Kiedy przysługuje odszkodowanie z ZUS? Co trzeba zrobić, żeby je dostać?

Odszkodowanie z ZUS to jednorazowa płatność, którą możesz dostać, jeśli doznałeś stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Musi to być upośledzenie spowodowane chorobą zawodową lub wypadkiem przy pracy. Otrzyma je tylko osoba ubezpieczona, a w przypadku jej śmierci – członek rodziny. 

Dowiedz się:

• Kiedy dostaniesz odszkodowanie za wypadek przy pracy?
• Za co ZUS wypłaca jednorazowe odszkodowanie?
• Jakie warunki trzeba spełnić, żeby je otrzymać?
• Jak wysoka jest kwota odszkodowania?
• W jakich przypadkach ZUS może omówić jego wypłacenia?

Kiedy ZUS płaci odszkodowanie?

W pierwszej kolejności ZUS oceni stopień Twojego uszczerbku na zdrowiu. Zrobi to lekarz orzecznik lub komisja lekarska, dopiero po tym, gdy Ty zakończysz leczenie i rehabilitację. 

Po tym, jak zostanie wydane orzeczenie, ZUS ma 14 dni na wydanie decyzji i poinformowanie Cię, czy zostanie Ci przyznane odszkodowanie. 

Decyzję otrzymasz na adres wskazany we wniosku. Możesz też wydać dyspozycję, by otrzymać ją na swój profil PUE.

ZUS wypłaci odszkodowanie 30 dni po wydaniu decyzji. 

Za co można dostać odszkodowanie z ZUS?

Odszkodowanie z ZUS możesz otrzymać, jeśli spełnisz poniższe warunki:

1. jesteś osobą ubezpieczoną (poza wyjątkami, takimi jak uczeń, wolontariusz, ławnik);
2. uległeś wypadkowi przy pracy lub zapadłeś na chorobę zawodową;
3. z tego powodu doznałeś:
   1. stałego uszczerbku na zdrowiu (naruszenie sprawności organizmu, które nie rokuje poprawy) lub,
   2. długotrwałego uszczerbku na zdrowiu (naruszenie sprawności organizmu na ponad 6 miesięcy, z możliwą poprawą stanu zdrowia);
4. z powodu uszczerbku na zdrowiu jesteś niezdolny do pracy. 

Jeżeli osoba, która spełniła powyższe warunki zmarła, o odszkodowanie może ubiegać się członek rodziny. Śmierć w tym przypadku musi być spowodowana tym samym wypadkiem/chorobą. 

PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ:

1. Stopa procentowa składek na ubezpieczenie wypadkowe
2. Jak uzyskać zaświadczenie o niezaleganiu ZUS? Do czego jest potrzebne? Wypełnij wniosek
3. Zaświadczenie płatnika składek ZUS Z-3a. Sprawdź, jak wypełnić formularz

Jak ubiegać się o odszkodowanie po wypadku w pracy ZUS?

Aby ubiegać się o odszkodowanie po wypadku w pracy, należy złożyć do ZUS:

1. wniosek o jednorazowe odszkodowanie (ZUS nie udostępnia wzoru wniosku, przykładowy znajdziesz tutaj);
2. zaświadczenie o stanie zdrowia OL-9 (dawniej N-9) zawierające m.in. informacje o zakończonym procesie leczenia i rehabilitacji, wystawione nie wcześniej niż na miesiąc przed złożeniem wniosku; 
3. (ewentualnie) dodatkowa dokumentacja medyczna;
4. protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy, sporządzony przez pracodawcę (jeśli osoba poszkodowana była zatrudniona na umowę o pracę) lub karta wypadku (w przypadku innych umów);
5. prawomocny wyrok sądu pracy;
6. decyzja o stwierdzeniu choroby zawodowej wydana przez państwowego inspektora sanitarnego.

Obecnie nie ma niestety możliwości złożenia tych dokumentów drogą elektroniczną. 

Aby ubiegać się o odszkodowanie z ZUS, wniosek wraz z wymaganą dokumentacją musimy złożyć osobiście, lub wysłać go pocztą. 

Jakie zaświadczenie od lekarza do odszkodowania?

Do odszkodowania z ZUS potrzebne będzie zaświadczenie o stanie zdrowia OL-9. Znajdą się w nim informacje o zakończonym procesie leczenia i rehabilitacji (dopiero po ich zakończeniu ZUS oceni, jaki poniosłeś uszczerbek na zdrowiu). Musi być wystawione nie wcześniej niż na miesiąc przed złożeniem wniosku (po otrzymaniu zaświadczenia masz miesiąc na złożenie wniosku). 

Kto składa wniosek o jednorazowe odszkodowanie z ZUS?

Wniosek o jednorazowe odszkodowanie z ZUS składa osoba poszkodowana. Jeśli zmarła ona w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, wniosek składa członek rodziny. 

Jak ubiegać się o odszkodowanie po członku rodziny zmarłym w wyniku wypadku przy pracy lub chorobie zawodowej?

W celu uzyskania odszkodowania z ZUS po członku rodziny, należy złożyć:

1. dokument stwierdzający datę urodzenia i datę zgonu osoby, po której ma być przyznane jednorazowe odszkodowanie;
2. dokument potwierdzający stopień pokrewieństwa (powinowactwa) z osobą zmarłą;
3. odpis skrócony aktu małżeństwa, jeżeli o świadczenie ubiega się wdowa lub wdowiec;
4. zaświadczenie o stanie zdrowia dziecka, wystawione przez lekarza prowadzącego leczenie, jeżeli przyznanie odszkodowania uzależnione jest od ustalenia niezdolności do pracy;
5. zaświadczenie o uczęszczaniu do szkoły, jeżeli dziecko ukończyło 16 lat;
6. dokument o ustaleniu prawa do alimentów na podstawie wyroku sądu lub ugody w odniesieniu do rodziców, osoby przysposabiającej, macochy, ojczyma (jeżeli nie pozostawali we wspólnym gospodarstwie lub osoba zmarła nie przyczyniała się do ich utrzymania).

Ile trzeba być na zwolnieniu, aby dostać odszkodowanie z ZUS?

Aby otrzymać odszkodowanie z ZUS, najważniejsza będzie dokumentacja medyczna i orzeczenie lekarza bądź komisji. ZUS nie wymaga informacji o tym, ile pracownik przebywał na zwolnieniu lekarskim.

Warto tu jednak dodać, że o odszkodowanie może ubiegać się osoba, która doświadczyła co najmniej długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Aby został on tak zakwalifikowany, osoba musi być niezdolna do pracy przez co najmniej 6 miesięcy. 

Ile wynosi 1 procent uszczerbku na zdrowiu 2024?

Od 1 kwietnia 2024 do 31 marca 2025 roku, za każdy 1 procent uszczerbku na zdrowiu ZUS wypłaca 1431 zł odszkodowania. 

Ta kwota to 20% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego roku. Wysokość tego wynagrodzenia ogłasza GUS. 

Czy długość leczenia ma wpływ na wysokość odszkodowania?

O wysokości odszkodowania decyduje, to, o jaki procent pogorszył się Twój stan zdrowia w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. 

Jeśli Twój stan zdrowia pogorszył się co najmniej o 10%, możesz ubiegać się o zwiększenie odszkodowania. Wówczas zostanie wypłacona jeszcze raz ustalona wcześniej wysokość odszkodowania.

Ponadto, jeśli w wyniku wypadku lub choroby stałeś się całkowicie niezdolny do pracy, lub samotnej egzystencji, przysługuje Ci dodatkowe 25 044 zł. 

Kiedy ZUS może odmówić wypłaty świadczenia z tytułu wypadku przy pracy?

ZUS może odmówić wypłaty jednorazowego odszkodowania, jeśli:

1. nie został przekazany protokół powypadkowy lub karta wypadku;
2. w protokole lub karcie wypadku zdarzenie nie zostało uznane za wypadek przy pracy;
3. protokół lub karta wypadku zawierają bezpodstawne stwierdzenia;
4. osoba, która uległa wypadkowi, spowodowała go:
   1. przez naruszenie przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia;
   2. umyślnie;
   3. na skutek rażącego niedbalstwa;
5. osoba, która uległa wypadkowi, przyczyniła się do niego w znacznym stopniu, będąc w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych.

PRZECZYTAJ TEŻ:

1. Wypadek przy pracy – definicja, obowiązki pracodawcy
2. Kto odpowiada za wypadek samochodem służbowym? Wypłata odszkodowania a stłuczka samochodem służbowym
3. Na czym polega szkolenie BHP dla pracowników? Czy jest potrzebne?
4. Śmierć pracownika a obowiązki pracodawcy – wypłata wynagrodzenia i odprawy pośmiertnej zmarłego pracownika