Zapowiedzi zmian bez precedensu i nowości, które już obowiązują – badamy, jakie przepisy weszły w życie 1 stycznia 2024 roku i co może czekać przedsiębiorców w najbliższych miesiącach. Skrócona amortyzacja budynków, minimalne opodatkowanie dla spółek, PIT kasowy i urlop od ZUS-u, to tylko niektóre z pomysłów ważnych dla prowadzących biznes.
Zacznijmy od zmian, które weszły w życie lub czekają nas w najbliższych miesiącach.
Spis treści
„Zerowy” VAT na żywność
Minister finansów jeszcze w grudniu ubiegłego roku podpisał rozporządzenie przedłużające stosowanie od 1 stycznia 2024 r. obniżonych stawek VAT dla określonych towarów i usług. W ten sposób została utrzymana „zerowa” stawka VAT na podstawowe produkty żywnościowe w pierwszym kwartale 2024 roku.
„Zerowa” stawka VAT na żywność obowiązuje od lutego 2022 roku, zastąpiła stawkę wynoszącą 5%. Dotyczy mięsa, owoców, warzyw, nabiału i produktów zbożowych.
Rozporządzenie Ministra Finansów z 9 grudnia 2023 r. w sprawie obniżonych stawek podatku od towarów i usług zostało ogłoszone w Dz. U. poz.2670.
Nie ma pewności czy „zerowa” stawka VAT na żywność pozostanie z nami na dłużej. Nowy rząd nie zdecydował jeszcze o utrzymaniu jej w kolejnych kwartałach 2024 roku.
Skrócona amortyzacja budynków
Indywidualne stawki amortyzacji nieruchomości niemieszkalnych mogą od 1 stycznia stosować firmy, które działają w gminach z wysokim bezrobociem i niskim dochodem podatkowym.
Zmianę przyniosła nowelizacja ustaw o PIT i CIT. Jakie są jej założenia? Okres amortyzacji środków trwałych w postaci budynków i budowli niemieszkalnych z 40 lat do minimum 5 lat lub 10 lat – ten okres będzie zależny od poziomu bezrobocia.
Stawki amortyzacyjne dla wytworzonych we własnym zakresie środków trwałych będących budynkami (lokalami) niemieszkalnymi i budowlami, zaliczonymi do grupy 1 i 2 Klasyfikacji Środków Trwałych (tj. budynki i lokale oraz obiekty inżynierii lądowej i wodnej), po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych danego podatnika, zostaną indywidualnie ustalone dla mikro, małych i średnich przedsiębiorców.
Indywidualne stawki dotyczą wymienionych środków trwałych znajdujących się na terenie gminy w powiecie z przeciętną stopą bezrobocia wynoszącą przynajmniej 120% przeciętnej stopy bezrobocia w kraju, oraz w której wskaźnik dochodów podatkowych na mieszkańca w gminie jest poniżej 100% wskaźnika dochodów podatkowych dla wszystkich gmin.
Zmiany w podatkach od 1 stycznia 2024 roku – minimalne opodatkowanie dla spółek wykazujących niskie dochody lub straty
Podatek minimalny wszedł w życie 1 stycznia 2024 roku. Zapłacą go spółki i grupy kapitałowe, które poniosły stratę z działalności operacyjnej oraz te o niskiej rentowności (udział dochodów w przychodach nie przekracza 2%).
Okres, który bierze się pod uwagę, wyliczając podatek minimalny, wynosi 3 lata. Jeżeli w tym czasie rentowność firmy sięgnęła ponad 2%, to nie będzie naliczany. Stawka podatku wynosi 10 proc. podstawy – podstawą opodatkowania jest 4% lub 2% przychodów powiększonych o finansowanie dłużne i niematerialne. Z podatku minimalnego będą zwolnieni m.in. mali podatnicy CIT oraz firmy rozpoczynające działalność. Nową daninę trzeba zapłacić w momencie rozliczenia rocznego, czyli pierwszy raz w 2025 r. za 2024 r.
Minimalny CIT miał obowiązywać już od stycznia 2022 roku jednak ze względu na kontrowersje, które wywołał, został zawieszony na dwa lata.
Zapowiadane zmiany na 2024 rok
Spójrzmy teraz na zapowiadane zmiany, które mogą nas czekać w 2024 roku.
Obowiązkowy KSeF od lipca 2024 i stycznia 2025 r.
Zgodnie z zapowiedziami Ministerstwa Finansów, Krajowy System e-Faktur (KSeF) miał wejść w życie 1 lipca 2024 roku. Podatnicy zwolnieni z VAT mieli zacząć obligatoryjnie korzystać z tego systemu od 1 stycznia 2025 roku.
Jednak 19 stycznia na konferencji Minister Finansów Andrzej Domański ogłosił, że z powodu wykrycia wady w systemie, KSeF nie wejdzie w życie w 2024 roku. Nie podał nowej daty wprowadzenia obowiązkowego KSeF-u.
KSeF to wirtualna platforma do wystawiania i otrzymania faktur ustrukturyzowanych. Faktury są przechowywane w systemie i nie ma potrzeby wysyłania ich do kontrahenta. Docelowo faktury ustrukturyzowane zastąpią tradycyjne faktury papierowe oraz faktury elektroniczne np. w formacie PDF wysyłane e-mailem.
Warto wspomnieć, że wiele organizacji przedsiębiorców wnioskowało do rządu o odroczenie wprowadzenia KSeF (teraz to rozwiązanie dobrowolne – wystawca decyduje czy chce sporządzić fakturę ustrukturyzowaną, a odbiorca czy ją przyjąć w takiej formie).
Globalny podatek minimalny (Pillar 2)
Pillar 2 to dyrektywa UE w sprawie globalnego minimalnego 15-proc. poziomu opodatkowania krajowych i międzynarodowych grup kapitałowych. Przepisy mają objąć grupy kapitałowe o skonsolidowanych przychodach na poziomie przynajmniej 750 mln euro. Polska miała wdrożyć dyrektywę do końca 2023 roku, jednak prace nad nią nadal trwają.
PIT kasowy
PIT kasowy zakłada, że przedsiębiorcy zapłacą go dopiero po otrzymaniu zapłaty od kontrahenta. To ma być sposób na zatory płatnicze, które prowadzą do utraty płynności firm.
O wprowadzeniu PIT kasowego mówił premier Donald Tusk podczas swojego exposé. Szczegółów tego rozwiązania oraz terminu wprowadzenia zmian nie znamy. Teraz przedsiębiorcy płacą PIT od przychodu należnego bez względu na to, czy kontrahent im zapłacił.
Urlop dla przedsiębiorców – miesiąc wolny od składek ZUS
To kolejna zapowiedź z exposé premiera Donalda Tuska. Po jej zrealizowaniu przedsiębiorcy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą będą mogli przez 3 miesiące w roku nie płacić składek ZUS.
Kwota wolna od podatku 2024
Jednym ze sztandarowych haseł Koalicji Obywatelskiej podczas kampanii wyborczej w 2023 roku było podwyższenie kwoty wolnej od podatku z 30 tys. zł do 60 tys. zł. To oznacza, że osoby zarabiające do 6 100 zł brutto miesięcznie nie zapłacą podatku.
Zgodnie z oficjalnymi wyliczeniami taka zmiana to będzie kosztowała budżet państwa 48 mld złotych (o tyle zmniejszą się dochody z PIT). Zmiana kwoty wolnej od podatku możliwa będzie najwcześniej w 2025 roku, bo jak tłumaczy premier Donald Tusk, nie należy zmieniać przepisów w trakcie roku finansowego.
Zryczałtowana składka na ubezpieczenie zdrowotne
Zmiany w sposobie płacenia składki zdrowotnej oczekują przedsiębiorcy. Jej wysokość wzrosła – nawet o kilka, kilkanaście tysięcy złotych – po wprowadzeniu reformy Polskiego Ładu.
Teraz poziom składki uzależniony jest od formy opodatkowania i dochodu. Wcześniej obowiązywała składka zryczałtowana. Powrót do dawnej formy znalazł się w obietnicach wyborczych Koalicji Obywatelskiej w kampanii przedwyborczej w 2023 roku.
Zasiłek chorobowy pracownika od pierwszego dnia opłacany przez ZUS
Wprowadzenie tej zmiany będzie oznaczało, że ZUS od początku sfinansuje zwolnienia lekarskie pracowników, czyli opłaci wynagrodzenie za czas choroby. Teraz w pierwszej kolejności za chorobowe pracownika płaci pracodawca – przez 33 dni zwolnienia (lub 14 dni w przypadku pracowników powyżej 50 roku życia). Obietnica zmiany tej zasady znalazła się w „100 konkretach na pierwsze 100 dni rządów” Koalicji Obywatelskiej oraz w umowie koalicyjnej ugrupowań tworzących nowy rząd. Nie wiadomo czy korzystna dla pracodawców zmiana wejdzie w życie w 2024 roku oraz kogo obejmie (mikroprzedsiębiorców czy wszystkich pracodawców).
Przeczytaj więcej w kategorii Działalność gospodarcza.
