Otrzymanie darowizny to często gest życzliwości lub rodzinnego wsparcia, ale również obowiązek wobec fiskusa. W 2025 roku obowiązujące przepisy pozwalają na całkowite zwolnienie z podatku od darowizn w określonych przypadkach – pod warunkiem, że obdarowany dotrzyma formalności i złoży odpowiedni dokument w wymaganym terminie. Sprawdź, jakie limity obowiązują, kiedy powstaje obowiązek podatkowy oraz kto i w jakich sytuacjach zapłaci podatek.
Spis treści
Darowizna w najbliższej rodzinie – kiedy nie trzeba płacić podatku?
Darowizna przekazana przez małżonka, rodziców, dzieci, wnuki, dziadków, rodzeństwo, pasierba, ojczyma lub macochę jest całkowicie zwolniona z podatku, niezależnie od jej wartości – pod warunkiem zgłoszenia jej do Urzędu Skarbowego w ciągu 6 miesięcy. W przepisach nie ma formalnej grupy „0”, ale to właśnie tym mianem określa się najbliższą rodzinę, która korzysta z pełnego zwolnienia z podatku od spadków i darowizn.
Zgłoszenia dokonuje się na formularzu SD-Z2, a brak zgłoszenia w terminie automatycznie powoduje, że darowizna zostaje opodatkowana – nawet jeśli pochodzi od rodziców lub dzieci. Dla darowizn do 36 120 zł w ciągu 5 lat od jednej osoby nie trzeba składać żadnego zgłoszenia – ale ostrożność w takich przypadkach zawsze popłaca.
Rodzice a darowizna – kiedy pieniądze nie są opodatkowane, nawet bez zgłoszenia?
Darowizny od rodziców również podlegają wspomnianym zasadom, ale istnieje wyjątek. Rodzice mają obowiązek alimentacyjny wobec dzieci do momentu, aż będą one w stanie samodzielnie się utrzymać. Pieniądze przekazane dziecku z przeznaczeniem na jedzenie, mieszkanie czy podstawowe potrzeby mogą być traktowane nie jako darowizna, lecz jako realizacja obowiązku alimentacyjnego – a to nie podlega opodatkowaniu.
Jeśli jednak wsparcie przekracza potrzeby codziennego utrzymania albo ma charakter majątkowy (np. na zakup mieszkania czy samochodu), może zostać zakwalifikowane jako darowizna – i wówczas obowiązują już reguły podatkowe, w tym konieczność zgłoszenia jej do urzędu.
Darowizny od dalszej rodziny i znajomych – ile można otrzymać bez podatku?
W przypadku dalszych krewnych oraz osób niespokrewnionych, limity kwot wolnych od podatku są znacznie niższe. Wyróżnia się trzy grupy podatkowe:
I grupa (np. teściowie, zięć, synowa): 36 120 zł
II grupa (np. rodzeństwo rodziców, małżonkowie pasierbów): 27 090 zł
III grupa (np. znajomi, partnerzy niesformalizowani): 5 733 zł
Przekroczenie tych progów wiąże się z koniecznością złożenia formularza SD-3 oraz zapłaty podatku – w ciągu miesiąca od dnia otrzymania darowizny.
Ile wynosi podatek od darowizny po przekroczeniu limitów?
Wysokość podatku zależy od grupy podatkowej, do której należy darczyńca. Podatek liczony jest tylko od nadwyżki ponad kwotę wolną od podatku:
3% dla I grupy
5% dla II grupy
7% dla III grupy
Co istotne, jeżeli w ciągu 5 lat otrzymasz kilka darowizn od tej samej osoby, są one sumowane. To oznacza, że nawet pojedyncze przekazanie niewielkiej kwoty może doprowadzić do przekroczenia limitu – jeśli było częścią większej serii darowizn.
Obowiązki formalne – jak i gdzie zgłosić darowiznę?
Jeśli wartość darowizny przekracza przewidziane limity, obdarowany musi zgłosić jej otrzymanie. Rodzina z grupy „0” korzysta z formularza SD-Z2, a pozostali – z formularza SD-3. W przypadku darowizny pieniężnej zgłoszenie składa się do urzędu właściwego dla miejsca zamieszkania osoby obdarowanej. Jeśli przedmiotem darowizny jest nieruchomość, właściwy będzie urząd odpowiadający miejscu jej położenia.
Czy od darowizny trzeba zapłacić PIT?
Darowizny nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym PIT. Ustawa wyłącza je z opodatkowania dochodu, ponieważ ich rozliczaniem zajmuje się osobna ustawa – o podatku od spadków i darowizn. Dzięki temu nie ma potrzeby zgłaszania ich w rocznym zeznaniu podatkowym, niezależnie od tego, od kogo pochodzą.
Emeryci, którzy w 2024 roku otrzymali dodatkowe świadczenia – tzw. trzynastkę i czternastkę – mogą liczyć na zwrot części pobranego podatku. Urzędy skarbowe już rozpoczęły przelewy, ale czasu na działanie zostało niewiele. O zwrot można się ubiegać tylko do końca kwietnia!
Kto ma prawo do odzyskania nadpłaconego podatku?
W zeszłym roku trzynasta i czternasta emerytura były objęte zaliczką na podatek dochodowy, przez co seniorzy otrzymali na konto mniejsze kwoty. Zwrot otrzymają ci, których łączne roczne dochody z tytułu emerytury nie przekroczyły 30 tys. zł brutto – to właśnie granica zwolniona z opodatkowania.
Jeśli miesięczne świadczenie nie było wyższe niż 2500 zł brutto, podatnik może liczyć na rekompensatę. Przykładowo, osoby pobierające ok. 2400 zł brutto odzyskają nawet 400 zł, natomiast seniorzy z minimalną emeryturą (1780,96 zł brutto) otrzymają około 250 zł. Wysokość zwrotu zależy więc naturalnie bezpośrednio od sumy wypłaconych świadczeń.
Jak odzyskać pieniądze z fiskusa?
Aby odzyskać należne środki, należy złożyć roczne rozliczenie PIT najpóźniej do 30 kwietnia 2025 roku. Ci, którzy już to zrobili, mogą spodziewać się przelewu – w ciągu 45 dni od elektronicznego złożenia deklaracji, a w przypadku wersji papierowej – w ciągu 3 miesięcy.
Jest też sposób, by uniknąć potrąceń w przyszłości. Wystarczy złożyć w ZUS formularz EPD-21, który pozwala zrezygnować z poboru zaliczek podatkowych na przyszłość. Dokument ten dostępny jest w systemie PUE ZUS i obowiązuje tylko wtedy, gdy całkowity roczny dochód seniora nie przekroczy 30 tys. zł.
Zanim złożysz wniosek – sprawdź dochody
Choć brak potrąceń może wydawać się korzystny, nie każdy powinien z tej opcji korzystać. Jeśli dochód przekroczy próg zwolnienia z podatku, w przyszłym roku trzeba będzie dopłacić różnicę. Dlatego przed złożeniem EPD-21 warto dokładnie przeliczyć, czy emerytura miesięczna mieści się w limicie 2500 zł brutto – tylko wtedy unikniesz nieplanowanych zobowiązań wobec urzędu skarbowego.
W 2025 roku emeryci mogą liczyć na potrójne wsparcie finansowe: coroczną waloryzację, trzynastą emeryturę oraz czternastkę. Choć tegoroczna podwyżka świadczeń nie należy do rekordowych, dla wielu seniorów oznacza istotne odciążenie domowego budżetu. Sprawdź, jakie dokładnie kwoty trafią na konta emerytów oraz kto może spodziewać się dodatkowych przelewów.
Waloryzacja emerytur 2025 – wyższe świadczenia wpływają już od marca
Od marca emeryci i renciści otrzymują świadczenia zwiększone o5,5%. To efekt dorocznej waloryzacji, której wysokość oblicza się na podstawie inflacji oraz wzrostu realnych płac – te ostatnie, zgodnie z obowiązującymi zasadami, wpływają na wynik jedynie częściowo (dokładnie w 20%).
W efekcie minimalna emerytura wzrosła do 1878,91 zł brutto, co oznacza podwyżkę o 97,95 zł. W przeliczeniu na rękę daje to 1709,81 zł netto – o niemal 90 zł więcej niż przed waloryzacją. ZUS wypłaca świadczenia zgodnie ze stałym terminarzem: 1., 5., 6., 10., 15. i 20. dnia miesiąca. Jeżeli data przypada na święto lub weekend, wypłata trafia do odbiorcy wcześniej.
Trzynastka 2025 – ile wyniesie dodatkowe świadczenie?
Choć trzynasta emerytura bazuje na kwocie minimalnej emerytury, czyli 1878,91 zł brutto, nie wszyscy otrzymają dokładnie taką samą kwotę netto. Na wysokość przelewu wpływają m.in. zaliczki na podatek dochodowy i składki zdrowotne.
Dla emerytów otrzymujących najniższe świadczenia trzynastka wyniesie 1558,83 zł netto. W przypadku osób z wyższymi emeryturami wypłata trzynastki może być niższa – wpływa na to 12-procentowa zaliczka na podatek (naliczana powyżej 2500 zł brutto miesięcznie) oraz 9-procentowa składka zdrowotna. Wypłaty trzynastki netto mieszczą się więc w przedziale od 1484,34 zł do 1709,81 zł, w zależności od wysokości bazowego świadczenia.
Czternasta emerytura – kto może liczyć na „czternastkę” we wrześniu?
Czternasta emerytura zostanie wypłacona we wrześniu 2025 roku. Seniorzy nie muszą składać żadnych wniosków – dodatek trafi do uprawnionych automatycznie. Pełna kwota to, podobnie jak przy trzynastce, 1878,91 zł brutto.
Całość świadczenia przysługuje osobom, których emerytura nie przekracza 2900 zł brutto miesięcznie. Jeśli świadczenie przekracza ten próg – stosowana jest zasada „złotówka za złotówkę”, a więc czternastka jest proporcjonalnie obniżana o kwotę nadwyżki. Osoby pobierające ponad 4734,61 zł brutto nie otrzymają czternastki w ogóle.
To oznacza, że dodatkowe wsparcie trafi przede wszystkim do emerytów o najniższych i umiarkowanych dochodach, co ma zapewnić bardziej sprawiedliwy rozdział środków.
15 marca wystartowała tegoroczna tura dopłat bezpośrednich i obszarowych. Zainteresowanie oczywiście jest ogromne – w ciągu kilku tygodni Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa otrzymała już 190 tysięcy wniosków. Kto jeszcze nie złożył swojego, powinien się pospieszyć – termin mija 15 maja.
Płatności bezpośrednie i obszarowe – wsparcie dla rolników
Dopłaty bezpośrednie to kluczowe instrumenty wsparcia finansowego, dostępne dla osób prowadzących działalność rolniczą. Płatności bezpośrednie przysługują tym, którzy spełniają wymagania dotyczące prowadzenia upraw, natomiast płatności obszarowe obejmują działania mające na celu ochronę środowiska – od rozsądnego nawożenia, aż po troskę o lokalne ekosystemy.
Środki te pochodzą z unijnej puli i są przekazywane za pośrednictwem ARiMR. Aby je otrzymać, należy w terminie od 15 marca do 15 maja 2025 roku przesłać stosowny wniosek.
Wniosek o dopłaty tylko online? Nie do końca
Wnioski składa się wyłącznie przez aplikację eWniosekPlus, która maksymalnie upraszcza proces – wystarczy się zalogować i wypełnić dokument. To rozwiązanie znacząco skróciło czas potrzebny na formalności, eliminując papierowe formularze i konieczność osobistego kontaktu z urzędnikiem.
Ale uwaga: zbyt długie zwlekanie może oznaczać kłopoty. Im bliżej końca naboru, tym większe ryzyko przeciążenia systemu i błędów, których późniejsze poprawianie bywa czasochłonne. Lepiej więc działać z wyprzedzeniem.
Nie masz komputera? ARiMR nie zostawia nikogo bez wsparcia. W biurach terenowych można uzyskać pomoc w wypełnieniu wniosku, a także skorzystać z bezpłatnej infolinii: 800 38 00 84 lub 22 595 06 11 – dla tych, którzy dzwonią z telefonu komórkowego.
Urlop wypoczynkowy to jeden z ważnych przywilejów, które zapewnia osobom zatrudnionym na umowę o pracę prawo pracy. Kodeks pracy szeroko opisuje zasady korzystania z niego i momenty, kiedy pracodawca może odwołać z niego pracownika. Co, jednak jeśli to pracownik z powodu choroby musi przerwać wypoczynek? Czy musi przeznaczyć urlop na rekonwalescencję, czy może skorzystać z chorobowego?
Z naszego artykułu dowiesz się, czy zwolnienie od lekarza przerywa urlop wypoczynkowy, a także co dzieje się z niewykorzystanym urlopem i kiedy można z niego skorzystać. Tłumaczymy, jak to wygląda w przypadku innych urlopów.
Piszemy również o tym, jak to wygląda w przypadku innych dłuższych urlopów: macierzyńskiego, rodzicielskiego i bezpłatnego, a także urlopu okolicznościowego i opiekuńczego.
Spis treści
Czy zwolnienie lekarskie przerwie urlop wypoczynkowy pracownika?
Tak, zwolnienie lekarskie przerywa urlop pracownika. Zasada ta dotyczy konkretnie urlopu wypoczynkowego.
Jeśli pracownik przebywa na urlopie i w tym czasie do PUE ZUS pracodawcy wpłynie jego zwolnienie lekarskie, urlop zatrzymywany jest automatycznie. Pracownik nie musi w tym celu składać żadnych dodatkowych wniosków.
Przebywając na L4, które przerwało mu wypoczynek, pracownik ma prawo do wynagrodzenia chorobowego, a w przypadku dłuższej niezdolności do pracy – prawo do zasiłku chorobowego.
Inne sytuacje, które przerywają bieg urlopu wypoczynkowego to:
odosobnienie w związku z chorobą zakaźną;
odbywanie ćwiczeń wojskowych w ramach pasywnej rezerwy, pełnienia terytorialnej służby wojskowej rotacyjnie albo pełnienia służby w aktywnej rezerwie, przez czas do 3 miesięcy;
urlop macierzyński.
Czy niewykorzystana część urlopu przepada?
Tutaj też mamy dobre wiadomości dla osób zatrudnionych na umowę o pracę. Choroba pracownika nie sprawia, że niewykorzystane dni urlopu przepadają. Kodeks pracy mówi o tym bezpośrednio:
Art. 166. Część urlopu niewykorzystaną z powodu: 1) czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby […] pracodawca jest obowiązany udzielić w terminie późniejszym.
Zaplanowany urlop a zwolnienie lekarskie L4
Wiesz już, że choroba w trakcie trwania urlopu przerywa urlop na czas zwolnienia. Co jednak, jeśli pracownik zachoruje przed rozpoczęciem urlopu? W tej sprawie przepisy prawa pracy również są jasne:
Art. 165. Jeżeli pracownik nie może rozpocząć urlopu w ustalonym terminie z przyczyn usprawiedliwiających nieobecność w pracy, a w szczególności z powodu: 1) czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby […] pracodawca jest obowiązany przesunąć urlop na termin późniejszy.
Zwolnienie lekarskie na dziecko a urlop
W przeciwieństwie do niezdolności do pracy samego pracownika, choroba dziecka nie przerywa urlopu wypoczynkowego jego rodzica.Kodeks pracy wymienia tylko cztery przypadku, w których następuje automatyczne przerwanie urlopu, którego resztę pracodawca musi udzielić w późniejszym terminie.
Mniej ściśle określony jest katalog przypadków, w których całość wolnego należy przesunąć, ponieważ pracownik nie może go rozpocząć. Przesunięcie wolnego będzie konieczne zawsze, kiedy pracownik nie może rozpocząć urlopu z powodu, który usprawiedliwia jednocześnie jego nieobecność w pracy. Dotyczy to również urlopu wypoczynkowego.
To znaczy, że jeśli Twoje dziecko zachoruje a Ty z tego tytułu otrzymasz zwolnienie lekarskie w trakcie Twojego urlopu, będzie on trwał nadal. Nie zostanie automatycznie przerwany, chociaż możesz oczywiście negocjować jego przesunięcie z pracodawcą. On nie musi się na nie zgodzić.
Inaczej będzie wyglądać sytuacja, jeśli przed planowanym rozpoczęciem urlopu pójdziesz na L4 na dziecko i nie będziesz mógł z tego powodu rozpocząć wolnego w planowanym terminie. Wówczas urlop powinien zostać przesunięty na inny termin.
Kiedy można wykorzystać urlop przerwany chorobą?
Niewykorzystany urlop wypoczynkowy należy wykorzystać w innym terminie ustalonym z pracodawcą, do 30 września następnego roku.
Urlop bezpłatny a L4
Zwolnienie lekarskie nie przerywa urlopu bezpłatnego. Co więcej, podczas przebywania na nim, pracownik nie jest objęty składkami, a więc nie przysługuje mu świadczenie chorobowe.
Choroba w trakcie urlopu macierzyńskiego
Zwolnienie lekarskie na urlopie macierzyńskim nie przerywa tego urlopu ani nie powoduje żadnych innych skutków.
Zwolnienie lekarskie a urlop rodzicielski
Zwolnienie lekarskie na urlopie rodzicielskim nie przerywa tego urlopu ani nie powoduje żadnych innych skutków.
Zwolnienie w czasie urlopu opiekuńczego i okolicznościowego
Zwolnienie lekarskie nie przerywa automatycznie ani urlopu opiekuńczego, ani okolicznościowego. Jednakże, na wniosek pracownika pracodawca powinien przerwać jego urlop i pozwolić wykorzystać go w innym terminie.
Zwolnienie lekarskie, zwane często L4, od druku, na którym kiedyś lekarze te zwolnienia wystawiali, jest doskonale każdemu z nas. Nie ma takiej osoby, która kiedyś by z niego nie korzystała. Niezależnie od tego, na jakiej umowie jesteś zatrudniony, jeśli tylko jesteś objęty ubezpieczeniem chorobowym (i minął okres wyczekiwania) możesz skorzystać ze zwolnienia. Czy tak samo jest podczas pobytu w szpitalu?
Sprawdź, kto wystawia i komu przysługuje zwolnienie lekarskie na czas pobytu w szpitalu. Kto je wystawia? Czy jest płatne mniej niż normalne chorobowe? Jak to wygląda u osób po 50. roku życia? Poznaj najważniejsze zasady dotyczące uzyskiwania zwolnienia i chorobowego szpitalnego.
Spis treści
Zwolnienie lekarskie a zwolnienie szpitalne
Należy podkreślić, że „szpitalne” zwolnienie lekarskie niczym nie różni się od tego „zwykłego”. W obu przypadkach obowiązuje taki sam limit czasowy, przez jaki można z niego korzystać, mają do niego prawo te same osoby i przysługują za nie takie same świadczenia.
Skąd więc przeświadczenie, że istnieją pomiędzy nimi jakieś zasadnicze różnice? Prawdopodobnie bierze się z tego, że jeszcze kilka lat temu rzeczywiście takie różnice istniały. Do końca 2021 roku zarówno wynagrodzenie, jak i zasiłek, wypłacane pracownikowi przebywającemu w szpitalu na czas niezdolności do pracy były niższe, niż te, które otrzymywał, jeśli w trakcie zwolnienia lekarskiego przebywał w domu.
To jednak się zmieniło i od początku 2022 roku pracownik zachowuje prawo do 80 proc. zarówno wynagrodzenia, jak i zasiłku, również podczas hospitalizacji.
Kto wystawia L4 za pobyt w szpitalu?
L4 za pobyt w szpitalu wypisuje lekarz prowadzący lub inna osoba do tego uprawniona.
Kiedy jest wystawiane L4 ze szpitala?
Co ważne dla pracodawcy, L4 ze szpitala może być wystawione nie „z góry”, jak zwykłe zwolnienie, a nawet w ostatni dzień pobytu ubezpieczonego w szpitalu. Jeśli natomiast pobyt w szpitalu miałby potrwać dłużej, lekarz powinien wystawiać zwolnienie co 14 dni, aby zapewnić płynność wypłacania wynagrodzenia i zasiłku chorobowego.
Jednak pracownik powinien poinformować pracodawcę o nieobecności w pracy z powodu choroby najszybciej, jak będzie mógł. Co więcej, nie może być to później, niż w drugim dniu nieobecności. Jeśli więc trafisz do szpitala i wiesz już, że będziesz w nim przebywać w dni swojej pracy, natychmiast powiadom o tym pracodawcę.
Oczywiście, są takie przypadki, w których nie ma się możliwości skontaktowania się z pracodawcą. Wówczas należy poinformować go, kiedy tylko taka możliwość się pojawi. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy wskazuje m.in. obłożną chorobę, jako przypadek, który usprawiedliwia brak kontaktu z pracodawcą.
Kiedy już się z nim skontaktujemy powinniśmy przedstawić dokument, który udowadnia, że rzeczywiście przebywamy w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym. Dopóki nie otrzymamy zwolnienia, takim dokumentem będzie zaświadczenie lekarskie.
Czy za pobyt pracownika w szpitalu obowiązuje wynagrodzenie chorobowe?
Ubezpieczonemu pracownikowi przysługuje wynagrodzenie chorobowe za pobyt w szpitalu tak jak w przypadku innej choroby. Wynagrodzenie za czas choroby przysługuje zarówno na czas leczenia szpitalnego, jak i rekonwalescencji – zarówno w szpitalu, jak i poza nim. Oczywiście, na ten czas pracownik musi mieć wystawione L4.
Ile wynoszą świadczenie chorobowe za okres pobytu w szpitalu?
Za czas niezdolności pracownika do pracy, niezależnie od tego, czy odbywa on leczenie w szpitalu, czy przebywa w domu, przysługują mu dwa rodzaje świadczenia: wynagrodzenie chorobowe oraz zasiłek chorobowy. Dotyczy do oczywiście pracowników ubezpieczonych ubezpieczeniem chorobowym.
Pracownik ma prawo do otrzymywania wynagrodzenia chorobowego przez 33 dni w ciągu jednego okresu zasiłkowego lub przez 14 dni w przypadku osób powyżej 50. roku życia. Wynagrodzenie to wypłaca pracodawca.
Następnie, jeśli pracownik nadal choruje, sprawę przejmuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych i wypłaca zasiłek chorobowy przez pozostałe dni, aż do osiągnięcia 182 dni kalendarzowych w jednym okresie zasiłkowym. ZUS wypłaca więc zasiłek do 149 dni osobom poniżej 50. roku życia i do 174 dni osobom powyżej 50. roku życia.
Po wyczerpaniu 182 dni, przez które przysługuje zasiłek chorobowy i wynagrodzenie chorobowe, pracownik może uzyskiwać świadczenie rehabilitacyjne, nie dłużej niż przez 12 miesięcy.
Zarówno wynagrodzenie, jak i zasiłek z powodu czasowej niezdolności do pracy przysługują w wymiarze:
– 80 proc. wynagrodzenia – w większości przypadków;
– 100 proc. wynagrodzenia, jeżeli niezdolność do pracy:
przypada w okresie ciąży;
powstała wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów;
powstała wskutek wypadku w drodze do pracy lub z pracy.
Czy zasiłek chorobowy za pobyt w szpitalu jest niższy?
Nie, zarówno wynagrodzenie, jak i zasiłek chorobowy w przypadku pobytu w szpitalu jest taki sam, jak w przypadku chorowania w domu. W obu przypadkach osobie na L4 przysługuje wynagrodzenie a później zasiłek chorobowy w wysokości 80 proc. jej wynagrodzenia. Sytuacja wygląda w ten sposób od 2022 roku.
Wcześniej, do końca 2021 roku rzeczywiście wynagrodzenie lub zasiłek za dni zwolnienia lekarskiego spędzone w szpitalu rzeczywiście było niższe i wynosiło 70, zamiast 80 proc. wynagrodzenia.
Czego nie można robić w trakcie hospitalizacji?
Podczas hospitalizacji, jeśli chcemy zachować prawo do zasiłku, musimy przestrzegać takich samych zasad, jakie obowiązują każdego pracownika prebywającego na zwolnieniu lekarskim. Bardzo ważne jest więc, aby nie podejmować żadnej pracy zarobkowej. Lepiej więc powstrzymać się od sprawdzania służbowych maili, nawet jeśli ta wizja jest kusząca podczas długich godzin przeleżanych w szpitalnym łóżku.
Jak rozliczyć L4 szpitalne pracownika?
L4 za pobyt w szpitalu rozliczane jest w taki sam sposób jak zwykle zwolnienie lekarskie pracownika. W programie księgowym Mała Księgowość nieobecność pracownika z tego powodu wprowadzasz w zakładce 'Ewidencja czasu pracy’, gdzie po wybraniu odpowiedniego pracownika i daty, oznaczasz jego nieobecność jako 'L4′.
Chociaż nie zawsze myślimy o tym w ten sposób, każdego dnia zawieramy wiele umów. Drobne zakupy, przedłużenie subskrypcji na platformie internetowej – to wszystko umowy, obwarowane wieloma przepisami. W zależności od tego, jaką stroną jesteśmy i jaką umowę zawieramy, mamy różne prawa, obowiązki i możliwości. Sprawdź, kto ma prawo a kto możliwość odstąpienia od umowy. Poznaj przepisy dotyczące konsumentów i przedsiębiorców.
Spis treści
Czym jest odstąpienie od umowy?
Odstąpienie od umowy polega na zrezygnowaniu z niej przez jedną lub obie jej strony. Prowadzi do całkowitego anulowania umowy, tak, jakby nigdy nie została zawarta. To, co zostało już świadczone w ramach umowy, należy zwrócić drugiej stronie w niezmienionym stanie.
Umowne prawo odstąpienia od umowy
Art. 395. § 1. Kc daje możliwość zawarcia w umowie zastrzeżenia, że jednej lub obu jej stronom przysługuje prawo do odstąpienia od niej. Kodeks cywilny nie wskazuje tutaj czasu, w jakim to odstąpienie powinno nastąpić. Strony mają go ustalić samodzielnie i zawrzeć w umowie.
Strona, która odstępuje od umowy robi to poprzez oświadczenie o odstąpieniu.
Strony mogą ustalić, że odstąpienie od umowy możliwe jest tylko po wniesieniu odstępnego. W takim przypadku, należy je zapłacić, aby odstąpienie było ważne.
Ustawowe prawo odstąpienia od umowy
Kodeks cywilny przewiduje również sytuacje, w których strona ma prawo do odstąpienia od umowy, nawet jeśli takie zastrzeżenie nie zostało zawarte w umowie. Art. 491. § 1. mówi: „Jeżeli jedna ze stron dopuszcza się zwłoki w wykonaniu zobowiązania z umowy wzajemnej, druga strona może wyznaczyć jej odpowiedni dodatkowy termin do wykonania z zagrożeniem, iż w razie bezskutecznego upływu wyznaczonego terminu będzie uprawniona do odstąpienia od umowy. Może również bądź bez wyznaczenia terminu dodatkowego, bądź też po jego bezskutecznym upływie żądać wykonania zobowiązania i naprawienia szkody wynikłej ze zwłoki”.
Można zrezygnować wyznaczania dodatkowego terminu, jeśli strony wyznaczyły w umowie zastrzeżenie, że mogą odstąpić od umowy, jeśli dane zobowiązanie nie zostanie wykonane w określonym terminie.
Ponadto zgodnie z Kodeksem cywilnym można odstąpić od umowy m.in. jeśli:
druga strona zadeklarowała, że nie spełni świadczenia;
spełnienie jednego ze świadczeń stało się niemożliwe;
strona kupiła rzecz, która według umowy miała być tańsza niż wynosi cena sztywna narzucona obowiązującym zarządzeniem, a nie sprzedała ani nie zużyła kupionej rzeczy;
kupujący jest konsumentem, a przedsiębiorca nie dostarczył mu kupionej rzeczy w ciągu 30 dni od zawarcia umowy;
kupujący nie zapłacił w wyznaczonym terminie;
sprzedana rzecz ma wadę, a sprzedawca nie wymienił rzeczy na pozbawioną wady lub jej nie usunął.
Odstąpienie od umowy świadczenia usług
W przypadku odstąpienia umowy świadczenia usług po tym, jak część jej część została już spełniona, należy dokonać zwrotu środków tylko za tą część, która jeszcze nie została.
Jak odstąpić od umowy?
We wcześniejszej części artykułu znajdziesz instrukcję i wzór formularza odstąpienia od umowy w przypadku umowy na odległość, co regulowane jest przepisami dotyczącymi praw konsumentów. A co w przypadku odstąpienia od umowy na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego?
Ważna jest forma odstąpienia od umowy. Musi zachować taką formę, jaką miała umowa, a ponadto musi zostać utrwalone w formie dokumentowej. Nie oznacza to konieczności przekładania żadnego oficjalnego pisma. Chodzi o to, że musi być utrwalone na jakimś nośniku w taki sposób, aby można było się zapoznać z nim całości, a także ustalić obie jego strony.
Odstąpienie od umowy zawartej na odległość
Prawo w szczególny sposób chroni konsumentów, tj. osoby fizyczne, które dokonują z przedsiębiorcą czynności prawnych, niezwiązanych bezpośrednio z ich działalnością gospodarczą lub zawodową. Art.27. Ustawy o prawach konsumenta, daje im dodatkową możliwość odstąpienia od umowy.
Konsument może odstąpić od każdej umowy zawartej na odległość (np. przez Internet) lub poza lokalem przedsiębiorstwa (np. na pokazach):
bez podawania przyczyny
bez ponoszenia kosztów.
Ile jest czasu na odstąpienie od umowy na odległość?
Na skorzystanie z tego prawa ma 14 dni.
Jeszcze więcej czasu na zrezygnowanie z umowy ma konsument, który zawarł ją:
podczas niezapowiedzianej wizyty przedsiębiorcy w jego miejscu zamieszkania lub stałego pobytu,
podczas wycieczki.
Wówczas termin na odstąpienie od umowy wynosi 30 dni.
Wszystkie te terminy dotyczą sytuacji, w której przedsiębiorca spełnił swój obowiązek i poinformował o nich konsumenta. Jeżeli jednak go zaniedbał, czas, który masz na zrezygnowanie z umowy przedłuża się aż do roku. Tutaj jednak uwaga! Jeśli przedsiębiorca w ciągu tego roku zorientuje się, że nie podawał tych informacji i jednak je przekaże, to od tego momentu masz 14 lub 30 dni na odstąpienie umowy.
A od kiedy liczyć te terminy?
W przypadku umów sprzedaży – od dnia otrzymania towaru lub ostatniej partii towaru.
W przypadku subskrypcji na towar (np. prenumeraty drukowanej gazety) – od dnia otrzymania pierwszego zamówionego towaru.
W przypadku innych umów – od dnia zawarcia umowy.
Jak odstąpić od umowy na odległość?
Zgodnie z art. 30 Ustawy o prawach konsumenta, konsument może wykonać prawo odstąpienia od umowy składając oświadczenie przedsiębiorcy. Może do tego wykorzystać dostarczonego przez przedsiębiorcę formularza (większość sklepów internetowych publikuje swoje na swoich stronach internetowych lub dodaje do wysyłanych zamówień) lub skorzystać z tego załączonego do ustawy.
Oświadczenie takie można złożyć drogą elektroniczną, ale tylko jeśli przedsiębiorca daje taką możliwość.
Należy wysłać je w terminie 14 lub 30 dni. Nie ma znaczenia, czy zdąży w tym terminie dojść do przedsiębiorcy. O ile zmieścisz się w nim z jego wysyłką, oświadczenie o odstąpieniu będzie ważne.
Wzór odstąpienia od umowy na odległość
OŚWIADCZENIE O ODSTĄPIENIU OD UMOWY
(formularz ten należy wypełnić i odesłać tylko w przypadku chęci odstąpienia od umowy)
Adresat
(pełna nazwa,
adres pocztowy
adres e-mail przedsiębiorcy)
Niniejszym informuję o moim/odstąpieniu od (*):
a) umowy sprzedaży następujących towarów………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
b) umowy dostawy następujących towarów………………………………………………………………………………………………………….
(tylko jeżeli formularz jest przesyłany w wersji papierowej)
(*) Niepotrzebne skreślić.
Skutki odstąpienia od umowy na odległość
W skutek odstąpienia od umowy na odległość uważa się ją za niezawartą.
Po otrzymaniu oświadczenia o odstąpieniu, przedsiębiorca musi:
niezwłocznie odesłać konsumentowi potwierdzenie otrzymania oświadczenia na trwałym nośniku;
w ciągu najwyżej 14 dni dokonać zwrotu wszystkich kosztów poniesionych przez konsumenta wraz z kosztami najtańszej oferowanej przez przedsiębiorcę dostawy;
zaprzestać korzystania ze wszystkich treści wytworzonych przez konsumenta.
Konsument natomiast musi:
odesłać towar przedsiębiorcy do 14 dni po odstąpieniu od umowy;
przestać korzystać z treści cyfrowych;
opłacić zwrot towaru;
ponieść odpowiedzialność za zmniejszenie wartości towaru będące wynikiem korzystania z niego w sposób wykraczający poza konieczny do stwierdzenia jego charakteru, cech i funkcjonowania;
zapłacić za część usługi, którą dana strona już świadczyła przez odstąpieniem od umowy.
Kiedy konsument nie ma prawa odstąpienia od umowy?
Ustawa o prawach konsumenta wyraźnie wymienia kilkanaście sytuacji, w których to konsument nie ma prawa odstąpienia od umowy zawartej na odległość. Przede wszystkim dotyczy to umów o świadczenie usług, które zostały w pełni wykonane przed próbą odstąpienia od umowy. Ważne jest, że przed wykonaniem takiej umowy konsument:
został poinformowany;
przyjął do wiadomości;
zgodził się;
że po wykonaniu świadczenia nie będzie mógł odstąpić od umowy. Konsument nie może również odstąpić od umowy o świadczenie usług, jeśli zażądał, aby przedsiębiorca pilnie do niego przyjechał.
Ponadto konsument nie może odstąpić od umowy, jeśli przedmiotem umowy są:
towar, którego cena, lub usługa, za którą wynagrodzenie zależy od wahań na rynku, nad którymi przedsiębiorca nie ma kontroli;
towar nieprefabrykowany, czyli wyprodukowany specjalnie według potrzeb i na życzenie konsumenta (np. ubranie na wymiar, przedmiot z grawerunkiem);
towar, który przedsiębiorca dostarcza w zapieczętowanym opakowaniu, który został otwarty, a którego ze względów higienicznych nie można po otwarciu sprzedać nikomu innemu (np. bielizna);
towary, które po dostarczeniu stają nie nierozłącznie związane z innymi przedmiotami;
filmy, muzyka, jeśli ich opakowanie zostało rozpieczętowane;
alkohol, którego cena zmienia się z powodu wahań rynkowych, a który może być dostarczony dopiero po 30 dniach;
dzienniki, periodyki lub czasopisma (poza umową o prenumeratę);
zakwaterowanie na określony okres (chyba że jest przeznaczone do celów mieszkalnych, przewozu towarów, najmu samochodów, gastronomii, usług związanych z wypoczynkiem, wydarzeniami rozrywkowymi, sportowymi lub kulturalnymi);
treści cyfrowe, jeśli przedsiębiorca zaczął już je świadczyć za zgodą i na życzenie konsumenta.
Nie można też odstąpić od umowy zawartej w drodze aukcji publicznej.
Odstąpienie od umowy przez przedsiębiorcę
Od 2021 roku ochroną konsumencką objęci są również przedsiębiorcy prowadzący jednoosobowe działalności gospodarcze. Aby z nich korzystać, muszą jednak mieścić się w definicji konsumenta, a więc nie dotyczy to sytuacji, w których dokonują zakupów/płacą za usługi bezpośrednio związane z ich działalnością.
To jednak na sprzedawcę/dostawcę usług spada konieczność zweryfikowania, czy działalność kontrahenta jest, czy nie jest związana z dokonywanymi przez niego zakupami.
Bardzo często zdarza się, że pracownicy podczas okresu wypowiedzenia idą na zwolnienie lekarskie, szczególnie jeśli nie mają już do wykorzystania żadnych dni urlopu wypoczynkowego. Czy jest to zgodne z przepisami Kodeksu pracy? Czy na wypowiedzeniu zachowują prawo do świadczeń chorobowych? I w drugą stronę – czy będąc na wypowiedzeniu, pracownik może złożyć wypowiedzenie? Czy pracodawca może go wtedy zwolnić?
Poznaj najważniejsze przepisy prawa pracy, dotyczące tego, jaki wpływ wypowiedzenie umowy ma na możliwość wzięcia zwolnienia lekarskiego i vice versa. Z naszego artykułu dowiesz się również, kiedy pracodawca nie może zwolnić pracownika i jakie są od tego wyjątki. Zobacz, co z chorobowym, które jest dłuższe niż okres wypowiedzenia.
Spis treści
Czy można wziąć L4 na wypowiedzeniu?
Jako że podczas okresu wypowiedzenia pracownik wciąż jest zatrudniony, a pracodawca opłaca za niego składki ZUS, ma on prawo skorzystać ze zwolnienia i świadczenia chorobowego.
Należy jednak pamiętać, że zwolnienie powinno wynikać z niezdolności do pracy z powodu choroby. Czasami, aby uniknąć konieczności przychodzenia do pracy, pracownik w okresie wypowiedzenia bierze L4, mimo że w rzeczywistości nie choruje. Pracodawca (albo ZUS w jego imieniu – jeśli w firmie zatrudnionych jest mniej niż 20 pracowników) może przeprowadzić kontrolę zwolnienia lekarskiego. Jeśli zostało ono wydane niezgodnie z przepisami albo okaże się, że pracownik wykorzystuje L4 niezgodnie z przepisami, pracownik poniesie tego konsekwencje.
Jeśli kontrola wykryłaby jakieś nieprawidłowości, jest to podstawą, aby nie wypłacić pracownikowi wynagrodzenia/zasiłku chorobowego.
Czy L4 przedłuża okres wypowiedzenia umowy?
Zwolnienie lekarskie pracownika nie wydłuża okresu wypowiedzenia. W żaden sposób nie wpływa na długość okresu wypowiedzenia.
Przykład. Katarzyna złożyła wypowiedzenie umowy na czas nieokreślony z 3-miesięcznym okresem wypowiedzenia 30 marca. Jej okres wypowiedzenia miał skończyć się 30 maja, ale w kwietniu rozchorowała się i poszła na 2-tygodniowe chorobowe. Jednakże L4 nie wpływa na okres wypowiedzenia, a więc pomimo jej nieobecności, czas ustania zatrudnienia to wciąż 30 maja.
Jednakże Kodeks pracy dopuszcza możliwość modyfikacji tego czasu. Art. 36 § 6. mówi o jego skróceniu, jednak przyjmuje się, że w analogiczny sposób możliwe jest wydłużenie okresu wypowiedzenia. Uwaga, jednak! Aby przedłużyć okres wypowiedzenia, powinno być to korzystniejsze dla pracownika niż termin określony w kodeksie.
Zwolnienie lekarskie na wypowiedzeniu a wynagrodzenie chorobowe
Przebywając na zwolnieniu lekarskim, pracownik ma prawo do wynagrodzenia chorobowego, a po upłynięciu 33 dni – prawo do zasiłku chorobowego.
Prawo do zasiłku chorobowego po zakończeniu okresu wypowiedzenia
Pracownik może uzyskiwać zasiłek chorobowy również po zakończeniu okresu wypowiedzenia, jako że jest to świadczenie wypłacane z ubezpieczenia chorobowego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, nie zaś przez pracodawcę. Po ustaniu zatrudnienia, można je pobierać:
– maksymalnie przez 91 dni;
– jeżeli okres niezdolności pracownika do pracy trwał co najmniej 30 dni bez przerwy;
– jeżeli niezdolność do pracy powstała:
nie później niż 14 dni od ustania tytułu do ubezpieczenia chorobowego (w tym przypadku umowy o pracę);
nie później niż 3 miesiące od ustania tytułu do ubezpieczenia w przypadku choroby zakaźnej.
Po zakończeniu okresu zatrudnienia to pracownik jest odpowiedzialny za to, żeby uzyskać świadczenie. To on sam musi więc złożyć do ZUS odpowiednie dokumenty. W tym przypadku jest to formularz Z-10.
Ponadto, jeżeli Twoja niezdolność wynikła z:
– ciąży, ale lekarz nie wpisał na twoim zwolnieniu kodu „B”: zaświadczenie lekarskie potwierdzające, że jesteś w ciąży;
– wypadku przy pracy lub w drodze do pracy: zaświadczenie lekarskie, potwierdzające, że nie możesz pracować z powodu wypadku oraz:
kartę wypadku w drodze do albo z pracy albo,
kartę wypadku przy pracy (jeśli twoje ubezpieczenie nie wynikało z umowy o pracę) albo,
protokół powypadkowy (jeśli twoje ubezpieczenie wynikało z umowy o pracę).
– choroby zawodowej:
decyzję inspektora sanitarnego potwierdzającą, że masz chorobę zawodową;
zaświadczenie lekarskie potwierdzające, że nie możesz pracować z powodu choroby zawodowej.
– badań lekarskich dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów albo zabiegu ich pobrania: zaświadczenie lekarskie, które to potwierdzi.
Płatnik składek (pracodawca) musi dostarczyć zaświadczenie Z-3.
Czy pracownik na zwolnieniu lekarskim może złożyć wypowiedzenie umowy o pracę?
Pracownik, który otrzymał zwolnienie lekarskie na czas niezdolności do pracy z powodu choroby, może w tym czasie złożyć wypowiedzenie umowy. Ważne, by bez względu na okoliczności jego złożenia, zachować ważną formę wypowiedzenia. W tym celu powinno się je złożyć w formie pisemnej i umożliwić pracodawcy zapoznanie się z nim.
Najłatwiej jest to zrobić osobiście, jednak takiej możliwości nie ma, kiedy pracownik przebywa na L4. Jak więc skutecznie wypowiedzieć umowę o pracę w czasie przebywania na zwolnieniu?
Po pierwsze, pracownik może wysłać wypowiedzenie umowy sporządzone w formie pisemnej pocztą, przesyłką za potwierdzeniem odbioru. W ten sposób zostanie poinformowany o otrzymaniu wypowiedzenia przez pracodawcę i będzie wiedział, że miał on możliwość zapoznania się z dokumentem.
Oczywiście, dużo łatwiejsza i powszechniejsza jest komunikacja drogą elektroniczną. Czy wypowiedzenie umowy o pracę również można wysłać mailem? Tak, ALE! Wniosek wysłany drogą elektroniczną powinien być podpisany elektronicznym podpisem kwalifikowanym, aby zachować ważność równorzędną formie pisemnej.
Dokument podpisany np. profilem zaufanym nie będzie spełniał wymagań narzuconych temu pismu przez Kodeks pracy. Pomimo tego, będzie skuteczny, to znaczy, rozpocznie bieg okresu wypowiedzenia, a następnie spowoduje ustanie stosunku pracy. Jednak, jeśli w przyszłości wynikłyby co do niego jakieś wątpliwości i byłby rozważany w sądzie – będzie mógł zostać podważony.
Wysyłając wypowiedzenie e-mailem, również możesz ustawić potwierdzenie jego dostarczenia, aby upewnić się, że pracodawca je odebrał.
Czy pracodawca może zwolnić pracownika przebywającego na L4?
Podczas gdy nie ma żadnych przeciwwskazań, aby pracownik złożył wypowiedzenie, przebywając na L4, pracodawca nie może wypowiedzieć umowy pracownikowi, który przebywa na zwolnieniu lekarskim. Czas usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy jest czasem, kiedy jest on chroniony przed zwolnieniem – jednakże nie w nieskończoność.
Zgodnie z art. 53 Kodeksu pracy, pracodawca może wypowiedzieć umowę o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia:
– pracownikowi, którego usprawiedliwiona nieobecność w pracy, spowodowana czymś innym niż zwolnienie lekarskie, trwa dłużej niż miesiąc;
– pracownikowi przebywającemu na zwolnieniu lekarskim dłużej niż:
3 miesiące – w przypadku pracowników zatrudnionych krócej niż 6 miesięcy;
okres pobierania: wynagrodzenia chorobowego, zasiłku chorobowego (182 dni) i świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące – w przypadku pracowników:
zatrudnionych dłużej niż 6 miesięcy;
przebywali na zwolnieniu z powodu choroby zawodowej;
przebywali na zwolnieniu z powodu wypadku przy pracy.
Oznacza to, że w przypadku większości pracowników nie można rozwiązać umowy o pracę bez wypowiedzenia przed upłynięciem 9 miesięcy, w trakcie których pracownik nie jest zdolny do pracy.
Rozwiązanie umowy za porozumieniem stron
Okres ochronny na czas zwolnienia lekarskiego dotyczy jedynie jednostronnej decyzji ze strony pracodawcy. Oznacza to, że w trakcie trwania L4 można podpisać rozwiązanie umowy za porozumieniem stron. To, czy będzie to rozwiązanie umowy za porozumieniem stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia, czy bez niego – to już zależy od ustaleń pomiędzy stronami. Oczywiście, takie zakończenie umowy będzie możliwe jedynie, jeśli pracownik wyrazi na nie zgodę.
Urlop wypoczynkowy za wypowiedzeniu a L4
Pracodawca może nakazać pracownikowi wykorzystanie bieżącego i zaległego urlopu wypoczynkowego w okresie wypowiedzenia. Jeśli jednak na tym urlopie pracownik zachoruje i dostanie od lekarza L4, urlop automatycznie jest przerywany, a pracownik zaczyna przebywać na zwolnieniu. W takim przypadku, pracodawca musi wypłacić ekwiwalent za urlop niewykorzystany.
Wsteczne zwolnienie lekarskie w trakcie wypowiedzenia
Pracownik nie może zwolnić pracownika przebywającego na zwolnieniu lekarskim. Czy w takim razie pójście na L4 z datą wsteczną sprawia, że otrzymane w tym czasie wypowiedzenie nie jest ważne? Nie jest to kwestia jednoznaczna, a takie sytuacje wielokrotnie trafiały już do rozważenia przez sąd. Zasadniczo przyjmuje się, że ochrona przez zwolnieniem dotyczy pracowników rzeczywiście nieobecnych w pracy, chyba że są w niej obecni z ważnych powodów.
Kiedy pracodawca nie może rozwiązać umowy o pracę?
Zgodnie z art. 41 Kodeksu pracy, „Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę w czasie urlopu pracownika, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia”. Dotyczy to zarówno urlopów macierzyńskiego, jak i wychowawczego, ale też wypoczynkowego. A również omawianego w powyższym artykule zwolnienia lekarskiego.
Warto pamiętać, że mogą zajść również inne okoliczności, w trakcie których pracownik jest chroniony przed zwolnieniem. Nie można zwolnić między innymi osoby, która:
sprawuje opiekę nad dzieckiem – w okresie pobierania przez nią zasiłku z tego tytułu;
jest odosobniona ze względu na chorobę zakaźną – w okresie pobierania przez nią zasiłku z tego tytułu;
Regulamin sklepu internetowego to coś, co nikogo nie interesuje – dopóki nie zaczynają się problemy. Klienci go nie czytają, sprzedawcy traktują jako przykry obowiązek, ale kiedy przychodzi pierwsza reklamacja albo ktoś domaga się zwrotu pieniędzy w absurdalnej sytuacji, nagle regulamin okazuje się być dokumentem bezcennym. Jeśli masz w planach założenie sklepu internetowego, to miej na względzie, że regulamin to nie po prostu prawny ozdobnik – to tarcza, która może oszczędzić Ci wielu niepotrzebnych nerwów, przedłużających się sporów i ewentualnych strat.
Poprawne stworzenie regulaminu sklepu internetowego wcale nie jest takie proste, jak mogłoby się wydawać. Dokument musi zawierać szereg istotnych informacji, ujętych w ramy odpowiednich ustaw. Musi też być precyzyjny i zrozumiały, a co najważniejsze, nie może zawierać klauzul niedozwolonych. W niniejszym artykule objaśniamy czym dokładnie jest regulamin sklepu internetowego, a także udostępniamy jego darmowy wzór, który można wykorzystać w każdej branży.
Spis treści
Regulamin sklepu internetowego – czym jest i dlaczego jest tak istotny w e-commerce?
Regulamin sklepu internetowego to fundament każdej działalności e-commerce – nawet jeśli większość klientów nigdy go nie przeczyta. To on określa bowiem warunki sprzedaży, procedury zwrotów i reklamacji, a także precyzuje prawa i obowiązki obu stron transakcji.
W e-commerce regulamin pełni rolę zabezpieczenia – zarówno dla sprzedawcy, jak i klientów. W klarowny sposób określa, jakie warunki obowiązują w sklepie, minimalizując ryzyko nieporozumień oraz ułatwiając rozwiązywanie sporów. Co więcej, jego posiadanie nie jest jedynie dobrą praktyką, ale obowiązkiem wynikającym z przepisów prawa.
Nieprawidłowo skonstruowany lub brakujący regulamin może skutkować wpisaniem jego treści do rejestru klauzul niedozwolonych, a nawet postępowaniem wytoczonym przez UOKiK. Dlatego jego przygotowanie powinno być traktowane nie jako formalność, lecz jako podstawowy element funkcjonowania sklepu internetowego.
Podstawy prawne dokumentu – gdzie ich szukać?
Regulamin sklepu internetowego to nie miejsce na kreatywność – jego treść musi opierać się na obowiązujących przepisach, choć treść tychże nie znajduje się wyłącznie w jednym akcie prawnym.
Podstawą są tutaj trzy kluczowe akty: Ustawa o prawach konsumenta, określająca m.in. zasady zwrotów i reklamacji, Ustawa o świadczeniu usług drogą elektroniczną, regulująca sprzedaż internetową i obowiązki informacyjne, oraz Ustawa o Ochronie Konkurencji i Konsumentów, która zabrania stosowania klauzul niedozwolonych i wprowadza mechanizmy ochrony kupujących. To właśnie te przepisy definiują, co sprzedawca może, a czego absolutnie nie powinien umieszczać w regulaminie, jeśli nie chce narażać się na konsekwencje prawne.
Poza krajowymi przepisami, istotną rolę odgrywają rozporządzenia i akty prawa UE, które narzucają jednolite standardy w całej Unii Europejskiej. RODO reguluje przede wszystkim kwestie ochrony danych osobowych. Niedostosowanie regulaminu do tych wymogów może skutkować nie tylko reklamacjami czy skargami klientów, ale również kontrolą ze strony UOKiK lub europejskich organów nadzorczych. Dlatego każdy zapis regulaminu powinien mieć swoje uzasadnienie w obowiązujących przepisach, a jego treść powinna być na bieżąco aktualizowana.
Jakie elementy musi zawierać regulamin sklepu internetowego?
Regulamin sklepu internetowego musi być precyzyjny i kompletny – nie może być zbiorem przypadkowych zapisów. Trzeba w nim jasno określić procedurę transakcji, czyli zasady składania zamówień, płatności i realizacji dostawy. Niezmiernie istotne jest również uregulowanie kwestii zwrotów, reklamacji oraz odstąpienia od umowy, ponieważ to właśnie w tych obszarach najczęściej dochodzi do sporów z klientami.
Poza aspektami czysto handlowymi należy umieścić w regulaminie także informacje dotyczące ochrony danych osobowych, zgodnie z wymogami RODO, oraz określić odpowiedzialność sklepu i klientów za korzystanie z serwisu. W dalszej części tego artykułu prezentujemy wzór regulaminu sklepu internetowego, który z łatwością dostosujesz do swojego sklepu.
Obowiązki sprzedawcy a prawa konsumenta
Sprzedawca w e-commerce obowiązki ma liczne. Przede wszystkim musi on dostarczyć klientowi rzetelne informacje o produkcie, cenie, czasie realizacji zamówienia i dostępnych metodach płatności. Obowiązuje go również terminowe wywiązanie się z umowy, a w przypadku opóźnień lub problemów z realizacją – poinformowanie kupującego o sytuacji i zaproponowanie rozwiązania. Sprzedawca powinien także poinformować klienta o wynikającej z litery prawa możliwości odstąpienia od umowy w terminie 14 dni, a także zapewnić mu przejrzystą procedurę reklamacyjną.
Konsument natomiast ma prawo do przejrzystych i uczciwych warunków zakupu. Nie może zostać pozbawiony podstawowych uprawnień, takich jak zwrot towaru czy reklamacja z tytułu rękojmi. Regulamin nie może zawierać zapisów, które ograniczają prawa konsumenta – przykładem takowych może być rejestr klauzul niedozwolonych, prowadzony przez UOKiK.
Jak napisać regulamin sklepu internetowego krok po kroku? Praktyczne porady
Regulamin sklepu internetowego powinien być przede wszystkim zgodny z prawem. Sprzedawca nie może interpretować przepisów na swoją korzyść (szczególnie gdy jest to sprzeczne z ich duchem), a także umieszczać w regulaminie punktów, które stoją w sprzeczności z prawem.
Regulamin powinien być ponadto przejrzysty i czytelny, a zawarte w nim zapisy nie powinny budzić żadnych wątpliwości. Poprawnie sporządzony regulamin winien być ponadto podzielony na odpowiednie sekcje.
Jeżeli chcesz przygotować regulamin właściwie, to możesz posiłkować się poniższym wzorem. Pamiętaj jednak, że w razie jakichkolwiek wątpliwości w zakresie natury regulaminu, powinieneś skontaktować się prawnikiem.
Regulamin sklepu internetowego – darmowy wzór
Poniżej prezentujemy darmowy wzór regulaminu sklepu internetowego. Należy jednak mieć na względzie fakt, że stanowi on wyłącznie wizualizację tego, jak rzeczony regulamin powinien wyglądać w swej najbardziej kompleksowej formie.
Na jego kanwie można utworzyć własny dokument, jednak każdy przedsiębiorca powinien osobiście dołożyć wszelkich starań ku temu, by regulamin jego sklepu był zgodny z obowiązującym porządkiem prawnym, nie zawierał klauzul niedozwolonych, był zrozumiały i umożliwiał klientom bezpieczne zakupy. Ponadto, regulamin sklepu internetowego powinien być dostosowany do specyfiki działalności prowadzonej przez przedsiębiorcę – charakteru sklepu i jego rozmiarów.
Oto przykładowa treść regulaminu sklepu internetowego:
§1 Postanowienia ogólne
Niniejszy regulamin (dalej: „Regulamin”) określa zasady korzystania ze sklepu internetowego [Nazwa Sklepu], dostępnego pod adresem [Adres Sklepu], w tym warunki składania zamówień, prawa i obowiązki Kupującego oraz Sprzedawcy, a także zasady reklamacji i odstąpienia od umowy.
Właścicielem oraz operatorem sklepu jest [Pełna nazwa firmy], z siedzibą pod adresem [Adres], wpisaną do [Rejestru Przedsiębiorców KRS/CEIDG], NIP: [Numer], REGON: [Numer] (dalej: „Sprzedawca”).
Kontakt ze Sprzedawcą jest możliwy za pośrednictwem:
adresu e-mail: [Adres e-mail],
numeru telefonu: [Numer telefonu],
formularza kontaktowego dostępnego na stronie sklepu.
Regulamin jest dostępny dla Kupujących w formie elektronicznej na stronie sklepu, w sposób umożliwiający jego zapisanie, przechowywanie i odtwarzanie w zwykłym toku czynności.
Każdy Kupujący, dokonując zakupu w sklepie internetowym, zobowiązany jest do zapoznania się z treścią Regulaminu i jego akceptacji. Brak akceptacji Regulaminu uniemożliwia złożenie zamówienia.
Sprzedawca prowadzi sprzedaż detaliczną za pośrednictwem Internetu, kierując swoją ofertę do osób fizycznych, przedsiębiorców oraz innych podmiotów prawnych, na zasadach określonych w niniejszym Regulaminie.
Informacje zamieszczone na stronie sklepu, w tym opisy produktów i ceny, stanowią zaproszenie do zawarcia umowy w rozumieniu art. 71 Kodeksu cywilnego. W przypadku oczywistej pomyłki (np. błędu w cenie), Sprzedawca zastrzega sobie prawo do jej skorygowania przed zawarciem umowy, wcześniej informując Kupującego o rzeczywistej cenie.
Sprzedawca zastrzega sobie prawo do zmiany Regulaminu w przypadku zmian w przepisach prawa, rozwoju funkcjonalności sklepu lub innych istotnych okoliczności. Zmiany Regulaminu nie mają wpływu na zamówienia złożone przed ich wprowadzeniem.
§2 Definicje
Sprzedawca – właściciel sklepu internetowego [Nazwa Sklepu], prowadzący działalność gospodarczą pod firmą [Pełna nazwa firmy], z siedzibą pod adresem [Adres], wpisany do [Rejestru Przedsiębiorców KRS/CEIDG], NIP: [Numer], REGON: [Numer].
Kupujący – osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna, która korzysta z usług sklepu internetowego i zawiera umowę sprzedaży za pośrednictwem strony [Adres Sklepu].
Konsument – Kupujący będący osobą fizyczną, dokonujący zakupu niezwiązanego bezpośrednio z jego działalnością gospodarczą lub zawodową, korzystający z ochrony wynikającej z przepisów prawa konsumenckiego.
Przedsiębiorca uprzywilejowany – osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, zawierająca umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością, ale nieposiadająca dla niej charakteru zawodowego (zgodnie z art. 385(5) Kodeksu cywilnego), uprawniona do ochrony jak konsument.
Przedsiębiorca – Kupujący dokonujący zakupu w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą lub zawodową, dla którego umowa sprzedaży ma charakter zawodowy.
Sklep internetowy – platforma sprzedażowa prowadzona przez Sprzedawcę, dostępna pod adresem [Adres Sklepu], umożliwiająca zawieranie umów sprzedaży na odległość.
Towar/Produkt – rzecz ruchoma dostępna w ofercie sklepu, przeznaczona do sprzedaży, opisane w katalogu sklepu internetowego.
Zamówienie – oświadczenie woli Kupującego, prowadzące do zawarcia umowy sprzedaży na odległość, określające m.in. rodzaj i liczbę produktów oraz dane niezbędne do realizacji zamówienia.
Umowa sprzedaży – umowa zawierana na odległość między Sprzedawcą a Kupującym za pośrednictwem sklepu internetowego, zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego oraz ustawą o prawach konsumenta.
Konto użytkownika – indywidualny panel Kupującego w systemie sklepu, umożliwiający przeglądanie historii zamówień, śledzenie przesyłek oraz zarządzanie danymi osobowymi.
Cena – wartość brutto (zawierająca podatek VAT), wyrażona w walucie obowiązującej na terenie działalności sklepu, określona przy każdym produkcie na stronie sklepu.
Dzień roboczy – dzień tygodnia od poniedziałku do piątku, z wyłączeniem dni ustawowo wolnych od pracy.
Siła wyższa – zdarzenie niezależne od stron, uniemożliwiające wykonanie umowy, na które żadna ze stron nie miała wpływu (np. klęski żywiołowe, strajki, awarie infrastruktury telekomunikacyjnej).
§3 Warunki korzystania ze sklepu
Korzystanie ze sklepu internetowego [Nazwa Sklepu] jest możliwe wyłącznie przy spełnieniu minimalnych wymagań technicznych, obejmujących:
dostęp do Internetu,
urządzenie umożliwiające przeglądanie stron internetowych,
aktualną wersję jednej z popularnych przeglądarek internetowych (np. Chrome, Firefox, Edge, Safari),
aktywne konto e-mail (w przypadku składania zamówień i kontaktu z obsługą sklepu).
Sprzedawca dokłada starań, aby zapewnić nieprzerwany dostęp do sklepu, jednak nie ponosi odpowiedzialności za przerwy techniczne wynikające z konserwacji, modernizacji lub awarii niezależnych od niego systemów.
Kupujący zobowiązany jest do korzystania ze sklepu zgodnie z obowiązującym prawem, dobrymi obyczajami oraz zasadami określonymi w niniejszym regulaminie.
Zakazane jest dostarczanie przez Kupującego treści o charakterze bezprawnym, w tym wprowadzanie do systemu informatycznego sklepu szkodliwego oprogramowania lub podejmowanie działań mogących zakłócić jego funkcjonowanie.
§4 Składanie zamówień i zawarcie umowy
Kupujący może składać zamówienia za pośrednictwem sklepu internetowego [Nazwa Sklepu], dostępnego pod adresem [Adres Sklepu], przez całą dobę, 7 dni w tygodniu.
W celu złożenia zamówienia Kupujący powinien: a) Wybrać produkt dostępny w ofercie sklepu i dodać go do Koszyka. b) Określić ilość zamawianych sztuk produktu oraz, jeśli to możliwe, wybrać dodatkowe opcje (np. kolor, rozmiar). c) Przejść do formularza zamówienia, podając wymagane dane osobowe, adres dostawy oraz wybraną metodę płatności. d) Zapoznać się z treścią Regulaminu i zaakceptować jego warunki. e) Potwierdzić zamówienie poprzez kliknięcie przycisku finalizującego zakup (np. „Kupuję i płacę”).
Po złożeniu zamówienia Kupujący otrzyma na podany adres e-mail wiadomość potwierdzającą przyjęcie zamówienia do realizacji.
Umowa sprzedaży zostaje zawarta w momencie wysłania Kupującemu przez Sprzedawcę potwierdzenia przyjęcia zamówienia.
W przypadku braku możliwości realizacji zamówienia (np. brak towaru na magazynie, błąd w cenniku), Sprzedawca niezwłocznie poinformuje Kupującego o zaistniałej sytuacji i zaproponuje: a) Zwrot wpłaconych środków w ciągu 14 dni, jeśli płatność została już dokonana. b) Zamianę zamówionego produktu na inny dostępny w ofercie sklepu. c) Wydłużenie czasu oczekiwania na realizację zamówienia, jeśli Kupujący wyrazi na to zgodę.
Kupujący może anulować zamówienie do momentu jego realizacji, kontaktując się ze Sprzedawcą za pośrednictwem poczty elektronicznej lub telefonu.
Sprzedawca zastrzega sobie prawo do odmowy realizacji zamówienia w przypadku: a) Podania przez Kupującego nieprawidłowych lub niepełnych danych uniemożliwiających realizację zamówienia. b) Wystąpienia podejrzenia, że zamówienie zostało złożone w sposób nieuczciwy lub narusza przepisy prawa. c) Wcześniejszych nieuregulowanych należności Kupującego wobec Sprzedawcy.
§5 Ceny i metody płatności
Wszystkie ceny produktów podane w sklepie [Nazwa Sklepu] są wyrażone w [waluta, np. PLN] i są cenami brutto, co oznacza, że zawierają już należny podatek VAT (jeśli obowiązuje).
Cena produktu podana na stronie sklepu nie obejmuje kosztów dostawy, które są doliczane w trakcie składania zamówienia i zależą od wybranej metody dostawy oraz wartości zamówienia.
Sprzedawca zastrzega sobie prawo do zmiany cen w dowolnym momencie, jednak zmiany cen nie wpływają na zamówienia już złożone przed ich wprowadzeniem.
W sklepie internetowym [Nazwa Sklepu] dostępne są następujące metody płatności:
Przelew bankowy – płatność dokonywana na rachunek bankowy Sprzedawcy, podany w potwierdzeniu zamówienia.
BLIK – płatność mobilna realizowana za pomocą kodu BLIK w aplikacji bankowej Kupującego.
Karta płatnicza – akceptowane karty: Visa, Mastercard.
Płatności online – obsługiwane przez zewnętrznych operatorów płatności (np. PayU, Przelewy24, Stripe, PayPal).
Za pobraniem – płatność gotówką przy odbiorze przesyłki (dotyczy wybranych metod dostawy).
Raty/leasing – dostępne dla wybranych produktów za pośrednictwem partnerów finansowych (np. banków, operatorów leasingowych).
W przypadku wyboru płatności online lub kartą płatniczą, czas realizacji zamówienia liczy się od momentu uzyskania pozytywnej autoryzacji transakcji przez system płatności.
W przypadku przelewu bankowego, Kupujący zobowiązany jest do dokonania płatności w terminie [np. 3 dni roboczych] od złożenia zamówienia. Brak zaksięgowanej wpłaty w tym terminie może skutkować anulowaniem zamówienia.
Sprzedawca nie ponosi odpowiedzialności za opóźnienia wynikające z problemów technicznych operatorów płatności lub banków obsługujących transakcję.
W przypadku zwrotu środków (np. odstąpienia od umowy, reklamacji), zwrot płatności następuje tą samą metodą, jaką została dokonana pierwotna płatność, chyba że Kupujący wyrazi zgodę na inną formę zwrotu.
§6 Dostawa
Zamówienia realizowane są na terenie [obszar działalności, np. Polski, Unii Europejskiej], a w przypadku wybranych produktów – również do innych krajów, zgodnie z informacją zawartą na stronie sklepu.
Dostępne metody dostawy obejmują:
Kurier – dostawa realizowana przez firmę kurierską pod wskazany adres, zwykle w ciągu [np. 1-3 dni roboczych] od momentu nadania przesyłki.
Paczkomaty InPost – odbiór przesyłki w wybranym paczkomacie, zazwyczaj w ciągu [np. 24-48 godzin] od nadania.
Odbiór osobisty – możliwy w siedzibie Sprzedawcy lub innym punkcie wskazanym na stronie sklepu, po wcześniejszym potwierdzeniu dostępności zamówienia.
Poczta Polska – dostawa za pośrednictwem usług krajowej poczty, dostępna dla wybranych produktów.
Koszty dostawy są uzależnione od:
wybranej metody dostawy,
wartości zamówienia (w niektórych przypadkach darmowa dostawa),
gabarytów i wagi przesyłki.
Całkowity koszt dostawy jest podawany Kupującemu przed złożeniem zamówienia i uwzględniany w finalnej kwocie do zapłaty.
Czas realizacji zamówienia składa się z:
Czasu przygotowania zamówienia – standardowo wynosi [np. 1-2 dni robocze], ale w przypadku produktów na zamówienie może być dłuższy, o czym Kupujący zostanie poinformowany.
Czasu dostawy – uzależnionego od wybranego przewoźnika i podany w opisie metody dostawy.
Sprzedawca nie ponosi odpowiedzialności za opóźnienia wynikające z przyczyn niezależnych od niego, np. strajków przewoźników, klęsk żywiołowych, awarii systemów logistycznych czy innych przypadków siły wyższej.
W przypadku nieodebrania przesyłki przez Kupującego i jej zwrotu do Sprzedawcy, Kupujący może ponownie zamówić towar, pokrywając dodatkowe koszty dostawy. Jeśli zamówienie nie zostanie ponownie odebrane, Sprzedawca ma prawo do odstąpienia od umowy i zwrotu wpłaconej kwoty, pomniejszonej o koszty transportu.
Kupujący zobowiązany jest do sprawdzenia przesyłki przy odbiorze. W przypadku uszkodzenia paczki należy sporządzić protokół szkody w obecności kuriera lub pracownika punktu odbioru oraz niezwłocznie zgłosić ten fakt Sprzedawcy.
§7 Prawo odstąpienia od umowy
Kupujący, będący Konsumentem lub Przedsiębiorcą uprzywilejowanym, ma prawo odstąpić od umowy zawartej na odległość bez podania przyczyny w terminie 14 dni od dnia otrzymania towaru.
Aby skorzystać z prawa odstąpienia, Kupujący powinien złożyć oświadczenie o odstąpieniu od umowy, przesyłając je: a) drogą elektroniczną na adres e-mail: [Adres e-mail], b) pisemnie na adres siedziby Sprzedawcy, c) za pomocą formularza odstąpienia od umowy dostępnego na stronie sklepu (opcjonalnie, jeśli sklep go udostępnia).
Po otrzymaniu oświadczenia o odstąpieniu, Sprzedawca niezwłocznie potwierdzi jego przyjęcie, informując Kupującego o dalszych krokach związanych ze zwrotem towaru.
Zwrot towaru
Kupujący jest zobowiązany do odesłania zwracanego produktu na adres Sprzedawcy nie później niż w ciągu 14 dni od daty odstąpienia od umowy.
Koszt odesłania towaru ponosi Kupujący, chyba że Sprzedawca zgodzi się pokryć te koszty.
Zwracany towar powinien być w stanie niezmienionym, bez śladów użytkowania, w oryginalnym opakowaniu (jeśli to możliwe) i z pełnym kompletem akcesoriów.
Zwrot środków
Sprzedawca zwróci Kupującemu całą kwotę zapłaconą za produkt, w tym koszty dostawy (do wysokości najtańszej dostępnej metody wysyłki w sklepie), w terminie 14 dni od otrzymania oświadczenia o odstąpieniu od umowy.
Zwrot środków nastąpi przy użyciu tej samej metody płatności, jaką zastosował Kupujący, chyba że strony uzgodnią inną formę zwrotu.
Sprzedawca ma prawo wstrzymać się ze zwrotem środków do momentu otrzymania zwróconego towaru lub potwierdzenia jego nadania.
Brak prawa do odstąpienia od umowy Prawo odstąpienia od umowy nie przysługuje w przypadku:
Produktów wykonanych na indywidualne zamówienie Kupującego (np. personalizowane nadruki, grawerunki).
Produktów o krótkim terminie ważności, które mogą szybko ulec zepsuciu.
Produktów dostarczonych w zapieczętowanym opakowaniu, jeśli po jego otwarciu nie można ich zwrócić ze względów higienicznych (np. kosmetyki, soczewki kontaktowe).
Produktów cyfrowych (np. e-booki, oprogramowanie), jeśli Kupujący pobrał plik przed upływem terminu na odstąpienie od umowy.
Konsekwencje nieprzestrzegania procedury zwrotu Jeśli Kupujący odeśle towar:
po upływie terminu zwrotu,
w stanie wskazującym na użytkowanie,
niekompletny, Sprzedawca może odmówić zwrotu pełnej kwoty i pomniejszyć zwrot środków o kwotę odpowiadającą utracie wartości produktu.
§8 Reklamacje i gwarancje
8.1. Reklamacje dotyczące wad produktów
Sprzedawca odpowiada za zgodność towaru z umową na zasadach określonych w Ustawie o prawach konsumenta oraz w Kodeksie Cywilnym.
Kupujący ma prawo do złożenia reklamacji, jeśli: a)Produkt jest wadliwy – np. ma uszkodzenia mechaniczne, jest niekompletny lub niezgodny z opisem, b)Produkt nie spełnia cech określonych w umowie – np. otrzymano inny model, kolor lub wersję produktu.
Reklamację można zgłosić w ciągu 2 lat od momentu otrzymania towaru, ale nie później niż w ciągu roku od wykrycia wady.
8.2. Procedura zgłaszania reklamacji
Reklamację można zgłosić w dowolny z następujących sposobów:
drogą elektroniczną na adres e-mail: [Adres e-mail],
pisemnie na adres siedziby Sprzedawcy,
poprzez formularz reklamacyjny dostępny na stronie sklepu (jeśli dostępny).
W zgłoszeniu reklamacyjnym Kupujący powinien podać:
swoje dane (imię, nazwisko, adres, e-mail, numer telefonu),
numer zamówienia,
opis wady oraz datę jej wykrycia,
zdjęcia uszkodzenia (jeśli możliwe).
Kupujący powinien odesłać reklamowany towar na adres wskazany przez Sprzedawcę, chyba że wada nie wymaga zwrotu produktu.
8.3. Rozpatrywanie reklamacji
Sprzedawca rozpatrzy reklamację w ciągu 14 dni od jej otrzymania i poinformuje Kupującego o decyzji.
Jeśli reklamacja zostanie uznana za zasadną, Sprzedawca: a) naprawi wadliwy produkt, b) wymieni produkt na nowy, c) obniży cenę lub d) zwróci pełną kwotę (jeśli naprawa lub wymiana nie są możliwe).
W przypadku uznanej reklamacji, Sprzedawca pokrywa koszty przesyłki zwrotnej.
8.4. Gwarancja na produkty
Niektóre produkty mogą być objęte gwarancją producenta lub dystrybutora – informacja o gwarancji znajduje się w opisie produktu na stronie sklepu lub w dokumentacji dołączonej do towaru.
Reklamacje dotyczące produktów objętych gwarancją powinny być zgłaszane bezpośrednio do podmiotu udzielającego gwarancji.
8.5. Wyjątki od odpowiedzialności Sprzedawcy
Sprzedawca nie ponosi odpowiedzialności za:
wady powstałe w wyniku niewłaściwego użytkowania produktu przez Kupującego,
uszkodzenia mechaniczne wynikające z eksploatacji (chyba że są wynikiem wady fabrycznej),
naturalne zużycie produktu zgodnie z jego przeznaczeniem.
§9 Ochrona danych osobowych
Administratorem danych osobowych Kupujących jest [Nazwa firmy], z siedzibą pod adresem [Adres]. Dane są przetwarzane zgodnie z RODO i ustawą o ochronie danych osobowych.
Zakres przetwarzanych danych obejmuje: imię, nazwisko, adres, e-mail, telefon, dane dotyczące płatności i historię zamówień.
Cel przetwarzania danych:
realizacja zamówień i obsługa transakcji,
marketing i wysyłka newslettera (za zgodą Kupującego),
zapewnienie bezpieczeństwa transakcji i analiza ruchu na stronie.
Udostępnianie danych: Dane mogą być przekazywane firmom kurierskim, operatorom płatności oraz dostawcom usług IT, ale nie są sprzedawane ani przekazywane poza EOG bez odpowiedniego zabezpieczenia.
Czas przechowywania danych: Dane przechowujemy do momentu realizacji zamówienia, przedawnienia roszczeń (max. 6 lat) lub cofnięcia zgody (np. w przypadku newslettera).
Prawa Kupujących: Kupujący ma prawo do:
dostępu do swoich danych i ich poprawiania,
usunięcia danych („prawo do bycia zapomnianym”),
ograniczenia przetwarzania, sprzeciwu wobec marketingu,
przeniesienia danych do innego administratora.
Cookies: Sklep korzysta z plików cookies do poprawnego działania, personalizacji treści i analizy ruchu. Można nimi zarządzać w ustawieniach przeglądarki.
Skargi: W sprawach dotyczących ochrony danych Kupujący może kontaktować się z administratorem danych lub złożyć skargę do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych.
Podstawy prawne przetwarzania danych Przetwarzanie danych osobowych odbywa się zgodnie z następującymi przepisami:
Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. (RODO),
Ustawą z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych,
Ustawą z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną,
Ustawą z dnia 16 lipca 2004 r. – Prawo telekomunikacyjne (dotyczy cookies i marketingu bezpośredniego).
§10 Aktualizacja regulaminu
Sprzedawca zastrzega sobie prawo do zmiany Regulaminu w przypadku:
zmian w obowiązujących przepisach prawa, które wymagają dostosowania treści Regulaminu,
rozszerzenia lub zmiany oferty sklepu (np. wprowadzenie nowych usług, metod płatności lub dostawy),
konieczności poprawy błędów, doprecyzowania zapisów lub dostosowania regulaminu do aktualnych warunków działania sklepu.
O wszelkich zmianach w Regulaminie Kupujący zostanie poinformowany poprzez publikację nowej wersji Regulaminu na stronie sklepu co najmniej 7 dni przed wejściem zmian w życie.
Kupujący, który posiada konto użytkownika w sklepie, może otrzymać informację o zmianie Regulaminu drogą e-mailową na adres podany podczas rejestracji.
W przypadku, gdy zmiana Regulaminu ma wpływ na prawa lub obowiązki Kupującego, może on w terminie 14 dni od wejścia zmian w życie złożyć oświadczenie o braku akceptacji nowego Regulaminu. W takiej sytuacji umowa o świadczenie usług elektronicznych (np. prowadzenie konta użytkownika) zostaje rozwiązana, o ile dalsza współpraca na dotychczasowych zasadach nie jest możliwa.
Zmiany Regulaminu nie wpływają na zamówienia złożone przed ich wejściem w życie – w takim przypadku obowiązuje wersja Regulaminu, która była aktualna w momencie składania zamówienia.
Klauzule niedozwolone w regulaminie sklepu internetowego – na to musisz uważać
Regulamin sklepu internetowego nie może zawierać zapisów, które jednostronnie faworyzują sprzedawcę kosztem klienta – takie zapisy to tzw. klauzule niedozwolone, a ich stosowanie może skończyć się interwencją UOKiK.
Przykładem klauzuli niedozwolonej może być klasyczne „sklep nie ponosi odpowiedzialności za błędy przewoźnika” – ponieważ to sprzedawca odpowiada za dostarczenie towaru i nie może przerzucać tej kwestii na klienta. Podobnie wygląda sprawa z ograniczaniem prawa do zwrotu – jeśli regulamin informuje, że sklep przyjmuje zwroty tylko w oryginalnym, nienaruszonym opakowaniu, to masz już gotowy przepis na kłopoty, bo przepisy tego nie wymagają.
Do innych tego typu klauzul należą zapisy o tym, że „sklep może anulować zamówienie bez podania przyczyny” lub, że „reklamacje będą rozpatrywane według uznania sprzedawcy” – to działa tylko do pierwszej skargi, której konsekwencje sprzedawca boleśnie odczuje.
Lista klauzul niedozwolonych jest na tyle długa, że niemożliwością będzie ich osobiste przewertowanie i skonfrontowanie z własnymi zapisami. Z tego powodu, tworząc regulamin sklepu internetowego, warto zadbać o skorzystanie z profesjonalnego wzoru, lub skonsultować tę kwestię z prawnikiem.
Podatek VAT stanowi jedną z najbardziej skomplikowanych danin publicznych w polskim systemie podatkowym, przyprawiając o ból głowy niejednego przedsiębiorcę. Co istotne, dotyczy do również osób zwolnionych z konieczności regulowania podatku VAT – nie są to jednak osoby zwolnione z „VAT-owskich” formalności. Faktura bez VAT to coś, z czym znaczna część przedsiębiorców będzie miała do czynienia na wielu etapach prowadzonej działalności.
Czym dokładnie jest faktura bez VAT i kto ma obowiązek ją wystawiać? Jakie elementy powinien zawierać taki dokument? Jakie są inne zasady wystawiania faktury bez VAT? W jakim terminie należy wystawić fakturę tego rodzaju i jakich błędów powinniśmy się wystrzegać? Na te i inne pytania postaramy się odpowiedzieć w niniejszym materiale.
Spis treści
Faktura bez VAT – co to jest?
Faktura bez VAT to dokument, który w praktyce wygląda niemal identycznie jak standardowa faktura, ale różni się jednym, istotnym szczegółem – nie zawiera doliczonego podatku VAT. Mimo to, jej rola w obrocie gospodarczym pozostaje taka sama – potwierdza ona sprzedaż towarów lub usług i pełni funkcję dowodową zarówno dla sprzedawcy, jak i kupującego. Wystawiają ją przedsiębiorcy, którzy korzystają ze zwolnienia z VAT, co oznacza, że nie mają obowiązku naliczania i odprowadzania tego podatku do urzędu skarbowego.
Podatek VAT, czyli podatek od towarów i usług, jest powszechnie stosowanym podatkiem obrotowym, który – choć w praktyce obciąża finalnego konsumenta – w sensie technicznym opłacany jest przez przedsiębiorcę. Jednak Ustawa o VAT przewiduje pewne wyjątki – niektórzy przedsiębiorcy mogą skorzystać ze zwolnienia, jeśli ich roczne obroty nie przekraczają określonego limitu (zwolnienie podmiotowe) lub jeśli świadczą usługi, które z definicji są zwolnione z VAT, np. usługi medyczne czy edukacyjne (zwolnienie przedmiotowe). W takim przypadku, mimo że ich działalność pozostaje opodatkowana na innych zasadach, wciąż muszą dokumentować sprzedaż, a właśnie do tego służy faktura bez VAT.
Brak naliczonego VAT-u na fakturze nie oznacza jednak, że można na niej umieszczać dowolne informacje. Ustawodawca jasno określa, co musi się na niej znaleźć, a w niektórych przypadkach wymagane jest również wskazanie podstawy prawnej zwolnienia. Co więcej, choć przedsiębiorca korzystający ze zwolnienia z VAT nie rozlicza tego podatku, faktura wciąż stanowi dla niego obowiązek ewidencyjny – musi przechowywać ją przez wymagany przepisami czas i ujmować w odpowiednich rejestrach księgowych.
Czy podatnicy zwolnieni z VAT mogą wystawiać faktury?
Przedsiębiorca zwolniony z VAT może wystawiać faktury – i w wielu przypadkach wręcz musi. Zwolnienie z podatku nie oznacza bowiem zwolnienia z obowiązku dokumentowania sprzedaży. Jeśli klient, zwłaszcza inna firma, zażąda faktury, sprzedawca nie ma prawa odmówić. Faktura bez VAT pełni dokładnie tę samą funkcję co standardowa faktura – potwierdza transakcję, umożliwia jej zaksięgowanie i stanowi podstawę rozliczeń – z tą różnicą, że nie zawiera stawki ani kwoty podatku.
Co więcej, w niektórych przypadkach wystawienie faktury nie jest wyborem, a obowiązkiem przedsiębiorcy. Przepisy jasno określają, kiedy podatnik zwolniony z VAT musi udokumentować sprzedaż fakturą, a kiedy wystarczy rachunek lub inna forma potwierdzenia transakcji. Kluczowe znaczenie ma tu rodzaj zwolnienia, z którego korzysta przedsiębiorca – ale o tym opowiemy więcej w kolejnym rozdziale.
Jacy podatnicy mogą skorzystać ze zwolnienia z VAT?
Warto w tym miejscu przypomnieć, że zwolnienie z VAT nie jest przywilejem dostępnym dla każdego przedsiębiorcy – obowiązują konkretne kryteria, które trzeba spełnić, by móc legalnie nie doliczać podatku do swoich faktur. Podatnicy mogą skorzystać ze zwolnienia na dwóch podstawach: podmiotowej i przedmiotowej. Pierwsza z nich dotyczy skali działalności i jest dostępna dla firm, których wartość sprzedaży nie przekracza 200 000 złotych netto rocznie. Z kolei druga obejmuje konkretne rodzaje działalności, niezależnie od osiąganych przychodów.
Podstawowym kryterium zwolnienia podmiotowego, zgodnie z art. 113 ust. 9 Ustawy o VAT, jest limit obrotów – jeśli firma w danym roku podatkowym nie przekroczy 200 000 zł netto, może korzystać ze zwolnienia z VAT. Co istotne, do tego progu nie wlicza się niektórych rodzajów przychodów, np. sprzedaży środków trwałych. Jednak przekroczenie limitu oznacza automatyczny obowiązek rejestracji jako podatnik VAT czynny i konieczność naliczania podatku od kolejnych transakcji.
Druga opcja to zwolnienie przedmiotowe, wynikające z charakteru działalności. Niektóre usługi – jak edukacja, opieka zdrowotna czy działalność artystyczna – mogą być zwolnione z VAT niezależnie od osiąganych przychodów. Warto jednak pamiętać, że nie każda działalność w tych branżach automatycznie podlega zwolnieniu – szczegóły zawsze zależą od przepisów i interpretacji podatkowych.
Wystawienie faktury bez VAT – w jakich sytuacjach?
Podatnik VAT zwolniony nie zawsze ma wybór, jeśli chodzi o dokumentowanie sprzedaży. W przypadku transakcji między firmami faktura jest obowiązkowa – nawet jeśli nie zawiera naliczonego podatku. To oznacza, że przedsiębiorca korzystający ze zwolnienia musi wystawiać faktury bez VAT, jeśli druga strona tego wymaga. Dotyczy to zarówno sprzedaży towarów, jak i usług.
Z kolei w relacjach z klientami indywidualnymi sprawa wygląda inaczej. Co do zasady, sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności nie wymaga fakturowania, chyba, że przedsiębiorca ewidencjonuje obrót na kasie fiskalnej lub klient sam poprosi o dokument. W takiej sytuacji podatnik zwolniony z VAT nie może odmówić – wystawia fakturę, ale bez podatku, co jasno wynika z przepisów.
Czy klient może zażądać faktury od podatnika zwolnionego z VAT?
Tak, jak wspomnieliśmy wyżej, klient ma prawo żądać faktury – niezależnie od tego, czy sprzedawca jest czynnym podatnikiem VAT, czy korzysta ze zwolnienia. Przedsiębiorca zwolniony z VAT również musi dokumentować sprzedaż, jeśli kupujący o to poprosi. W przypadku transakcji między firmami obowiązek wystawienia faktury działa automatycznie, natomiast klienci indywidualni muszą zgłosić żądanie w określonym terminie.
Co istotne, taka faktura nie może zawierać stawki VAT ani kwoty podatku. Powinna natomiast zawierać wszystkie inne wymagane elementy – w tym, jeśli to konieczne, podstawę prawną zwolnienia. Jeśli sprzedawca odmówi wystawienia faktury, klient może zgłosić sprawę do urzędu skarbowego, co może się skończyć problemami dla przedsiębiorcy.
Co musi zawierać faktura bez VAT? Obowiązkowe dane na fakturze
Faktura podatnika zwolnionego z VAT nie różni się znacząco od standardowej faktury, ale ma jedną kluczową cechę – nie zawiera stawki podatku ani kwoty VAT. To nie oznacza jednak, że można ją wystawić w dowolnej formie. Przepisy jasno określają, jakie informacje muszą znaleźć się na takim dokumencie, aby był on ważny dla celów księgowych i podatkowych. Brak wymaganych elementów może skutkować problemami przy ewentualnej kontroli skarbowej lub zakwestionowaniem dokumentu przez nabywcę.
Choć podatnik zwolniony z VAT nie nalicza podatku, to na fakturze i tak musi uwzględnić wartość brutto sprzedanego towaru lub usługi – czyli pełną kwotę należności do zapłaty. Co więcej, w niektórych przypadkach wymagane jest również podanie podstawy prawnej zwolnienia, co zależy od rodzaju działalności i charakteru transakcji.
Poniższe elementy powinna zawierać faktura bez VAT obowiązkowo:
Data wystawienia faktury,
Kolejny numer faktury,
Imiona i nazwiska lub nazwy firm sprzedawcy i nabywcy,
Adresy obu stron transakcji,
Numer NIP sprzedawcy (a jeśli nabywca go posiada – również jego NIP),
Nazwa towaru lub usługi,
Ilość sprzedanych towarów lub zakres wykonanych usług,
Wartość brutto transakcji,
Cena jednostkowa towarów lub wykonanych usług,
Informacja o zwolnieniu z VAT (jeśli jest wymagana).
Faktura bez VAT a zwolnienie podmiotowe – informacja
Przedsiębiorca który korzysta ze zwolnienia podmiotowego z VAT nie musi umieszczać na fakturze informacji o podstawie prawnej zwolnienia. Podobnie, przedsiębiorcy korzystający ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 7, 37-41 Ustawy o VAT nie są zobowiązani do umieszczania adnotacji o podstawie prawnej, jednak warto umieszczać ją we wszystkich przypadkach, by mieć pewność, że nie wejdziemy w kolizję z prawem.
Niemniej, konieczność uiszczania informacji o podstawie zwolnienia każdorazowo dotyczyć będzie podatników zwolnionych przedmiotowo na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2-6, 8-36.
Faktura bez VAT – termin wystawienia
Fakturę bez VAT należy wystawić do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano sprzedaży lub wykonano usługę – dokładnie tak, jak w przypadku standardowych faktur. Nie oznacza to jednak, że nie można tego zrobić wcześniej. Jeśli transakcja została sfinalizowana, a strony chcą zamknąć temat pod kątem formalności, faktura może być wystawiona od razu – nawet tego samego dnia. Ważne jest, by zawierała właściwą datę sprzedaży, bo to ona decyduje o momencie ujęcia przychodu w księgowości.
Faktura bez VAT – wzór dokumentu
Poniżej znajduje się przykładowy wzór faktury bez VAT:
FAKTURA NR 01/03/2025 Data wystawienia: 15.03.2025 Data sprzedaży: 14.03.2025
Sprzedawca: Jan Kowalski ul. Przykładowa 1, 00-000 Warszawa NIP: 123-456-78-90
Nabywca: ABC Sp. z o.o. ul. Firmowa 10, 00-000 Kraków NIP: 987-654-32-10
Nazwa towaru lub usługi: Usługa graficzna Ilość: 1 Cena jednostkowa (brutto): 2 000,00 zł Wartość (brutto): 2 000,00 zł
Razem do zapłaty: 2 000,00 zł
Adnotacja: Sprzedawca korzysta ze zwolnienia podmiotowego z VAT na podstawie art. 113 ust. 1 Ustawy o VAT.
Jeśli potrzebujesz gotowego szablonu, pobierz darmowy wzór znajdujący się powyżej i dostosuj go do swoich potrzeb. Pamiętaj, że faktura bez VAT nadal podlega przepisom księgowym, więc należy być skrupulatnym przy jej sporządzaniu.
Wystawienie faktury bez VAT w programie księgowym
Pomimo faktu, że wyżej udostępniliśmy darmowy wzór z omówieniem, to w sprawie wystawiania faktur bez VAT warto posłużyć się odpowiednim programem księgowym.
Korzystanie z programów księgowych znacząco upraszcza wystawianie dokumentów, w tym również faktur bez VAT. Większość systemów posiada gotowe szablony, które automatycznie pomijają stawkę i kwotę podatku, co eliminuje ryzyko błędu. Wystawiając fakturę bez VAT w systemie, użytkownik zazwyczaj musi jedynie wybrać odpowiednią opcję zwolnienia oraz uzupełnić podstawowe dane – numer faktury, daty, dane kontrahenta oraz opis transakcji.
Faktura bez VAT a inne obowiązki podatkowe
Korzystanie ze zwolnienia od podatku VAT nie oznacza, że przedsiębiorca unika wszystkich obowiązków podatkowych. Choć nie musi naliczać i odprowadzać VAT-u, nadal musi prowadzić ewidencję sprzedaży oraz rozliczać się z urzędem skarbowym na zasadach właściwych dla swojej formy działalności. W zależności od tego, czy prowadzi księgę przychodów i rozchodów, czy ewidencję ryczałtową, faktury bez VAT muszą być odpowiednio ujmowane w dokumentacji księgowej.
Przedsiębiorca zwolniony z VAT musi również pamiętać o obowiązku wykazywania swoich dochodów w zeznaniu rocznym oraz składania deklaracji podatkowych. Dodatkowo, jeśli przedsiębiorca zdecyduje się na rezygnację ze zwolnienia lub przekroczy limit uprawniający do zwolnienia podmiotowego, zobowiązany jest do rejestracji jako czynny podatnik VAT i rozpoczęcia pełnego rozliczania podatku od sprzedaży.
Innym ważnym aspektem jest fakt, że przedsiębiorca korzystający ze zwolnienia od podatku VAT nie może odliczać VAT-u naliczonego przy zakupach firmowych. Oznacza to, że ponosi pełne koszty brutto nabywanych towarów i usług, co w dłuższej perspektywie może wpływać na opłacalność działalności. W niektórych przypadkach przejście na VAT może okazać się korzystniejsze, zwłaszcza jeśli firma często dokonuje zakupów objętych wysokim podatkiem.
Faktura bez VAT a Krajowy System e-Faktur (KSeF)
Od 1 stycznia 2025 roku podatnicy zwolnieni z VAT są zobowiązani do wystawiania faktur w Krajowym Systemie e-Faktur (KSeF). Oznacza to, że jeśli taki przedsiębiorca zdecyduje się na wystawienie faktury lub zostanie o to poproszony przez klienta będącego podatnikiem, dokument musi być wygenerowany w systemie KSeF. Obowiązek ten obejmie zarówno faktury wystawiane dla firm, jak i na rzecz osób fizycznych, jeśli przedsiębiorca normalnie dokumentuje sprzedaż w tej formie.
Do końca 2024 roku podatnicy zwolnieni z VAT mogli korzystać z KSeF dobrowolnie, a faktury nadal mogły być wystawiane w formie papierowej lub elektronicznej poza systemem. Jednak od 1 lutego 2026 roku KSeF stanie się obligatoryjny dla wszystkich podatników, niezależnie od ich statusu VAT. Oznacza to, że również faktury wystawiane podmiotom nieprowadzącym działalności gospodarczej staną się obligatoryjne.
Najczęstsze błędy na fakturze bez VAT
Błędy na fakturze bez VAT mogą wydawać się mniej istotne niż w przypadku standardowych faktur, ale w praktyce mogą powodować poważne konsekwencje – od problemów księgowych po zakwestionowanie dokumentu przez kontrahenta. Jednym z częstszych błędów jest błędnie oznaczony nabywca towarów lub usług, czyli nieprawidłowe dane klienta, np. niepoprawny NIP, błędny adres czy nawet pomyłka w nazwie firmy. Takie niedopatrzenie może utrudnić rozliczenia i wymusić konieczność korekty faktury.
Kolejnym typowym problemem jest błędna kwota sprzedaży netto, szczególnie w sytuacji, gdy przedsiębiorca nieświadomie wpisuje kwoty w sposób niezgodny z rzeczywistością. Często zdarza się również pomylenie wartości netto i brutto, co w przypadku faktury bez VAT może prowadzić do nieporozumień z kontrahentami. Sprzedawca, który nie nalicza VAT-u, powinien zawsze podawać jedynie wartość brutto, ponieważ to jest faktyczna kwota należna do zapłaty.
Innym błędem, choć mniej oczywistym, jest umieszczenie na fakturze kwoty podatku VAT, mimo że przedsiębiorca korzysta ze zwolnienia. Taki zapis jest całkowicie niezgodny z przepisami, bo faktura bez VAT nie może zawierać ani stawki, ani wartości podatku. Co więcej, jeśli podatnik zwolniony błędnie wykazuje VAT na fakturze, może to zostać uznane za wystawienie tzw. „pustej faktury”, co niesie ze sobą poważne konsekwencje skarbowe.
Jak skorygować błędnie wystawioną fakturę bez VAT?
Błędnie wystawiona faktura bez VAT wymaga korekty, ale sposób jej poprawienia zależy od rodzaju pomyłki. Jeśli błąd dotyczy elementów takich jak błędnie oznaczony nabywca towarów lub usług, błędna kwota sprzedaży netto czy pomylenie wartości netto i brutto, konieczne jest wystawienie faktury korygującej. Korekta powinna zawierać wszystkie poprawne dane oraz odniesienie do pierwotnego dokumentu – numer faktury, datę wystawienia i przyczynę korekty.
Jeśli błąd jest drobny, np. literówka w nazwie firmy, można zastosować notę korygującą, którą wystawia nabywca. Natomiast jeśli podatnik zwolniony omyłkowo naliczył kwoty podatku VAT, sytuacja jest bardziej skomplikowana – w takim przypadku konieczne może być skorygowanie faktury i zgłoszenie tego do urzędu skarbowego, aby uniknąć potencjalnych (a nawet dość prawdopodobnych) nieprzyjemności.
Faktura bez VAT – podsumowanie
Faktura bez VAT różni się od faktury VAT głównie tym, że nie zawiera stawki i kwoty podatku. Mimo to nadal jest pełnoprawnym dokumentem księgowym, który musi spełniać określone wymagania formalne. Przedsiębiorcy korzystający ze zwolnienia podmiotowego lub przedmiotowego mają obowiązek wystawiania takich faktur w określonych przypadkach – zwłaszcza gdy kontrahent o to poprosi.
Podstawowe zasady dotyczące faktur bez VAT obejmują prawidłowe oznaczenie stron transakcji, właściwe ujęcie wartości brutto oraz – jeśli jest to wymagane – podanie podstawy prawnej zwolnienia. Błędy, takie jak pomylenie wartości netto i brutto czy błędne oznaczenie nabywcy, mogą prowadzić do konieczności korekty faktury. Od 2025 roku obowiązkowe jest również wystawianie takich dokumentów w KSeF, co zmienia sposób ich ewidencjonowania.
Mimo że zwolnienie z VAT pozwala uniknąć wielu obowiązków podatkowych, nie zwalnia przedsiębiorcy z prowadzenia odpowiedniej dokumentacji. Faktura bez VAT nadal jest dowodem sprzedaży i musi być zgodna z przepisami.
