Ryczałt czy VAT – kiedy ryczałt się opłaca?

0
ryczalt-a-vat

Założenie własnej działalności gospodarczej to wyzwanie wielopłaszczyznowe – sam biznesplan i kapitał nie wystarczą dla późniejszego, skutecznego operowania na rynku. Jedną z najistotniejszych kwestii jakie należy na wstępie rozważyć jest forma opodatkowania, co jest istotne szczególnie w przypadku małych przedsiębiorców i mikroprzedsiębiorców.

Czym dokładnie jest ryczałt i VAT w kontekście działalności gospodarczej? Na podstawie jakich czynników przyszły przedsiębiorca powinien wybierać formę opodatkowania? Kiedy ryczałt się opłaca? Jakie ma wady i zalety? Jak zrezygnować z VAT-u i przejść na ryczałt? Na te i inne pytania odpowiadamy w niniejszym materiale.

nexto

Ryczałt i VAT – czym są i jak działają w kontekście formy opodatkowania?

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych to uproszczona forma opodatkowania, w której przedsiębiorca nie rozlicza kosztów – płaci podatek wyłącznie od uzyskanego przychodu, zgodnie z przypisaną dla danej działalności stawką ryczałtu (od 2% do 17%). To rozwiązanie szczególnie atrakcyjne dla tych, którzy generują niskie koszty, a ich działalność mieści się w katalogu branż uprawnionych do ryczałtu. W zamian za prostotę rozliczeń otrzymujemy równocześnie brak możliwości pomniejszania podstawy opodatkowania o wydatki związane z działalnością – a więc zero tarczy podatkowej, nawet jeśli koszty rosną.

VAT, czyli podatek od towarów i usług, funkcjonuje jako osobny byt – niezależny od wybranej formy opodatkowania dochodów. Można go rozliczać zarówno na ryczałcie, jak i przy podatku liniowym czy skali. Podatnik VAT dolicza ten podatek do wystawianych faktur i ma prawo do jego odliczania od faktur kosztowych, co pozwala znacząco zmniejszyć obciążenia w firmach, które generują wysokie wydatki. VAT wprowadza jednak dodatkową biurokrację – deklaracje, pliki JPK, kontrolki, etc.

W praktyce VAT i ryczałt nie są formami alternatywnymi – to dwa różne porządki podatkowe, które mogą się przecinać. Jeden dotyczy podatku dochodowego (czyli tego, ile zostaje z przychodu), drugi – podatku pośredniego od sprzedaży. Rozdzielenie tych kwestii to pierwszy krok do zrozumienia, jak realnie wygląda opodatkowanie działalności gospodarczej.

mała księgowość

Czy można łączyć ryczałt i podatek VAT?

Tak – można być na ryczałcie i jednocześnie być czynnym podatnikiem VAT i wbrew obiegowym opiniom, te dwie formy nie wykluczają się nawzajem. Ryczałtowiec, który zdecyduje się na rejestrację do VAT (lub musi ją przeprowadzić ze względu na przekroczenie limitu albo rodzaj działalności), wystawia faktury z VAT i składa deklaracje JPK_V7. Jednocześnie rozlicza przychody według stawek ryczałtowych, bez uwzględniania kosztów uzyskania przychodu.

Możliwa jest też druga opcja – ryczałtowiec korzystający ze zwolnienia z VAT, np. z uwagi na nieprzekroczenie limitu 200 tys. zł obrotu rocznie lub z tytułu sprzedaży usług objętych zwolnieniem przedmiotowym. W takiej sytuacji nie trzeba doliczać VAT-u do faktur ani prowadzić ewidencji VAT-owskiej. Wybór konkretnego rozwiązania powinien wynikać z analizy modelu biznesowego, struktury klientów oraz udziału kosztów w działalności – bo to właśnie te czynniki determinują, czy warto być płatnikiem VAT, czy lepiej zostać przy zwolnieniu.

Kiedy ryczałt się opłaca? Wady i zalety ryczałtu

Ryczałt najbardziej opłaca się wtedy, gdy przedsiębiorca ponosi niewielkie koszty związane z prowadzoną działalnością i może korzystać z niskiej stawki przypisanej do jego branży. Działa to szczególnie dobrze przy dużej marży – bo skoro nie można odliczyć kosztów, to kluczowe staje się to, co zostaje w kieszeni po stronie przychodu. 

Uproszczona księgowość, brak obowiązku prowadzenia pełnej ewidencji kosztów, a także relatywnie proste rozliczenie roczne (PIT-28) sprawiają, że ryczałt wybierają osoby, które chcą maksymalnie uprościć formalności i ograniczyć kontakt z księgowością.

Wśród zalet ryczałtu można wymienić takie, jak:

  • uproszczona księgowość i niższe koszty obsługi biura rachunkowego,
  • szybkie wyliczenie podatku na podstawie przychodu,
  • brak konieczności prowadzenia rejestru kosztów,
  • atrakcyjne stawki podatku dla niektórych branż (np. 8,5%, 12% czy 14%),
  • możliwość połączenia z VAT-em w razie potrzeby.

Jeśli chcemy korzystać z ryczałtu, to warto poznać również jego wady. Należą do nich takie, jak:

  • brak możliwości odliczania kosztów uzyskania przychodu,
  • brak prawa do większości ulg podatkowych i rozliczeń wspólnych,
  • ograniczenia w stosowaniu przy niektórych rodzajach działalności,
  • potencjalnie wyższy podatek przy niskiej marży lub wysokich kosztach.

nexto premium

Branże, w których ryczałt spotyka się często

Ryczałt wybierają najczęściej przedstawiciele wolnych zawodów (np. programiści, graficy, korepetytorzy), mikrofirmy usługowe (np. fryzjerzy, kosmetyczki, elektrycy, hydraulicy), a także osoby wynajmujące nieruchomości prywatne. Powtarzalny przychód, niskie koszty operacyjne i brak potrzeby rozbudowanej księgowości sprawiają, że w tych branżach ryczałt nie tylko upraszcza życie, ale bywa też realnie tańszą opcją niż skala czy podatek liniowy.

Kiedy lepiej wybrać VAT zamiast ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych?

Ryczałt traci sens, gdy koszty działalności są wysokie i regularne – bo brak możliwości ich odliczania sprawia, że rzeczywisty dochód nie ma znaczenia dla wysokości podatku. W takich przypadkach znacznie korzystniejszy bywa podatek liniowy lub skala podatkowa, które pozwalają uwzględnić wydatki i w efekcie obniżyć podstawę opodatkowania. Jeśli do tego dochodzi jeszcze konieczność zakupu sprzętu, wynajmu lokalu, opłat za licencje czy leasing – ryczałt zaczyna po prostu ciążyć.

VAT natomiast staje się obowiązkowy lub opłacalny w sytuacjach, w których kontrahenci są czynnymi podatnikami VAT, a duża część kosztów zawiera ten podatek. Możliwość jego odliczenia z faktur zakupowych może zrekompensować nawet wysokie zobowiązania z tytułu sprzedaży. Dla wielu firm to standard biznesowy – brak VAT-u bywa dla klientów symptomem definiującym amatorszczyznę. W zestawieniu z ryczałtem VAT daje więcej narzędzi do optymalizacji, ale wymaga też większej dyscypliny księgowej.

mała księgowość

Jak przejść na ryczałt i zrezygnować z VAT?

Zmiana formy opodatkowania na ryczałt wymaga złożenia odpowiedniego oświadczenia do urzędu skarbowego – do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnięto pierwszy przychód w danym roku podatkowym (czyli najczęściej do 20 lutego). W przypadku osób fizycznych prowadzących działalność wystarczy aktualizacja wpisu w CEIDG, przy zaznaczeniu ryczałtu jako wybranej formę. Rezygnacja z VAT to osobny krok – jeśli przedsiębiorca korzystał wcześniej z rejestracji, musi złożyć druk VAT-Z, a jeśli był zwolniony, zmiana ta nie wymaga osobnej procedury.

Warto przy tym pamiętać, że przejście na ryczałt oznacza rezygnację z wielu przywilejów – ulg podatkowych, wspólnego rozliczenia z małżonkiem czy możliwości amortyzacji środków trwałych. Wybór ten powinien być więc oparty na realnych danych – prognozie przychodów, poziomie kosztów czy strukturze klientów. Dobrze jest też skonsultować go z księgowym, bo błędy przy rezygnacji z VAT-u lub złe oszacowanie stawki ryczałtu mogą kosztować więcej, niż się początkowo wydaje.

Aktywa obrotowe – co to jest? Rodzaje i przykłady środków obrotowych

0

W ramach pewnego skrótu myślowego można powiedzieć, ze aktywa obrotowe to wszystkie zasoby majątkowe przedsiębiorstwa, które mają mierzalną wartość finansową i wynikają z powziętych przez przedsiębiorstwo w przeszłości działań. Szczegółową definicję tychże, jak i ich klasyfikację i przeznaczenie, opisuje Ustawa o rachunkowości.

Czym dokładnie są aktywa obrotowe i jaką rolę pełnią w przedsiębiorstwie? Jakie są rodzaje aktywów obrotowych? Jak wpływają one na bilans księgowy? Na te i inne pytania postaramy się odpowiedzieć w niniejszym materiale.

nexto

Aktywa obrotowe – co to jest? Podstawowe informacje

Aktywa obrotowe to składniki majątku, które mają jedno wspólne zadanie – krążą w firmie, zmieniają formę, zużywają się lub znikają w krótkim czasie. W przeciwieństwie do aktywów trwałych, nie służą przez lata – ich zadaniem jest obsługa bieżącego cyklu operacyjnego. Mówiąc najprościej, dziś to gotówka, jutro towar, pojutrze należność – i znów gotówka. Z punktu widzenia ustawy o rachunkowości, do aktywów obrotowych zalicza się te elementy, które zostaną spieniężone, sprzedane, zużyte lub rozliczone w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego.

To, co dla ustawodawcy jest precyzyjnie sklasyfikowane, w praktyce przybiera różne formy – mogą to być środki pieniężne, zapasy, należności, krótkoterminowe inwestycje czy przedpłacone koszty. Ich wspólnym mianownikiem nie jest forma, ale czas – krótki cykl życia i powiązanie z codzienną działalnością firmy. Dla przedsiębiorcy to zasoby, które dają płynność, ale też wymagają ciągłego monitorowania – raz zgromadzone, szybko mogą zmienić wartość lub przekształcić się w dług.

Nie bez powodu to właśnie aktywa obrotowe są pierwszym wskaźnikiem zdrowia finansowego. Gdy zaczyna ich brakować – firma przestaje oddychać. Gdy są zbyt rozdmuchane – pojawia się pytanie o efektywność zarządzania. To kategoria dynamiczna, wymagająca uwagi i elastyczności. Księgowo można je policzyć w tabelkach, ale ich prawdziwe znaczenie ujawnia się dopiero w praktyce.

mała księgowość

Jaką rolę pełnią aktywa obrotowe w przedsiębiorstwie i co czyni je tak ważnymi?

Bez aktywów obrotowych firma nie jest w stanie funkcjonować nawet przez kilka dni. To one umożliwiają codzienną działalność – zakupy, sprzedaż, wypłaty, produkcję czy transport. Bez nich nie ma ani materiałów, ani gotówki, ani usług. W odróżnieniu od aktywów trwałych, które „są i czekają”, aktywa obrotowe „pracują” – są w ciągłym ruchu, a ich dostępność decyduje o tym, czy firma może dziś wystawić fakturę, zapłacić kontrahentowi lub zrealizować zamówienie.

Ich znaczenie wzrasta szczególnie w sytuacjach napięcia finansowego. To z aktywów obrotowych najłatwiej uzyskać środki – sprzedać zapasy, ściągnąć należności czy wycofać lokatę. Właśnie dlatego banki, inwestorzy i analitycy zerkają na nie w pierwszej kolejności – bo to aktywa obrotowe dają odpowiedź na pytanie, czy przedsiębiorstwo „stoi na nogach”, czy tylko próbuje utrzymać równowagę na kredycie. Tu nie chodzi o wartość w złotówkach – chodzi o dostępność, rotację i zdolność do przetrwania w realnym czasie.

Rodzaje aktywów obrotowych

Wbrew pozorom aktywa obrotowe to nie jeden worek z kasą i towarem, ale szereg różnych elementów, które razem tworzą pełny obraz „majątku w ruchu”. Każdy z tych składników funkcjonuje na innym etapie cyklu operacyjnego – jedne są punktem wyjścia (jak materiały), inne końcowym przystankiem (jak należności). Ich klasyfikacja nie jest czysto księgowa – odzwierciedla realny proces działania firmy.

Podział aktywów obrotowych pozwala lepiej zrozumieć, jak pieniądz przepływa przez organizację. Dlatego w rachunkowości wyróżnia się cztery podstawowe grupy: rzeczowe aktywa obrotowe, aktywa finansowe, środki pieniężne oraz rozliczenia międzyokresowe. Wszystkie razem tworzą mapę bieżącej aktywności firmy – od zakupów i produkcji po faktury i przelewy.

nexto premium

Rzeczowe aktywa obrotowe

To najłatwiejsza do uchwycenia część aktywów – fizyczne dobra, które są w firmie po to, by je przetworzyć, sprzedać albo zużyć. Nie są wieczne – rotują, zmieniają formę, znikają ze stanu. W tej grupie mieszczą się:

  • materiały (np. surowce do produkcji),

  • produkty w toku (czyli to, co jeszcze nie jest gotowe),

  • produkty gotowe (czyli to, co już może iść na rynek),

  • towary (kupione po to, by sprzedać je dalej),

  • zaliczki na dostawy (pieniądze wysłane, ale towar jeszcze nie dotarł).

Finansowe aktywa obrotowe

Ta kategoria obejmuje wszystko to, co ma wartość, ale niekoniecznie da się to wziąć do ręki. Chodzi o środki, które mają charakter inwestycyjny albo wynikają z relacji z klientami. Typowe przykłady:

  • należności krótkoterminowe (czyli to, co inni są nam winni),

  • udziały i papiery wartościowe przeznaczone do szybkiej sprzedaży,

  • krótkoterminowe pożyczki udzielone innym podmiotom.

Środki obrotowe

To najbardziej płynna część majątku – pieniądze, które firma ma tu i teraz albo za chwilę będzie mieć. Z tego finansuje się codzienne operacje. W skład środków obrotowych wchodzą:

  • gotówka w kasie,

  • środki na rachunkach bankowych,

  • inne szybkie formy pieniądza, które można użyć natychmiast.

Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe

To specyficzna, ale ważna grupa – pokazuje koszty lub przychody, które zostały już zaksięgowane, ale dotyczą przyszłych okresów. Na pierwszy rzut oka niewidzialne, ale mają realny wpływ na wynik. Najczęściej spotykane przykłady:

  • opłacone z góry czynsze, abonamenty, ubezpieczenia,

  • przychody rozliczane w czasie (np. zaliczki od klientów).

mała księgowość

Aktywa obrotowe a bilans księgowy – co trzeba wiedzieć?

Bilans to fotograficzny zapis majątku firmy – wykonany na konkretny dzień, bez retuszu. Po jednej stronie mamy aktywa, po drugiej pasywa, a ich suma zawsze musi się zgadzać. Aktywa obrotowe zajmują w tym zestawieniu szczególne miejsce – są dolną częścią aktywów, zaraz pod aktywami trwałymi. Nie przez przypadek – układ bilansu odzwierciedla nie tylko wartość majątku, ale też jego funkcję i przewidywaną żywotność.

Dla księgowego aktywa obrotowe to liczby – posegregowane, opisane, przypisane do odpowiednich kont. Dla zarządzającego to jednak przede wszystkim potencjał – gotowość do działania, przestrzeń do manewru i bufor bezpieczeństwa. Ich obecność w bilansie mówi nie tylko o stanie na dziś, ale daje też pewną projekcję tego, jak firma może działać w najbliższych miesiącach – na ile jest płynna, elastyczna, wypłacalna.

Wycena aktywów obrotowych odbywa się na zasadach określonych w Ustawie o rachunkowości – najczęściej według cen nabycia lub kosztu wytworzenia. Jednak z punktu widzenia zarządzania równie ważne są inne aspekty – czy zapasy nie zalegają, czy należności są ściągalne, czy środki pieniężne nie są zamrożone. Bilans daje ramy – ale to, jak firma poradzi sobie w praktyce, zależy od tego, co się za tymi liczbami faktycznie kryje.

Kiedy można skorzystać z urlopu dla poratowania zdrowia dla nauczycieli i dyrektorów szkół? Przepisy Karty Nauczyciela

0
urlop dla poratowania zdrowia

Urlop dla poratowania zdrowia to jedno z uprawnień, których nauczycielom nadaje Karta Nauczyciela. Jest płatny, ale wiąże się z pewnymi ograniczeniami. Sprawdź, co mówią przepisy. Co zrobić, aby pójść na urlop na poratowanie zdrowia? Kiedy można odwołać z niego nauczyciela? Pobierz darmowy wniosek o urlop dla nauczyciela lub dyrektora szkoły.

mała księgowość

Urlop zdrowotny w Karcie Nauczyciela

Zgodnie z art. 73., ust. 1.:

Nauczycielowi zatrudnionemu w pełnym wymiarze zajęć na czas nieokreślony, po przepracowaniu nieprzerwanie co najmniej 7 lat w szkole w wymiarze nie niższym niż 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć, dyrektor szkoły udziela urlopu dla poratowania zdrowia:

1) w celu przeprowadzenia zaleconego leczenia:

  • choroby zagrażającej wystąpieniem choroby zawodowej lub
  • choroby, w której powstaniu czynniki środowiska pracy lub sposób wykonywania pracy odgrywają istotną rolę, lub

2) na leczenie uzdrowiskowe lub rehabilitację uzdrowiskową

– w wymiarze nieprzekraczającym jednorazowo roku.

Komu przysługuje urlop dla poratowania zdrowia?

Jak wynika z przepisów Karty Nauczyciela, urlop na poratowanie zdrowia przysługuje nauczycielowi który, musi odbyć leczenie choroby, na którą wpływa jego praca, na leczenie sanatoryjne lub rehabilitację uzdrowiskową. Do najczęściej diagnozowanych chorób zawodowych u nauczycieli należą choroby narządu głosu (do czego doprowadza ciągłe głośne mówienie) oraz słuchu (z powodu przebywania w głośnym środowisku). Wykaz wszystkich chorób zawodowych można znaleźć w załączniku do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych.

Poza zachorowaniem lub byciem narażonym na chorobę zawodową, aby przysługiwał nauczycielowi urlop dla poratowania zdrowia, musi on też spełnić warunek osiągnięcia nieprzerwanego okresu siedmioletniej pracy w szkole.

Do „7 lat nieprzerwanej pracy” wlicza się:

  • czas rzeczywistej pracy;
  • okresy między zatrudnieniami, o ile są nie dłuższe niż 3 miesiące (art. 73. ust. 1a);
  • okresy czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby oraz urlopu innego niż wypoczynkowy, trwające łącznie nie dłużej niż sześć miesięcy (jeśli są dłuższe niż 6 miesięcy, nie stopują one całkowicie biegu 7 lat, tylko wydłużają wymagany okres pracy o czas swojego trwania) (art. 73., ust. 3).

Wymóg przepracowania 7 lat przed urlopem na poratowanie zdrowia dotyczy pierwszego takiego urlopu i musi przypadać bezpośrednio przed urlopem. Może on trwać nie dłużej niż rok. Po raz kolejny z prawa do urlopu na poratowanie zdrowia można skorzystać po upłynięciu roku od powrotu z poprzedniego. W sumie w okresie całego zatrudnienia nauczyciel na urlopie na poratowanie zdrowia można przebywać nie dłużej niż 3 lata.

Siedem lat nieprzerwanej pracy uzasadniające prawo do urlopu powinno przypadać bezpośrednio przed datą rozpoczęcia urlopu dla poratowania zdrowia. To znaczy – nie można przepracować 7 lat, potem nie pracować przez pół roku i dopiero po tym półrocznym okresie wnioskować o urlop.

nexto

Jak skorzystać z urlopu dla poratowania zdrowia nauczyciela?

Aby skorzystać z urlopu dla poratowania zdrowia, nauczyciel składa wniosek do dyrektora szkoły. W ciągu 7 dni od otrzymania wniosku nauczyciela, dyrektor wydaje skierowanie na badania lekarskie przeprowadzane przez uprawnionego lekarza.

O potrzebie udzielenia nauczycielowi urlopu dla poratowania zdrowia decyduje uprawniony lekarz medycyny pracy, na podstawie:

  1. wyników przeprowadzonego przez siebie badania lekarskiego;
  2. wyników badań dodatkowych lub konsultacji specjalistycznych, których przeprowadzenie uzna za niezbędne;
  3. dokumentacji medycznej z przebiegu dotychczasowego leczenia

Na podstawie powyższego lekarz wydaje orzeczenie o potrzebie udzielania urlopu oraz określa czas potrzebny na przeprowadzenie leczenia.

Na podstawie orzeczenia, dyrektor udziela nauczycielowi urlopu.

Odwołanie od decyzji lekarza

Zarówno nauczycielowi, jak i i dyrektorowi szkoły przysługuje odwołanie od orzeczenia lekarskiego do wojewódzkiego ośrodka medycyny pracy właściwego ze względu na miejsce zamieszkania nauczyciela lub ze względu na siedzibę szkoły.

Jeśli orzeczenie lekarskie zostało wydane przez uprawnionego lekarza zatrudnionego w wojewódzkim ośrodku medycyny pracy, odwołanie od tego orzeczenia wnosi się do instytutu badawczego w dziedzinie medycyny pracy najbliższego ze względu na miejsce zamieszkania nauczyciela lub ze względu na siedzibę szkoły.

Odwołanie wraz z uzasadnieniem wnosi się na piśmie w terminie 14 dni od dnia otrzymania orzeczenia lekarskiego, za pośrednictwem uprawnionego lekarza, który wydał to orzeczenie. Przekazuje on odwołanie wraz z kopią dokumentacji badań, podmiotowi właściwemu do rozpatrzenia odwołania w terminie 7 dni od dnia otrzymania odwołania.

Podmiot właściwy do rozpatrzenia odwołania, w terminie 30 dni od dnia otrzymania odwołania, wydaje orzeczenie lekarskie po przeprowadzeniu badań lekarskich. Orzeczenie to jest ostateczne.

Koszty badań ponosi szkoła.

mała księgowość

Wniosek o urlop dla poratowania zdrowia dla nauczyciela

Pobierz wniosek: PDF| DOCX

…………………………………………………

                                                                                          (miejscowość i data)                

……………………………………………

    (imię i nazwisko nauczyciela)

……………………………………………

                   (adres)

……………………………………………

             (szkoła/placówka)

……………………………………………

……………………………………………

……………………………………………

(dane dyrektora szkoły)

 

 

Wniosek

o udzielenie urlopu dla poratowania zdrowia

Na podstawie art. 73 ust. 10j ustawy z 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela zwracam się z prośbą o udzielenie mi urlopu dla poratowania zdrowia w okresie od dnia ………………………………… do dnia ……………………..…… łącznie w wymiarze …….……………………… .

 

Uzasadnienie

  1. (dotyczy pierwszego urlopu dla poratowania zdrowia) Mój staż pracy w szkole wynosi ……………………….., przerwy w zatrudnieniu …………………………………………………………………………………………………………………….
  2. (dotyczy kolejnego urlopu dla poratowania zdrowia) W poprzednich latach korzystałem/korzystałam* z urlopu dla poratowania zdrowia w wymiarze ……….……………. Poprzedni urlop zdrowotny zakończył się w dniu …………….………. .

 

Do wniosku dołączam skierowanie, potwierdzone przez właściwy oddział Narodowego Funduszu Zdrowia, na leczenie uzdrowiskowe / rehabilitację zdrowotną* z dnia …………………

 

………………………………………………..

                                  (podpis nauczyciela)             

*niepotrzebne skreślić

nexto premium

Wniosek o urlop dla poratowania zdrowia dla dyrektora szkoły

Pobierz wniosek: PDF| DOCX

…………………………………………………

(miejscowość i data)                

……………………………………………

      (imię i nazwisko dyrektora)

……………………………………………

                  (adres)

……………………………………………

            (szkoła/placówka)

……………………………………………

……………………………………………

……………………………………………

(organ prowadzący szkołę)

 

 

Wniosek

o udzielenie urlopu dla poratowania zdrowia

Na podstawie art. 73 ust. 10j ustawy z 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela zwracam się z prośbą o udzielenie mi urlopu dla poratowania zdrowia w okresie od dnia ………………………………… do dnia ……………………..…… łącznie w wymiarze …….……………………… .

 

Uzasadnienie

  1. (dotyczy pierwszego urlopu dla poratowania zdrowia) Mój staż pracy w szkole wynosi ……………………….., przerwy w zatrudnieniu …………………………………………………………………………………………………………………….
  2. (dotyczy kolejnego urlopu dla poratowania zdrowia) W poprzednich latach korzystałem/korzystałam* z urlopu dla poratowania zdrowia w wymiarze ……….……………. Poprzedni urlop zdrowotny zakończył się w dniu …………….………. .

 

Do wniosku dołączam skierowanie, potwierdzone przez właściwy oddział Narodowego Funduszu Zdrowia, na leczenie uzdrowiskowe / rehabilitację zdrowotną* z dnia …………………

 

………………………………………………..

                                     (podpis dyrektora)                

*niepotrzebne skreślić

mała księgowość

Uprawnienia nauczyciela podczas przebywania na urlopie

Podczas przebywania na urlopie dla poratowania zdrowia przysługuje prawo do wynagrodzenia. Nie może natomiast w czasie przebywania na urlopie podejmować pracy zarobkowej.

Odwołanie nauczyciela z urlopu

Dyrektor szkoły odwołuje nauczyciela z urlopu dla poratowania zdrowia, jeśli ujawni, że podczas urlopu nauczyciel podejmował działalność zarobkową.

Jak dawać feedback? Metoda FUKO – na czym polega? Zasady konstruktywnego udzielania informacji zwrotnej

0
fuko

Udzielanie feedbacku to ważny element każdej profesjonalnej relacji. Aby skutecznie z kimś współpracować, a szczególnie, aby być dobrym przełożonym, musisz mieć możliwość, aby komuś zwróci uwagę, gdy robi coś źle. Krytyka musi być jednak konstruktywna. A skonstruowanie takiej wcale nie jest tak proste.

nexto

W udzielaniu konstruktywnej informacji zwrotnej pomagają metody komunikacji, takie jak FUKO. FUKO to niezwykle proste, a przy tym uniwersalne narzędzie, które pozwala mówić o problemach i swoich uczuciach, zapewniając przy tym, że krytyka zostanie odebrana w sposób, który przynosi korzyści dla obu stron, a nie jako bezsensowny atak.

Udzielanie informacji zwrotnej

Udzielanie informacji zwrotnej (czyli dawanie feedbacku) to konieczny element każdej dobrze funkcjonującej relacji. Feedback w pracy jest kluczowy, ponieważ umożliwia rozwój zawodowy i poprawę efektywności. Dzięki niemu pracownicy dowiadują się, co robią dobrze, a co wymaga poprawy. Regularna informacja zwrotna zwiększa motywację, buduje poczucie sensu wykonywanych zadań i wzmacnia zaangażowanie.

Dobrze prowadzony feedback pomaga szybciej korygować błędy, rozwijać umiejętności oraz poprawiać komunikację w zespole. W dłuższej perspektywie sprzyja budowaniu kultury otwartości, zaufania i ciągłego doskonalenia.

Dlaczego krytyka musi być konstruktywna?

Konstruktywna krytyka w pracy sprzyja rozwojowi zarówno pracowników, jak i całej organizacji. Jej celem jest wskazanie konkretnych obszarów do poprawy oraz zaproponowanie możliwych rozwiązań, a nie samo wytykanie błędów. Dzięki temu pracownicy czują się wspierani, a nie atakowani, co zwiększa ich motywację, zaangażowanie i otwartość na zmiany.

Konstruktywna krytyka buduje kulturę zaufania i współpracy, pomaga unikać powtarzania tych samych błędów i pozwala skuteczniej osiągać cele. Bez niej krytyka staje się źródłem frustracji, konfliktów i spadku efektywności.

Czym jest metoda FUKO i do czego służy?

Metoda FUKO to niezwykle skuteczny sposób udzielania konstruktywnej informacji zwrotnej, zarówno w pracy, jak i w życiu prywatnym. FUKO to akronim, który odnosi się do czterech elementów: F – Fakty, U – Uczucia, K – Konsekwencje, O – Oczekiwania. Model FUKO wspiera rozwój umiejętności udzielania informacji zwrotnej w sposób, który przynosi korzyści dla obu stron i ułatwia polubowne rozwiązywanie sporów.

W metodzie FUKO chodzi o przekazywanie informacji w sposób konkretny i empatyczny: najpierw opisujemy fakty (bez ocen i ogólników), potem mówimy o swoich uczuciach, następnie przedstawiamy konsekwencje lub korzyści wynikające z danego zachowania, a na końcu formułujemy jasne oczekiwania wyrażone w formie pozytywnej. Dzięki temu feedback jest zrozumiały i motywujący, a nie raniący czy odbierany jako atak.

FUKO pozwala komuś zwrócić uwagę, gdy robi coś źle, w taki sposób, by krytyka została odebrana jako szansa na rozwój osobisty, a nie jako podważenie wartości. W praktyce metoda FUKO wzmacnia skuteczność komunikacji, motywowanie pracowników i rozwój całego zespołu. Może być stosowana zarówno w komunikacji ustnej, jak i pisemnej.

Model FUKO opiera się na ideach empatycznej komunikacji Marshalla Rosenberga oraz modelu komunikacyjnym Friedemanna Schulza von Thuna (model FUO).

FUKO w praktyce jest narzędziem, które wspiera przełożonego w budowaniu dobrych relacji z podwładnym i całym zespołem. Dzięki temu feedback staje się ważnym elementem motywowania, rozwoju oraz skutecznego przekazywania trudnych informacji.

mała księgowość

Cztery kroki modelu FUKO

Tak jak już wspomnieliśmy, metoda FUKO składa się z czterech kroków. Komunikat przekazywany zgodnie z nią powinien zawierać wszystkie te elementy. Zachowanie tej formy pozwala rozmówcy zrozumieć, na czym polega problem w danej sytuacji i odnieść się do niego.

F jak fakty

Pierwszy krok modelu FUKO, czyli F jak fakty, polega na przedstawieniu sytuacji w sposób bezstronny i obiektywny. Kluczowe jest, aby opisać konkretne zachowanie lub wydarzenie, a nie oceniać czy interpretować je w sposób subiektywny. W tym etapie należy unikać ogólników i emocji, koncentrując się wyłącznie na tym, co się wydarzyło.

Prezentowanie faktów pozwala uniknąć nieporozumień i obrony, które mogą pojawić się, gdy druga strona poczuje się oceniana. Skupienie się na faktach daje jasność sytuacji i stanowi solidną podstawę do dalszej dyskusji.

Zamiast mówić: „Zawsze się spóźniasz”, należy powiedzieć: „W ciągu ostatnich dwóch tygodni dwukrotnie spóźniłeś się na zebranie o 10 minut”.

Dzięki temu pierwszy krok modelu FUKO pomaga zachować neutralność i otwartość w rozmowie.

U jak uczucia lub ustosunkowanie się

Drugi krok polega na wyrażeniu swoich emocji i reakcji na przedstawioną sytuację, ale w sposób otwarty i szczery, bez oskarżania drugiej strony. Ważne jest, by mówić o tym, jak zachowanie drugiej osoby wpłynęło na nas, zamiast przypisywać jej złe intencje lub ocenę.

Mówiąc o swoich uczuciach, pokazujemy, jak dana sytuacja nas dotknęła, co zwiększa szansę na empatyczne zrozumienie. Dzięki temu rozmowa staje się bardziej ludzka i unika się defensywności. Zamiast oskarżać, wyrażamy nasze subiektywne przeżycia, co tworzy przestrzeń do rozwiązania problemu.

Zamiast mówić: „Jesteś nieodpowiedzialny”, można powiedzieć: „Zdenerwowało mnie, kiedy spóźniłeś się na zebranie, ponieważ zależało mi na terminowym rozpoczęciu dyskusji”.

K jak konsekwencje lub korzyści

Trzeci krok polega na przedstawieniu wpływu danego zachowania na nas oraz na sytuację ogólną. W tej części omawiamy, jakie konsekwencje, zarówno pozytywne, jak i negatywne, wynikają z danej sytuacji lub zachowania. Może to obejmować efekty dla zespołu, organizacji, jak i dla samej osoby, która popełniła błąd.

Przedstawienie konsekwencji pomaga drugiej stronie zrozumieć, dlaczego zachowanie jest problematyczne i jakie skutki może wywołać. Opisanie korzyści ze zmiany zachowania daje również motywację do zmiany i wzmacnia pozytywne nawyki. Z kolei wskazanie negatywnych konsekwencji pomaga zobrazować, dlaczego zmiana jest potrzebna.

Zamiast mówić: „To spóźnienie zrujnowało nasze zebranie”, lepiej powiedzieć: „Kiedy spóźniłeś się na zebranie, musieliśmy skrócić czas dyskusji, przez co nie zdążyliśmy omówić wszystkich punktów. Jeśli będziesz punktualny, pomożesz nam lepiej zarządzać czasem i osiągnąć cele w wyznaczonym czasie”.

Przedstawiając konsekwencje, można też dodać korzyści, jakie wynikną z wprowadzenia pozytywnej zmiany – na przykład lepsza organizacja pracy, wyższa efektywność, większe zaangażowanie w zespole itp. Dzięki temu, druga strona ma większą szansę na zrozumienie, jak ważna jest zmiana zachowania.

O jak oczekiwania

Czwarty krok, czyli oczekiwania, polega na jasnym przedstawieniu tego, jakich zmian oczekujemy od drugiej strony w przyszłości. Chodzi o określenie konkretnych zachowań, które chcielibyśmy, aby zostały zmienione lub utrzymane. Oczekiwania powinny być wyrażone w sposób pozytywny i konstruktywny, aby zmiana była zrozumiała i motywująca.

Jasne określenie oczekiwań sprawia, że druga strona ma wyraźną mapę działań do podjęcia. Zamiast pozostawiać przestrzeń na niejasności, pokazujemy dokładnie, co chcielibyśmy, by się zmieniło. Oczekiwania, gdy są formułowane w sposób pozytywny, zmniejszają poczucie presji i zwiększają chęć do współpracy.

Zamiast mówić: „Nie spóźniaj się więcej”, lepiej powiedzieć: „Proszę, przychodź na czas na zebrania, ponieważ to pomoże wszystkim lepiej zorganizować pracę i oszczędzić czas”.

mała księgowość

Korzyści ze stosowania FUKO w praktyce w komunikacji pomiędzy pracownikiem a przełożonym

Korzystanie z modelu FUKO:

  • ułatwia zrozumienie oczekiwań – pracownik dokładnie wie, co powinien zmienić lub utrzymać w swoim zachowaniu;

  • minimalizuje konflikty – dzięki wyrażaniu opinii bez oceniania i mówieniu o swoich uczuciach, krytyka zostaje odebrana jako wsparcie, a nie atak;

  • wzmacnia zaangażowanie – osoby, które otrzymują konstruktywną informację zwrotną, czują się zauważone i docenione;

  • poprawia komunikację w zespole – FUKO sprzyja kulturze otwartości i empatycznej komunikacji;

  • zwiększa skuteczność działań – jasne wskazanie konsekwencji lub korzyści pozwala szybciej eliminować błędy i osiągać cele;

  • buduje relacje oparte na zaufaniu – konstruktywne rozmowy wzmacniają poczucie bezpieczeństwa w zespole;

  • ułatwia motywowanie pracowników – pozytywne wyrażanie oczekiwań wspiera chęć działania i poprawy.

Zasiłek dla bezrobotnych 2025 – ile wynosi i komu przysługuje?

0
zasilek-dla-bezrobotnych-2025

W 2025 roku zasiłek dla osób bezrobotnych ponownie został poddany waloryzacji, a jego wysokość odzwierciedla nie tylko inflację, lecz także zróżnicowanie sytuacji zawodowej świadczeniobiorców. To świadczenie nie przysługuje każdemu – by je uzyskać, trzeba spełnić szereg warunków, a sam jego wymiar zmienia się w zależności od stażu pracy oraz okresu pobierania. Przedstawiamy aktualne kwoty, zasady i okoliczności, które warto znać.

mała księgowość

Ile wynosi zasiłek dla bezrobotnych w 2025 roku?

Wysokość zasiłku dla bezrobotnych ustalana jest na podstawie tzw. kwoty bazowej, która w okresie od 1 czerwca 2025 do 31 maja 2026 wynosi 1722 zł brutto przez pierwsze 3 miesiące i 1352,29 zł brutto w kolejnych miesiącach. Kwota ta dotyczy osób ze stażem pracy od 5 do 20 lat. Świadczenie może być jednak niższe lub wyższe, w zależności od przepracowanych lat:

  • Zasiłek obniżony (poniżej 5 lat stażu): 1377,60 zł brutto / 1081,83 zł brutto
  • Zasiłek podwyższony (powyżej 20 lat stażu): 2066,40 zł brutto / 1622,74 zł brutto

Na poziomie netto oznacza to, że bezrobotni mogą otrzymać od 984,47 zł do 1880,42 zł miesięcznie, w zależności od długości zatrudnienia oraz momentu wypłaty.

Zasady przyznawania zasiłku – kto może go otrzymać?

Prawo do zasiłku przysługuje tylko tym osobom, które w ciągu ostatnich 18 miesięcy przez minimum 365 dni opłacały składkę na Fundusz Pracy – od kwoty nie niższej niż minimalne wynagrodzenie. Liczy się zarówno zatrudnienie w kraju, jak i za granicą, a także niektóre formy świadczeń takich jak renty czy zasiłki chorobowe. Wymóg ten dotyczy także osób prowadzących działalność gospodarczą, ale tylko wtedy, gdy opłacały składki od pełnej podstawy.

Nie wystarczy być zarejestrowanym w urzędzie pracy – konieczne jest spełnienie formalnych wymogów zatrudnienia lub ubezpieczenia.

Długość wypłacania świadczenia – standardowe i szczególne przypadki

Czas, przez jaki można pobierać zasiłek, zależy głównie od miejsca rejestracji. W powiatach o niskim bezrobociu zasiłek przysługuje przez 6 miesięcy, a w regionach dotkniętych wysokim bezrobociem – przez 12 miesięcy. Niektóre grupy mogą jednak korzystać z rocznego okresu pobierania świadczenia niezależnie od miejsca zamieszkania, m.in. osoby po 50. roku życia z co najmniej 20-letnim stażem czy samotni rodzice dzieci do 15. roku życia.

Długość wypłaty może zostać skrócona, jeśli w tym czasie bezrobotny podejmuje zatrudnienie w ramach programów aktywizacyjnych, takich jak staże, roboty publiczne czy szkolenia.

Kiedy zasiłek nie przysługuje lub zostaje zawieszony?

Zasiłku nie otrzymają osoby, które zarabiały mniej niż minimalne wynagrodzenie, mimo formalnego zatrudnienia, ani przedsiębiorcy opłacający preferencyjne składki ZUS. Utrata prawa do świadczenia następuje także w przypadku odmowy udziału w aktywizacji zawodowej bez ważnego powodu – skutkuje to również utratą statusu osoby bezrobotnej.

Zasiłek nie jest także wypłacany przez określony czas, jeśli bezrobotny rozwiązał stosunek pracy za wypowiedzeniem lub porozumieniem stron. Wówczas stosowana jest karencja: 90 lub 180 dni, zależnie od przyczyny i trybu rozwiązania umowy.

Formalności i wypłata – jak i kiedy otrzymasz zasiłek?

Pierwszym krokiem do otrzymania zasiłku jest rejestracja w Powiatowym Urzędzie Pracy. Wymagane jest przedstawienie dokumentów potwierdzających zatrudnienie oraz opłacenie składek. Po przyznaniu statusu bezrobotnego, świadczenie wypłacane jest od dnia rejestracji, chyba że występuje okres karencji.

Warto pamiętać, że każda odmowa podjęcia aktywności wskazanej przez urząd może skutkować nie tylko zawieszeniem świadczenia, ale i utratą uprawnień do niego.

Umowa zlecenie 2025 – wynagrodzenie brutto a netto

0

W 2025 roku umowa zlecenie pozostaje jedną z najczęściej zawieranych form współpracy, choć nadal budzi wiele kontrowersji. Elastyczna, pozbawiona kodeksowych przywilejów i obwarowana mnóstwem wyjątków – jest szansą dla jednych, a dla innych symbolem niepewności i braku ochrony. Co realnie oznacza podpisanie umowy zlecenia w 2025 roku? Jakie niesie to konsekwencje dla wynagrodzenia, składek i warunków pracy?

mała księgowość

Minimalna stawka godzinowa – ile wynosi na zleceniu w 2025 roku?

W 2025 roku stawka minimalna na umowie zlecenie wynosi 30,50 zł brutto za godzinę. To wyższa kwota niż w poprzednim roku, ale faktyczna wartość wynagrodzenia netto zależy od składek ZUS i podatków, które różnią się w zależności od statusu zatrudnionego.

Dla osoby bez innego tytułu do ubezpieczenia stawka netto wynosi około 21,62 zł, natomiast student przed 26. rokiem życia – zwolniony z obowiązku opłacania składek – otrzymuje nawet 27,50 zł na rękę. Emeryt lub rencista, dla którego umowa zlecenie jest jedynym źródłem dochodu, również otrzyma 21,62 zł netto, o ile nie zrezygnuje z ubezpieczenia chorobowego.

Warto pamiętać, że umowa zlecenie to nie to samo co umowa o pracę – a więc nie należy dzielić minimalnego wynagrodzenia krajowego przez liczbę godzin, by wyliczyć „swoją stawkę”.

Składki ZUS i podatek – ile naprawdę trafia do portfela zleceniobiorcy?

Zleceniodawca ma obowiązek zgłoszenia zleceniobiorcy do ZUS i opłacenia wymaganych składek, jeżeli zlecenie jest jedynym źródłem dochodu tej osoby. Składki obejmują ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe oraz – opcjonalnie – chorobowe. Z kolei obowiązkowa zaliczka na podatek dochodowy sprawia, że z wypłaty znika kolejne kilka procent.

Zleceniobiorca nie otrzymuje więc pełnej kwoty brutto, a wypłata netto uzależniona jest od wielu zmiennych: wieku, statusu edukacyjnego, innych umów i ewentualnych ulg. Podatek dochodowy rozliczany jest w ciągu roku w formie zaliczek, a ostateczne rozliczenie następuje w rocznym PIT – najczęściej na formularzu PIT-37.

Zwolnienie, urlop, choroba – czego nie ma na umowie zlecenie

Zleceniobiorca nie ma prawa do płatnego urlopu, chyba że zostanie to przewidziane w umowie – a i wtedy nie wynika to z przepisów prawa, lecz z dobrej woli zleceniodawcy. Analogicznie jest z wynagrodzeniem za czas choroby – przysługuje tylko wtedy, gdy zleceniobiorca dobrowolnie zgłosił się do ubezpieczenia chorobowego i opłacał składkę przez co najmniej 90 dni. Bez tego, każda nieobecność oznacza brak wypłaty – a czasem także ryzyko rozwiązania umowy bez podania przyczyny.

Umowa zlecenie nie przewiduje okresu wypowiedzenia, jeśli nie zawarto go w treści dokumentu. Oznacza to, że współpraca może zostać zakończona w dowolnym momencie, niezależnie od sytuacji życiowej zleceniobiorcy. Brak zabezpieczeń może okazać się szczególnie dotkliwy w przypadku nagłych problemów zdrowotnych lub rodzinnych.

Czy umowa zlecenie jest legalna? Co grozi za nadużycia?

Praca na zleceniu jest legalna, o ile nie występują cechy charakterystyczne dla stosunku pracy. Jeżeli jednak zleceniodawca narzuca miejsce, czas i sposób wykonywania obowiązków, może to zostać uznane za zatrudnienie „na czarno” – pod płaszczykiem umowy cywilnoprawnej. W takim przypadku inspekcja pracy może nałożyć grzywnę na przedsiębiorcę oraz zmusić go do zapłaty zaległych składek i podatków, a nawet odszkodowania dla zatrudnionego.

Pracownik, który zawarł umowę zlecenie, ale wykonywał obowiązki jak pracownik etatowy, może złożyć wniosek do Sądu Pracy o przekształcenie umowy cywilnoprawnej w umowę o pracę. W praktyce jednak takie sprawy wymagają czasu, odwagi i udokumentowania charakteru pracy.

Najniższa krajowa 2025 – nowe realia płacowe i ich konsekwencje

0
najnizsza-krajowa-2025

Rok 2025 przynosi istotne zmiany w systemie wynagrodzeń, które odczują zarówno pracownicy, jak i pracodawcy. Nowe regulacje w zakresie płacy minimalnej nie są jedynie formalnością – stanowią rzeczywisty impuls dla rynku pracy, a także sygnał dla całej gospodarki. Wzrost najniższej krajowej i stawki godzinowej to decyzje o dalekosiężnych skutkach – także społecznych.

mała księgowość

Nowa wysokość najniższej krajowej – ile wynosi wynagrodzenie minimalne w 2025 roku?

Od 1 stycznia 2025 roku obowiązuje minimalne wynagrodzenie za pracę w wysokości 4666 zł brutto, co oznacza wzrost o 366 zł względem drugiej połowy 2024 roku. To podwyżka rzędu około 8,5%, a więc znaczący krok w stronę poprawy sytuacji materialnej pracowników o najniższych dochodach. Po potrąceniu obowiązkowych składek i zaliczki na podatek dochodowy, na rękę pozostaje 3510,92 zł – kwota, która realnie wpływa na codzienny budżet wielu gospodarstw domowych.

Stawka godzinowa 2025 – nie tylko umowy o pracę

Minimalna stawka godzinowa w 2025 roku wynosi 30,50 zł brutto – obowiązuje m.in. przy umowach zlecenia oraz świadczeniu usług. W zależności od składek dobrowolnych, kwota netto to około 22,03 zł (ze składką chorobową) lub 22,70 zł (bez niej). Choć nominalnie stawka brutto wzrosła o 2,40 zł względem drugiego półrocza 2024, dla zleceniobiorców liczy się przede wszystkim realny przychód, który pozwala na lepsze planowanie domowych finansów.

Podwyżka płacy minimalnej – kto zyska, a kto odczuje jej ciężar?

Około 3,6 miliona pracowników w Polsce otrzymywało najniższe wynagrodzenie jeszcze pod koniec 2024 roku. W nowej rzeczywistości ta liczba może wzrosnąć – nie tylko dlatego, że więcej osób znajdzie się w tym przedziale płacowym, ale również dlatego, że firmy będą musiały zrewidować swoją politykę płacową. Dla pracowników oznacza to poprawę warunków życia, dla pracodawców – wzrost kosztów, który może wymusić podniesienie cen towarów i usług, zwłaszcza w sektorze mikroprzedsiębiorstw.

Wpływ na świadczenia dodatkowe i koszty zatrudnienia

Wzrost płacy minimalnej nie pozostaje bez wpływu na inne elementy systemu wynagrodzeń. Wzrosły maksymalne odprawy, dodatki za pracę w nocy czy minimalne odszkodowania za mobbing lub nierówne traktowanie. Koszty te są wprost powiązane z wysokością najniższej krajowej, co sprawia, że ich wzrost staje się obowiązkiem – nie decyzją uznaniową. Z kolei całkowity koszt pracodawcy przy pensji 4666 zł brutto wynosi już 5622,53 zł, co wymusza dokładniejsze planowanie budżetów kadrowych.

Procedura ustalania minimalnego wynagrodzenia – kto o tym decyduje?

Za decyzją o podniesieniu płacy minimalnej stoją konkretne mechanizmy. Minister właściwy ds. pracy przedstawia propozycję Radzie Dialogu Społecznego, a jeśli nie dojdzie do porozumienia, wysokość minimalnego wynagrodzenia ustala Rada Ministrów. To system, który z jednej strony gwarantuje konsultacje społeczne, z drugiej – pozwala rządowi na szybką reakcję, jeśli negocjacje utkną w martwym punkcie.

Płaca minimalna a przyszłość – kierunek: 60% średniego wynagrodzenia

Polska zmierza w stronę modelu rekomendowanego przez Międzynarodową Organizację Pracy, który zakłada, że płaca minimalna powinna wynosić co najmniej 60% średniego wynagrodzenia. Aby to osiągnąć, konieczne są kolejne etapy reformy. W planach jest nowa ustawa, która ma zagwarantować aktualizację najniższej krajowej przynajmniej raz na cztery lata, z uwzględnieniem nie tylko wskaźników inflacyjnych, ale także warunków społecznych i struktury zatrudnienia.

Najniższa emerytura 2025 – ile wynosi i co się zmienia?

0
najnizsza-emerytura-2025

Od 1 marca 2025 roku emeryci otrzymują nieco wyższe świadczenia, jednak skala zmian nie spełniła oczekiwań większości seniorów. Minimalna emerytura wzrosła zgodnie z ustawową waloryzacją, lecz jej poziom nadal budzi więcej rozczarowania niż satysfakcji. W tym artykule wyjaśniamy, ile wynosi najniższa emerytura w 2025 roku, jak działa waloryzacja, kiedy pojawią się „trzynastka” i „czternastka”, a także ile można legalnie dorobić do emerytury.

mała księgowość

Minimalna emerytura po waloryzacji – jaka jest jej wysokość?

Od marca 2025 roku minimalna emerytura wynosi 1 878,91 zł brutto, co przekłada się na około 1 709,81 zł netto miesięcznie. Wzrost ten – o 5,5% w stosunku do roku poprzedniego – wynika ze wskaźnika waloryzacji, który bierze pod uwagę inflację emerycką oraz częściowy wzrost wynagrodzeń w gospodarce narodowej. Mimo nominalnej podwyżki, realna siła nabywcza emerytów nie uległa znacznej poprawie.

Ta sama kwota dotyczy również rencistów i osób otrzymujących rentę socjalną, rodzinną oraz z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. System nie różnicuje minimalnych świadczeń w zależności od instytucji – zarówno ZUS, jak i KRUS wypłacają podstawową emeryturę w identycznej wysokości.

Trzynastka i czternastka – dodatkowe wsparcie dla seniorów

W 2025 roku emeryci otrzymają zarówno trzynastą, jak i czternastą emeryturę. Trzynastka – wypłacana z urzędu, bez potrzeby składania wniosku – przysługuje wszystkim uprawnionym w wysokości 1 878,91 zł brutto. W praktyce, po odliczeniu podatku, seniorzy otrzymają około 1 558 zł na rękę, razem z kwietniową emeryturą.

Czternasta emerytura przyznawana jest na nieco innych zasadach. Pełną kwotę 1 878,91 zł brutto otrzymają tylko osoby, których miesięczne świadczenie nie przekracza 2 900 zł brutto. Powyżej tej granicy stosowany jest mechanizm „złotówka za złotówkę”, co oznacza, że każda złotówka przekroczenia pomniejsza wysokość czternastki o tę samą kwotę. Wypłata tego dodatku nastąpi najprawdopodobniej we wrześniu lub październiku.

Waloryzacja emerytur – jak ustala się nowe stawki?

Coroczna waloryzacja świadczeń ma miejsce 1 marca i polega na przeliczeniu emerytur zgodnie z ustawowym wzorem. W 2025 roku wskaźnik waloryzacji wyniósł 5,5% – na co złożyła się inflacja emerycka (4,7%) oraz 20% realnego wzrostu wynagrodzeń (0,8%).

To oznacza, że wszystkie emerytury i renty wzrosły, ale tylko minimalna ma gwarantowaną ustawową wysokość. Świadczenia niższe niż minimalna, jeśli wynikały z niskiego kapitału emerytalnego, również zostały podniesione do poziomu minimalnego – o ile ich odbiorcy spełniali warunki wymagane przez ustawę.

Dorabianie do emerytury – ile można zarobić bez konsekwencji?

Emeryci, którzy osiągnęli wiek emerytalny, mogą dorabiać bez żadnych limitów i nie muszą obawiać się o zawieszenie świadczenia. Inaczej sytuacja wygląda w przypadku rencistów i osób pobierających wcześniejsze emerytury – obowiązują ich progi przychodów, po których przekroczeniu świadczenie może zostać zmniejszone lub zawieszone.

Od marca 2025 roku próg zmniejszenia świadczenia wynosi 5 934,10 zł brutto miesięcznie, a granica zawieszenia – 11 020,40 zł brutto. Ograniczenia te obowiązują bez względu na formę uzyskiwanego dochodu – mogą to być zarówno umowy o pracę, jak i działalność gospodarcza czy zlecenie.

Minimalna emerytura w 2025 roku wzrosła, ale trudno mówić o realnej poprawie warunków życia seniorów. Przy rosnących kosztach utrzymania, nawet dodatkowe świadczenia w postaci trzynastek i czternastek nie zaspokajają podstawowych potrzeb wielu osób starszych. Mimo to warto znać swoje prawa, terminy wypłat i limity dochodów – by jak najlepiej wykorzystać to, co oferuje system.

Drugi próg podatkowy 2025 – ile wynosi i jak nie stracić fortuny?

0

W 2025 roku granica drugiego progu podatkowego nie uległa zmianie – nadal wynosi 120 000 złotych rocznego dochodu brutto. Choć w teorii to zasada, która ma sprawiedliwie rozkładać ciężar fiskalny, w praktyce coraz więcej osób zbliża się do tej granicy lub ją przekracza. To efekt inflacji, wzrostu wynagrodzeń i ogólnego spadku siły nabywczej pieniądza. Jak działa drugi próg, kogo dotyczy i czy da się go legalnie ominąć? Sprawdzamy.

mała księgowość

Drugi próg podatkowy – kto go przekracza i co to oznacza?

Osoby osiągające dochód powyżej 120 000 zł brutto rocznie zaczynają płacić 32% podatku od nadwyżki. Nie dotyczy to jednak całego dochodu – do 120 000 zł obowiązuje stawka 12%, a dopiero to, co powyżej, opodatkowane jest wyżej. To ważne, bo wiele osób obawia się niepotrzebnie, że cały ich dochód „wskoczy” w wyższy próg – a tak się nie dzieje.

Dla porównania – przy rocznym dochodzie 150 000 zł, tylko 30 000 zł zostanie opodatkowane stawką 32%, co oznacza dodatkowe 9 600 zł podatku. W sumie, wraz z 12% od kwoty do 120 000 zł (czyli 10 800 zł), łączna danina wyniesie 20 400 zł w skali roku.

Dochód brutto czy netto? Która kwota liczy się do progu?

Limit 120 000 zł dotyczy dochodu brutto, a więc przed odliczeniem podatku. Oznacza to, że realne dochody „na rękę” są znacznie niższe – i właśnie te niższe kwoty często wprowadzają w błąd, sprawiając wrażenie, że próg jest odległy. Tymczasem przekroczenie 10 000 zł miesięcznie brutto przy umowie o pracę oznacza, że zbliżamy się do tej granicy zaskakująco szybko.

Drugi próg podatkowy jest więc problemem nie tylko dla „najbogatszych”, ale również dla wykwalifikowanych specjalistów, kadry kierowniczej czy samozatrudnionych.

Czy można legalnie uniknąć drugiego progu podatkowego?

Tak – ale nie zawsze i nie każdy. Jednym ze sposobów jest wspólne rozliczenie z małżonkiem, które podnosi granicę wejścia w drugi próg do 240 000 zł dla obojga. Ma to sens, jeśli jedna ze stron nie pracuje lub zarabia mało. Wtedy podatek 32% może w ogóle nie wystąpić – mimo wysokich dochodów drugiego z małżonków.

Drugą drogą jest założenie własnej działalności gospodarczej i przejście na podatek liniowy. Ta forma opodatkowania zakłada stałe 19% niezależnie od wysokości dochodów, ale nie daje możliwości korzystania z kwoty wolnej od podatku czy ulg prorodzinnych. Mimo to dla wielu osób (zwłaszcza specjalistów i freelancerów) to rozwiązanie korzystniejsze finansowo.

Ulgi i odliczenia – jak obniżyć należny podatek?

Jeśli nie da się uniknąć wejścia w drugi próg, warto przynajmniej zmniejszyć kwotę do zapłaty. Do dyspozycji podatników są m.in. takie ulgi podatkowe:

  • ulga prorodzinna – odliczenie od podatku w zależności od liczby dzieci,
  • ulga rehabilitacyjna – dla osób niepełnosprawnych i ich opiekunów,
  • ulga termomodernizacyjna – za poprawę efektywności energetycznej budynków,
  • ulga na internet, ulga B+R, czy ulga na zabytki – mniej znane, ale potrafiące znacząco obniżyć podatek.

Dobrze zaplanowane rozliczenie roczne może uratować kilka, a czasem nawet kilkanaście tysięcy złotych.

Kiedy i jak się rozliczyć z fiskusem?

Zeznanie roczne PIT należy złożyć do 30 kwietnia 2025 roku, a deklaracje będą dostępne od 15 lutego w usłudze Twój e-PIT. Podatnicy mogą je zaakceptować bez zmian lub skorygować, dodając ulgi czy zmieniając sposób rozliczenia. Niezależnie od formy – warto zachować czujność i śledzić swoje dochody przez cały rok. Przekroczenie progu wiąże się bowiem z wyższymi zaliczkami na podatek, które pracodawca lub przedsiębiorca powinien zacząć odprowadzać od razu.

Drugi próg podatkowy w 2025 roku nadal wynosi 120 000 zł brutto rocznie – i wciąż budzi emocje. Choć obejmuje tylko nadwyżkę dochodu, realnie podnosi wysokość podatku i zmusza do refleksji nad finansami. Dla wielu Polaków nie jest już tylko teorią – staje się codziennością. I właśnie dlatego warto wiedzieć, jak działa, jak go liczyć i jak – jeśli to możliwe – go ominąć.

Darowizna w rodzinie i poza nią – ile można otrzymać bez podatku w 2025 roku?

0

Otrzymanie darowizny to często gest życzliwości lub rodzinnego wsparcia, ale również obowiązek wobec fiskusa. W 2025 roku obowiązujące przepisy pozwalają na całkowite zwolnienie z podatku od darowizn w określonych przypadkach – pod warunkiem, że obdarowany dotrzyma formalności i złoży odpowiedni dokument w wymaganym terminie. Sprawdź, jakie limity obowiązują, kiedy powstaje obowiązek podatkowy oraz kto i w jakich sytuacjach zapłaci podatek.

mała księgowość

Darowizna w najbliższej rodzinie – kiedy nie trzeba płacić podatku?

Darowizna przekazana przez małżonka, rodziców, dzieci, wnuki, dziadków, rodzeństwo, pasierba, ojczyma lub macochę jest całkowicie zwolniona z podatku, niezależnie od jej wartości – pod warunkiem zgłoszenia jej do Urzędu Skarbowego w ciągu 6 miesięcy. W przepisach nie ma formalnej grupy „0”, ale to właśnie tym mianem określa się najbliższą rodzinę, która korzysta z pełnego zwolnienia z podatku od spadków i darowizn.

Zgłoszenia dokonuje się na formularzu SD-Z2, a brak zgłoszenia w terminie automatycznie powoduje, że darowizna zostaje opodatkowana – nawet jeśli pochodzi od rodziców lub dzieci. Dla darowizn do 36 120 zł w ciągu 5 lat od jednej osoby nie trzeba składać żadnego zgłoszenia – ale ostrożność w takich przypadkach zawsze popłaca.

Rodzice a darowizna – kiedy pieniądze nie są opodatkowane, nawet bez zgłoszenia?

Darowizny od rodziców również podlegają wspomnianym zasadom, ale istnieje wyjątek. Rodzice mają obowiązek alimentacyjny wobec dzieci do momentu, aż będą one w stanie samodzielnie się utrzymać. Pieniądze przekazane dziecku z przeznaczeniem na jedzenie, mieszkanie czy podstawowe potrzeby mogą być traktowane nie jako darowizna, lecz jako realizacja obowiązku alimentacyjnego – a to nie podlega opodatkowaniu.

Jeśli jednak wsparcie przekracza potrzeby codziennego utrzymania albo ma charakter majątkowy (np. na zakup mieszkania czy samochodu), może zostać zakwalifikowane jako darowizna – i wówczas obowiązują już reguły podatkowe, w tym konieczność zgłoszenia jej do urzędu.

Darowizny od dalszej rodziny i znajomych – ile można otrzymać bez podatku?

W przypadku dalszych krewnych oraz osób niespokrewnionych, limity kwot wolnych od podatku są znacznie niższe. Wyróżnia się trzy grupy podatkowe:

  • I grupa (np. teściowie, zięć, synowa): 36 120 zł
  • II grupa (np. rodzeństwo rodziców, małżonkowie pasierbów): 27 090 zł
  • III grupa (np. znajomi, partnerzy niesformalizowani): 5 733 zł

Przekroczenie tych progów wiąże się z koniecznością złożenia formularza SD-3 oraz zapłaty podatku – w ciągu miesiąca od dnia otrzymania darowizny.

Ile wynosi podatek od darowizny po przekroczeniu limitów?

Wysokość podatku zależy od grupy podatkowej, do której należy darczyńca. Podatek liczony jest tylko od nadwyżki ponad kwotę wolną od podatku:

  • 3% dla I grupy
  • 5% dla II grupy
  • 7% dla III grupy

Co istotne, jeżeli w ciągu 5 lat otrzymasz kilka darowizn od tej samej osoby, są one sumowane. To oznacza, że nawet pojedyncze przekazanie niewielkiej kwoty może doprowadzić do przekroczenia limitu – jeśli było częścią większej serii darowizn.

Obowiązki formalne – jak i gdzie zgłosić darowiznę?

Jeśli wartość darowizny przekracza przewidziane limity, obdarowany musi zgłosić jej otrzymanie. Rodzina z grupy „0” korzysta z formularza SD-Z2, a pozostali – z formularza SD-3. W przypadku darowizny pieniężnej zgłoszenie składa się do urzędu właściwego dla miejsca zamieszkania osoby obdarowanej. Jeśli przedmiotem darowizny jest nieruchomość, właściwy będzie urząd odpowiadający miejscu jej położenia.

Czy od darowizny trzeba zapłacić PIT?

Darowizny nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym PIT. Ustawa wyłącza je z opodatkowania dochodu, ponieważ ich rozliczaniem zajmuje się osobna ustawa – o podatku od spadków i darowizn. Dzięki temu nie ma potrzeby zgłaszania ich w rocznym zeznaniu podatkowym, niezależnie od tego, od kogo pochodzą.