiego rodzaju. Podmiotowe zwolnienie z VAT dotyczy tych przedsiębiorców, którzy generują w roku obrotowym nie więcej niż 200 000 zł. Przedmiotowe natomiast dotyczy specyficznych zawodów, np. lekarzy. Oznaczenie NP stosujemy, gdy sprzedajemy usługi poza Polskę. Wtedy to kupujący nalicza i płaci podatek VAT.
Czym różni się stawka 0% od ZW?
Często pojawia się pytanie o różnice między stawką 0%, a ZW. Przecież w tym przypadku wartościowo jest to ta sama kwota. Okazuje się jednak, że różnice leżą gdzie indziej. Jeśli przedsiębiorca zamiast ZW zastosuje stawkę 0%, to będzie mógł odliczyć VAT od wszystkich wydatków, które są związane z tym konkretnym przychodem. Jeśli natomiast na fakturze wpisze stawkę ZW, to takie odliczenie nie będzie możliwe.
Zła stawka VAT – co mi grozi?
Niezależnie od tego, czy VAT źle określiliśmy z powodu błędu albo pomyłki, może to grozić karą za wykroczenie karnoskarbowe.
W przypadku gdy stawkę VAT błędnie zawyżyliśmy, to jeśli podatek został wpłacony za wysoki, to sprzedawca może, ale nie musi wystawić korektę. Gdy stawka VAT jest zaniżona, to trzeba obowiązkowo wystawić fakturę korygującą i dopłacić podatek z odsetkami.
