Wszystko, co trzeba wiedzieć o drugim progu podatkowym. Ile wynosi, czy jest liczony brutto, czy netto, jak go ominąć – to tylko część kwestii poruszanych w naszym przewodniku niezbędnym dla każdej osoby rozliczającej się z podatku na zasadach ogólnych.
Spis treści
Ile wynosi drugi próg podatkowy?
W Polsce obowiązuje progresywny system podatkowy, co oznacza, że wysokość daniny uzależniona jest od wysokości dochodów podatnika. Podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT) opodatkowane są przychody z m.in. pracy, działalności gospodarczej, najmu, odsetek i dywidendy.
W 2024 roku w Polsce obowiązują dwa progi podatkowe PIT:
- pierwszy próg podatkowy obowiązuje do kwoty nieprzekraczającej 120 000 zł. Do tej kwoty należny podatek PIT wynosi 12%;
- drugi próg podatkowy ma zastosowanie do dochodów powyżej 120 000 zł. Od nadwyżki ponad tę kwotę trzeba zapłacić podatek dochodowy w wymiarze 32 %.
Aby obliczyć podatek, możemy skorzystać z poniższego wzoru:
Podatek = 10 800 zł + 32% x (dochód − 120,000 zł)
Gdzie:
- 10 800 zł to kwota zmniejszająca podatek dla dochodu do 120,000 zł,
- 32% to stawka podatku dla nadwyżki ponad 120,000 zł,
- dochód to suma, którą musimy opodatkować.
Trzeba pamiętać o kwocie wolnej od podatku, która wynosi 30 000 zł rocznie. Oznacza to, że pierwsze 30,000 zł dochodu nie podlega opodatkowaniu. Dlatego, jeśli dochód nie przekracza tej kwoty, podatek wynosi 0 zł.
Drugi próg podatkowy – brutto czy netto?
Drugi próg podatkowy wynosi 32% od dochodów rocznych w wysokości powyżej 120 000 zł brutto.
Drugi próg podatkowy – dochód czy przychód
Przy obliczaniu podatku PIT na zasadach ogólnych (według skali podatkowej) uwzględnia się roczne dochody podatnika.
Kwota wolna od podatku a drugi próg podatkowy
Kwota wolna od podatku, to ustawowo określona kwota, do której dochód nie jest opodatkowany. W 2024 roku wynosi ona 30 000 zł – tyle można zarobić w ciągu całego roku bez uiszczenia daniny dla państwa (2 500 zł miesięcznie).
Kwota wolna obowiązuje tylko podatników rozliczających się według skali podatkowej (PIT-36 lub PIT-37). Nie mogą z niej skorzystać rozliczający się liniowo (PIT-36L), ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych (PIT-28) oraz płacący podatek od kapitałów pieniężnych (PIT-38) i od przychodów ze zbycia nieruchomości (PIT-39).
Kwota wolna od podatku ma wpływ na II próg podatkowy poprzez zwiększenie podstawy opodatkowania w pierwszym progu. Oznacza to, że do wysokości kwoty wolnej od podatku, czyli 120 000 zł w 2024 roku, podatek dochodowy wynosi 12%. W przypadku przekroczenia kwoty wolnej od podatku, dochody powyżej tej kwoty są opodatkowane według stawki 32%. Oznacza to, że osoby, których dochody przekraczają kwotę wolną od podatku, płacą podatek według dwóch stawek: 12% od kwoty do 120 000 zł i 32% od nadwyżki ponad tę kwotę.
Zwiększenie kwoty wolnej od podatku powoduje przesunięcie II progu podatkowego w górę – im wyższa kwota wolna od podatku, tym wyższy dochód trzeba osiągnąć, aby zapłacić podatek według stawki 32%. Osoby zarabiające mniej będą dłużej pozostawać w pierwszym progu podatkowym i płacić niższy podatek (według stawki 12%).
Ulga podatkowa a drugi próg podatkowy
Każdy podatnik rozliczający się PIT-37 lub PIT-36 może skorzystać z ulg podatkowych niezależnie od swojego dochodu. Ulgi w ramach skali podatkowej to m.in. ulga na dziecko, ulga na zatrudnienie innowacyjnych pracowników, na nabycie terminala płatniczego, ulga na prototyp, na konsolidację, na robotyzację, na ekspansję lub rozwój, na działalność badawczo-rozwojową czy IP BOX.
Drugi próg podatkowy dla małżonków
Osoby, które przekroczyły drugi próg podatkowy mogą nadal odprowadzać podatek według stawki 12% jeżeli rozliczają się wspólnie z małżonkiem/małżonką. Warunkiem jest, że dochody małżonka nie przekroczyły kwoty 120 000 zł.
Autorskie koszty uzyskania przychodu a drugi próg podatkowy
Limit autorskich kosztów uzyskania przychodu wynosi 120 000 zł i nie może przekroczyć górnej granicy pierwszego progu podatkowego.
Jeśli przychody podatnika nie przekraczają tej kwoty, to można zastosować 50% KUP z tytułu praw autorskich.
W przypadku nadwyżki ponad 120 000 zł, podatnik musi odprowadzić podatek w wysokości 32% (nie będzie kosztów autorskich ponad wskazany limit).
Zasiłek macierzyński a drugi próg podatkowy
Zasiłek macierzyński przysługuje przez czas urlopu macierzyńskiego/urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego oraz urlopu ojcowskiego. Jego długość zależy od liczby urodzonych dzieci i trwa 20-37 tygodni. Przyznanie zasiłku nie jest uzależnione od wysokości dochodów i można go otrzymać także po przekroczeniu drugiego progu podatkowego.
Warto pamiętać, że od lipca 2022 roku zasiłek macierzyński jest zwolniony z PIT do kwoty 85 528 zł w skali roku. Ze zwolnienia może skorzystać podatnik, który ma prawo do jednej z ulg podatkowych: dla młodych, na powrót, dla rodzin 4+ oraz dla pracujących seniorów.
Jak ominąć drugi próg podatkowy?
Jednym z najbardziej popularnych sposobów na ominięcie drugiego progu podatkowego jest złożenie oświadczenia o wspólnym rozliczeniu z małżonkiem, którego dochody nie przekroczyły 120 000 zł rocznie. Podatek wyliczany jest po zsumowaniu dochodów małżonków i podzieleniu ich na dwa.
Kolejne rozwiązanie – możliwe dla przedsiębiorców – to wybór innej formy opodatkowania, np. przejście na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (zróżnicowane stawki od 2% do 17%). Jednak ta forma opodatkowania jest dostępna tylko dla niektórych firm prowadzących określony rodzaj działalności.
Przedsiębiorcy mogą również rozważyć przejście na podatek liniowy wynoszący 19%, biorąc pod uwagę wysokość dochodów oraz możliwość korzystania z ulg (można je odliczyć tylko rozliczając się według skali podatkowej).
Drugi próg podatkowy na ryczałcie
Stawka ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych zależy od rodzaju działalności prowadzonej przez podatnika. Podstawową zasadą ryczałtu jest płacenie podatku od przychodu bez możliwości odliczenia kosztów jego uzyskania.
Ryczałt mogą wybrać osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą lub spółki cywilne. Ta forma opodatkowania nie jest dostępna dla spółek z o.o. lub spółek akcyjnych. Nie mogą z niej także korzystać osoby prowadzące np. aptekę lub handel częściami do pojazdów mechanicznych. Obowiązuje również limit przychodów – do 2 mln euro w ostatnim roku podatkowym (limit w 2024 roku wynosi 9 218 000 zł).
Ustawodawca przewidział stawki ryczałtu: 17%, 15%, 14%, 12,5%, 12%, 10%, 8,5%, 5,5%, 3% i 2%. Stawka ryczałtu jest stała, niezależnie od uzyskiwanych przychodów. W związku z tym na ryczałcie nie ma czegoś takiego jak drugi próg podatkowy.
Szczegóły na temat przypisania rodzaju działalności do stawek ryczałtu można znaleźć w art. 12 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.
Przeczytaj więcej w kategorii PIT.
