Sprawozdanie finansowe to wyciąg z życia firmy. Zawiera najważniejsze informacje o jej kondycji finansowej, sytuacji majątkowej oraz wynikach działalności. To źródło wiedzy dla inwestorów, analityków, kontrahentów, a także samych właścicieli firmy. Oto kluczowe informacje, m.in. z jakich elementów składa się sprawozdanie finansowe, czym jest bilans, rachunek zysków i strat oraz informacje dodatkowe.

Sprawozdanie finansowe to dokument, który zawiera informacje o rocznej działalności przedsiębiorstwa z perspektywy finansów. Sporządzane jest na dzień bilansowy, który wypada 31 grudnia dla firm, których rok obrotowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym.

Kto ma obowiązek sporządzić sprawozdanie finansowe? Firmy prowadzące księgi rachunkowe, na mocy ustawy o rachunkowości lub te, które dobrowolnie zdecydowały się na ich prowadzenie. Na liście są spółki kapitałowe, spółki osobowe, a także jednoosobowe działalności gospodarcze. Z obowiązku sporządzania tego dokumentu zwolnione są spółki jawne i partnerskie z przychodami poniżej 2 mln euro (muszą złożyć w KRS oświadczenie o braku obowiązku jego przygotowania).

Sprawozdanie finansowe sporządzane są w formie elektronicznej, zgodnie z formatem określonym przez Ministerstwo Finansów.

Należy pamiętać, że sprawozdanie finansowe musi podpisać kierownik jednostki (lub wszyscy członkowie kierownictwa wieloosobowego) oraz osoba, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych.

Elementy sprawozdania finansowego – podstawa prawna

Jakie elementy musi zawierać sprawozdanie finansowe? Zajrzyjmy do art. 45. 2 Ustawy o rachunkowości. Zgodnie z ustawą to bilans, rachunek zysków i strat oraz informacja dodatkowa. 

Załącznikami do sprawozdania są zatwierdzające je uchwały, ew. sprawozdanie z działalności, uchwała o podziale zysku/pokryciu strat oraz opinia lub sprawozdanie biegłego rewidenta (jeżeli je badał).

Podstawowe elementy sprawozdania finansowego

Bilans

Bilans prezentuje wartość aktywów, zobowiązań i kapitału własnego firmy na dzień kończący bieżący i poprzedni rok podatkowy.

Aktywa reprezentują majątek spółki, w tym środki trwałe, zapasy, należności, inwestycje finansowe i środki pieniężne. Pasywa pokazują źródła finansowania majątku, w tym kapitał własny, zobowiązania i rezerwy na zobowiązania.

Rachunek zysków i strat (rachunek wyników)

Daje wgląd w efektywność finansową firmy i jej zdolność do generowania zysków. Rachunek pokazuje przychody, koszty oraz wynik finansowy firmy za określony okres. Uwzględnia dochody uzyskane z różnych rodzajów działalności, zawiera koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, a także koszty ogólne i administracyjne. Rachunek obejmuje też inwestycje w innowacje i rozwój, które poczyniła firma, wydatki na promocję usług/towarów, informacje o obciążeniach podatkowych oraz koszty związane z obsługą długu (koszty odsetek).

Informacja dodatkowa

Obejmuje wprowadzenie do sprawozdania finansowego oraz dodatkowe informacje i objaśnienia. Opisuje metody wyceny aktywów i pasywów, zasady dokonywania odpisów amortyzacyjnych, a także inne istotne informacje dotyczące prowadzenia ksiąg rachunkowych w spółce.

Zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym

Zestawienie zmian w kapitale (funduszu) to obowiązkowy element sprawozdania finansowego dla jednostek określonych w art. 64 ust. 1 ustawy o rachunkowości, których sprawozdania podlegają obowiązkowi corocznego badania.

Do tych jednostek należą m.in.: banki, zakłady ubezpieczeń, jednostki działające na podstawie przepisów o obrocie papierami wartościowymi oraz przepisów o funduszach inwestycyjnych, jednostki działające na podstawie przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, spółki akcyjne (z wyjątkiem spółek będących na dzień bilansowy w organizacji), pozostałe jednostki, które w poprzedzającym roku obrotowym, za który sporządzono sprawozdania finansowe, spełniły co najmniej dwa warunki:

• średnie zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło co najmniej 50 osób;
• suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiła równowartość co najmniej 2,5 mln euro;
• przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych za rok obrotowy stanowiły równowartość co najmniej 5 mln euro.

Zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym obejmuje informacje o zmianach poszczególnych składników kapitału (funduszu) własnego za bieżący i poprzedni rok obrotowy (art. 48a 1. ustawy).

Zestawienie zmian w aktywach netto

Zestawienie zmian w aktywach netto muszą przygotować fundusze inwestycyjne (art. 45. 3. ustawy). Dla takich jednostek to obowiązkowy element sprawozdania finansowego. Szczególne zasady rachunkowości funduszy inwestycyjnych opisuje rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2007 r.

Co obejmuje zestawienie zmian w aktywach netto? Zestawienie powinno zawierać informacje o przychodach z lokat netto, zrealizowanym zysku (stracie) ze zbycia lokat, oraz wzroście (spadku) niezrealizowanego zysku (straty) z wyceny lokat. W zestawieniu należy również uwzględnić zmianę kapitału wpłaconego i zmianę kapitału wypłaconego, a także zmianę liczby jednostek uczestnictwa lub certyfikatów inwestycyjnych. Jeśli okres sprawozdawczy nie jest równy 12 miesiącom, zmiany wyrażone procentowo należy odnieść w stosunku rocznym.

Rachunek przepływów pieniężnych

Rachunek przepływów pieniężnych muszą sporządzać jednostki podlegające corocznemu badaniu sprawozdań finansowych, zgodnie z art. 64 ustawy o rachunkowości. To m.in.:

• banki,
• zakłady ubezpieczeń,
• spółki akcyjne,
• inne jednostki, które spełniają określone kryteria:
  • średnioroczne zatrudnienie wynoszące co najmniej 50 osób,
  • suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiąca równowartość w walucie polskiej co najmniej 2,5 mln euro,
  • przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych za rok obrotowy stanowiące równowartość w walucie polskiej co najmniej 5 mln euro.

Rachunek przepływów pieniężnych można sporządzić metodą  bezpośrednią i pośrednią.

Metoda bezpośrednia polega na zestawieniu ze sobą wydatków oraz przychodów przedsiębiorstwa. Metoda pośrednia polega na korekcie zysku netto o zmiany w aktywach i pasywach operacyjnych.

Rachunek przepływów pieniężnych to narzędzie do oceny płynności finansowej firmy.

CZYTAJ TAKŻE:

1. Jak otworzyć elektroniczne sprawozdanie finansowe XML?
2. Czym jest i co zawiera informacja dodatkowa do sprawozdania finansowego wg. art. 48 Ustawy o rachunkowości?
3. Oświadczenie, że sprawozdanie finansowe spełnia wymagania przewidziane w ustawie o rachunkowości
4. Kiedy i jak przeprowadzić zatwierdzenie sprawozdania finansowego?
5. Na czym polega konsolidacja sprawozdań finansowych? Dopuszczalne metody konsolidacji

Zestawienie lokat

Zestawienie lokat w sprawozdaniu finansowym jest obowiązkowym elementem dla jednostek określonych w art. 64 ust. 1 ustawy o rachunkowości, których sprawozdania podlegają obowiązkowi corocznemu badaniu.

Zestawienie lokat obejmuje informacje w zakresie określonym w rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie szczególnych zasad rachunkowości funduszy inwestycyjnych oraz rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie zakresu informacji wykazywanych w sprawozdaniu finansowym alternatywnych spółek inwestycyjnych.

Zestawienie informuje o wszystkich lokatach, które jednostka posiada na koniec roku obrotowego. Zestawienie to powinno zawierać informacje takie jak: nazwa banku, numer konta, kwota lokaty, data założenia lokaty, data zakończenia lokaty, oprocentowanie, a także informacje o ewentualnych zabezpieczeniach czy gwarancjach.

Informacje dodatkowe

Informacje dodatkowe w sprawozdaniu finansowym powinny zawierać (art. 48 ustawy o rachunkowości):

• wprowadzenie: opis przyjętych zasad rachunkowości, metod wyceny, sporządzenia sprawozdania finansowego i ewentualnych zmian,
• dodatkowe informacje: objaśnienia do bilansu, rachunku zysków i strat, zestawienia zmian w kapitale własnym, rachunku przepływów pieniężnych, podziału zysku lub pokrycia straty.
• informacje o pracownikach: podstawowe dane dotyczące pracowników i organów jednostki.
• inne istotne informacje: dodatkowe dane ważne dla zrozumienia sprawozdania finansowego.

Zakres informacji dodatkowej różni się w zależności od typu jednostki, np. jednostki mikro mogą nie sporządzać pełnej informacji dodatkowej, pod warunkiem przedstawienia informacji uzupełniających do bilansu.

Sprawozdanie z działalności jednostki

Sprawozdanie finansowe i sprawozdanie z działalności to dwa różne dokumenty, które mają na celu przedstawienie sytuacji finansowej jednostki. Co zawiera sprawozdanie z działalności jednostki? Zajrzyjmy do art. 49 ustawy o rachunkowości.

Zgodnie z ustawą, sprawozdanie z działalności jednostki obejmuje informacje o działalności spółek kapitałowych, spółek komandytowo-akcyjnych, towarzystw ubezpieczeń wzajemnych, spółdzielni, przedsiębiorstw państwowych, specjalistycznych funduszy inwestycyjnych otwartych, funduszy inwestycyjnych zamkniętych oraz alternatywnych spółek inwestycyjnych.

W sprawozdaniu znajdują się istotne informacje o stanie majątkowym i sytuacji finansowej, w tym ocena uzyskiwanych efektów oraz wskazanie czynników ryzyka i opis zagrożeń.

Co ważne, jednostki mikro i małe mogą być zwolnione z obowiązku sporządzania sprawozdania z działalności, jeśli przedstawią określone informacje w informacji dodatkowej lub jako informacje uzupełniające do bilansu.

Pieczęć kwalifikowana – wygodne rozwiązanie dla Twojej firmy

Pieczęć kwalifikowana to usługa zaufania przeznaczona dla osób prawnych. Za jej pomocą potwierdzisz, że dokument jest autentyczny i nie został naruszony. To niezawodne narzędzie w kontaktach z kontrahentami i wewnętrznych działaniach firmy. Pieczęć elektroniczną pochodząca od kwalifikowanego dostawcy zaufania kupisz na pieczeckwalifikowana.pl. Jest absolutnie niezbędna, jeśli chcesz wygodnie korzystać z KSeF.