Zasiłek chorobowy przysługuje w czasie niezdolności do pracy spowodowanej chorobą. Mogą z niego skorzystać osoby objęte ubezpieczeniem chorobowym, ale jedynie, kiedy spełniają określone warunki. Komu i w jakiej wysokości przysługuje zasiłek chorobowy?
Zasiłek chorobowy to świadczenie, które przysługuje w sytuacji niezdolności do pracy z powodu choroby. Prawo jego pobierania posiadają osoby opłacające składki na ubezpieczenie chorobowe. Jego wysokość wynosi 80% lub 100% podstawy wymiaru i uzależniona jest od powodu niezdolności do pracy. Co ciekawe, ustawodawca określił okres oczekiwania, co oznacza, że prawo do zasiłku najczęściej nie powstaje w pierwszym dniu po opłaceniu pierwszej składki. Co jeszcze warto wiedzieć o tym świadczeniu? Zapraszamy do lektury!
Spis treści
Komu przysługuje zasiłek chorobowy?
Zasiłek chorobowy przysługuje osobom, które stały się niezdolne do pracy z powodu choroby w czasie, kiedy były objęte ubezpieczeniem chorobowym. Mowa tutaj zarówno o osobach objętych ubezpieczeniem obowiązkowym, jak również dobrowolnym, a więc o:
- pracownikach zatrudnionych w oparciu o umowę o pracę;
- ubezpieczonych wykonujących pracę nakładczą;
- poborowych odbywających służbę zasadniczą;
- innych osobach opłacających dobrowolnie składkę na ubezpieczenie chorobowe.
Zasiłek chorobowy przysługuje od:
- 34. dnia choroby – w przypadku pracowników, osób ubezpieczonych wykonujących pracę nakładczą oraz poborowych odbywających służbę zasadniczą, którzy nie ukończyli 50. roku życia;
- 15. dnia choroby – w przypadku pracowników, osób ubezpieczonych wykonujących pracę nakładczą oraz poborowych odbywających służbę zasadniczą, którzy ukończyli 50. rok życia.
Wynagrodzenie za pierwsze 33 lub 14 dni choroby będzie wypłacane przez pracodawcę (czas zwolnienia chorobowego). Zasiłek chorobowy wypłacany jest za każdy dzień niezdolności do pracy, wyłączając dni wolne od pracy.
Ważne jest, że ubezpieczony nabywa prawo do poboru zasiłku chorobowego dopiero po upływie tak zwanego okresu wyczekiwania. W przypadku osób ubezpieczonych obowiązkowo wynosi on 30 dni, a w przypadku osób podlegających ubezpieczeniu dobrowolnemu – 90 dni.
Okres oczekiwania nie dotyczy następujących grup osób:
- absolwentów szkół, którzy zostali objęci ubezpieczeniem chorobowym w ciągu 90 dni od ukończenia szkoły lub uzyskania dyplomu ukończenia studiów wyższych;
- ubezpieczonych, których niezdolność do pracy spowodowana została chorobą zawodową, wypadkiem przy pracy albo w drodze do pracy lub z pracy;
- ubezpieczonych obowiązkowo, którzy mają co najmniej 10-letni okres obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego;
- posłów i senatorów, którzy przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od ukończenia.
Powyżej wskazane osoby nabywają prawo do poboru zasiłku chorobowego od pierwszego dnia ubezpieczenia w ZUS.
Ile wynosi zasiłek chorobowy?
Za podstawę wymiaru zasiłku w przypadku pracowników uznaje się przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone w okresie ostatnich 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym wystąpiła choroba. Podstawę za jeden dzień roboczy stanowi 1/30 część podstawy wymiaru zasiłku.
Miesięczny zasiłek chorobowy wynosi 80% podstawy wymiaru. Wyjątek stanowią sytuacje, kiedy zasiłek wypłacany jest w wysokości 100% podstawy wymiaru:
- okres trwania ciąży;
- sytuacja, w której do niezdolności doszło na skutek wypadku przy pracy, wypadku w drodze z/do pracy albo choroby zawodowej;
- sytuacja, kiedy niezdolność do pracy powstała wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek, narządów oraz wskutek poddania się zabiegowi pobrania komórek, tkanek, narządów.
Zasiłek wypłacany jest za okres niezdolności do pracy, ale nie dłużej niż 182 dni. Szczególnymi przypadkami jest gruźlica oraz ciąża – tutaj zasiłek może być wypłacany przez 270 dni. Warto pamiętać, że do okresu zasiłkowego wlicza się okres pobierania wynagrodzenia od pracodawcy za czas choroby.
Zasiłek chorobowy przedsiębiorcy – czy można go otrzymać?
Właściciele działalności gospodarczej nie muszą odprowadzać składki na ubezpieczenie chorobowe. Jeśli jednak nie zdecydują się tego robić, to nie będą mogli liczyć na wypłatę zasiłku w trakcie trwania niezdolności do pracy spowodowanej chorobą. A pamiętajmy, że przedsiębiorcy przebywający na L4 nie mogą wykonywać własnej pracy.
Przedsiębiorcy opłacający dobrowolną składkę chorobową, nabywają prawo do zasiłku chorobowego po upływie 90-dniowej karencji. W praktyce oznacza to, że jeśli właściciel firmy zapłacił pierwszą składkę chorobową w styczniu, to na wypłatę zasiłku będzie mógł liczyć dopiero w kwietniu.
W przypadku przedsiębiorców wysokość pobieranego zasiłku uzależniona będzie od dwóch czynników:
- wymiaru podstawy składek;
- liczby dni trwania zwolnienia lekarskiego.
Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego dla przedsiębiorców to średnia podstawa wymiaru składek z ostatnich 12 miesięcy pomniejszona o wskaźnik w wysokości 13,71%.
W standardowych sytuacjach przedsiębiorcy uzyskują świadczenie w wysokości 80% podstawy wymiaru. Wyjątek stanowi choroba w okresie ciąży. Wówczas wypłacany jest zasiłek w wysokości 100% podstawy wymiaru. Za każdy dzień zwolnienia przysługuje równowartość 1/30 kwoty wyliczonej w powyżej wskazany sposób.
Jak dostać zasiłek chorobowy?
Przedsiębiorcy chcący skorzystać z zasiłku chorobowego, zobowiązani są do wypełnienia i dostarczenia do ZUS formularza Z-3b. Można go złożyć w formie papierowej lub elektronicznie za pośrednictwem platformy PUE ZUS. Wypłata zasiłku następuje zazwyczaj w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku.
Pracownicy natomiast są zobowiązani przedstawić pracodawcy zwolnienie lekarskie zaświadczające o tymczasowej niezdolności lekarskiej wypełnione na druku ZUS ZLA.
Podsumowując, zasiłek chorobowy przysługuje osobom opłacającym składki na ubezpieczenie chorobowe. Wypłaca go ZUS za czas niezdolności do pracy spowodowanej chorobą.
