Zmiana formy opodatkowania – jak i kiedy to zrobić? Rozważ za i przeciw

Wyniki finansowe firmy bardzo łatwo zepsuć, wybierając niewłaściwą formę opodatkowania działalności gospodarczej. Sprawdzamy, kiedy opłaca się zmiana formy opodatkowania. Kiedy warto wybrać opodatkowanie na zasadach ogólnych, podatek liniowy lub ryczałt?

Zmiana formy opodatkowania 

Prowadząc jednoosobową działalność gospodarczą (JPG), możesz wybrać jedną z trzech form opodatkowania.

1. Opodatkowanie na zasadach ogólnych według skali podatkowej (forma domyślna) – podatek obliczany jest na podstawie skali podatkowej obejmującej dwa progi podatkowe: 12% i 32%, od dochodu można odliczyć m.in. koszty uzyskania przychodów, składki na ubezpieczenia społeczne, ulgi podatkowe.
2. Opodatkowanie według stawki liniowej – z jedną stałą stawką podatkową wynoszącą 19%, można dokonywać odliczeń od dochodu.
3. Opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych – to uproszczona forma opodatkowania, która polega na płaceniu podatku od przychodów, a nie od dochodu. Podatnik nie musi prowadzić szczegółowej księgowości, a podatek oblicza się na podstawie przychodów brutto. Stawki ryczałtu zależą od rodzaju działalności gospodarczej. Nie każdy przedsiębiorca może być ryczałtowcem (ryczałtem nie można opodatkować np. handlu częściami samochodowymi czy prowadzenia apteki).

Warto pamiętać, że powyższe formy opodatkowania dotyczą podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT). Natomiast spółki kapitałowe płacą podatek dochodowy od osób prawnych (CIT).

Co należy brać pod uwagę, wybierając formę opodatkowania?

Od wyboru odpowiedniej formy opodatkowania działalności gospodarczej zależy w dużej mierze osiągnięcie optymalnych rezultatów finansowych. 

Przed dokonaniem wyboru należy rozważyć poniższe kwestie:

• odliczanie kosztów uzyskania przychodów – dla przedsiębiorców, którzy planują duże wydatki związane z działalnością, korzystne są formy opodatkowania, które umożliwiają odliczanie kosztów uzyskania przychodów (podatek liniowy lub na zasadach ogólnych);
• składka zdrowotna – wybór formy opodatkowania wpływa na wysokość składki zdrowotnej. Opodatkowanie liniowe ma niższą stawkę składki zdrowotnej (4,9% podstawy wymiaru składki, czyli dochodu z działalności gospodarczej) niż opodatkowanie na zasadach ogólnych (9% podstawy wymiaru składki, czyli dochodu z działalności gospodarczej), dla ryczałtowców składka wynosi 9% kwoty przeciętnego wynagrodzenia obowiązującego w IV kwartale roku poprzedniego;
• rozliczanie straty podatkowej – możliwe dla przedsiębiorców płacących podatki na zasadach ogólnych lub liniowo,
• rozliczenie z małżonkiem – możliwe dla przedsiębiorców rozliczających się z państwem na zasadach ogólnych;
• korzystanie z ulg podatkowych – przed ostateczną decyzją warto sprawdzić, jakie ulgi podatkowe są dostępne dla danej formy opodatkowania, najwięcej mają przedsiębiorcy rozliczający się na zasadach ogólnych;
• rodzaj prowadzonej księgowości – różne formy opodatkowania wiążą się z różnymi wymaganiami dotyczącymi prowadzenia ewidencji finansowej.

Zmiana formy opodatkowania – kiedy warto?

Wybór formy opodatkowania wpłynie na wyniki finansowe firmy. Warto go bardzo uważnie przemyśleć. Dobrym pomysłem jest konsultacja z księgowym/księgową.

Kiedy warto zmienić formę opodatkowania? Oto niektóre sytuacje:

• osiągnięcie rocznych dochodów w wysokości powyżej 120 000 zł – jeżeli przedsiębiorca rozlicza się na zasadach ogólnych, to wejdzie w stawkę 32% (z 12%), czyli najwyższą obowiązującą w Polsce, być może korzystnym rozwiązaniem będzie zmiana podatku na liniowy (po wzięciu pod uwagę kwoty wolnej od podatku, rozliczenie liniowe jest korzystniejsze dla przedsiębiorców z dochodem powyżej ok. 190 tys. zł rocznie);
• możliwość skorzystania z ulg podatkowych (np. masz współmałżonka) – przedsiębiorcy rozliczający się podatkiem liniowym nie mogą skorzystać z wielu ulg, to może być argument za przejściem na rozliczenie na zasadach ogólnych, jeżeli rozliczenie z żoną/mężem jest nieopłacalne, to korzystniejszy może być podatek liniowy;
• można skorzystać z kredytu podatkowego – zwolnienie z obowiązku zapłaty zaliczek za danych rok oraz rozłożenie podatku na 5 kolejny lat przysługuje przedsiębiorcom opodatkowanym według zasad ogólnych i ryczałtem;
• brak podatku – jeśli przedsiębiorca spodziewa się dochodu rocznego poniżej 30 000 zł, to skorzysta z kwoty wolnej od podatku (ta kwota nie jest dostępna dla osób na podatku liniowym);
• dostępny jest ryczałt – to forma opodatkowania dla niektórych firm (wymienionych w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym) z przychodem z działalności, który nie przekroczył w poprzednim roku podatkowym 2 mln zł, stawka wynosi: 2%, 3%, 5,5%, 8,5%, 10%, 12,5%, 15% i 17% czyli może być niższa niż 12% na zasadach ogólnych, ryczałt będzie korzystny m.in. dla:
  • działalności gastronomicznej, z wyjątkiem przychodów ze sprzedaży napojów o zawartości powyżej 1,5% alkoholu (ryczałt 3%),
  • działalności usługowej w zakresie handlu (ryczałt 3%), prowadzenia działalności wytwórczej (5,5%),
  • działalności usługowej, w tym gastronomicznej w zakresie przychodów ze sprzedaży napojów o zawartości powyżej 1,5% alkoholu (8,5% z wyjątkiem objętych niższą stawką), 
  • świadczących usługi wynajmu i obsługi nieruchomości własnych lub dzierżawionych (8,5% do przychodu poniżej 100 tys. zł, powyżej 12%),
  • zakwaterowania – 15%,
  • usług fotograficznych – 15%,
  • doradztwa w zakresie sprzętu komputerowego – 15%,

• niskie koszty dochodu – dla przedsiębiorców, którzy nie mają wysokich kosztów dochodu, atrakcyjny będzie ryczałt (podstawą naliczania podatku jest przychód).   

Kiedy należy dokonać zmiany formy opodatkowania?

Przedsiębiorca może zmienić formę opodatkowania, jednak trzeba dopilnować terminów.

Przy przejściu na zasady ogólne, podatek liniowy lub ryczałt należy złożyć oświadczenie Naczelnikowi Urzędu Skarbowego. Należy zrobić to do 20 dnia następującego po miesiącu, w którym został osiągnięty pierwszy przychód w roku podatkowym. Jeśli pierwszy przychód uzyskano w grudniu danego roku, należy zrobić to do końca roku.

Osoby, które prowadzą działalność gospodarczą opodatkowaną kartą podatkową (forma niedostępna dla nowych JDG) i chcą wybrać inną formę, muszą złożyć Naczelnikowi Urzędu Skarbowego pisemne oświadczenie o rezygnacji z karty podatkowej do 20 stycznia roku kalendarzowego i wyborze podatku liniowego lub ryczałtu (jeżeli nie chcą rozliczać się skalą podatkową).

Jak zmienić formę opodatkowania online?

Formę opodatkowania można zmienić osobiście w urzędzie skarbowym, jednak najwygodniej zrobić to online. Wystarczy zmienić dane we wpisie w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG).

Trzeba pamiętać, że wniosek w CEIDG podpisuje się Profilem Zaufanym lub podpisem kwalifikowanym. Przedsiębiorcy logują się do systemu poprzez Profil Zaufany, aplikację mObywatel, bankowość elektroniczną, e–Dowód lub USE eID.